Mẹo về Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì 2022
Quý khách đang tìm kiếm từ khóa Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì được Update vào lúc : 2022-05-05 20:46:06 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
Câu 1: Phân tích sự rất khác nhau giữa hai quy mô văn hóa truyền thống gốc và lý giải nguyên nhân :- Mỗi vương quốc, dân tộc bản địa đều phải có nền văn hóa truyền thống cổ truyền riêng của tớ, đó là tiêu chuẩn quan trọng để phân biệt dântộc này với dân tộc bản địa khác. Tuy nhiên, những nền văn hóa truyền thống cổ truyền của mỗi dân tộc bản địa dù phong phú, phong phú đến mấycũng đều phải có nguồn gốc xuất phát từ là 1 trong 2 quy mô văn hóa truyền thống: văn hóa truyền thống gốc chăn nuôi du mục và vănhóa gốc nông nghiệp trồng trọtTiêuchíVăn hóa gốc nông nghiệp trồng trọt (phươngĐông)Văn hóa gốc chăn nuôi du mục (phương Tây)Cơ sở Khí hậu nóng ẩm mưa nhiều,sông ngòi chằnghình chịt , đồng bằng phì nhiêu phì nhiêu thích hợpthành cho nông nghiệp trồng trọt tăng trưởng.=> Văn hóa nông nghiệp trồng trọt (đặc biệt quan trọng làtrồng lúa nước) nên món ăn là thực vậtNghề trồng trọt buộc con người sống định cư,Đặcnhà cửa ổn định, vì vậy nên không thích diđiểmchuyển => Trọng tĩnhVì nghề trồng trọt phụ thuộc nhiều vào thiênnhiên nên dân cư rất tôn thờ, gắn bó, sùng bái tựnhiên, mong ước hòa phù thích hợp với vạn vật thiên nhiên.Cuộc sống định cư tạo ra tính hiệp hội cao.Khí hậu lạnh khô, địa hình hầu hết là thảonguyên (xứ sở của đồng cỏ) thích hợp cho chănnuôi tăng trưởng.=> Văn hóa chăn nuôi du mục nên món ăn là độngvậtSống du cư, nay đây mai đó, lều tạm bợ nên cóthói quen thích di tán => trọng động.Vì luôn di tán nên không phụ thuộc nhiều vàothiên nhiên, từ đó phát sinh tâm ý coi thường,tham vọng chinh phục, khắc chế tự nhiên.Vì sống du cư nên tính link hiệp hội khôngcao, yếu tố thành viên được đánh giá trọng=> tâm ý thíchganh đua, đối đầu đối đầu , hiếu thắng, ứng xử duy nhất,độc đoán theo nguyên tắcPhương thức sản xuất tùy từng nhiều yếu Nghề chăn nuôi du mục yên cầu sự xác lập vaitố tự nhiên nên hình thành kiểu tư duy tổng hợp trò của thành viên, đối tượng người dùng hằng ngày con ngườibiện chứng, coi trọng kinh nghiệm tay nghề chủ quan, tiếp xúc là đàn gia súc với từng thành viên độc lập nêncảm tínhhình thành kiểu tư duy khách quan, lý tính, phântích chú trọng vào từng yếu tố, coi trọng khoa họcthực nghiệmDo tư duy tổng hợp biện chứng nên hình thành Do kiểu tư duy phân tích nên hình thành lối sốngthái độ ứng xử hiếu hòa, linh hoạt mềm dẻo, hiếu chiến, duy nhất, cứng rắn, trọng lý, ứng xửtrọng tình.theo nguyên tắc => Thói quen tôn trọng pháp luậtvì vậy mà hình thành rất sớm ở phương tâyThiên về thơ, nhạc trữ tình, thiên văn, triết học,. Thiên về khoa học tự nhiên, kỷ thuật và văn minhTâm linh và tôn giáo, thiên về văn hóa truyền thống nông thành thịthônCuộc sống định cư, trồng trọt là chính và tính cố Vì môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường du mục cư nên cần đến sức mạnh vàkết hiệp hội đã tạo nên lối sống trọng đức, bàn lĩnh đàn ông nên người đàn ông có vai tròtrọng văn, trọng phụ nữquan trọng, hình thành lối sống trọng tài, trọngvõ, trọng phái mạnh.Tóm lại, do những đặc trưng về Đk khí hậu, tự nhiên đã tạo nên nên những phương thức sảnxuất rất khác nhau, từ đó quy định nhiều chủng quy mô văn hóa truyền thống rất khác nhau.Câu 2: Chứng minh văn hóa truyền thống VN thuộc quy mô VH gốc nông nghiệp- Vị trí địa lý nằm ở vị trí góc tận cùng phía Đông-Nam Châu Á, khí hậu nóng ẩm mưa nhiều, có nhiều sông lớnvà nhiều đồng bằng phù sa phì nhiêu nên VN là nơi rất thích hợp để tăng trưởng nên nông nghiệp lúa nước.Do đó, văn hóa truyền thống VN thuộc quy mô văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp trồng trọt điển hình và toàn bộ những đặc trưngcủa quy mô văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp trồng trọt đều được thể hiện rất rõ ràng ràng trong đặc trưng văn hóa truyền thống VN- Cư dân Việt Nam hầu hết sinh sống bằng nghề nông, trong cách ứng xử với tự nhiên, do nghề trồng trọtbuộc người dân phải sống định cư để chờ cây cối lớn lên, đơm hoa, kết trái và thu hoạch, từ đó ưa thích lốisống ổn định, nhận định rằng “An cư lạc nghiệp” . Do sống tùy từng vạn vật thiên nhiên nên dân cư nông nghiệpcó ý thức tôn trọng, sùng bái và ước vọng sống hòa phù thích hợp với vạn vật thiên nhiên. Người Việt Nam mở miệng ra là “nhờ trời”, “lạy trời”…vì luôn mong ước mưa thuận gió hòa để sở hữu môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường no đủ. Các tín ngưỡng và lễhội sung bái tự nhiên rất phổ cập ở những tộc người trên khắp mọi vùng đât nước.- Vì nghề nông, nhất là nghề nông nghiệp lúa nước, tùy từng nhiều yếu tố vạn vật thiên nhiên như : thời tiết,nước, khí hậu,... “ trông trời, trông đất, trông mây; trông mưa, trông gió, trông ngày, trông đêm…” nên vềmặt nhận thức, hình thành nên lối tư duy tổng hợp- biện chứng, nặng về kinh nghiệm tay nghề chủ quan cảm tính:sống lâu lên lão làng, trăm hay là không bằng tay thủ công quen… Người làm nông quan tâm không phải là từng yếutố riêng lẻ mà là những quan hệ giữa chúng. Người Việt tích lũy được một kho kinh nghiệm tay nghề hết sứcphong phú về nhiều chủng loại quan hệ này: Quạ tắm thì ráo, sáo tắm thì mưa; Được mùa lúa thì úa mùa cau,được mùa cau thì đau mùa lúa; Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa thì râm…- Về mặt tổ chức triển khai hiệp hội, người Việt có lối sống định cư lâu dài nên tạo ra những quan hệ tình cảmthân thiết, gắn bó, hình thành nên lối sống Trọng tình. Nhưng cũng từ đây hình thành lối sống tự trị, khépkín, khuynh hướng về trong. Lỗi sống trọng tình cảm tất yếu dẫn đến thái độ trọng đức, trọng văn, trọng phụ nữ. Trongngôi nhà đất của người Việt rất coi trọng gian nhà bếp, thể hiện sự coi trọng phụ nữ. Người Việt coi: Nhất vợ nhìtrời; Lệnh ông không bằng cồng bà… Người phụ nữ cũng khá sẽ là người dân có vai trò quyết định hành động trongviệc giáo dục con cháu: Phúc đức tại mẫu; Con dại cái mang… Sự gắn bó hiệp hội tạo ra lối sống trọngtình nghĩa: Lá lành đùm lá rách nát; Bầu ơi thương lấy bí cùng…; những quan hệ ứng xử thường đặt lý cao hơntình: Một bồ cái lý không bằng một tí cái tình…- Lối tư duy tổng hợp – biện chứng, luôn đắn đo xem xét của người làm nông nghiệp cộng với nguyên tắctrọng tình đã dẫn đên lối sống linh hoạt, luôn thay đổi để thích phù thích hợp với từng tình hình: Ở bầu thì tròn, ởống thì dài; Đi với bụt mặc áo cà sa, đi với ma mặc áo giấy; … Mặt trái của tính linh hoạt là thói tùy tiệnbiểu hiện ở tật co và giãn giờ giấc, sự thiếu tôn trọng pháp lý, tệ đi “ cửa sau” để xử lý và xử lý việc làm: Nhấtquen, nhì thân, tam thần, tứ thế.- Sống theo tình cảm nên mọi người biết tôn trọng và cư xử bình đẳng, dân chủ với nhau. Lối sống trọngtình và cách cư xử dân chủ dẫn đến tâm ý coi trọng hiệp hội, coi trọng tập thể. Làm gì rồi cũng phải tínhđến tập thể, luôn có tập thể sau sống lưng, xem nhẹ vai trò thành viên: Bán anh em xa mua láng giềng gần- Trong lối ứng xử với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội, tư duy tổng hợp và phong thái linh hoạt còn quy định thái độdung hợp trong tiếp nhận: ở VN không những không còn trận chiến tranh tôn giáo mà mọi tôn giáo đều đượctiếp nhận. Đối phó với những cuộc trận chiến tranh xâm lược người VN luôn rất là mềm dẻo, hiếu hòa.