Thủ Thuật về Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền 1789 của Pháp đã thể hiện sử tiến bộ nào Chi Tiết
Pro đang tìm kiếm từ khóa Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền 1789 của Pháp đã thể hiện sử tiến bộ nào được Cập Nhật vào lúc : 2022-05-18 06:45:07 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Hoàng Thảo Anh (dịch)
Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Cách mạng Pháp sẽ là một trong những văn kiện pháp lý về quyền con người dân có tầm ảnh hưởng rất rộng trong lịch sử pháp lý toàn thế giới cận đại, nguồn cảm hứng của của những dân tộc bản địa đấu tranh giành độc lập, và đồng thời cũng là một trong những nguồn tư liệu chính cho Tuyên ngôn toàn thế giới về nhân quyền do Liên hiệp quốc soạn thảo vào năm 1948. Vậy Bản tuyên ngôn đã tạo nên ra làm sao? Và điều gì đã tạo ra sự vĩnh cửu của nó?
Vào tháng 7 năm 1789, cùng với làn sóng Cách mạng Pháp nổ ra mạnh mẽ và tự tin, Quốc hội lập hiến của Pháp khởi đầu xem xét những giải pháp nhằm mục đích đảm bảo quyền công dân và quyền con người của thành viên trong chính thể mới. Một giải pháp đáng lưu ý được đưa ra thảo luận là phát hành văn bản quy phạm nhằm mục đích bảo vệ một cách rõ ràng những quyền lợi cơ bản nêu trên. Sự tồn tại những văn kiện về quyền cơ bản là đặc trưng trong khối mạng lưới hệ thống thông luật Anh và có xu thế ngày càng mở rộng sau khi được vận dụng trong Hiến pháp của Hoa Kỳ. Quốc hội đã xây dựng 1 ủy ban để soạn thảo dự luật nhân quyền và vào trong ngày 26 tháng 8 năm 1789, Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền đã được thông qua.
Bản tuyên ngôn nhanh gọn trở thành nền tảng của cuộc Cách mạng Pháp, và theo một số trong những sử gia, cũng là di sản lớn số 1 mà cuộc cách mạng này để lại. Thật vậy, Bản tuyên ngôn được trích dẫn, sử dụng làm lời mở đầu cho toàn bộ ba bản Hiến pháp cách mạng Pháp vào trong năm 1791, 1793 và 1795; là tiềm năng khuynh hướng hoạt động và sinh hoạt giải trí hầu hết những tổ chức triển khai và trào lưu chính trị tiếp theo đó. Bản tuyên ngôn cũng nêu lên mục tiêu và tiêu chuẩn cơ bản cho những chính phủ nước nhà tiếp theo – những tiêu chuẩn đã biết thành quên béng trong quy trình quan trọng nhất của cuộc cách mạng.
Một trong những nhà ủng hộ tuyệt đối và đồng thời cũng là người đỡ đầu của ý tưởng về Bản tuyên ngôn là Gilbert du Motier – Marquis de Lafayette. Từng là cựu chiến binh tham gia cuộc Cách mạng Mỹ và là học trò của những triết gia, Lafayette sớm bị thuyết phục bởi những học thuyết Khai sáng về chủ nghĩa lập hiến, độc lập lãnh thổ nhân dân và những quyền tự nhiên. Vào ngày 11/7, ba ngày trước lúc nổ ra cuộc tiến công nhà ngục Bastille, Lafayette đã chuyển cho Quốc hội một bài diễn văn bày tỏ sự thiết yếu của một văn bản hiến định nhằm mục đích đảm bảo những quyền thành viên. Sự ưu tư của Lafayette riêng với nhân quyền và dân quyền lớn đến mức, ông đã tự mình sẵn sàng sẵn sàng bản dự thảo tuyên ngôn về quyền, được tư vấn bởi chính Thomas Jefferson – một tác gia nổi tiếng, và cũng là thủ lĩnh chính trị xuất chúng của Hoa Kỳ. Jefferson là cha đẻ của nhiều văn bản quan trọng của Cách mạng Hoa Kỳ, trong số đó có Tuyên ngôn Nhân quyền của Virginia và Tuyên ngôn độc lập Hoa Kỳ (cùng Ra đời vào năm 1776).
