Mẹo Hướng dẫn Hai nước ở châu phi giữ được nền độc lập của tớ trước sự việc xâm lược của thế lực phương tây ? Mới Nhất
Pro đang tìm kiếm từ khóa Hai nước ở châu phi giữ được nền độc lập của tớ trước sự việc xâm lược của thế lực phương tây ? được Cập Nhật vào lúc : 2022-07-11 04:44:24 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.Trong bài số 3 này, PGS.TS Vũ Quang Hiển sẽ hướng dẫn những bạn ôn thi nội dung “Các nước Á, Phi và Mĩ Latinh (1945 – 2000)”.
Nội dung chính- A. Mục tiêu:
- B. Nội dung:
- C. Câu hỏi ôn tập
A. Mục tiêu:
– Trình bày được những biến hóa quan trọng ở khu vực Đông Bắc Á từ thời điểm năm 1945 đến năm 2000; diễn biến cuộc nội chiến ở Trung Quốc (1946-1949) và sự xây dựng nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa; những thành quả xây dựng chủ nghĩa xã hội (1949 – 1959), công cuộc cải cách Open (1978 – 2000) và chủ trương đối ngoại của Trung Quốc.
– Khái quát được những biến hóa to lớn của khu vực Khu vực Đông Nam Á từ sau trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai đến năm 2000: cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc bản địa thắng lợi, sự tăng trưởng kinh tế tài chính, sự hợp tác khu vực.
– Trình bày được diễn biến trào lưu đấu tranh giành độc lập của nhân dân Ấn Độ (1945 – 1950). Nêu được những thành tựu trong công cuộc xây dựng giang sơn (1950 – 2000) và nhìn nhận được vị thế của Ấn Độ trên trường quốc tế.
– Tóm tắt được những quy trình tăng trưởng của trào lưu đấu tranh giành độc lập ở châu Phi và khu vực Mĩ Latinh.
– Phân tích được ảnh hưởng của trào lưu giải phóng dân tộc bản địa riêng với map chính trị toàn thế giới.
– Giải thích được những khái niệm: cách mạng dân tộc bản địa dân gia chủ dân, cải cách Open, link chính trị – kinh tế tài chính.
B. Nội dung:
I. Khu vực Đông Bắc Á
1. Những nét chung
– Là khu vực to lớn, đông dân. Trước trận chiến tranh toàn thế giới II, hầu hết khu vực này là thuộc địa của chủ nghĩa thực dân.
– Từ sau trận chiến tranh toàn thế giới II, ngày càng biến hóa thâm thúy:
- Cách mạng Trung Quốc thành công xuất sắc, nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa Ra đời (1-10-1949). Tuy nhiên, một số trong những vùng đất vẫn là thuộc địa của Anh, Bồ Đào Nha, phải đến cuối trong năm 1990 mới được trả về Trung Quốc: Hồng Kông (1997), Ma Cao (1999).
- Bán hòn đảo Triều Tiên bị chia cắt, hình thành hai vương quốc. Trong trong năm 50 và 60 (thế ki XX), hai nhà nước ở trong tình trạng căng thẳng mệt mỏi, đối đầu. Từ trong năm 70, đặc biệt quan trọng từ thời điểm năm 1990 hai bên chuyển dần sang hoà dịu, đối thoại.
- Từ những nước nghèo nàn, lỗi thời, hoặc bị trận chiến tranh tàn phá, khu vực này còn có sự tăng trưởng nhanh gọn về kinh tế tài chính. Nước Hàn, Đài Loan, Hồng Kông được nhìn nhận là những con rồng kinh tế tài chính.
- Nhật Bản từ chỗ suy kiệt do trận chiến tranh, từ thời điểm năm 1952 đến năm 1973 tăng trưởng thành một nước có nền kinh tế thị trường tài chính lớn thứ hai trên toàn thế giới.
- Từ trong năm 80 của thế kỉ XX, nền kinh tế thị trường tài chính Trung Quốc có vận tốc tăng trưởng nhanh và cao nhất toàn thế giới. Đến cuối thế kỉ XX, Trung Quốc trở thành nền kinh tế thị trường tài chính lớn thứ tư trên toàn thế giới.
2. Trung Quốc
a. Sự xây dựng nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa
– Sau Chiến tranh toàn thế giới thứ hai, ở Trung Quốc có ảnh hưởng của toàn bộ hai phe. Trung Hoa Quốc dân đảng nhờ vào sự giúp sức của Mĩ. Lực lượng cách mạng do Đảng Cộng sản Trung Quốc lãnh đạo nhờ vào sự giúp sức của Liên Xô.