--> Như vậy, hầu như toàn bộ những đặc trưng của quy mô văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp trồng trọt đều đượcthể hiện rõ ràng trong cách tố chức đời sống, phương thức tư duy, lối ứng xử của người Việt truyền thống cuội nguồn.Câu 3: Hãy chỉ ra những dấu ấn sông nước được thể hiện trong văn hóa truyền thống Việt Nam:1. Văn hóa vật chất:A. Văn hóa ẩm thực:- Bữa ăn truyền thống cuội nguồn của người Việt thường có 3 thành phần đó đó là: cơm – rau – cá. Trong số đó, thức ăn cungcấp đạm động vật hoang dã của người Việt hầu hết là cá – thành phầm hầu hết của vùng sông nước (nhiều sông, biển). Từcác loại thủy, món ăn thủy hải sản, người Việt lại chế biến ra nhiều chủng loại nước mắm (mắm tôm, mắm tép, mắm cáy, mắm cá…)và nước mắm dùng làm nước chấm. Một bữa cơm Việt Nam hầu như không thể thiếu được món nước mắm.B. Văn hóa ở:- Kiến trúc nhà tại truyền thống cuội nguồn của người Việt mang đậm dấu ấn của vùng sông nước. Nhà sàn là kiểu nhà rấtphổ biến của người Việt từ thời Đông Sơn, thích hợp cho miền sông nước: tránh lũ ở miền núi và tránh ngập lụtở đồng bằng.- Một bộ phận dân cư sống bằng nghề sông nước còn lấy thuyền bè làm nhà tại nên đã tạo nên những xómvạn chài.- Kiến trúc: Ngôi nhà đất của người Việt Nam đã được làm với chiếc mái cong mô phỏng hình thuyền. Hiện nay,những khu công trình xây dựng kiến trúc cổ lớn như đình chùa, hoàng cung cũng khá được làm cong vút như một con thuyền rẽsóng lướt tới.C. Văn hóa đi lại:- Do điểm lưu ý là vùng sông nước, khối mạng lưới hệ thống sông ngòi chằng chịt, bờ biển kéo dãn từ Bắc và Nam nên dặc điểmnổi bật trong giao thông vận tải lối đi bộ đi lại truyền thống cuội nguồn của người Việt là đường thủy chiếm ưu thế, lối đi bộ kém pháttriển.- Các phương tiện đi lại giao thông vận tải lối đi bộ hằng hải của Việt Nam rất phong phú: thuyền, ghe, xuồng, phà, tàu…- Phần lớn những đô thị Việt Nam trong lịch sử đều là những Cảng sông, cảng biển (Vân Đồn, Hội An, Phố Hiến,Gia Định…).2. Văn hóa tinh thầnA. Văn chương- Hình ảnh sông nước xuất hiện nhiều trong ca dao tục ngữ (Biển sâu cá lội mất tăm/ Dầu chờ, dầu ngóng trămnăm cũng chờ/ Sông sâu cá lượn lờ đờ/ Dầu trông dầu đợi cho chí chờ trăm năm), trong lời ăn tiếng nói hàngngày (xe đò, quá giang, lặn lội thăm nhau...)B. Nghệ thuật sân khấu:- Múa rối nước- Nam Bộ có cải lương, vọng cổ, Trung Bộ có Nam ai Nam Binh với những giai điệu ngân nga thíchhợp với quy trình chèo thuyền trên sông nước.C. Tín ngưỡng:- Sùng bái tự nhiên: Thờ MẫuThành mẫu thượng thiên: quản trị và vận hành vùng trời , mây, mưa,Thánh mẫu Thượng Thoải: quản trị và vận hành vùng sông nước.Thánh mẫu Thượng Ngàn: quản trị và vận hành rừng núi.Thánh mẫu địa phủ: quản trị và vận hành đất đai.- Dọc bờ biển từ bắc chí Nam người dân làng chài thường lập lăng thờ cá ông. Lễ hội cúng cá ôngđược tổ chức triển khai rất trọng thể, vào từng tháng rất khác nhau tùy từng từng làng.- Trong nghi thức cúng kiến của người Việt có tục cúng dĩa tam sơn trong những dịp dựng nhà, động thổgồm CUA (hoặc TÔM) + THỊT + TRỨNG; tục thả đèn nước trong những lễ lọc.- Tục thờ tứ linh của người Việt gồm: LONG, LÂN, QUY, PHUNG .Trong số đó long (rồng), quy (rùa)hai loài vật sống dưới nước.- Trong lễ hội thường có trò chơi đua thuyền. Trong trống đồng Đông Sơn còn lưu lại những cảnh đuathuyền.Câu 4: Khả năng của người Việt trong việc tận dụng và ứng phó với môi trường tự nhiên tự nhiên thể hiện ở lĩnhvực VH vật chất.Văn hóa sản xuất VC là quy trình tái tạo và chinh phục tự nhiên, chinh phục đầm lầy, lấn biển đắp đê chốnglũ tại thành những vùng đồng bằng châu thổ chuyên canh lúa nước một cách ổn địnhTrong VH sản xuất VC, người Việt đã biết tận dụng và ứng phó với môi trường tự nhiên tự nhiên. Từ Đk tựnhiên nóng ẩm mưa nhiều...thuận tiện tăng trưởng trồng lúa nước và giữ vai trò chủ yếu, chi phối toàn bộ nền kinhtế của xh VN truyền thống cuội nguồn. Quá trình tái tạo và chinh phục đầm lầy, lấn biển, đắp đê chống lụt..,đã trở thànhnhững đồng bằng phì nhiêu chuyên canh lúa nước. Ngoài ra, tận dụng ĐKTN thuận tiện, người Việt còn trồngnhiều loại cây, chăn nuôi nhiều loại gia súc, gia cầm, những nguồn lợi thủy món ăn thủy hải sản.A. Trong VH ẩm thực:*Cơ cấu bữa tiệc- Có hai yếu tố chi phối đến văn hóa truyền thống ẩm thực của người Việt đó là tính sông nước và thực vật. Sự chiphối của 2 yếu tố này thể hiện ở cơ cấu tổ chức triển khai 1 bữa tiệc truyền thống cuội nguồn với 3 yếu tố chính: cơm-rau-cá.+ Cơm là món ăn phục vụ tinh bột hầu hết trong bữa tiệc (người sống vì gạo, cá bạo về nước). Ngoàicơm là từ gạo, nếp mà ra. Thì người Việt còn chế biến ra nhiều món ăn khác ví như cháo, bún, bánhchưng, bánh giầy….+ Rau: do nằm ở vị trí xứ nhiệt đới gió mùa rau quả của Việt Nam vô cùng phong phú, phong phú. Cùng với rau, dưa, càthì còn tồn tại những gia vị khác ví như ớt, sả, gừng...Việc dùng rau trong bữa tiệc chứng tỏ kĩ năng tận dụngmôi trường tự nhiên của người Việt (Đói ăn rau, đau uống thuốc)+ Cá là thức ăn phục vụ nhiều đạm động vật hoang dã. Cá hoàn toàn có thể chế biến ra nước mắm – món chấm không thểthiếu trong bữa cơm. (Cơm với cá như má với con)+ Ngoài ra thì còn tồn tại thức uống và đồ hút. Thức uống thông dụng là chè xanh và rự ợu. Đồ hút thôngdụng là thuốc lào.+ Ăn trầu là một phong tục độc lạ và lâu lăm của người Việt.* Tính tổng hợp trong văn hóa truyền thống ẩm thực- Trong cách chế biến: hầu hết những món ăn VN điều là thành phầm của yếu tố pha chế tổng hợp như xào, nấu,canh, rau sống, bún...- Trong cách ăn: trong mâm cơm của người Việt bao giờ cũng luôn có thể có đồng thời nhiều loại thức ăn như:canh, rau, cá, dưa, thịt… Được chế biến phong phú: xòa, rán, nấu, luộc kho...quy trình ăn cũng là yếu tố tổnghợp những món ăn.* Tính linh hoạt- Thể hiện ở việc ăn uống theo mùa, theo vùng miền phù phù thích hợp với môi trường tự nhiên tự nhiên --> biểu lộ củalối ứng xử thích nghi với môi trường tự nhiên tự nhiên, với nền kinh tế thị trường tài chính tiểu nông tự cung tự túc tự cấp-Thể hiện ở việc chế biến và lựa chọn những món ăn để kiểm soát và điều chỉnh, làm cân đối những trạng thái của khung hình(âm-dương, nóng-lạnh), giữa khung hình với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên để đối phó với thời tiết --> tạo sự cân đối giữacon người với môi trường tự nhiên tự nhiên-Thể hiện trong dụng cụ ăn là đôi đũa. Đôi đũa hoàn toàn có thể dùng một cách linh hoạt với nhiều chức năngkhác nhau. Tập quán dùng đũa lâu lăm làm hình thành nên nhiều triết lý như tính cặp đôi bạn trẻ (Vợ chồngnhư đũa có đôi), tính thích hợp (Vợ dại không hại bằng đũa vênh), tính tập thể (Vơ đũa cả nắm)B. Trong VH trang phục:* Quan niệm về mặc-Chú trọng tính bền chắc.(Ăn chắc, mặc bền)-Thích trang phục kín kẽ, giản dị.-Ưa những sắc tố âm tính: nâu, đen, chàm…phù phù thích hợp với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sông nước, với việc làm lao động “chânlấm tay bùn”.C ác sắc tố dương tính (đỏ, vàng..) chỉ mặc vào dịp lễ hội-Người Việt rất có ý thức về việc làm đẹp (Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân).* Chắc liệu may mặc-Người Việt thường sử dụng những vật liệu có sẵn trong tự nhiên, mỏng dính, nhẹ và có nguồn gốc từ thựcvật, mang đậm dấu ấn nông nghiệp trồng trọt, sống ở xứ nóng nên vật liệu mỏng dính, nhẹ, thoáng mátnhư: tơ tằm,sợi bông, sợi đay, sợi gai..* Kiểu trang phục truyền thống cuội nguồn của người Việt:-Trang phục truyền thống cuội nguồn của phụ nữ thời phong kiến gồm: váy, yếm, áo tứ thân,quần lĩnh, khăn chítđầu, thắt sống lưng. Trong số đó chiếc váy được bảo tồn như thể một trong những nét bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc bản địa đểphân biệt với trang phục người Tàu.+ Trong những dịp lễ hội, phụ nữ mặc áo dài (tứ thân hoặc năm thân với nhiều sắc tố)+ Màu sắc trang phục truyền thống cuội nguồn của người Việt là màu nâu (màu đất) và màu đen (màu bùn). Điềuđó cũng phản ánh phong thái truyền thống cuội nguồn của người VN là ưa sự kín đaó, giản dị, đồng thời cũng thểhiện sự thích nghi với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống và sinh hoạt của nghề nông trồng lúa nước.