Với sự nhiệt huyết của Lafayette, một bộ phận đáng kể ở Quốc hội đồng ý về sự việc thiết yếu của bản tuyên bố nhân quyền. Tuy nhiên, hầu hết những đại diện thay mặt thay mặt của trường phái bảo thủ và trường phái quân chủ (những người dân muốn xây dựng lại và duy trì thể chế quân chủ lập hiến) bác bỏ đề xuất kiến nghị này. Ở một mức độ nào đó, họ đồng ý yêu cầu cải cách và số lượng giới hạn quyền lực tối cao của chính phủ nước nhà bảo hoàng – nhưng nhận định rằng luật đạo nhân quyền là một bước đi không thiết yếu. Các đại biểu cấp tiến hơn ở Quốc hội lại sở hữu tâm ý theo phía khác. Họ lập luận rằng, chính phủ nước nhà mới phải có một số trong những lượng giới hạn hiến định rõ ràng về quyền lực tối cao của tớ, nhất là lúc quyền lực tối cao đó hoàn toàn có thể xâm phạm tự do thành viên của công dân. Một số đại biểu lại quan tâm về cấu trúc, thủ tục và tính pháp lý. Cụ thể hơn, tuyên ngôn về quyền nên ở dưới hình thức nào? Có nên đưa nó trở thành một phần của bản Hiến pháp? Hay là một văn bản pháp lý riêng không liên quan gì đến nhau? Bản tuyên ngôn nên là một sự bày tỏ triết lí mở rộng hay phải có sự ràng buộc pháp lí bởi những điều, khoản, điểm?
Cuộc tranh luận trình làng trong suốt tháng 7 cho tới ngày thời điểm đầu tháng 8. Vào ngày 4 tháng 8, những đại biểu đã đạt được sự đồng thuận về việc soạn thảo tuyên bố nhân quyền. Thẩm quyền cho việc này được trao lại cho Ủy ban lập hiến của Quốc hội. Ủy ban gồm 40 đại biểu, trong số đó nổi trội có Honore Mirabeau, Emmanuel Sieyès, Charles Talleyrand và Isaac Le Chapelier. Họ đã nghiên cứu và phân tích những tài liệu tương tự từ Anh quốc và Hoa Kỳ cũng như nhận được một số trong những lượng lớn những bản thảo đệ trình từ những công dân quan tâm. Trong 6 ngày, Ủy ban ở đầu cuối đã công bố bản dự thảo thứ nhất của tuyên ngôn với lời mở đầu và 24 lao lý. Vào ngày 26 tháng 8 họ thu gọn bản dự thảo lại còn 17 lao lý. Sau đó, Ủy ban bỏ phiếu đồng thuận để trong thời điểm tạm thời đình chỉ quy trình thảo luận và nội dung dự thảo hiện tại, với ý định sẽ xem xét lại nó sau khi Hiến pháp của nhà nước mới được hoàn thiện. Tuy nhiên, này cũng là bản thảo ở đầu cuối và chính thức của bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền (theo tiếng Pháp: Déclaration des droits de l’homme et du citoyen)
Bản Tuyên ngôn là yếu tố kết tinh của những lý tưởng tiến bộ nhất của thời đại Khai sáng. Theo nhà sử học Lynn Hunt, Bản tuyên ngôn tuyệt vời không riêng gì có bởi tầm vóc mà đồng thời còn bởi sự giản đơn của tớ, gói gọn những quyền tự nhiên và những quyền dân sự được tán thành bởi những học giả lỗi lạc như John Locke, Jean-Jacques Rousseau và Jefferson, và khiến nó đi vào pháp lý Pháp. Chỉ với lời mở đầu và 17 điều ngắn gọn, Bản tuyên ngôn công nhận và bảo vệ hầu hết những quyền cơ bản của thành viên gồm có quyền tự do, quyền sở hữu, quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí, quyền tự do tôn giáo và quyền được đối xử bình đẳng trước pháp lý. Bản Tuyên ngôn bảo vệ quyền tư hữu tài sản và xác lập rằng toàn bộ mọi người đều phải có trách nhiệm và trách nhiệm nộp thuế, tương ứng với kĩ năng của từng người. Khái niệm về độc lập lãnh thổ nhân dân cũng khá được xác lập rõ: luật pháp và chính phủ nước nhà tồn tại để phục vụ nguyện vọng của nhân dân mà không phải để áp đặt sự thống trị lên họ. Tất cả nội dung được truyền tải với ngôn từ rõ ràng, ngắn gọn và không nhập nhằng. Giọng văn phổ quát được sử dụng cũng là một nguyên nhân khiến bản Tuyên ngôn trở nên phổ cập: quyền công dân, quyền con người và lý tưởng về chúng được vận dụng cho toàn bộ mọi người, chứ không riêng người dân nước Pháp.