- 20/7/1946, Trung hoa Quốc dân đảng phát động nội chiến chống Đảng Cộng sản Trung Quốc.
- Trong năm đầu (từ thời điểm tháng 7/1946 đến tháng 6/1947), lực lượng cách mạng thực thi kế hoạch phòng ngự tích cực, không ham giữ đất, chỉ nhằm mục đích tiêu diệt lực lượng đối phương.
- Từ giữa năm 1947, Quân Giải phóng Trung Quốc chuyển sang phản công, lần lượt giải phóng nhiều vùng to lớn. Tháng 4-1949, tiến vào giải phóng Nam Kinh.
- Tháng 9-1949 cuộc nội chiến kết thúc, toàn bộ lục địa Trung Quốc được giải phóng. Lực lượng Quốc dân đảng chạy ra Đài Loan.
- Ngày 1/10/1049, nước Cộng hoà nhân dân Trung Hoa được xây dựng.
– Cuộc cách mạng này còn có tính chất là cuộc cách mạng dân tộc bản địa, dân chủ.
– Ý nghĩa:
– Đối với Trung Quốc:
- Đánh dấu cuộc cách mạng dân tộc bản địa dân chủ Trung Quốc đã hoàn thành xong; chấm hết hơn 100 năm nô dịch và thống trị của đế quốc, xoá bỏ chính sách phong kiến, quân phiệt, đưa nước Trung Hoa vào kỉ nguyên độc lập tự do và tiến lên chủ nghĩa xã hội.
– Đối với toàn thế giới:
- Làm cho khối mạng lưới hệ thống xã hội chủ nghĩa được mở rộng, tiếp nối đuôi nhau từ Âu sang Á.
- Có ảnh hưởng thâm thúy tới trào lưu giải phóng dân tộc bản địa trên toàn thế giới, trước hết là những nước trong khu vực.
b. Thành tựu 10 năm đầu xây dựng chính sách mới (1949 – 1959)
– Cuối năm 1952, Trung Quốc thực thi thắng lợi công cuộc Phục hồi kinh tế tài chính (1950 – 1952).
– Từ năm 1953, thực thi kế hoạch 5 năm thứ nhất (1953 – 1957), tiến hành những cải cách quan trọng: cải cách ruộng đất và hợp tác hoá nông nghiệp, tái tạo công – thương nghiệp tư bản tư doanh; tiến hành công nghiệp hoá xã hội chủ nghĩa. Bộ mặt giang sơn có những thay đổi rõ rệt: đến năm 1957 có 246 khu công trình xây dựng được xây dựng, sản lượng công nghiệp tăng 140%, nông nghiệp tăng 25% (so với năm 1952). Văn hoá, giáo dục có những bước tiến lớn.
– Về đối ngoại, Trung Quốc thi hành chủ trương củng cố hoà bình và thúc đẩy trào lưu cách mạng toàn thế giới; vị thế quốc tế ngày càng được nâng cao. Ngày 18/1/1950, Trung Quốc thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.
c. Công cuộc cải cách – Open (1978 – 2000)
– Tháng 12/1978, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đưa ra đường lối cải cách kinh tế tài chính – xã hội, do Đặng Tiểu Bình khởi xướng; được thổi lên thành đường lối chung từ Đại hội XII (1982) và Đại hội XIII (1987) của Đảng Cộng sản Trung Quốc.
– Nội dung cơ bản của đường lối cải cách: lấy tăng trưởng kinh tế tài chính làm TT; kiên trì bốn nguyên tắc cơ bản (con phố xã hội chủ nghĩa, chuyên chính dân gia chủ dân, sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Trung Quốc, chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Mao Trạch Đông); tiến hành cải cách và Open, chuyển sang nền kinh tế thị trường tài chính thị trường xã hội chủ nghĩa; tiến hành bốn tân tiến hoá nhằm mục đích tiềm năng biến Trung Quốc thành vương quốc giàu mạnh, dân chủ và văn minh.
– Thành tựu:
- GDP tăng trung bình hằng năm 8%; năm 2000, GDP đạt 1080 tỉ USD, đời sống nhân dân được cải tổ rõ rệt.
- Về khoa học – kĩ thuật: tháng 10/2003, phóng thành công xuất sắc con tàu “Thần Châu 5” đưa nhà du hành vũ trụ Dương Lợi Vĩ bay vào vũ trụ, trở thành nước thứ ba trên toàn thế giới có tàu và người bay vào vũ trụ.
- Về đối ngoại: cải tổ quan hệ với những nước: thiết lập quan hệ ngoại giao với Mĩ (1979); từ trong năm 80 (thế kỉ XX), thông thường hoá quan hệ với Liên Xô, Việt Nam; vị thế quốc tế không ngừng nghỉ được nâng cao.