+Ngoài ra chiếc nón lá cũng là một bộ phận kèm theo không thể thiếu trong trang phục của phụ nữ VNtruyền thống. Nón có vành rộng và có mái dốc do đặc trưng khí hậu nắng lắm mưa nhiều-Trang phục truyền thống cuội nguồn của phái mạnh thường ngày là áo cánh, quần lá tọa phù phù thích hợp với khí hậu nóngbức và việc làm đồng áng. Ngày lễ tết, lễ hội thì đội khăn xếp, mặc áo the, quần ống sớ.=> Tóm lại trang phục của người Việt thể hiện sự ứng xử linh hoạt để đối phó với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên tựnhiên vùng nhiệt đới gió mùa và nghề nông.C. Văn hóa ở- Ngôi nhà là một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường định cư ổn định ( An cư lạcnghiệp).- Vật liệu làm nhà: có sẵn trong tự nhiên như gỗ, tre, nứa… thể hiện kĩ năng sáng tạo trọng việc thíchnghi và tận dụng những ĐKTN-Kiến trúc nhà:+ Mang đậm dấu ấn của vùng sông nước với nhà sàn là kiểu nhà phổ cập, thích hợp cho toàn bộ miền sôngnước lẫn miền núi để ứng phó với những tác động xấu của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên (tránh côn trùng nhỏ, thú dữ, lũ,ngập lụt..).Sang thời phong kiến thì nhà đất bằng là phổ cập nhưng kiểu nhà mái cong mô phỏng mũithuyền, thậm chí còn dân cư sông nước còn dùng thuyền làm nhà tại hình thành nên những xóm chài+ Không gian ngôi nhà Việt là không khí mở, có cửa thoáng, thông thoáng, giao hoà vs tự nhiên, xungquanh có cây xanh bao bọc che chở.+ Nhà được cấu trúc gian số lẽ theo ý niệm âm khí và dương khí – ngũ hành.-Chọn hướng nhà và chọn đất làm nhà: hướng nhà ưa thích của người Việt là phía phía nam hoặc đôngnam, những phía này sẽ tận dụng được gió mát từ biển thổi vào và tránh khỏi nắng nóng. Chọn đất làmnhà chịu sự ảnh hưởng của ý niệm âm khí và dương khí – ngũ hành.D. Văn hóa đi lại- Giao thông lối đi bộ kém tăng trưởng vì lối sống định cư nên cư ân ít có nhu yếu đi lại, do nền kinh tế thị trường tài chính tự cungtự cấp nên hạn chế nhu yếu trao đổi, mua và bán Một trong những vùng và do sông ngòi dày đặc. Do đó, mới chỉ có nhữngcon đường nhỏ, dân cư hầu hết là đi dạo, vận chuyển nhờ ngựa, voi, trâu; quan lại đi bằng cáng, kiệu- Giao thông đường thủy:+ Chiếm ưu thế do địa hình nhiều sông ngòi, bờ biển kéo dãn từ Bắc chí Nam nên người Việt đi lại hầu hết bằngthuyền, ghe, xuồng,đò...+ Vì đường thủy chiếm ưu thế nên phần lớn đô thị là những cảng sông, cảng biển (Vân Đồn, Thăng Long, PhốHiến...)+ Cuộc sống sinh hoạt gắn sát với sông nước nên hình ảnh dòng sông, con đò đã ăn vào trong tư duy, trongcách nghĩ (Thuyền theo lái, gái theo chồng; Thuyền về có nhớ bến chăng...)+ Ngay khi đi trên bộ, người Việt vẫn nói Theo phong cách của người đi trên sông nước: lặn lội, quá giang, xe đò...Tóm lại, ăn, mặc, ở, đi lại là nhu yếu thiết yếu của con người, đồng thời cũng thể hiện sự ứng xử vănhóa của con người với môi trường tự nhiên tự nhiên. Thể hiện rõ ràng dấu ấn quy mô văn hóa truyền thống nông nghiệp trồngtrọt, đồng thời thể hiện kĩ năng tận dụng, thích nghi và ứng phó linh hoạt với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sông nước vàxứ sở thực vật.Câu 5: Phân tích thái độ ứng xử văn hóa truyền thống của người Việt với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội thể hiện ở nghành vănhóa vật chấtNgười Việt coi trọng nông nghiệp, chủ trương khuyến nông tích cực, khuyến khích khai hoang, mở rộng diệntích canh tác, bảo vệ sức kéo trong văn hóa truyền thống sản xuất VC.A. Trong VH ẩm thực:* Tính linh hoạt- Thể hiện ở việc ăn uống theo mùa, theo vùng miền phù phù thích hợp với môi trường tự nhiên tự nhiên --> biểu lộ củalối ứng xử thích nghi với môi trường tự nhiên tự nhiên, với nền kinh tế thị trường tài chính tiểu nông tự cung tự túc tự cấp-Thể hiện ở việc chế biến và lựa chọn những món ăn để kiểm soát và điều chỉnh, làm cân đối những trạng thái của khung hình(âm-dương, nóng-lạnh), giữa khung hình với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên để đối phó với thời tiết --> tạo sự cân đối giữacon người với môi trường tự nhiên tự nhiên-Thể hiện trong dụng cụ ăn là đôi đũa. Đôi đũa hoàn toàn có thể dùng một cách linh hoạt với nhiều chức năngkhác nhau. Tập quán dùng đũa lâu lăm làm hình thành nên nhiều triết lý như tính cặp đôi bạn trẻ (Vợ chồngnhư đũa có đôi), tính thích hợp (Vợ dại không hại bằng đũa vênh), tính tập thể (Vơ đũa cả nắm)* Tính hiệp hội- Bữa ăn của người Việt là ăn chung, những thành viên trong bữa tiệc liên quan và phụ thuộc nhau (chungnồi cơm, chung chén nước chấm…)-Vì mang tính chất chất hiệp hội nên trong bữa tiệc của người Việt rất thích trò chuyện.*Tính mực thước và lễ nghi- Do lối sống hiệp hội cùng với việc chi phối của ý niệm Nho giáo coi trọng tôn ti, thứ bậc nênngười Việt rất coi trọng nghi lễ và thái độ ứng xử, ý tứ trong bữa tiệc (Ăn trông nồi, ngồi trông hướng).B. Trong VH trang phục:* Quan niệm về mặc-Chú trọng tính bền chắc.(Ăn chắc, mặc bền)-Thích trang phục kín kẽ, giản dị.-Ưa những sắc tố âm tính: nâu, đen, chàm…phù phù thích hợp với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sông nước, lao động. Các màu sắcdương tính (đỏ, vàng..) chỉ mặc vào dịp lễ hội-Người Việt rất có ý thức về việc làm đẹp (Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân).* Kiểu trang phục truyền thống cuội nguồn của người Việt:-Trang phục truyền thống cuội nguồn của phụ nữ thời phong kiến gồm: váy, yếm, áo tứ thân,quần lĩnh, khăn chítđầu, thắt sống lưng. Trong số đó chiếc váy được bảo tồn như thể một trong những nét bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc bản địa đểphân biệt với trang phục người Tàu.+ Trong những dịp lễ hội, phụ nữ mặc áo dài (tứ thân hoặc năm thân với nhiều sắc tố)+ Màu sắc trang phục truyền thống cuội nguồn của người Việt là màu nâu (màu đất) và màu đen (màu bùn). Điềuđó cũng phản ánh phong thái truyền thống cuội nguồn của người VN là ưa sự kín đaó, giản dị, đồng thời cũng thểhiện sự thích nghi với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống và sinh hoạt của nghề nông trồng lúa nước.+Ngoài ra chiếc nón lá cũng là một bộ phận kèm theo không thể thiếu trong trang phục của phụ nữ VNtruyền thống. Nón có vành rộng và có mái dốc do đặc trưng khí hậu nắng lắm mưa nhiều-Trang phục truyền thống cuội nguồn của phái mạnh thường ngày là áo cánh, quần lá tọa phù phù thích hợp với khí hậu nóngbức và việc làm đồng áng. Ngày lễ tết, lễ hội thì đội khăn xếp, mặc áo the, quần ống sớ.=> Trong sự ứng xử với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội, trang phục của người Việt thể hiện ý niệm thẩmmỹ về vẻ đẹp kín kẽ, giản dị.C. Văn hóa ở- Ngôi nhà là một trong những yếu tố quan trọng đảm bảo cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường định cư ổn định (An cư lạc nghiệp).- Kiến trúc nhà đất của người Việt mang tính chất chất hiệp hội. Nếu như kiểu kiến trúc nhà phương Tây đượcchia thành nhiều phòng khác lạ thì nhà Việt truyền thống cuội nguồn là một trong không khí sinh hoạt hiệp hội giữa cácthành viên trong mái ấm gia đình, những gian nhà thường để thông nhau, không còn vách ngăn. Ranh giới giữa cácnhà hàng xóm cũng thường chỉ được ngăn cách tượng trưng bằng một hàng cây (râm bụt, ruối, mồngtơi..) được xén thấp để dễ qua lạiD. Văn hóa đi lại- Giao thông lối đi bộ kém tăng trưởng vì lối sống định cư nên cư ân ít có nhu yếu đi lại, do nền kinh tế thị trường tài chính tự cungtự cấp nên hạn chế nhu yếu trao đổi, mua và bán Một trong những vùng và do sông ngòi dày đặc. Do đó, mới chỉ có nhữngcon đường nhỏ, dân cư hầu hết là đi dạo, vận chuyển nhờ ngựa, voi, trâu; quan lại đi bằng cáng, kiệu- Giao thông đường thủy:+ Chiếm ưu thế do địa hình nhiều sông ngòi, bờ biển kéo dãn từ Bắc chí Nam nên người Việt đi lại hầu hết bằngthuyền, ghe, xuồng,đò...+ Vì đường thủy chiếm ưu thế nên phần lớn đô thị là những cảng sông, cảng biển (Vân Đồn, Thăng Long, PhốHiến...)