Kinh Nghiệm Hướng dẫn Thế kỉ xvii, làng nghề thủ công nào sau này nổi tiếng làm gốm? Mới Nhất
Pro đang tìm kiếm từ khóa Thế kỉ xvii, làng nghề thủ công nào sau này nổi tiếng làm gốm? được Cập Nhật vào lúc : 2022-07-12 05:15:06 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.Thủ công nghiệp Đàng Ngoài thời Lê trung hưng có những biến hóa lớn so với thời Lê Sơ, do sự tác động từ sự gia nhập của khoa học kỹ thuật phương Tây. Không chỉ tăng trưởng về quy mô, thủ công nghiệp Đàng Ngoài còn xuất hiện nhiều ngành nghề mới.
Nội dung chính- Mục lục
- Thủ công nghiệp nhà nướcSửa đổi
- Đóng tàuSửa đổi
- Đúc tiềnSửa đổi
- Đúc súngSửa đổi
- Khai thác mỏSửa đổi
- Thủ công nghiệp nhân dânSửa đổi
- Xem thêmSửa đổi
- Tham khảoSửa đổi
- Chú thíchSửa đổi
Mục lục
- 1 Thủ công nghiệp nhà nước
- 1.1 Đóng tàu
- 1.2 Đúc tiền
- 1.3 Đúc súng
- 1.4 Khai thác mỏ
- 2 Thủ công nghiệp nhân dân
- 3 Xem thêm
- 4 Tham khảo
- 5 Chú thích
Thủ công nghiệp nhà nướcSửa đổi
Một chiếc đỉnh bằng gốm tráng men trang trí đắp nổi rồng và nghê do thợ làng Bát Tràng sản xuất vào năm 1736, thời Cảnh Hưng.
Chính quyền Lê-Trịnh ở Đàng Ngoài duy trì những công xưởng và quan xưởng như từ thời nhà Lý. Đây là quy mô sản xuất những vật dụng phục vụ sinh hoạt của triều đình và nhiều chủng loại vũ khí phục vụ trận chiến tranh.
Các cty thủ công nghiệp nhà nước gọi là Tượng cục, thao tác trong số đó là những thợ có trình độ cao được trưng tập vào. Ngoài những nghề truyền thống cuội nguồn nhằm mục đích phục vụ đời sống sinh hoạt như thợ đá, thợ sơn, thợ mộc, thợ rèn, thợ nề... như trước, còn tồn tại những ngành nghề phục vụ mục tiêu quân sự chiến lược, chính trị mới như đóng tàu, đúc súng đạn.
Đóng tàuSửa đổi
Chúa Trịnh lập những xưởng đóng tàu, thuyền tại Bãi Cháy và bến Thủy. Sản phẩm là những loại thuyền nhỏ như thuyền Thi hậu, thuyền Hải đạo, thuyền Hải mã, thuyền mui và thuyền Quan hành. Loại lớn số 1 có chiều dài 67 thước, rộng 10 thước 5 tấc, có 48 cột chèo. Thuyền mới hoặc thuyền mang sửa chữa thay thế phải có người của công phiên kiểm tra chất lượng[1].
Đúc tiềnSửa đổi
Đàng Ngoài có 2 xưởng đúc tiền ở Nhật Chiêu và Cầu Giền trong kinh thành Thăng Long.
Từ năm 1760, do nhu yếu tiền tệ, triều đình mở thêm xưởng đúc tiền tại Sơn Tây. Sau đó những nơi khác cũng đua nhau mở xưởng đúc khiến tiền chất lượng kém, vì vậy triều đình phải đình chỉ việc đúc tiền tại những trấn, chỉ để lại 2 xưởng ở kinh thành.
Thời Lê trung hưng đúc thật nhiều loại tiền, chỉ riêng tiền Cảnh Hưng (niên hiệu của vua Lê Hiển Tông) đã có tới 80 loại[2].
Đúc súngSửa đổi
Do sự gia nhập của khoa học kỹ thuật từ phương Tây, chúa Trịnh đã mở xưởng đúc súng nhờ việc tương hỗ của người phương Tây. Đến khi những cuộc khởi nghĩa nông dân Đàng Ngoài bùng phát, nhu yếu vũ khí lớn, chúa Trịnh cho phá cả những chuông, khánh trong những chùa để làm súng đạn[2].
Khai thác mỏSửa đổi
Xem thêm: Vấn đề biên giới Việt-Trung thời Hậu LêĐàng Ngoài có tài năng nguyên phong phú, triệu tập hầu hết ở vùng trung du phía bắc, gần biên giới với Trung Quốc. Nhiều mỏ sắt kẽm kim loại đã được tiến hành thăm dò và khai thác thời kỳ này như mỏ bạc ở Tuyên Quang, mỏ đồng ở Tuyên Quang, Hưng Hóa, Thái Nguyên, Lạng Sơn.
Dù được chú trọng nhưng do ảnh hưởng của nội chiến kéo dãn (Lê-Mạc và Trịnh-Nguyễn) nên những khu vực do thủ lĩnh bản thổ quản trị và vận hành không được triều đình siết chặt quản trị và vận hành, chỉ có ràng buộc lỏng lẻo. Việc khai thác mỏ bị thả nổi cho tư nhân khai thác tự do và nộp cho triều đình một phần thuế. Tại vùng biên, người Trung Quốc sang khai thác gây ra tình trạng lộn xộn không trấn áp nổi[3].