- Trung Quốc tịch thu độc lập lãnh thổ riêng với Hồng Công (7-1997) và Ma Cao (12-1999).
II. Các nước Khu vực Đông Nam Á
1. Cuộc đấu tranh giành độc lập ở khu vực Khu vực Đông Nam Á
– Khu vực Đông Nam Á là khu vực rộng 4,5 triệu km2, gồm 11 vương quốc, dân số 528 triệu người (năm 2000).
– Trước Chiến tranh toàn thế giới thứ hai, những nước trong khu vực (trừ Thái Lan) đều là thuộc địa của những đế quốc Âu, Mĩ.
– Khi trận chiến tranh bùng nổ, Nhật Bản xâm chiếm cả vùng Khu vực Đông Nam Á. Từ cuộc đấu tranh chống thực dân Âu, Mĩ, nhân dân Khu vực Đông Nam Á chuyển sang cuộc đấu tranh chống quân phiệt Nhật Bản, giải phóng giang sơn. Tận dụng thời cơ Nhật Bản đầu hàng liên minh (8/1945), nhân dân nhiều nước đứng lên giành độc lập hoặc giải phóng phần lớn lãnh thổ khỏi ách chiếm đóng của quân Nhật.
- Ngày 17/8/1945, Inđônêxia tuyên bố độc lập và xây dựng nước Cộng hoà Inđônêxia.
- Ở Việt Nam, cuộc Cách mạng tháng Tám thành công xuất sắc, dẫn tới sự xây dựng nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (2/9/1945).
- Tháng 8/1945, nhân dân những bộ tộc Lào nổi dậy khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực. Ngày 12/10/1945 nước Lào tuyên bố độc lập.
- Nhân dân những nước Miến Điện, Mã Lai và Philippin đều nổi dậy đấu tranh chống quân phiệt Nhật Bản, giải phóng nhiều vùng to lớn.
– Ngay tiếp theo đó, những nước thực dân Âu, Mĩ quay trở lại xâm lược Khu vực Đông Nam Á. Nhân dân những nước Khu vực Đông Nam Á lại phải tiếp tục cuộc đấu tranh chống xâm lược.
– Giữa trong năm 50 (thế kỉ XX), nhân dân Việt Nam, Lào, Campuchia đã giành thắng lợi trong kháng chiến chống thực dân Pháp, rồi tiếp tục chiến đấu chống chủ nghĩa thực dân mới của Mĩ, đến năm 1975 giành thắng lợi hoàn toàn.
– Các nước thực dân Âu, Mĩ cũng lần lượt công nhận nền độc lập của Philippin (7-1946), Miến Điện (1-1948), Inđônêsia (8-1950), Malaisia (8-1957), Singapore giành quyền tự trị (1959), Brunây (1984). Đông Timo trở thành một vương quốc độc lập (5-2002).
2. Lào
– Sự Ra đời nước Lào độc lập: Lợi dụng thời cơ tháng 8/1945, Nhật đầu hàng Đồng minh, từ thời điểm ngày 23/8/1945 nhân dân Lào nổi dậy giành cơ quan ban ngành thường trực. Ngày 12/10/1945, nhân dân Thủ đô Viêng chăn khởi nghĩa thắng lợi, Chính phủ dân tộc bản địa Lào trình làng quốc dân và tuyên bố nền độc lập của Lào.
– Kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954):
- Tháng 3/1946, thực dân Pháp trở lại xâm lược Lào.
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương và sự giúp sức của Việt Nam, cuộc kháng chiến của nhân dân Lào ngày càng tăng trưởng. Các chiến khu được xây dựng ở Tây Lào, Thượng Lào và Đông Bắc Lào. Quân giải phóng Lào và Chính phủ kháng chiến Lào được xây dựng.
- Trong trong năm 1953 – 1954, quân dân Lào phối hợp cùng quân tình nguyện Việt Nam mở những chiến dịch Trung Lào, Hạ Lào, Thượng Lào…, giành thắng lợi to lớn.
- Sau thắng lợi Điện Biên Phủ, Hiệp định Giơnevơ được kí kết (7/1954), công nhận độc lập, độc lập lãnh thổ, toàn vẹn lãnh thổ của Lào, thừa nhận vị thế hợp pháp của lực lượng kháng chiến Lào với một vùng giải phóng ở Sầm Nưa và Phongxalì.
– Kháng chiến chống Mĩ (1954-1975):
- Sau khi Hiệp định Giơnevơ 1954 về Đông Dương được kí kết, Mĩ thay chân Pháp, thủ đoạn biến Lào thành thuộc địa kiểu mới.