+ Cuộc sống sinh hoạt gắn sát với sông nước nên hình ảnh dòng sông, con đò đã ăn vào trong tư duy, trongcách nghĩ (Thuyền theo lái, gái theo chồng; Thuyền về có nhớ bến chăng...)+ Ngay khi đi trên bộ, người Việt vẫn nói Theo phong cách của người đi trên sông nước: lặn lội, quá giang, xe đò...--> Do giao thông vận tải lối đi bộ đi lại hầu hết bằng đường thủy nên văn hóa truyền thống cũng gắn sát với những phương tiến đi lại(thuyền, ghe, đò...), coi đó như thể nền tảng cho thái độ ứng xử riêng với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội.Câu 6: Chỉ ra mối liên hệ giữa thuyết Âm dương - Ngũ hành với việc hình thành những triết lý sống của ngườiViệt* Thuyết âm – dươnga) Nội dung cơ bản- Thuyết âm khí và dương khí khái quát nguyên tắc hình thành vũ trụ “Thái cực sinh lưỡng nghi, lưỡng nghi sinhtứ tượng, tứ tượng sinh bát quái, bát quái biến hóa vô cùng”.+ Thuyết âm khí và dương khí ý niệm thuở sơ khai, vũ trụ tồn tại trong trạng thái hỗn mang, không định hình,không số lượng giới hạn, bao là vô cùng vô tận, đến cực điểm gọi là thái cực.+ Sự hợp nhất lúc đạt đến cực điểm sẽ phân phân thành hai: thái cực sinh lưỡng nghi. Lưỡng nghi là âm– dương. Cập đôi lập âm – dương gốc trong vũ trụ là đất – trời. Từ cập trái chiều trong vũ trụ là đất – trời,ta hoàn toàn có thể suy ra cập trái chiều âm – dương ứng với con người đó đó đó là cha – mẹ.+ Cập trái chiều âm – dương gốc (trời-đất, cha-mẹ) lại giao hòa với nhau tạo thành 4 tổng hợp mới gọi là tứtượng ( đất trời sinh ra 4 mùa, cha mẹ sinh ra con cháu).+ Tứ tượng lại phối phù thích hợp với nhau để tạo thành 8 tổng hợp mới gọi là bát quái: càn-khôn-khảm-ly-đoàicấn-chấn-tốn+Bát quái lại tiếp tục vs nhau để tạo thành 64 quẻ, tượng trưng cho những trạng thái, trường hợp thườnggặp trong toàn thế giới tự nhiên và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường con người.=>Như vậy, do có sự giao hòa Một trong những mặt trái chiều (âm – dương) trong vũ trụ và con người nênmới tạo ra những sự vật mới.b) Đặc tính- Vận dụng hai cập trái chiều âm – dương gốc là đất – trời, mẹ - cha, người xưa đã suy ra những đặc tính trộicủa âm khí và dương khí trong tương quan với nhau là:+ Âm: thấp, lạnh, tối, mềm dẻo, chậm, khuynh hướng về trong…+ Dương: cao, nóng, sáng, cứng rắn, hướng ngoại…-Ứng dụng những đặc tính trên vào việc xem xét những sự vật và hiện tượng kỳ lạ người xưa cũng suy ra vô sốnhững cập đối lllap65 âm – dương rất khác nhau:+ Về con người, động vật hoang dã: nam – nữ, đực – cái, mạnh – yếu…+Về thời hạn: sáng – tối, ngày – đêm…+Về sắc tố: trắng – đen,..+Về không khí: lửa – nước,…c) Biểu tượng âm khí và dương khí- Biểu tượng âm – dương được thể hiện trong một hình tròn trụ kín, có hai phần uốn lượn chia vòng trònlàm hai phần bằng nhau với hai màu đối nghịch: đen – trắng. Phần trắng hình tượng cho dương, phầnđen hình tượng cho âm. Trong phần trắng (dương) có một chấm đen (âm) và ngược lại.-Biểu tượng này nói lên rằng: âm và dương tồn tại trong nhau không thể tách rời. Trong âm có dươngtrong dương có âm.d) Qui luật tương tác âm khí và dương khí-Âm - dương đối nghịch nhưng lại giao hòa với nhau, nhờ vào nhau và là nguồn gốc của nhau. Không có âmdương không thể tồn tại và ngược lại.-Âm – dương chuyển hóa: âm hoàn toàn có thể chuyển hóa thành dương và ngược lại. Cái này yếu đi thì cái kia mạnh lên.=> Qui luật chuyển hóa âm – dương cũng nói lên rằng, âm – dương phải nằm trong tràng tháicân bằng động thì mới duy trì được sự tăng trưởng, vận động thông thường của yếu tố vật.* Thuyết ngũ hành- Hành: là vận động. Ngũ hành: là trạng thái vận động của năm loại vật chất tạo ra vũ trụ. Nếu thuyết âm –dương ý niệm về bản chất tinh thần của vũ trụ thì thuyết ngũ hành ý niệm về cấu trúc vật chất của vũ trụ.Nội dung cơ bản- Vũ trụ được cấu trúc bởi 5 yếu tố vật chất cơ bản đó là: kim, mộc, thủy, hỏa, thổ. Tuy những hành mang tên như vậynhưng đó không riêng gì có là những vật chất rõ ràng, mà còn tượng trưng cho một số trong những thuộc tính cơ bản của vật chất,cả trong toàn thế giới vĩ mô và vi mô.- Đặc điểm của ngũ hành: luôn luôn vận động. Thuyết ngũ hành nhận định rằng, nhiều chủng loại vật chất cấu trúc nên vũ trụluôn tồn tại trong sự vận động và quan hệ với nhau theo hai hướng cơ bản tương sinh hoặc tương khắc.+ Ngũ hành tương sinh: cùng bồi bổ, thúc đẩy, giúp sức nhau cùng tăng trưởng.+ Ngũ hành tương khắc: khắc chế, khống chế, ngưng trệ nhau.-Nguyên lý tương sinh tướng khắc trong ngũ hành cũng nhờ vào nguyên tắc âm – dương. Sinh – khắc là hai mặtkhông thể tách rời của yếu tố vật. Không có sinh thì sự vật không phát sinh và tăng trưởng được. Không có khắc thìkhông thể duy trì được sự cân đối và điều hòa trong sự tăng trưởng và tiến hóa của yếu tố vật.+ Ngũ hành quá thừa: Xuất phát từ nguyên tắc âm – dương thuyết ngu hành ý niệm phàm vật gì cực thịnh thìthừa. Vật cực thịnh, thái quá sẽ bị chuyển hóa sang trạng thái khác.--> Thuyết âm khí và dương khí và ngũ hành có mối liên quan trực tiếp, được kết phù thích hợp với nhau để lý giải về nguyên lýhình thành, về bản chất, cấu trúc của yếu tố vận hành của vũ trụ.Ảnh hưởng của thuyết âm khí và dương khí, ngũ hành đến triết lý sống của người Việt.-Triết lý về sự việc thích hợp, cặp đôi bạn trẻ+ Trong tâm thức của người Việt, âm – dương luôn luôn tồn tại trong sự cập đôi, tương xứng. Chỉ khi tồn tạitrong sự cặp đôi bạn trẻ, tương xứng thì sự vật mới hoàn thiện, trọn vẹn, bền vững, hợp qui luật. Trong thành ngữ, tụcngữ, lời ăn tiếng nói hằng ngày thường sử dụng những cập âm khí và dương khí như: ông – bà, cha - mẹ, trời – đất…-Triết lý sống trung bình, hòa giải và hợp lý âm khí và dương khí (Già néo đứt dây; Đầy quá sẽ đổ…)+Người Việt ý niệm trạng thái tồn tại tối ưu của mọi sự vật, từ tự nhiên đên xã hội là yếu tố cân đối, hài hòaâm dương. Chỉ khi tồn tại trong trạng thái này, sự vật mới ổn định, bền vũng, không biến thành biến hóa sang trạng tháikhác. Từ đó người Việt sống theo triết lý sống trung bình từ việc ăn uống, làm nhà, cho tới việc ứng xử vớingười khác hòa giải và hợp lý không làm mất đi lòng ai.+ Triết lý sống trung bình cũng làm cho những người dân Việt thường tự bằng lòng, an phận với những gì mình đang sẵn có,không hiếu thằng, tham lam.-Triết lý sống sáng sủa (Trong rủi có may, trong họa có phúc; Khổ trước sướng sau…)+Nhận thức được quy luật bù trừ âm – dương, vận dụng vào môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường người Việt thường có cái nhìn bình tĩnh,sáng sủa trước mọi sự biến: trong rủi có may, trong họa có phúc.+ Nhận thức được quy luật chuyển hóa âm – dương người Việt có cái nhìn biện chứng về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường: không aigiàu ba họ, không còn ai khó ba đời… Tuy nhiên nếu sáng sủa thái quá sẽ dẫn đến thái độ tiêc cực: tự bằng lòng vớicuộc sống hiện tại, phó mặc cho số phận, không nỗ lực, nỗ lực hết mình.- Ngoài ra, thuyết âm khí và dương khí, ngũ hành còn ảnh hưởng đến nhiều phương diện đời sống văn hóa truyền thống tinh thầnngười Việt như:+ Chi phối những hành vi thực tiễn: Tính toàn vẹn và tổng thể (hai mặt), Tính vận động, biến hóa (lịch sử, rõ ràng), Tínhquan hệ (tương tác lẫn nhau).+ Ứng dụng trong đời sống văn hóa truyền thống tâm linh: Dùng thuyết Âm dương- Ngũ hành để coi tử vi, bói toán, chọn đấtlàm nhà, mai táng, xem việc hôn nhân gia đình, kết bạn, hợp tác làm ăn, …+ Ứng dụng trong y học truyền thống cuội nguồn: Y học phương Đông chẩn đoán và chữa bệnh nhờ vào nguyên tắc về sự việc tươngtác Âm dương và luật sinh / khắc của Ngũ hành Một trong những bộ phận trong khung hình người.Câu 7: Đặc điểm và vai trò của Phật giáo riêng với đời sống tinh thần của người Việt xưa và nayPhật giáo là một trong trong 3 luồng tư tưởng nổi trội của tư tưởng và tôn giáo thời Đại Việt và chođến ngày này. Phật giáo truyền vào việt nam từ khoảng chừng TK II - TK I TCN. Vào những TK đầuthời Đại Việt, Phật giáo tăng trưởng rất nhanh, đạt cực thịnh vào thời Lý - Trần và được xem làquốc giáo.