Tuyên ngôn được Quốc hội lập hiến thông qua với việc ủng hộ mạnh mẽ và tự tin và tiếp theo này được chuyển cho vua Louis XVI để được xác nhận và phát hành. Tuy nhiên, chỉ cho tới ngày 5/10, vua Louis XVI mới chấp thuận đồng ý kí vào bản Tuyên ngôn nhằm mục đích xoa dịu đám đông đang phẫn nộ bên phía ngoài điện Versailles. Chính thức được thông qua và trở thành luật, Tuyên ngôn trở thành mốc son của cuộc cách mạng Pháp. Quốc hội lập hiến đã sử dụng Tuyên ngôn là phần mở đầu cho Hiến pháp 1791. Phiên bản sửa đổi của Tuyên ngôn trở thành cơ sở cho Hiến pháp 1973 (thường được nghe biết là Hiến Pháp Năm thứ I), soạn thảo bởi Montagnard. Văn bản này cũng trở thành luận cương của hầu hết những đảng, tổ chức triển khai, phe phái chính trị, cả ôn hòa lẫn cấp tiến. Nói cách khác, văn kiện này là bất khả xâm phạm riêng với đời sống chính trị tại Pháp. Hội Cordeliers – một trong những hội đoàn chính trị có ảnh hưởng lớn xuyên thấu cuộc Cách mạng Pháp, tồn tại từ 1790 cho tới 1794, mang tên chính thức là Hội bằng hữu của những quyền con người và quyền công dân (Société des Amis des droits de l’homme et du citoyen – Society of Friends of the Rights of Man and Citizen), lấy cảm hứng từ Bản tuyên ngôn. Đảng Jacobin – tổ chức triển khai chính trị nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng quan trọng nhất xuyên thấu cuộc Cách mạng Pháp (tồn tại từ 1789 đến 1795), với nội quy điều lệ đảng yêu cầu thành viên của tớ bày tỏ lòng trung thành với chủ với bản Tuyên ngôn và phát huy những giá trị của nó tại mọi thời gian.
Theo nhà sử học Peter McPhee: “Sắc lệnh tháng Tám và Tuyên ngôn Nhân quyền đại diện thay mặt thay mặt cho việc chấm hết của cấu trúc chuyên chế, vương quyền và phe phái vào thế kỉ 18 ở nước Pháp. Chúng cũng là tuyên bố về những nguyên tắc cơ bản của thuở nào kì hoàng kim mới. Bản Tuyên ngôn về rõ ràng là một văn bản phi thường… Phổ quát trong ngôn từ và chủ nghĩa sáng sủa, Tuyên ngôn đang không nêu rõ liệu giai cấp tư sản, nô lệ và phụ nữ đã có được sự bình đẳng chính trị như những bình đẳng pháp lí hay là không, và cũng không đề cập đến làm thế nào để chủ trương cho những người dân dân có tài năng năng hoàn toàn có thể được đảm bảo bởi những người dân không còn học vấn hoặc tài sản.”