- Dưới sự lãnh đạo của Đảng nhân dân cách mạng Lào, cuộc đấu tranh chống Mĩ được triển khai trên ba mặt trận (quân sự chiến lược, chính trị, ngoại giao), làm thất bại những cuộc tiến công của Mĩ và tay sai.
- Đến đầu trong năm 60 (thế kỉ XX), quân dân Lào đã giải phóng 2/3 lãnh thổ, từng bước vượt mặt Chiến tranh đặc biệt quan trọng và Chiến tranh đặc biệt quan trọng tăng cường của Mĩ.
- Tháng 2/1973, Hiệp định Viêng Chăn về lập lại hoà bình và thực thi hoà hợp dân tộc bản địa ở Lào được kí kết. Chính phủ Liên hiệp dân tộc bản địa lâm thời và Hội đồng vương quốc chính trị liên hiệp được xây dựng.
- Từ tháng 5 đến tháng 12/1975, nhân dân Lào nổi dậy giành cơ quan ban ngành thường trực trong toàn nước.
- Ngày 2/12/1975 nước Cộng hoà dân gia chủ dân Lào chính thức được xây dựng. Từ đây, nhân dân Lào bước vào công cuộc xây dựng chính sách dân gia chủ dân và hướng tới chủ nghĩa xã hội.
3. Campuchia
– Chống thực dân Pháp, giành độc lập dân tộc bản địa (1945-1954):
- Tháng 10/1945, thực dân Pháp trở lại xâm lược Campuchia, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương (từ thời điểm năm 1951 là Đảng nhân dân Cách mạng Campuchia), nhân dân Campuchia đứng lên kháng chiến. Lực lượng kháng chiến ngày càng trưởng thành.
- Ngày 9/11/1953, do cuộc vận động ngoại giao đòi độc lập của Xihanuc, Pháp kí hiệp ước “trao trả độc lập cho Campuchia”. Tuy vậy, quân đội Pháp vẫn chiếm đóng Campuchia.
- Sau thất bại ở Điện Biên Phủ (1954), thực dân Pháp phải kí Hiệp định Giơnevơ 1954 về Đông Dương, công nhận độc lập, độc lập lãnh thổ, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Campuchia, Lào và Việt Nam.
– Giai đoạn 1954 – 1970: Chính phủ Xihanuc thực thi chủ trương hoà bình, trung lập, không tham gia bất kể khối liên minh quân sự chiến lược hoặc chính trị nào, tiếp nhận viện trợ từ mọi phía không còn Đk ràng buộc.
– Kháng chiến chống Mĩ (1970-1975):
- Chính phủ Xihanuc bị thế lực tay sai của Mĩ lật đổ (18/3/1970). Từ đây nhân dân Campuchia cùng nhân dân Việt Nam, Lào tiến hành kháng chiến chống Mĩ.
- Từ tháng 9/1973, lực lượng vũ trang Campuchia liên tục tiến công, vây hãm thủ đô Phnôm Pênh và những thành phố lớn khác.
- Mùa xuân năm 1975, quân dân Campuchia mở cuộc tiến công vào sào huyệt ở đầu cuối của địch, giải phóng thủ đô Phnôm Pênh (17/4/1975), kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến.
– Cuộc đấu tranh lật đổ tập đoàn lớn lớn Khơme đỏ (1975-1979):
- Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mĩ, cách mạng Campuchia bị phản bội. Tập đoàn Pôn-pốt thi hành chủ trương diệt chủng.
- Nhân dân Campuchia lại phải tiến hành cuộc đấu tranh chống chính sách diệt chủng. Dưới sự lãnh đạo của Mặt trận dân tộc bản địa cứu nước Campuchia (xây dựng ngày 3 /12/1978), với việc giúp sức của Việt Nam, quân và dân Campuchia nổi dậy ở nhiều nơi. Ngày 7/1/1979, thủ đô Phnôm Pênh được giải phóng. Nhân dân Campuchia bước vào thời kì xây dựng lại giang sơn.
– Nội chiến và tái lập vương quốc (1979-1993):
- Từ năm 1979 cuộc nội chiến trình làng giữa lực lượng của Đảng nhân dân với phe phái trái chiều, hầu hết với Khơme đỏ.
- Ngày 23/10/1991, Hiệp định hoà bình về Campuchia được kí kết tại Pari. Sau cuộc Tổng tuyển cử tháng 9/1993, Quốc hội Campuchia thông qua Hiến pháp, tuyên bố xây dựng Vương quốc Campuchia do Xihanuc làm quốc vương. Đất nước Campuchia bước vào thuở nào kì mới.