* Các điểm lưu ý của Phật giáoa) Khuynh hướng nhập thế- Giáo lý của Phật giáo là cứu khổ, cứu nạn, phổ độ chúng sinh. Bởi vậy Phật giáo VN luônđồng hành với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của chúng sinh bằng những việc làm thiết thực như: nhà chùa mởtrường dạy học, tham gia đào tạo và giảng dạy trí thức, nhiều nhà sư cũng là thầy thuốc…- Giáo lý của Phật giáo còn được người Việt rõ ràng hóa trong những quan hệ đời thường.(Tu đâu cho bằng tu nhà, thời cha kính mẹ mới là chân tu).b) Quan niệm, triết lí Phật giáo- Toàn bộ triết lí của đạo Phật được tóm gọn trong 2 cột trụ là “Tứ Diệu Đế” gồm:+ Khổ Đế: nói đời là bể khổ+ Tập Đế: nói về nguyên nhân gây đau khổ+ Diệt Đế: nói về diệt trừ nỗi khổ+ Đạo Đế: nói về con phố, phương pháp diệt trừ nỗi khổ- Đạo Phật lý giải nguyên nhân gây ra mọi đau khổ là vì con người dân có quá nhiều hammuốn, làm cho tâm hồn tạm bợ, chao hòn đảo khôn lường. Đó là những bản năng xấu của conngười, nếu không tu luyện theo lời dạy của Đức Phật sẽ bị trừng phạt bởi “Luân hồi”, “Nhânquả”, “Quả báo”. Từ đó Phật lấy Tâm làm gốc, lúc nào tu được tâm sẽ đạt đến “Giác ngộ” khiđó con người sẽ tiến hành “Giải thoát” đạt tới cõi “Niết bàn” - cái đích ở đầu cuối của hạnh phúcthật sự và bền vữngc) Tính tổng hợp-Tính tổng hợp là một trong những điểm lưu ý của lối tư duy nông nghiệp, thế nên vì thế, tính tổnghợp cũng chi phối đến thái độ ứng xử với Phật giáo của người Việt, làm ra sắc thái riêng củaPhật giáo VN.- Biểu hiện:+ Dung hợp giữa Phật giáo với những tín ngưỡng và truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống bản địa:_Dung phù thích hợp với tín ngưỡng sùng bài tự nhiên (Các vị thần mây, mưa, sấm, chớp đãđược Phật hóa thành Phật Pháp Vân, Pháp Vũ, Pháp Lôi, Pháp Điện)._Dung phù thích hợp với tín ngưỡng thờ Mẫu, Phật giáo VN có khuynh hường thiêng về nữtính: Phật giáo VN có thật nhiều Phật bà (khác với Phật giáo nguyên thủy Ấn Độ làđàn ông). Ở nhiều nơi trên đất việt nam cũng luôn có thể có nhiều ngôi chùa mang tên những bà:chùa Bà Dâu, chùa bà Đen…_Dung hợp giữa việc thờ Phật với việc thờ những vị Thần, Thánh, Mẫu, Thành Hoàng,Thổ Địa, những anh hung dân tộc bản địa: kiến trúc phổ cập của chùa VN là tiền Phật hậuThần.+ Dung hợp Một trong những tông phái Phật giáo:_Đây là một nét đặc trưng rất riêng không liên quan gì đến nhau của Phật giáo VN so với những vương quốc Phậtgiáo làng giềng. Phật giáo VN có sự dung hòa và điều hợp giữa cả Nam Tông và BắcTông._Trong tông phái đại thừa cũng luôn có thể có sự phối hợp giữa Thiền tông với Mật tông, Thiềntông kết phù thích hợp với Tịnh Độ tông.+ Dung hợp giữa Phật giáo với những tôn giáo khác:_Thời Đại Việt, Phật giáo với Nho giáo và Đạo giáo cùng tồn tại trong sự dung hợpvà tương hỗ update lẫn nhau để cùng khuynh hướng về một mục tiêu vì môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tốt đẹp cho conngười. Đó gọi là hiện tượng kỳ lạ Tam giáo đồng qui._Vào đầu TK XX, ở Nam Bộ đã tạo nên hai tôn giáo nhờ vào nền tảng của Phậtgiáo, đó là đạo Cao Đài và Hòa Hảo.*Vì sao Phật giáo tăng trưởng mạnh ở quy trình Bắc thuộc:-Được truyền bá vào VN bằng con phố hòa bình.-Phù phù thích hợp với truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống dân tộc bản địa của người VN lúc bấy giờ.-Là chỗ giữa tinh thần của người dân trong quy trình mất nước lúc bầy giờ.* Vai trò của Phật giáo:- Từ Đầu, người Việt đã có tín ngưỡng dân gian riêng của tớ. Người Việt coi Ông trời như thể mộtđấng tối cao,ở trên cao,thấu rõ mọi nỗi khổ của con người,giúp họ đạt được ước nguyện,trừng trị kẻ ác…Quan niệm này khiến dân cư Việt dễ tiếp nhận thuyết nhân quả, luân hồi của Đạo Phật. Từ đó Phật giáo đãbén rễ sâu vào truyền thống cuội nguồn tín ngưỡng và văn hóa truyền thống dân gian của quần chúng, xác lập sự hiện hữu quahàng ngàn ngôi chùa trên khắp mọi miền giang sơn. Với người dân VN, giáo lý phật giáo đã thấm sâu vào triếtlý sống, ngôi chùa là nơi giáo dục đạo đức và lòng hướng thiện, coi trọng tu nhân tích đức vì sợ nhân quả,nghiệp báo, tôn vinh tư tưởng hiếu hòa, nhân ái, vị tha, là nơi định cư của tâm hồn, là TT sinh hoạt cộngđồng và cũng là nơi ẩn chứa những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn đã có lịch sử từ lâu (Mái chùa che chở hồn dântộc. Nếp sống ngàn năm của tổ tiên)- Ngày nay, Phật giáo vẫn là tôn giáo lớn số 1, có ảnh hưởng thâm thúy và rộng tự do nhất. Có khoảng chừng 7 đến 8triệu tín đồ Phật giáo, chiếm tới 10% dân số. Hiện nay, số rất nhiều người đi chùa ngày càng đông, có niềm tinvào thuyết nhân quả, luân hồi. Ăn chay vào những ngày rằm, mồng một, có treo ảnh Phật, bàn thờ cúng Phật trongnhà. Qua đó, ta thấy vai trò của Phật giáo trong đời sống văn hóa truyền thống tinh thần của người Việt từ xưa đến nayCâu 8: Ứng xử của người Việt với Nho giáo và vai trò của Nho giáo riêng với đời sống tư tưởng và vănhóa tinh thần của người Việt xưa và nay.-Du nhập vào VN từ thời Bắc thuộc, nhưng do Xu thế cưỡng bức văn hóa truyền thống nên suốt 1.000năm, Nho giáo chưa tồn tại được chỗ đứng trong dân cư Việt. Sang thời Đại Việt, Nho giáo là nộidung hầu hết được giảng dạy trong nhà trường nên càng được phổ cập rộng tự do. Từ đó Nhogiáo sở hữu dần luôn cả nghành chính trị và tư tưởng.* Đặc điểm của Nho giáo VN (Ứng xử riêng với Nho giáo)- Nếu Nho giáo Trung Hoa đặc biệt quan trọng coi trọng tư tưởng trung quân, quyền lực tối cao của nhà vuađược tôn vinh tuyệt đối, thì Nho giáo VN tuy vẫn tôn vinh tư tưởng này nhưng không cực đoanđến mức yên cầu phải quyết tử tính mạng con người vì vua. Mặc khác, ý niệm trung quân ở VN luôngắn liền với ái quốc. Và trong nhiều trường hợp, nước được tôn vinh hơn vua. Người Việt đềcao tinh thần yêu nước, thương dân, lấy dân làm gốc- Các khái niệm cơ bản của Nho giáo như nhân, nghĩa đã và hiện giờ đang bị khúc xạ qua lăng kính củangười Việt. Theo đó nó không riêng gì có là một khía niệm đạo đức hạn hẹp trong ứng xử thành viên màcòn trở thành một lý tưởng xã hội cao đẹp đó là vì môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường niềm sung sướng, bình yên của nhândân (Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân)- Tư tưởng trọng nam khinh nữ của Nho giáo khi vào VN cũng trở nên làm cho nhẹ bớt đi bởitruyền thống trọng phụ nữ vốn có trong văn hóa truyền thống bản địa.- Đến thời kì Trịnh – Nguyễn phân tranh, nho giáo VN đi vào quy trình suy vong không thểcứu vãn được nữa. Dù những vua nhà Nguyễn đã tìm mọi phương pháp để củng cố vị thế của Nho giáonhưng vẫn không thể làm cho Nho giáo đã có được vị thế như nó đã từng có ở TK XV.- Trong gần mười TK xây dựng và củng cố nhà nước phong kiến, Nho giáo đã trở thànhnền tảng tư tưởng chi phối đến mọi mặt của đời sống xã hội VN, được biểu lộ trên cáclĩnh vực (vai trò của Nho giáo)+ Làm nền tảng tư tưởng chính trị để tổ chức triển khai cỗ máy nhà nước, là cơ sở pháp lý để quản trị và vận hành,duy trì sự ổn định của xã hội nhờ vào quan hệ hiệp hội xã hội và mái ấm gia đình theo quanniệm Tam cương, Ngũ thường.+ Là nền tảng đạo đức để củng cố những quan hệ mái ấm gia đình – xã hội theo thứ bậc, kỷ cươngcủa giáo lý Nho giáo. Qua này đã xác lập những chuẩn mực đạo đức để xây dựng quy mô nhâncách con người VN truyền thống cuội nguồn với những tiêu chuẩn: đạt đức (trai thời trung hiếu làm đầu, gáithời tiết hạnh làm câu trao mình), đạt đạo (nhân, nghĩa, lễ, trí, tín).+ Cùng với đó Nho giáo đã chi phối trực tiếp và toàn vẹn và tổng thể khối mạng lưới hệ thống giáo dục, thi tuyển truyềnthống, từ mục tiêu đến nội dung và phương pháp giáo dục.