Từ khi trận chiến tranh với họ Nguyễn lắng xuống, tình hình tạm ổn định, triều đình xác lập độc quyền khai thác mỏ. Chế độ quản giám được thực thi từ thời điểm năm 1760, với thành phần gồm: quý tộc, vương hầu, quan lại tự nguyện xin làm và những tù trưởng địa phương có mỏ.
Triều đình có giải pháp khuyến khích khai thác mỏ bằng chủ trương miễn thuế 5 năm, tiếp theo đó mới chiếu theo số sản xuất để xác lập thuế. Người muốn khai thác mỏ (thuộc những thành phần trên) phải có đơn, sau khi được chấp thuận đồng ý thì tự bỏ tiền góp vốn đầu tư chiêu công nhân và tổ chức triển khai khai thác. Người lao động hoàn toàn có thể là người trong nước hoặc quốc tế, số rất nhiều người làm tại những mỏ được quy định: mỏ lớn 300 người, mỏ vừa 200 người và mỏ nhỏ 100 người. Do hiện tượng kỳ lạ có những mỏ ở vùng biên mộ quá nhiều người Hoa sang khai thác làm mất đi ổn định trật tự địa phương khiến triều đình phải ra lệnh giải tán bớt công nhân ở mỏ Tống Tinh (Cao Bằng) năm 1767[4].
Năm 1728, nhờ đấu tranh ngoại giao, chúa Trịnh đòi lại được mỏ đồng Tụ Long ở Tuyên Quang bị nhà Thanh lấn chiếm trước đó[4]. Đây là mỏ quý, có trữ lượng lớn số 1 lúc đó. Sau thuở nào gian đình trệ vì trận chiến tranh, từ thời điểm năm 1756 ngành khai thác mỏ được phục hồi.
Phương thức khai thác mỏ thời kỳ này vẫn mang tính chất chất thủ công: quặng đào lên bằng công cụ thô sơ rồi đãi và nấu trong lò nổi thô sơ. Với quy trình thủ công, người thợ không thể khai thác hết tài nguyên trong tâm đất, năng suất lao động thấp. Quan hệ giữa chủ và thợ vẫn mang tính chất chất chất lao dịch phong kiến[5].
Những mỏ gần vùng biên có công nhân người Thiều Châu, Triều Châu có kinh nghiệm tay nghề và tay nghề cao nên có năng suất cao hơn. Sau khi đóng thuế, số không nhỏ thành phầm được những người dân lao động này mang lén về nước, làm thất thoát tài nguyên khai thác được của Đại Việt mà cơ quan ban ngành thường trực Lê-Trịnh không quản trị và vận hành được[5].
Sang thế kỷ 18, triều đình trấn áp ngặt nghèo việc mua và bán nhiều chủng loại tài nguyên, nhất là đồng, chì và thiếc, những sắt kẽm kim loại cần cho việc sản xuất vũ khí. Đến năm 1759, triều đình cấm hẳn việc mua và bán đồng.
Ngành khai thác mỏ trở thành ngành kinh tế tài chính quan trọng, góp thêm phần tạo thu nhập thuế lớn cho triều đình[5].
Thủ công nghiệp nhân dânSửa đổi
Tượng nghê bằng gốm do thợ gốm làng Bát Tràng làm thời Cảnh Hưng.
Tượng hổ bằng gốm do thợ gốm làng Bát Tràng làm thời Cảnh Hưng.
Thủ công nghiệp nhân dân hầu hết phục vụ đời sống sinh hoạt của nhân dân. Một số món đồ có rất chất lượng như tơ lụa, gốm, đường có mức giá trị xuất khẩu.
Nghề làm gốm tiếp tục được phát huy từ nhiều đời tại những làng nghề nổi tiếng như Bát Tràng, Hương Canh, Thổ Hà…
Nghề dệt tạo ra những thành phầm như lụa, gấm, sa… được thương nhân phương Tây ưa thích. Các làng làm nghề dệt nổi tiếng là Yên Thái, Trích Sài, Trúc Bạch, Mỗ, Ỷ La, Hạ Hồi (Tp Hà Nội Thủ Đô), Phùng Xá, Hữu Bằng (Sơn Tây).
Vùng Sơn Nam nổi tiếng có nhiều lò làm đường, phương thức sản xuất thủ công vẫn tồn tại đến nay là dùng trâu bò ép mía và nấu thành đường hoặc mật.
Nghề khắc ván in nổi tiếng nhất tại Liễu Tràng và Hồng Lục (Tp Hải Dương). Thợ ở đây không riêng gì có hành nghề ở địa phương mà còn ra kinh thành và mở rộng những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt tại những TT văn hóa truyền thống.
Nghề thêu và nghề làm lọng có ông tổ Lê Công Hành, được phổ cập ở Quất Động (Thường Tín, Tp Hà Nội Thủ Đô) từ thế kỷ 17.
Nghề thuộc da trâu, da bò có làng Đào Lâm, Trúc Lâm (Tp Hải Dương), nghề làm nón Ra đời ở Phương Trung (Hợp Đồng Hà Đông, Tp Hà Nội Thủ Đô).
Xem thêmSửa đổi
- Nhà Hậu Lê
Tham khảoSửa đổi
- Viện sử học (2007), Lịch sử Việt Nam, tập 4, Nhà xuất bản Khoa học xã hội
Chú thíchSửa đổi