Tuy nhiên, dù Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền sẽ là thiêng liêng và bất khả xâm phạm, vẫn còn đấy nhiều tranh cãi và quan điểm trái chiều về đối tượng người dùng được hưởng những quyền này. Cùng những yếu tố với những văn kiện lừng danh hình thành trong cách mạng Hoa Kỳ, Tuyên ngôn nhân quyền và nhân quyền Pháp không hề đề cập đến quyền cho phụ nữ, hoặc mở rộng thêm những quyền cơ bản này cho bất kì nô lệ và những nô lệ lao động theo khế ước tại những thuộc địa. Điều này đã làm những nhà dân chủ cấp tiến trăn trở. Tháng 10 năm 1789, Robespierre đã sử dụng Tuyên ngôn để đề xuất kiến nghị trao cho những người dân Do Thái – một nhóm người bị cho là ngoài lề xã hội và bị đẩy thoát khỏi những cty chính trị dù đang ở trong quy trình cách mạng, quyền bình đẳng và quyền công dân. Mặc dù có những lỗ hổng và thiếu sót, Tuyên ngôn vẫn là một trong những biểu lộ quan trọng nhất của lịch sử đấu tranh nhân quyền của quả đât. Nó là yếu tố đảm bảo cho kết thúc của quy mô nhà nước quân chủ chuyên chế cực đoan, một sự link của những giá trị Khai sáng và là hình mẫu cho những xã hội tự do trong tương lai.
Tài liệu tìm hiểu thêm:
The Declaration of the Rights of Man and Citizen
Chào em,
Khẩu hiệu là Tự do – bình đẳng – bác ái, xử lý và xử lý được những xích míc trong xã hội, hòa giải và hợp lý được về quyền lợi của những giai cấp
Đáp án A
Tuyên ngôn độc lập: Sự thừa kế, tăng trưởng những giá trị tư tưởng tiến bộ của thời đại
Thứ năm, 02/09/2022 10:52 0 Bình luận
(Mặt trận) - Tuyên ngôn độc lập của Mỹ và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp là hai bản tuyên ngôn nổi tiếng của quả đât. Đó là văn kiện pháp lý thấm nhuần tư tưởng tiến bộ của thời đại, nêu cao nguyên tắc bình đẳng, dân chủ và những quyền cơ bản của con người, của dân tộc bản địa. Trân trọng những giá trị cao cả ấy, trong thuở nào đại mới và một cuộc cách mạng mới, Hồ Chí Minh đã tiếp thu, thừa kế và hơn thế nữa tăng trưởng những giá trị ấy ở hai nội dung cơ bản là quyền con người, quyền dân tộc bản địa và nguyên tắc độc lập lãnh thổ nhân dân.
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tặng quà cựu chiến sỹ Điện Biên
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Thủ tướng Lào
Chủ tịch nước gặp mặt Đoàn đại biểu đồng bào dân tộc bản địa thiểu số tỉnh Tuyên Quang
KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN QUYỀN CON NGƯỜI, QUYỀN DÂN TỘC
Tuyên ngôn độc lậpcủa nước Mỹ năm 1776 vàTuyên ngônNhân quyền và Dân quyềnnăm 1789 được Ra đời từ sau cuộc đấu tranh giành độc lập của 13 bang thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ và cuộc đại cách mạng tư sản Pháp. Trên cơ sở thừa kế những tư tưởng tiến bộthời kỳ Khai sáng, hai bản Tuyên ngôn là nhữnglời xác lập đầy sức thuyết phục về quyền con người, quyền dân tộc bản địa, về nguyên tắc “độc lập lãnh thổ nhân dân” trong cuộc đấu tranh chống lại chính sách phong kiến chuyên chếhướng con người vươn tới những giá trị dân chủ, giá trị nhân văn cao cả về tự do, bình đẳng, bác ái.
Các bản Tuyên ngôn xác lập những quyền con người cơ bản nhất đó là quyền sống, quyền tự do, quyền bình đẳng, quyền tư hữu tài sản. Đó là “quyền tự nhiên, không thể chuyển nhượng ủy quyền vàbất khả xâm phạm của mỗi con người”(1).