=>Nho giáo đã chi phối và ảnh hưởng đến toàn bộ những mặt của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường từ chính trị,phong tục, nghi lễ cho tới cả văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, tín ngưỡng.* Vì sao trong thời Bắc thuộc Nho giáo chưa thật sự ảnh hưởng-Được truyền bá, gia nhập qua việt nam bằng con phố cưỡng bức, trận chiến tranh.-Dân ta ít học, trình độ văn hóa truyền thống còn thấp.-Chưa thật sự phù phù thích hợp với truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống dân tộc bản địa của VN lúc bấy giờ.*Ảnh hưởng của Nho giáo đến giáo dục VN- Tích cực: Những điểm lưu ý của nền giáo dục Nho giáo đã tạo ra truyền thống cuội nguồn hiếu học và tôn sư trọng đạocủa người Việt Nam, đạo đức con người tốt, vinh danh người đỗ đạt, tôn sư trọng đạo, đề caonhân, nghĩa, lễ, trí, tín, đức. (Một kho vàng không bằng 1 nang chữ; Chẳng yêu ruộng cả ao liền, chỉ yêucái bút cái nghiên anh đồ)- Tiêu cực+ Quan niệm giáo dục lấy thầy làm TT, lấy tư tưởng người xưa làm mẫu mực, là ràocản của yếu tố tò mò, trí tưởng tưởng vốn rất cần cho việc sáng tạo, làm hạn chế kĩ năng tư duyđộc lập mà hiệu suất cao của giáo dục đáng lẽ là phải khơi gợi, kích thích và làm cho nó pháttriển. Tình trạng này cùng với một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội không tạo thuận tiện cho việc lưu chuyểncác tri thức và thông tin, luật pháp chưa bảo vệ được những thành phầm trí tuệ ...+ Quan niệm dạy - học mang sắc tố giáo dục khổng giáo vốn xem trọng quá khứ, “tầmchương trích cú”, “thuộc làu kinh sử” biến học viên thành những con vẹt, biến những bộ ócnon nớt của những em thành những thùng chứa đồ cũ, là nguyên nhân của bệnh đọc – chép. Đọcchép lâu dần không những làm cho học viên mất hết kĩ năng sáng tạo, mà còn tạo ra nơingười học thói quen xài chùa của người khác, trong nghành nghề học thuật, thì đó là đạo văn.+ Việc gắn sự học với việc làm quan trong giáo dục nho giáo vốn đang ảnh hưởng rất mạnhtrên não trạng của người Việt mình là thủ phạm gây ra hiện tượng kỳ lạ “thừa thầy thiếu thợ”, sínhbằng cấp, học giả bằng thật, v.v..Câu 9: Mối liên hệ giữa mái ấm gia đình - làng - nướcNhà- Làng- Nước là ba thực thể xã hội với ba Lever rất khác nhau về không khí kinh tế tài chính- xã hội nhưng lại cómối liên quan, link ngặt nghèo. Sự thống nhất giữa Nhà- Làng- Nước đã tạo ra một sức mạnh lớn đưa đấtnước Việt Nam vượt qua biết bao thăng trầm của thời đại, vẫn tại vị sau nhiều cuộc xâm lược củanhững quân địch mạnh như: phong kiến phương Bắc, rồi đến thực dân Pháp và đế quốc Mĩ...Ở Việt Nam, mốiquan hệ Nhà- Làng- Nước là quan hệ hữu cơ, máu thịt. Có làng mới có nước. Nước hình thành trên cơ sởlàng. Mọi người đều gắn bó với làng, với nước. Xây dựng bảo vệ làng là xây dựng bảo vệ nước. trái lại,chống lại làng là chống lại nước. Không có ai yêu nước mà không yêu làng. Mối quan hệ Làng- Nước bềnchặt như vậy nên trong lịch sử đã có những lúc mất nước nhưng không mất làng. Chúng ta hoàn toàn có thể thấy thể liên kếtcộng đồng Việt Nam hầu hết theo ba cấp hiệp hội theo trục dọc: Nhà - Làng - Nước. Nhà = Gia đình là tếbào của xã hội. Làng là hiệp hội phối hợp quan hệ láng giềng (xóm làng) với quan hệ huyết thống (họ),mang tính chất chất tự quản cao. Nước là vương quốc dân tộc bản địa. Năm 1804 vua Gia Long cũng nhận thức thâm thúy sự liên kếtcộng đồng làng và nước khi nói: "Nước là họp những làng mà thành. Từ làng mà đến nước, dạy dân nên tục,vương chính lấy làng làm trước".*Mối link về kinh tế tài chính.- Gia đình Việt Nam truyền thống cuội nguồn hầu hết lấy kinh tế tài chính nông nghiệp trồng lúa nước làm nghề nghiệp chính. Doyêu cầu nên phải hợp tác nên đã dẫn đến việc hình thành làng xã và ở tại mức độ cao hơn là yếu tố hình thành nhànước như một biểu lộ cao nhất của yếu tố hợp tác này. Mối link Nhà- Làng- Nước về kinh tế tài chính thể hiện quanền kinh tế tài chính tiểu nông. Kinh tế giang sơn hay kinh tế tài chính trong phạm vi làng xã đều lấy kinh tế tài chính hộ mái ấm gia đình làm cơsở.- Khi kinh tế tài chính hộ mái ấm gia đình tăng trưởng, ổn định thì kinh tế tài chính làng xã hay kinh tế tài chính giang sơn tăng trưởng, ngược lại khikinh tế hộ mái ấm gia đình kém tăng trưởng hay suy yếu thì kinh tế tài chính giang sơn cũng gặp nhiều trở ngại vất vả. Trong suốtchiều dài tăng trưởng của lịch sử dân tộc bản địa Việt Nam, sức mạnh mẽ và tự tin của làng xã hay Nhà nước đều phải nhờ vào nôngdân. Đồng thời mỗi nhà muốn tăng trưởng kinh tế tài chính đều phải nhờ vào hiệp hội làng xã và nhà nước. Nghề nôngtrồng lúa nước bắt buộc ngưòi nông dân phải tát nước khi ruộng đồng thiếu nước và tháo nước ra khi thừanước; việt nam thường xuyên chịu nhiều thiên tai, yêu cầu của việc làm thủy lợi... tạo ra sự hợp tác lẫn nhaugiữa những thành viên trong làng xã và toàn nước. Trong tình hình đó một mái ấm gia đình riêng rẽ không thể nào tựmình làm được nên phải có tổ chức triển khai đoàn kết gắn bó mọi người dân vào một trong những thể hiệp hội chung tức làng xãđể điều hòa quyền lợi.- Khi Nhà nước có những chủ trương khuyến khích nông nghiệp thì kinh tế tài chính tiểu nông tăng trưởng, ngược lại khinhà nước suy yếu, không lo sợ ngại quan tâm đến việc tăng trưởng nông nghiệp thì kinh tế tài chính tiểu nông không thể pháttriển được.Như vậy toàn bộ chúng ta thấy mối liên hệ giữa mái ấm gia đình tiểu nông với làng xã, nhà nước là mối link biện chứngcó tác động qua lại với nhau, phụ thuộc lẫn nhau. Sức mạnh kinh tế tài chính của mái ấm gia đình sẽ tạo ra sức mạnh kinh tếcủa làng xã, và sức mạnh kinh tế tài chính làng xã lại tạo ra sức mạnh kinh tế tài chính của toàn nước. Chính yêu cầu của kinh tếnông nghiệp trồng lúa nước nhờ vào cơ sở hộ mái ấm gia đình là nguyên nhân quan trọng, chính yếu tạo ra mối liênkết Nhà- Làng- Nước về mặt kinh tế tài chính. Đồng thời đến lượt nó, mối link nó lại góp thêm phần rất rộng cho kinh tếtiểu nông hoàn toàn có thể tồn tại và tăng trưởng.*Mối liên hệ về mặt văn hóa truyền thống - xã hội- Nhiều mái ấm gia đình hợp lại thành một làng và nhiều làng hợp lại thành nhà nước. Giữa nhà nước và làng xã vừacó tính link ngặt nghèo với nhau nhưng xét về phương diện nào đó làng xã vẫn vẫn đang còn tính độc lập tương đối vớinhà nước: Làng Việt Nam mang tính chất chất tự quản cao hay nói cách khác đó là tính tự trị. Mỗi làng tồn tại như mộttiểu vương quốc độc lập, khép kín. Làng vẫn giữ được xem tự trị đặc trưng của tớ thông qua việc lập hươngước, từ đó tạo ra một sự cố kết, bền vững của làng xã và đã và đang tạo ra tâm ý bè phái, địa phương, íchkỷ . Thành ngữ "phép. vua thua lệ làng" thường được dùng để nói làng Việt có sự độc lập. với nhà nước. Tínhtôn ti trong trật tự của những dòng tộc đã dẫn đến mặt trái của nó là tâm ý gia trưởng, trọng nam khinh nữ vàđặc biệt là tâm ý địa phương, cục bộ. Đây là một rào cản rất rộng trong quy trình hội nhập của người nông dânViệt.