4. Quá trình xây dựng và tăng trưởng giang sơn của nhóm 5 nước sáng lập ASEAN (Singapore, Indonesia, Thái Lan, Malaisia, Philippin)
– Sau khi giành độc lập (trong năm 50 và 60 của thế kỉ XX) những nước này tiến hành công nghiệp hoá thay thế nhập khẩu (kế hoạch kinh tế tài chính khuynh hướng về trong) nhằm mục đích nhanh gọn thoát khỏi nghèo nàn lỗi thời, tăng trưởng những ngành công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng trong nước, xây dựng nền kinh tế thị trường tài chính tự chủ; đạt được những thành tựu to lớn. Tuy nhiên, kế hoạch này dần thể hiện những hạn chế (thiếu nguồn vốn, nguyên vật tư và công nghệ tiên tiến và phát triển; tệ tham nhũng, quan liêu tăng trưởng; chưa xử lý và xử lý được quan hệ giữa tăng trưởng với công minh xã hội).
– Từ trong năm 60 – 70 trở đi, những nước này chuyển sang kế hoạch công nghiệp hoá lấy xuất khẩu làm chủ yếu (kế hoạch kinh tế tài chính hướng ngoại), tiến hành Open để thu hút vốn góp vốn đầu tư và kĩ thuật của quốc tế, triệu tập sản xuất hàng hoá xuất khẩu, tăng trưởng ngoại thương. Nhờ đó, vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính không nhỏ. Tỉ trọng công nghiệp trong nền kinh tế thị trường tài chính quốc dân to nhiều hơn nông nghiệp, mậu dịch đối ngoại tăng trưởng nhanh. Singapore trở thành “con rồng” nổi trội nhất trong bốn “con rồng” ở châu Á. Mặc dù vậy, kế hoạch kinh tế tài chính hướng ngoại cũng hạn chế chế (phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn và thị trường bên phía ngoài, góp vốn đầu tư không hợp lý).
5. Sự Ra đời và tăng trưởng của tổ chức triển khai ASEAN
a. Sự Ra đời của tổ chức triển khai ASEAN
– Sau hơn 20 năm đấu tranh giành và bảo vệ độc lập, những nước trong khu vực bước vào thời kì ổn định và tăng trưởng kinh tế tài chính, nhiều nước có nhu yếu hợp tác với nhau để cùng xử lý và xử lý trở ngại vất vả và tăng trưởng.
– Trong toàn cảnh Mĩ ngày càng sa lầy trên mặt trận Đông Dương, những nước Khu vực Đông Nam Á muốn link lại, nhằm mục đích giảm sút sức ép của những nước lớn.
– Những tổ chức triển khai hợp tác mang tính chất chất khu vực trên toàn thế giới xuất hiện ngày càng nhiều, nhất là yếu tố thành công xuất sắc của Khối thị trường chung châu Âu (EEC) có tác dụng cổ vũ những nước Khu vực Đông Nam Á.
– Ngày 8/8/1967, Thương Hội những vương quốc Khu vực Đông Nam Á (ASEAN) được xây dựng tại Băng Cốc với việc tham gia của Indonesia, Malaysia, Philippin, Thái Lan và Singapore.
b. Quá trình tăng trưởng
– Tuyên bố Băng Cốc (1967) nêu rõ tiềm năng của ASEAN là tăng trưởng kinh tế tài chính, văn hoá thông qua những nỗ lực hợp tác chung Một trong những nước thành viên, trên tinh thần duy trì hoà bình và ổn định khu vực. Tuyên bố Kualalămpua (1971) đưa ra đề xuất kiến nghị xây dựng Khu vực Đông Nam Á thành khu vực hoà bình, tự do, trung lập. Hiệp ước Bali (1976) xác lập tiềm năng xây dựng quan hệ hoà bình, hữu nghị, hợp tác Một trong những nước trong khu vực, tạo ra hiệp hội Khu vực Đông Nam Á hùng mạnh.
– Trong quy trình đầu (1967-1975), ASEAN là tổ chức triển khai non trẻ, quan hệ hợp tác còn lỏng lẻo, chưa tồn tại vị thế quốc tế.
– Sự khởi sắc được ghi lại từ Hội nghị cấp cao Bali (2/1976): những nước kí Hiệp ước hữu nghị và hợp tác, xây dựng nguyên tắc cơ bản trong quan hệ Một trong những nước:
- Tôn trọng độc lập, độc lập lãnh thổ và toàn vẹn lãnh thổ của nhau.