Trong bảnTuyên ngôn độc lậpnướcMỹ, tác giả Thomas Jefferson xác lập những nước thuộc địa phải có quyền là vương quốc tự do và độc lập và từ việc xóa khỏi quyền thống trị của thực dân Anh, cuộc đấu tranh vì nền độc lập của những bang thuộc địa ở Bắc Mỹ cũng nhằm mục đích tới tranh đấu cho những quyền tự nhiên của riêng mỗi con người. Với những giá trị to lớn như vậy hai bản Tuyên ngôn đánh mốc dấu son trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa và giải phóng con người. Đó là bản Tuyên ngôn mang đậm giá trị nhân văn, nhân bản, là nền tảng để xây dựng những bản Hiến pháp dân chủ tiến bộ của nước Pháp, nước Mỹ tiếp theo đó.
BảnTuyên ngôn nhân quyền và dân quyềncủa cách mạng Pháp năm 1791 cũng nêu rõ: “Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn luôn luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi”(2).
TrongTuyên ngôn độclậpnăm 1945 của Việt Nam, từ những dòng thứ nhất, Hồ Chí Minh đã trích dẫn những câu nổi tiếng nhất trong hai bản Tuyên ngôn lịch sử đó với thái độ rất trân trọng: “Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. tạo hóa cho họ những quyền không còn ai hoàn toàn có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu niềm sung sướng…”. Ở đây, Hồ Chí Minh đãxuất phát từ những giá trị nhân văn cao cả, mang tính chất chất phổ quát toàn quả đât làm cơ sở, tiềm năng cho cuộc đấu tranh của dân tộc bản địa Việt Nam. Từ đó, Người xác lập cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam cũng là nhằm mục đích thực thi những quyền chính đáng, thiêng liêng không còn ai hoàn toàn có thể xâm phạm, là yếu tố tiếp nối của lá cờ giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng con người mà những cuộc cách mạng Pháp, cách mạng Mỹ đã giương cao.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có sự thừa kế và mở rộng, tăng trưởng vượt bậc những giá trị của những bản Tuyên ngôn trước đó trong thời đại mới. TrongTuyên ngôn độc lậpcủa nước Mỹ, nguyên bản câu “toàn bộ mọi người” là “toàn bộ đàn ông” (All men). Nguyên bản của câu đó là đặt trong toàn cảnh nước Mỹ trong năm cuối thế kỉ XVIII khi chính sách nô lệ còn tồn tại, sự phân biệt và tẩy chay chủng tộc rất nặng nề, những người dân đàn ông có quyền mà Tuyên ngôn đề cập đến chỉ là những người dân đàn ông da trắng. Như vậy, những quyền cơ bản của con người, quyền vốn có ấy lại không dành riêng cho toàn bộ mọi người, mà chỉ dành riêng cho đàn ông da trắng. Còn với Hồ Chí Minh, Người xác lập một cách rõ ràng, quyền là dành riêng cho “toàn bộ mọi người”, không phân biệt vị thế, thành phần, tôn giáo,giới tính, sắc tộc. Đó là yếu tố mở rộng tuyệt đối, đem lại những giá trị to lớn và phù phù thích hợp với việc tăng trưởng tiến bộ của quả đât.
Cũng từ việc xác lập đạo lý và chính nghĩa của quả đât, Hồ Chí Minh đã vạch trần bộ mặt giả dối, bản chất tàn bạo của chủ nghĩa thực dân Pháp. TrongTuyên ngôn độc lập, Người đã khái quát một cách thâm thúy tội ác của thực dân Pháp trong mức time gần 100 năm cai trị ở đất việt nam trên toàn bộ những mặt, đặc biệt quan trọng làviệc chà đạp, tước đoạt quyền những quyền tự nhiên của con người, của dân tộc bản địa. Và từ đó, Người xác lập: trong thời đại mới, không riêng gì có chính sách phong kiến chuyên chế mà chủ nghĩa thực dân với bản chất tàn bạo của nó cần phải xóa khỏi, để bảo vệ quyền và nhân phẩm của con người. Khi còn chủ nghĩa thực dân, còn tình trạng dân tộc bản địa này áp bức, nô dịch dân tộc bản địa khác thì chắc như đinh quyền con người ở những dân tộc bản địa thuộc địa, phụ thuộc bị chà đạp, không được ghi nhận và thực thi.