- Tuy nhiên, giữa làng xã và nhà nước có mối link vô cùng ngặt nghèo, chính mối link này là tác nhân dẫnđến sự hình thành nhà nước VN trong lịch sử. Nhà nước VN trong thời phong kiến hoàn toàn có thể gọi là hình thứcsiêu làng. Trong tâm thức của người Việt Nam làng bao giờ cũng gắn với nước và ngược lại. Do này mà tronglịch sử những cty trung gian giữa làng và nước thì luôn luôn thay đổi còn tổ chức triển khai của làng thì vẫn luôn đượcgiữ nguyên. Hương ước tạo ra tính tự trị của làng xã. Nhưng mặt khác chính nội dung hương ước cũng cócác lao lý quy định trách nhiệm và trách nhiệm của làng xã với nhà nước. Như vậy từ lệ làng ý thức hiệp hội làng xã đãphát triển thành ý thức vương quốc dân tộc bản địa. Với tiến trình lịch sử ấy ý thức ấy sẽ càng thêm sâu đậm, thể hiệntinh thần làm chủ giang sơn của tổ tiên ta. Chính hương ước sẽ làm cho nhà nước và làng xã gắn bó với nhauhơn trong công cuộc gìn làng giữ nước. Từ đó làng xã là cty bảo tồn bản sắc văn hoá dân tộc bản địa, là cơ sở củaxã hội Việt Nam. Lòng yêu nước cũng từ này mà ra. Cuộc sống lao động gian truân đã tạo ra truyền thống cuội nguồn laođộng cần mẫn, sáng tạo và kiên trì, yêu cầu phải link lại để đấu tranh với những trở ngại vất vả, thử thách đãtạo ra sự gắn bó giữa con người với vạn vật thiên nhiên, giữa con người với nhau trong quan hệ mái ấm gia đình, lánggiềng, dòng họ của người Việt cũng như trong hiệp hội Nhà- Làng- Nước- Dân tộc. Đối với con người VNtrong lịch sử cũng như tân tiến, quan hệ giữa thành viên và xã hội rất là khăng khít trong một hệ thốngbền chặt Nhà - Làng - Nước. Điều này được biểu lộ rất rõ ràng ở tính hiệp hội:" Bầu ơi! Thương lấy bí cùngTuy rằng khác giống nhưng chung một giàn"Câu 10: Nghệ thuật Việt Nam truyền thống cuội nguồn:* Các quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp truyền thống cuội nguồn:a. Văn chương truyền thống cuội nguồn Việt Nam: Sự xuất hiện của văn học viết là một trong bước tăng trưởng quan trọng củanền văn hóa truyền thống, ghi lại sự Ra đời của nền văn hóa truyền thống cổ truyền bác học. Đặc điểm:- Hai dòng văn học viết bằng chữ Hán và chữ Nôm cùng tuy nhiên tuy nhiên tăng trưởng:+Văn học viết bằng chữ Hán: thời Lý - Trần có trên 110 tác giả, hầu hết là những nhà sư, nho sĩ viết về triết học vàgiáo lý. Sang thời nhà Lê, Nguyễn Trãi đã để lại nhiều tác phẩm có mức giá trị thâm thúy về lòng yêu nước, lòng tựhào và khi phách dân tộc bản địa.+Văn học viết bằng chữ Nôm: Thời Lê, sự Ra đời của tập thơ Quốc Âm thi tập và Hồng Đức Quốc âm thi tậpđã ghi lại sự hình thành của thơ ca chữ Nôm. Vào cuối Lê - đầu Nguyễn, nền văn học Nôm đạt nhiều thànhtựu rực rỡ, đỉnh điểm là Nguyễn Du, Hồ Xuân Hương...Dùng chữ viết dân tộc bản địa nên dòng văn học Nôm phảnánh được nhiều mặt quan trọng của đời sống và tâm hồn dân tộc bản địa, in đậm dấu ấn văn hóa truyền thống Đại Việt- Thiên về thơ ca:+ Tác phẩm thơ ca chiếm 72,6% văn học VN+ Thể loại văn xuôi truyền thống cuội nguồn thực ra là văn xuôi thơ (Hịch tướng sĩ, Cáo bình Ngô..)+ Thơ ca truyền thống cuội nguồn có cấu trúc ngặt nghèo, vần luật nghiêm ngặt, thể hiện sự thích hợp, hòa giải và hợp lý về hình thứclẫn nội dung như thơ lục bát, tuy nhiên thất lục bát, thơ Đườngb. Hội họa: Nổi tiếng là tranh dân gian Đông Hồ với đề tài hầu hết là cảnh sinh hoạt nông thôn vui vẻ, sungtúc pha chất vui nhộn như tranh Gà lợn, Hứng dừa....c. Kiến trúc và điêu khắc- Kiến trúc và điêu khắc tôn giáo:+ Giai đoạn đầu do Phật giáo là Quốc giáo nên kiến trúc và điêu khắc Phật giáo rất tăng trưởng, chù chiền đượcxây dựng khắp nơi như Chùa Một Cột, Chùa Keo, Chùa Thiên Mụ... Trong những ngôi chù lớn đều phải có côngtrình điêu khắc Phật giáo như tượng đá A di đà, tượng La Hán, tượng Phật Bà Quan Âm, tượng thú nhưRồng, Phượng, voi...+ Từ sau TK XV, Nho giáo lên ngôi, kiến trúc đình làng tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin, mỗi làng đều phải có một ngôi đình.- Kiến trúc cung đình: nhiều khu công trình xây dựng kiến trúc như Kinh thành Thăng Long, Cung đình Huế, hoàng cung,lăng tẩm, thành quách...phản ánh trình độ kỹ thuật thẩm mỹ và làm đẹp tinh xảo, tài hoa, đồng thời nói lên kĩ năng tiếpnhận và cải biến sáng tạo của người Việt từ ảnh hưởng của Ấn Độ, Trung Quốc.d. Nghệ thuật sân khấu truyền thống cuội nguồn: Các quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp sân khấu truyền thống cuội nguồn đặc trưng: Chèo, múarối nước (Bắc bộ), Tuồng (Trung bộ), Cải lương (Nam bộ). Ngoài ra còn tồn tại những làn điệu dân ca truyền thốngđặc trưng của mỗi vùng miền.* Đặc điểm của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp truyền thống cuội nguồn:- Tính tổng hợp:+Không có sự tách biệt giữa nhiều chủng quy mô ca – múa – nhạc, toàn bộ đều xuất hiện trong một vở diễn sân khấu(chèo, tuồng, cải lương)+Các tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp sân khấu là yếu tố phối hợp giữa bi và hài xen kẽ.+Trong âm nhạc, đàn bầu chỉ có một dây nhưng lại hoàn toàn có thể phát ra đủ mọi âm thanh, cung bậc rất khác nhau.- Tính biểu cảm:+ Âm nhạc thường mang giai điệu trữ tình, sâu lắng, vận tốc chậm, âm sắc trầm, chú trọng luyến láy, nội dungthường là đề tài quê nhà, tình yêu đôi lứa...đặc biệt quan trọng đàn bầu là một loại nhạc cụ riêng đặc biệt quan trọng của VN rấtthích hợp thể hiện tâm trạng cảm xúc buồn, sâu lắng.+ Vũ kịch thường dùng những động tác tay mềm dẻo, uyển chuyển, không còn những động tác chân mạnh nhưnhảy cao, nhảy dài như múa phương Tây+ Trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp sân khấu (chèo, tuồng, cải lương) dùng ánh nhìn, cử chỉ để biểu lộ cảm xúc+ Trong hội họa và điêu khắc, đề tài hầu hết là phản ánh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường êm đềm, vui vẻ, niềm sung sướng ở làng quêCâu 11: Giao tiếp và ứng xử trong văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn:* Người Việt coi trọng tiếp xúc: do nền văn hóa truyền thống cổ truyền nông nghiệp sống quần cư, sự link cộngđồng cao nên người Việt coi trọng và thích việc tiếp xúc:- Chào hỏi được xem như thể một ứng xử văn hóa truyền thống quan trọng (Lời chào cao hơn mâm cổ)- Thích thăm viếng nhau và coi đó là biểu lộ của tình cảm, tình nghĩa, thắt chặt thêm quanhệ- Có tính hiếu khách (khách đến nhà đón tiếp niềm nở, chu đáo, tận tình)* Ứng xử trong tiếp xúc:- Thói quen tìm hiểu, quan sát, nhìn nhận đối tượng người dùng tiếp xúc: quan tâm đến những thông tin cánhân của đối tượng người dùng tiếp xúc (tuổi, nghề nghiệp, quê quán...), điểm lưu ý này còn có nguồn gốc từtính hiệp hội và lối sống trọng tình (quan tâm đến người khác)- Đặt tình cao hơn lý: thể hiện qua Một bồ cái lý không bằng một tí cái tình…Yêu nhau chínbỏ làm mười…vì trọng tình nên cách xưng hô thân thiện hóa, coi mọi người như bà con họhàng: cô, bác, dì, cháu, con...- Trọng danh dự hơn giá trị vật chất:+ Thể hiện qua Tốt danh hơn lành áo….Đói cho sạch, rách nát cho thơm…Giấy rách nát phải giữlấy lề….Trâu chết để da, người ta chết để tiếng…+ Vì trọng danh dự nên nghi thức lời nói tiếp xúc mang tính chất chất tôn ti, thứ bậc (chào nhau theoquan hệ xã hội và sắc thái tình cảm)+ Vì quá coi trọng danh dự nên mắc bệnh sĩ diện Ở đời muôn sự của chung, hơn nhau mộttiếng anh hùng mà thôi. Đem chuông đi đánh nước người, không kêu cũng đánh ba hồi lấydanh.; Một miếng giữa làng bằng một sàng xó nhà bếp,…Tốt khoe, xấu che- Giữ ý, nhường nhịn, cả nể, thiếu tính quyết đoán trong tiếp xúc:+ Có thói quen không mở đầu trực tiếp, không đi thẳng vào việc cần nói mà thường hay nóivòng vo để lấy đẩy, tạo sự thân thiện và thăm dò thái độ của đối tượng người dùng tiếp xúc+ Do giữ ý nên thường không biểu lộ trực tiếp cảm xúc của tớ với đối tượng người dùng tiếp xúc (cácbài ca dao tỏ tình thường nói vòng vo, bóng gió)+ Thái độ giứ ý dấn đến tâm ý nhường nhịn, cả nể, sợ mất lòng người đối thoại: Lời nóichẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau.; Học ăn học nói, học gói học mở. Mộtsự nhịn, chín sự lành…+ Thái độ đắn đo, xem xét thái quá, thiếu tính quyết đoán trong trong tiếp xúc Người khônăn nói nửa chừng, khiến cho những người dân dại nửa mừng nửa lo…* Văn hóa ngôn từ trong tiếp xúc:- Lời nói mang tính chất chất ước lệ, biểu trưng cao: không nói trực tiếp, rõ ràng vào vấn đề cần nói mànói bóng gió bằng hình ảnh ví von, ẩn dụ, tạo ra tính đa nghĩa, hoàn toàn có thể vận dụng linh hoạt vàonhiều văn cảnh tiếp xúc rất khác nhau (Trăm sau đổ một đầu tằm; Tưởng giếng nước sâu nối sợigàu dài, ai ngờ giếng cạn tiếc hoài sợi dây..)