- Không can thiệp vào việc làm nội bộ của nhau.
- Giải quyết tranh chấp bằng giải pháp hoà bình.
- Hợp tác, giúp sức nhau cùng tăng trưởng.
– Hiệp ước Bali mở ra thời kì mới trong quan hệ Một trong những nước thành viên và giữa ASEAN với những nước trong khu vực Khu vực Đông Nam Á. Quan hệ Một trong những nước Đông Dương và ASEAN được cải tổ, thể hiện ở việc thiết lập quan hệ ngoại giao và những chuyến viếng thăm của những nhà lãnh đạo cấp cao. Từ đầu trong năm 90, Chiến tranh lạnh chấm hết và “yếu tố Campuchia” được xử lý và xử lý, ASEAN có Đk tăng trưởng.
– Mở rộng thành viên ASEAN: Brunây (1984), Việt Nam (1995), Lào và Mianma (1997), Campuchia (1999):
– Đẩy mạnh hoạt động và sinh hoạt giải trí hợp tác xây dựng một hiệp hội ASEAN về kinh tế tài chính, bảo mật thông tin an ninh và văn hoá: quyết định hành động xây dựng một khu vực mậu dịch tự do (AFTA) (1992); lập forum khu vực (ARF) với việc tham gia của 23 nước trong và ngoài khu vực (1993); dữ thế chủ động đề xuất kiến nghị forum hợp tác Á – Âu (ASEM); tích cực tham gia forum hợp tác kinh tế tài chính châu Á – Thái Bình Dương (APEC); kí kết bản Hiến chương ASEAN (2007) nhằm mục đích xây dựng một Cộng đồng ASEAN có vị thế cao hơn và hiệu suất cao hơn.
– Trong quy trình tăng trưởng và hội nhập, ASEAN đạt được nhiều thành tựu to lớn, nền kinh tế thị trường tài chính những nước thành viên tăng trưởng mạnh, với tư cách là một tổ chức triển khai liên minh chính trị – kinh tế tài chính, ASEAN tăng cường hợp tác kinh tế tài chính, xây dựng thành khu vực hoà bình, ổn định và tăng trưởng, mở rộng quan hệ quốc tế và ngày càng nâng cao vị thế quốc tế của ASEAN.
III. Ấn Độ
1. Quá trình đấu tranh giành độc lập
– Phong trào đấu tranh giành độc lập (1945 – 1947):
- Năm 1946, nổ ra 848 cuộc đấu tranh, tiêu biểu vượt trội cuộc khởi nghĩa ngày 19/2/1946 của 2 vạn thuỷ binh trên 20 chiến hạm ở cảng Bombay. Ngày 22/2/1946, nổ ra cuộc bãi công, biểu tình của 20 vạn công nhân, học viên, sinh viên Bombay. Sau đó trào lưu lan ra những tỉnh khác: Cancutta, Carasi, Mađrat… Ở nông thôn có trào lưu Têphaga, đòi chỉ nộp 1/3 thu hoạch cho địa chủ.
- Đầu năm 1947, cao trào bãi công của công nhân bùng nổ ở nhiều thành phố lớn, tiêu biểu vượt trội là cuộc bãi công của hơn 40 vạn công nhân Cancútta.
– Kết quả:
- Thực dân Anh nhận thấy không thể thống trị theo như hình thức chủ nghĩa thực dân như cũ được nữa, phải nhượng bộ, hứa trao quyền tự trị cho Ấn Độ, rút khỏi Ấn Độ trước tháng 7/1948.
- Để thực thi cam kết này, Anh cử phó vương Maobattơn thương lượng với Đảng Quốc đại và Liên đoàn Hồi giáo Ấn Độ, đưa ra phương án độc lập cho Ấn Độ. Theo đó, ngày 15/8/1948, Ấn Độ tách thành hai vương quốc tự trị nhờ vào cơ sở tôn giáo: Ấn Độ của những người dân theo Ấn Độ giáo và Pakixtan của những người dân theo Hồi giáo.
– Không thoả mãn với quy định tự trị, Đảng Quốc đại tiếp tục lãnh đạo nhân dân đấu tranh, buộc thực dân Anh phải công nhận độc lập hoàn toàn của Ấn Độ. Ngày 26/1/1950, Ấn Độ tuyên bố độc lập và xây dựng nước Cộng hoà.
2. Những thành tựu chính trong công cuộc xây dựng giang sơn
– Sau khi tuyên bố độc lập, Ấn Độ bước vào thời kì xây dựng giang sơn, đạt được nhiều thành tựu.