Một điểm đáng để ý quan tâm nữa là từ quyền của con người, Hồ Chí Minh đã suy rộng ra quyền dân tộc bản địa“những dân tộc bản địa trên toàn thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc bản địa nào thì cũng luôn có thể có quyền sống,quyền sung sướng và quyền tự do”(3). Từ quyền con người, Người suy rộng ra quyền dân tộc bản địa cũng là quyền tự nhiên, thiêng liêng “là lẽ phải không còn ai chối cãi được”(4).Nếu như trong bản Tuyên ngôn của nước Mỹ đã đề cập đến hơn cả quyền con người, quyền dân tộc bản địa, thì đến bản Tuyên ngôn của Việt Nam đã link hai phạm trù pháp lý cơ bản này trong mối liên hệ biện chứng, ngặt nghèo với nhau. Dân tộc độc lập là yếu tố kiện tiên quyết để bảo vệ quyền con người và ngược lại thực thi quyền con người đó đó là phát huy những giá trị cao cả và ý nghĩa thật sự của độc lập dân tộc bản địa. Quyền con người cao nhất đó đó là được sống trong giang sơn tự do, là công dân của một nước độc lập.
Bên cạnh đó, Hồ Chí Minh đã mở rộng nội hàm khái niệm quyền dân tộc bản địa cả chiều rộng và chiều sâu, mà những bản Tuyên ngôn trước chưa đề cập đến. Xuất phát từ tình hình nước Việt Nam thuộc địa vừa mới giành độc lập và toàn cảnh lịch sử quốc tế bấy giờ, Hồ Chí Minh xác lập: quyền dân tộc bản địa không riêng gì có là quyền dân tộc bản địa tự quyết, mà còn là một quyền bình đẳng, quyền tự do, quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.Độc lập dân tộc bản địa đã gắn bó mật thiết với những nguyên tắc dân tộc bản địa bình đẳng và tự quyết, với quyền sống và quyền niềm sung sướng của mỗi dân tộc bản địa. Hơn nữa, quyền độc lập, bình đẳng ở đây phải được xác lập trong quan hệ với toàn bộ những nước trên toàn thế giới, không phân biệt lớn nhỏ, mạnh yếu hay rất khác nhau về thể chế chính trị.Vì thế,Tuyên ngôn độc lậpkhông còn chỉ dành riêng cho dân tộc bản địa Việt Nam mà này còn là một sự cổ vũ, lời xác lập thiêng liêng của toàn bộ những dân tộc bản địa trên toàn thế giới, nhất là những dân tộc bản địa nhỏ yếu đang chịu sự cai trị của chủ nghĩa thực dân.
Từ quyền con người suy rộng ra quyền dân tộc bản địa, Tuyên ngôn độc lập đã góp thêm phần tạo lập và xác lập một nền pháp lý và công lý mới của văn minh quả đât, hướng tới công minh, bình đẳng, xóa khỏi ách áp bức, bóc lột, bất công trên bình diện vương quốc và quốc tế. Công lý ấy về sau không riêng gì có trở thành nguyên tắc lập hiến của Việt Nam, của nhiều vương quốc khác mà trở thành lao lý pháp lý quốc tế khi nó đã được ghi vào Liên hợp quốc với những công ước quốc tế liên quan đến độc lập lãnh thổ vương quốc, về quyền độc lập dân tộc bản địa và quyền tự quyết.