– Nông nghiệp: Dựa vào thành tựu của cuộc “cách mạng xanh”, từ Một trong trong năm 70 của thế kỉ XX, Ấn Độ đã tự túc được lương thực và từ thời điểm năm 1995, trở thành nước xuất khẩu gạo lớn thứ ba toàn thế giới.
– Công nghiệp: sản xuất được máy móc, thiết bị ngành dệt, hoá chất, máy bay, tàu thuỷ, đầu máy xe lửa… Nhiều nhà máy sản xuất điện được xây dựng. Vào trong năm 80 (thế kỉ XX), Ấn Độ đứng thứ 10 trong những nước công nghiệp lớn số 1 toàn thế giới.
– Về khoa học – kĩ thuật: góp vốn đầu tư nhiều vào nghành công nghệ tiên tiến và phát triển cao, trước hết là công nghệ tiên tiến và phát triển thông tin và viễn thông, ngày càng nỗ lực vươn lên hàng những cường quốc về công nghệ tiên tiến và phát triển ứng dụng, công nghệ tiên tiến và phát triển hạt nhân, công nghệ tiên tiến và phát triển vũ trụ.
– Về đối ngoại: thi hành chủ trương hoà bình, trung lập tích cực, luôn ủng hộ cuộc đấu tranh giành độc lập của dân tộc bản địa. Ấn Độ là một trong những nước sáng lập Phong trào không link. Vị thế của Ấn Độ ngày càng nâng cao trên trường quốc tế. Ấn Độ chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam ngày 7/1/1972.
IV. Phong trào đấu tranh giành độc lập ở những nước châu Phi
– Châu Phi là lục địa lớn thứ ba toàn thế giới, gồm 57 vương quốc, năm 2002 có 839 triệu người; bị thực dân phương Tây thống trị nhiều thế kỉ, là lục địa nghèo nàn, lỗi thời hơn so với những lục địa khác.
– Từ năm 1945 đến nửa đầu trong năm 50
Phong trào đấu tranh bùng nổ sớm nhất ở Bắc Phi, tiếp theo đó lan ra những vùng khác. Mở đầu là cuộc binh biến của sĩ quan và binh lính yêu nước Ai Cập (7/1952) lật đổ vương triều Pharúc, chỗ tựa của thực dân Anh, lập nên nước Cộng hoà Ai Cập. Cùng năm 1952, nhân dân Libi giành được độc lập.
– Từ nửa sau thập niên 50 đến năm 1960
Hệ thống thuộc địa của thực dân ở châu Phi tiếp nối đuôi nhau nhau tan rã, những vương quốc độc lập lần lượt xuất hiện như Tuynidi, Marốc, Xu-đăng (1956); Gana (1957); Ghinê (1958),…
– Từ năm 1960 đến năm 1975
Năm 1960 được lịch sử ghi nhận là “Năm châu Phi” với 17 vương quốc giành được độc lập. Năm 1975, nhân dân Môdămbích và Ănggôla giành thắng lợi trong cuộc đấu tranh chống thực dân Bồ Đào Nha, về cơ bản chấm hết ách thống trị của chủ nghĩa thực dân cũ ở châu Phi.
– Từ sau năm 1975 đến đầu trong năm 90
Đây là quy trình hoàn thành xong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa ở châu Phi: Nước Cộng hoà Dimbabuê xây dựng (18/4/1980); cơ quan ban ngành thường trực Nam phi phải trao trả độc lập cho Nammibia và Namibia tuyên bố độc lập (3/1990). Tại Nam Phi, trước áp lực đè nén đấu tranh của người da màu, bản Hiến pháp 11/1993 đã chính thức xoá bỏ chính sách phân biệt chủng tộc (A-pác-thai).
V. Các nước Mĩ Latinh đấu tranh giành và bảo vệ nền độc lập dân tộc bản địa
– Mĩ Latinh gồm 33 nước, diện tích s quy hoạnh trên 20,5 triệu km2 và dân số là 531 triệu người (2002). Trước Chiến tranh toàn thế giới thứ hai, về hình thức nhiều nước ở Mĩ Latinh là những vương quốc độc lập, nhưng thực tiễn lại bị lệ thuộc vào Mĩ, là “sân sau”của nước Mĩ.
– Sau trận chiến tranh, cuộc đấu tranh chống chính sách độc tài thân Mĩ bùng nổ, tiêu biểu vượt trội là thắng lợi của cách mạng Cuba, lật đổ chính sách độc tài Batixta, nước Cộng hoà Cuba Ra đời (1-1-1959), mở ra bước tăng trưởng mới của trào lưu đấu tranh giành độc lập ở Mĩ Latinh.
– Phong trào trong trong năm 60 – 80 của thế kỉ XX:
- Dưới ảnh hưởng của cách mạng Cuba, trong năm 60 – 70, trào lưu đấu tranh chống Mĩ và chính sách độc tài thân Mĩ ở khu vực ngày càng tăng trưởng.
- Cùng với những hình thức bãi công của công nhân, nổi dậy của nông dân, đấu tranh nghị trường để xây dựng những chính phủ nước nhà tiến bộ, trào lưu đấu tranh vũ trang trình làng mạnh mẽ và tự tin, biến Mĩ Latinh thành “lục địa phát cháy rực rỡ”.
- Nhân dân Panama sôi sục đấu tranh, Mĩ phải trả lại độc lập lãnh thổ kênh đào cho Panama. Đến năm 1983, trong vùng Caribê đã có 13 vương quốc độc lập.
- Phong trào đấu tranh vũ trang chống chính sách độc tài ở những nước Vênêxuêla, Goatêmala, Côlômbia, Pêru, Nicaragoa, Chilê, En Xanvađo… trình làng liên tục, lật đổ những cty ban ngành thường trực độc tài, thiết lập những chính phủ nước nhà dân tộc bản địa dân chủ.
C. Câu hỏi ôn tập
Câu 1. Tóm tắt cuộc nội chiến ở Trung Quốc (1946-1949) và sự xây dựng nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa. Nêu ý nghĩa sự xây dựng nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa.
Câu 2. Nêu nội dung cơ bản của đường lối cải cách và những thành tựu chính của Trung Quốc trong quy trình thực thi đường lối đó.
Câu 3. Khái quát cuộc đấu tranh giành độc lập của nhân dân Khu vực Đông Nam Á sau trận chiến tranh toàn thế giới II.
Câu 4. Tóm tắt những quy trình tăng trưởng của lịch sử Lào từ thời điểm năm 1945 đến năm 1975. Nêu những điểm giống nhau của lịch sử Lào và lịch sử Việt Nam trong thời hạn trên.
Câu 5. Nêu những sự kiện lịch sử tiêu biểu vượt trội thể hiện tình đoàn kết chiến đấu giữa hai dân tộc bản địa Việt Nam và Lào trong 30 kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ (1945 – 1975).
Câu 6. Tóm tắt những quy trình lịch sử Campuchia từ thời điểm năm 1945 đến năm 1979.
Câu 7. Trình bày những biến hóa quan trọng của những nước Khu vực Đông Nam Á từ sau trận chiến tranh toàn thế giới thứ hai đến năm 2000. Biến đổi nào là quan trọng nhất? Vì sao?
Câu 8. Nêu những nét chính về tổ chức triển khai ASEAN (Bối cảnh xây dựng, tiềm năng, sự mở rộng về tổ chức triển khai, hoạt động và sinh hoạt giải trí). Hãy cho biết thêm thêm thời cơ và thử thách riêng với Việt Nam khi gia nhập ASEAN.
Câu 9. Trình bày và nhận xét sự tăng trưởng của cuộc đấu tranh giành độc lập ở Ấn Độ sau Chiến tranh toàn thế giới thứ hai.
Câu 10. Nêu những thành tựu xây dựng giang sơn và chủ trương đối ngoại của Ấn Độ từ sau ngày tuyên bố độc lập đến năm 2000.
Câu 11. Khái quát những quy trình tăng trưởng của trào lưu giải phóng dân tộc bản địa ở châu Phi từ sau Chiến tranh toàn thế giới lần thứ hai đến đầu trong năm 90 của thế kỉ XX.
Câu 12. Tóm tắt quy trình đấu tranh giành và bảo vệ nền độc lập của những nước Mĩ Latinh từ sau Chiến tranh toàn thế giới thứ hai đến năm 2000.
Câu 13. Sự kiện nào là mốc ghi lại bước tăng trưởng mới trong trào lưu giải phóng dân tộc bản địa ở Mĩ Latinh sau Chiến tranh toàn thế giới thứ hai? Trình bày sự tăng trưởng của trào lưu từ sau sự kiện đó.
Bài tập thực hành thực tiễn.
Bài 1. Lập niên biểu về sự việc Ra đời những vương quốc độc lập ở Khu vực Đông Nam Á (tên vương quốc, niên đại, nội dung sự kiện).
Bài 2. Lập bảng so sánh những kế hoạch khuynh hướng về trong và hướng ngoại của nhóm nước sáng lập ASEAN (thời hạn, tiềm năng, nội dung, thành tựu, hạn chế).
Xem tiếp bài 4: Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản (1945 – 2000)
Reply 3 0 Chia sẻ