Hai bản Tuyên ngôn nước Pháp, nước Mỹ đề cập đến quyền con người, quyền dân tộc bản địa là quyền thiêng liêng, là một tất yếu của tạo hóa. Nhưng là người dân của một nước thuộc địa, Hồ Chí Minh thấu hiểu thâm thúy rằng quyền thiêng liêng, vốn có ấy không phải tự nhiên mà đã có được, mà phải ngã xuống, quyết tử, phải đấu tranh với quyết tâm “thà quyết tử toàn bộ, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”(5).Đứng trước những thử thách khắc nghiệt của lịch sử, một dân tộc bản địa không biết đấu tranh cho độc lập, tự do thì cũng không xứng danh được hưởng nền độc lập, tự do. BảnTuyên ngôn độc lậpcủa Hồ Chí Minh đã xác lập: “Dân ta đã đánh đổ những xiềng xích thực dân gần 100 trong năm này để gây hình thành nước Việt Nam độc lập…Một dân tộc bản địa đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 trong năm này, một dân tộc bản địa đã gan góc đứng về phe Đồng Minhchống phát xítmấy trong năm này, dân tộc bản địa đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!”(6). Dân tộc này còn tồn tại quyết tâm sắt đá “đem toàn bộ tinh thần và lực lượng, tính mạng con người và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy!”(7).
Sự Ra đời củaTuyên ngôn độc lậpthực sự là một mốc son trong lịch sử của dân tộc bản địa Việt Nam, cũng như trong cuộc đấu giải phóng của những dân thuộc địa. Nếu hai bản Tuyên ngôn của Pháp và Mỹ ghi lại mốc quan trọng trong cuộc đấu tranh chống chính sách phong kiến, trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng con người; thì Tuyên ngôn độc lậpbáo hiệu thuở nào đại mới, thời đại giải phóng những dân tộc bản địa khỏi ách áp bức của chủ nghĩa thực dân trên quy mô toàn toàn thế giới; thời đại của những dân tộc bản địa bị áp bức, bóc lột giành lại quyền sống, quyền độc lập, tự do.
KẾ THỪA VÀ PHÁT TRIỂN NGUYÊN TẮC VỀ CHỦ QUYỀN NHÂN DÂN
Tiếp thu những tư tưởng tiến bộ trong tác phẩmKhế ước xã hộicủaJean Jacques Rousseau,Tuyên ngôn độc lậpcủa Mỹ xác lập chân lý: “Rằng để đảm bảo cho những quyền lợi này, những chính phủ nước nhà được lập ra trong nhân dân và đã có được những quyền lực tối cao chính đáng trên cơ sở sự nhất trí của nhân dân”(8).Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyềncủa Pháp đã chỉ ra “sự thiếu hiểu biết, hờ hững hoặc coi thường những quyền của con người đó đó là nguyên nhân duy nhất dẫn đến những tai ương của hiệp hội, và dẫn đến việc thối nát của những cty ban ngành thường trực... Mục đích của toàn bộ những tổ chức triển khai chính trị là bảo vệ những quyền tự nhiên và bất khả xâm phạm của con người”(9). Sự thiết yếu của việc xây dựng cơ quan ban ngành thường trực nhân dân, hoạt động và sinh hoạt giải trí vì tiềm năng cao nhất bảo vệ quyền con người, vì niềm sung sướng con người đã được xác lập trong hai bản Tuyên ngôn lịch sử này. Hơn thế nữa “bất kể lúc nào một thể chế cơ quan ban ngành thường trực nào đó phá vỡ những tiềm năng này, thì nhân dân có quyền thay đổi hoặc vô hiệu cơ quan ban ngành thường trực đó và lập nên một cơ quan ban ngành thường trực mới, đặt trên nền tảng những nguyên tắc cũng như tổ chức triển khai thực thi quyền hành theo một thể chế sao cho có hiệu suất cao tốt nhất riêng với bảo mật thông tin an ninh và niềm sung sướng của tớ”(10).
Cuộc Cách mạng Tháng Tám ở Việt Nam do Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo không riêng gì có là cuộc cách mạng làm trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa, xóa khỏi xiềng xích nô lệ của thực dân Pháp và của phát xít Nhật. Cuộc cách mạng ấy đồng thời thực thi trách nhiệm lật đổ chính sách quân chủ chuyên chế tồn tại ngót gần 1.000 năm. Việt Nam từ một nước thuộc địa, phong kiến đang trở thành một nước độc lập, theo chính sách Dân chủ Cộng hòa.
TrongTuyên ngôn độc lập, Hồ Chí Minh thể hiện rất rõ ràng chủ thể của cuộc cách mạng đó đó là nhân dân, thành quả cách mạng đạt được do nhân dân làm ra và nhân dân là người bảo vệ thành quả đó: “Dân ta đã đánh đổ những xiềng xích thực dân gần 100 trong năm này để gây hình thành nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chính sách quân chủ mấy mươi thế kỉ mà lập nên chính sách Dân chủ Cộng hoà”.Có thể nói, đến đây nguyên tắc“độc lập lãnh thổ nhân dân” với ý nghĩa nhân dân là chủ thể nước Việt Nam mới, của chính sách Dân chủ Cộng hòa đã được Hồ Chí Minh xác lập rõ ràng. Hơn nữa, khái niệm nhân dân mà Hồ Chí Minh sử dụng không bó hẹp trong giai cấp, tầng lớp nào mà là mọi người dân Việt Nam yêu nước, không phân biệt giới tính, vị thế, tôn giáo, giai cấp.
Chế độ Dân chủ Cộng hòa được Hồ Chí Minh trong Tuyên ngôn là chính sách thực hành thực tiễn nguyên tắc“độc lập lãnh thổ nhân dân” một cách triệt để và thực ra. Đó là chính sách lập ra từ thành quả đấu tranh của nhân dân, được xây dựng theo ý nguyện của những tầng lớp nhân dân, hướng tới tiềm năng cao cả“Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” cho nhân dân.Tư tưởng này của Người tiếp theo này được thể hiện rõ ràng trong Hiến pháp 1946 - bản Hiến pháp dân chủ thứ nhất của Việt Nam do Người làm Trưởng ban soạn thảo: “Tất cả quyền bính trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam không phân biệt nòi giống, gái trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo”. Điều 7 trong Hiến pháp ghi nhận quyền chính trị của công dân: Tất cả công dân Việt Nam đều bình đẳng trước pháp lý, đều được tham gia cơ quan ban ngành thường trực và công cuộc kiến quốc tùy từng tài năng và đức hạnh của tớ. Nhân dân có quyền quyết định hành động những việc làm trọng đại của giang sơn cũng như bãi miễn những đại biểu tôi đã bầu ra.
Có thể nói, Ra đời sau hai bản Tuyên ngôn lịch sử của quả đât hơn một trăm năm, trong toàn cảnh lịch sử mới, bảnTuyên ngôn độc lậpcủa Việt Nam đã thừa kế, chắt lọc tăng trưởng giá trị căn cốt, mang tính chất chất bền vững và phổ quát nhất của hai bản Tuyên ngôn trước đó. Với những giá trị đó,Tuyên ngôn Độc lậpcủa Việt Nam không riêng gì có là lời tuyên bố độc lập, khai sinh cho một Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa theo đuổi tiềm năng “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”, mà còn góp phần quan trong cho việc nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc bản địa, giải phóng con người và vì niềm sung sướng của con người.
TS. Lê Thị Hằng
Học viện Chính trị vương quốc Hồ Chí Minh
___
(1) (7) (8) (9) Nguyễn Văn Út:9 bản Tuyên ngôn nổi tiếng toàn thế giới, Nxb. Văn hóa thông tin, H, 2006, tr. 125, 126, 285, 286.
(2) (3) (4) (5) (6) (10) (11) Hồ Chí Minh:Toàn tập, Nxb. Chính trị vương quốc Sự thật, H, 2011, t. 4, tr. 1, 1, 1, 534, 1, 3, 3.
Tags
Tuyên ngôn độc lập Quốc khánh 2/9
Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc tặng quà cựu chiến sỹ Điện Biên
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ hội kiến Thủ tướng Lào
Chủ tịch nước gặp mặt Đoàn đại biểu đồng bào dân tộc bản địa thiểu số tỉnh Tuyên Quang
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp Tổng thống Hy Lạp Katerina Sakellaropoulou Reply 3 0 Chia sẻ