- Trong tục ngữ, thành ngữ, lời ăn tiếng nói hằng ngày hay dùng câu nói có 2 vế đối ứng trongquan hệ so sánh, tương phản, tạo tiết tấu vần điệu cho lời nói (Trèo cao ngã đau; Ông nói gàbà nói vịt...)Câu 12: Phân tích những nguyên nhân dẫn đến việc thay đổi cấu trúc VH VN từ truyền thống cuội nguồn sang hiện đại1. Giao lưu văn hóa truyền thống Việt – Hán (từ thế kỷ thứ I đến thế kỷ thứ X): Sự gia nhập với rất nhiềuyếu tố văn hóa truyền thống của Trung Hoa nổi trội là tư tưởng nho giáo trên mọi nghành của đời sống xãhội về phong tục, nề nếp, thể chế chính trị và đạo đức. Văn hóa bản địa cùng với việc gia nhập củacác yếu tố mới của nền văn hóa truyền thống cổ truyền ngoại sinh đã định hình cho nền văn hóa truyền thống cổ truyền truyền thống cuội nguồn.2. Tiếp xúc văn hóa truyền thống Pháp - bước khởi đầu (1858 - 1954)Lịchsử xãhội:Đặcđiểmvănhóa:- 1858, Pháp nổ súng xâm lược VN, tiếp theo đó chúng lần lượt lấn chiếm Nam bộ rồi đánh ra Bắc Bộ- 1883, nhà Nguyễn thừa nhận quyền thống trị của Pháp trên toàn lãnh thổ VN- Qua 2 cuộc khai thác thuộc địa của Pháp, xã hội VN có những thay đổi mang tính chất chất bước ngoặt.Văn - Với mục tiêu khai thác tài nguyên, Pháp chú trọng tăng trưởng đô thị, công nghiệp và giaohóathông:vật+ Đầu TK XX, Tp Hà Nội Thủ Đô trở thành đô thị sầm uất, là TT chính trị - văn hóa truyền thống, công nghiệpchất - thương nghiệp. Hải Phòng Đất Cảng trở thành hải cảng lớn ở Đông Dương. Sài Gòn - Chợ Lớn là khuđô thị công - thương nghiệp khá sầm uất...+ Các khu khai thác mỏ lớn Ra đời: Hồng Gai, Cẩm Phả --> khai thác than+ 1919 đã có khối mạng lưới hệ thống đường tàu dài 2.000 km --> phục vụ cho khai thác thuộc địa- Sự gia nhập của văn minh vật chất phương Tây:+ Các phương tiện đi lại giao thông vận tải lối đi bộ tân tiến: xe hơi, tàu điện, xe lửa...+ Kiến trúc nhà Tây, nhiều tầng, biệt thự cao cấp+ Trang phục: phái mạnh khởi đầu mặc Âu phục, phái nữ mặc áo dài tân thờiVănhóaxãhội:Vănhóatinhthần- Các tầng lớp xã hội mới Ra đời:+ GC tư sản, tiểu TS thành thị+ GC vô sản (công nhân)+ Tầng lớp trí thức Tây họcTầng lớp nho sĩ bị phân hóa và trở nên yếu thế.- Sự tồn tại của 2 quy mô thái kinh tế tài chính - xã hội: phong kiến và TBCN - gọi là chính sách thực dânnửa phong kiến. Đây là quy trình người dân phải chịu cảnh “một cổ hai tròng”- Tư tưởng:+ Tư tưởng Nho giáo: bị khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ, phân hóa và mất dần vai trò độc tôntồn tại và xuất Nhà Nho cố hữu: trung thành với chủ với nền văn hóa truyền thống cổ truyền giáo dục cũ, bất lực trướchiện cùng lúcbiến đổi của xã hộinhiều hệ tư Nhà Nho tức thời: đầu hàng Pháp, tiếp nhận yếu tố văn hóa truyền thống và giáo dụctưởng khácPháp để làm quan cho cơ quan ban ngành thường trực thực dânnhau, tác Nhà Nho tân tiến: tiếp nhận những luồng văn hóa truyền thống phương Tây, chủ trươngđộng và ảnhcải cách văn hóa truyền thống, thông qua đó làm nền tảng đấu trang GPDT. Nổi bật làhưởng lẫnphong trào Đông Kinh nghĩa thục.nhau:+ Tư tưởng dân chủ tư sản: hoàn toàn trái chiều với tư tưởng tiểu nông và tưtưởng Nho giáo. Tư tưởng này tăng trưởng rất mạnh quy trình này, là tư tưởngcủa tầng lớp tư sản, tiểu tư sản và trí thức Tây học Ý thức về vai trò thành viên được nâng cao >< ý thức hiệp hội của làngxã Đề cao văn minh vật chất >< tôn vinh giá trị tinh thần của Nho giáo, cưdân nông nghiệp Đề cao tri thức khoa học và lối tư duy phân tích, coi trọng KHKT > Lối sống cởi mở, năng động >+ Tư tưởng M - L: được truyền bá vào VN thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí của NAQvà những Đảng viên Cộng sản.--> Như vậy, vào trong năm đầu TK XX, hệ giá trị của văn hóa truyền thống truyền thốngđã dần bị mai một bởi sự hình thành của một giá trị mới mang nội dung dânchủ tư sản.Ngôn ngữ+ Chữ Quốc ngữ Ra đời thay thế chữ Hán và chữ Nôm. Khi Pháp chiếm đượcNam Kì, chữ Quốc ngữ khởi đầu được dạy trong trường học --> Sự Ra đời chữQuốc ngữ là bước ngoặt quan trọng trong tiến trình văn hóa truyền thống VN, ghi lại sựkhởi đầu của công cuộc hội nhập nền văn hóa truyền thống cổ truyền VN vào nền văn hóa truyền thống cổ truyền hiện đạicủa quả đât+ Báo chí Quốc ngữ Ra đời và tăng trưởng nhanh gọn, góp thêm phần to lớn trongviệc mở mang, khai thông dân tríNghệ thuật+ Văn học: chuyển mình mạnh mẽ và tự tin, khởi đầu dùng chữ Quốc ngữ để sáng tác.Sự gia nhập của những thể loại văn học mới với nhiều luồng tư tưởng khác nhauđã hình thành nên 3 dòng văn học: văn học lãng mạn, văn học hiện thực phêphán và văn học cách mạng --> Văn học VN đã chuyển sang phạm trù vănhọc tân tiến+ Nghệ thuật: nhiều chủng quy mô được trình độ hóa, gia nhập thêm nhiều loạihình mới như kiến trúc, kịch nói, điện ảnh...--> Sự tăng trưởng của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và văn học đã làm thay đổi cả khối mạng lưới hệ thống quanđiểm thẩm mỹ và làm đẹp, làm biến hóa toàn thế giới tinh thần và diện mạo văn hóa truyền thống VNGiáo dục:+ Bãi bỏ quy mô giáo dục Nho giáo, mở trường Tây học+ Một số trường cao đẳng, ĐH, kĩ nghệ Ra đời+ Một số cơ sở nghiên cứu và phân tích khoa học Ra đời --> KH-KT dần trở thành tri thứcchiếm ưu thế, tạo tiền đề cho nền khoa học VN và sự hình thành tầng lớp tríthức mới.Nhận xét:- Văn hóa VN đã trải qua “sự đứt gãy lịch sử” trước đó chưa từng có với việc thay đổi toàn vẹn và tổng thể bộ mặt văn hóa truyền thống xã hộitừ thành thị đến nông thôn, từ văn minh lúa nước sang văn minh nông nghiệp, từ chữ Hán, chữ Nôm sangchữ Quốc ngữ, từ tư tưởng Nho giáo sang tưu tưởng dân chủ tư sản...toàn bộ đều khuynh hướng về hội nhập vớiphương Tây- Trải qua bước ngoặt này, bản sắc dân tộc bản địa không những không làm biến mất mà còn linh hoạt, thu nạp những yếutố văn hóa truyền thống ngoại sinh, góp thêm phần làm giàu sang thêm nền văn hóa truyền thống cổ truyền dân tộc bản địa, hội nhập văn hóa truyền thống toàn thế giới.3. Tiếp xúc với văn hóa truyền thống Mỹ (1954 - 1975)- Cuộc tiếp cúc và giao lưu văn hóa truyền thống Mỹ ở miền Nam là hệ quả tất yếu của cuộc trận chiến tranh xâm lược của Mỹ.Nền kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội miền Nam tăng trưởng theo con phố TBCN- Tích cực: Nền kinh tế tài chính thành phầm & hàng hóa tăng trưởng, lối sống năng động, cởi mở, dễ hóa nhập, phát huy kĩ năng sángtạo thành viên- Tiêu cực: Coi trọng văn minh vật chất, lối sống thực dụng, tôn vinh chủ nghĩa thành viên và lối sống tự do,phóng túng4. Giao lưu văn hóa truyền thống với Liên Xô và những nước Đông Âu (1954 – 1991)- Diễn ra ở miền Bắc với tính chất dữ thế chủ động theo khuynh hướng XHCN thông qua hợp tác, giúp sức, trao đổikinh tế, văn hóa truyền thống, giáo dục, khoa học (gửi sinh viên và cán bộ du học, Chuyên Viên quốc tế sang giúp VN)- Tích cực: Nền kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, giáo dục, khoa học có bước tăng trưởng quan trọng, ngày càng hội nhập vớithế giới.- Tiêu cực: Nền kinh tế tài chính bao cấp + không mở rộng quan hệ với những quốc tế khối mạng lưới hệ thống XHCN nên kinh tế tài chính trìtrệ, cứng nhắc, bảo thủ, văn hóa truyền thống đơn điệuCâu 13: Mối quan hệ tác động qua lại giữa văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn với công cuộc CNH - HĐH giang sơn- Trong toàn cảnh mới, nền kinh tế thị trường tài chính chuyển mình từ nông nghiệp tiểu ông sang CNH - HĐH và công cuộc hộinhập, giao lưu toàn thế giới hóa đang là tác nhân có tính quyết định hành động dẫn đến quy trình quy đổi cấu trúc văn hóaVN truyền thống cuội nguồn sang tân tiến- Mục tiêu CNH - HĐH là cơ cấu tổ chức triển khai lại nền kinh tế thị trường tài chính thị trường theo phía cân đối nông nghiệp và côngnghiệp, giữa đô thị với nông thôn, xây dựng nền công nghiệp tân tiến với việc hình thành những khu công nghiệplớn, tăng trưởng thương mại và nền kinh tế thị trường tài chính thị trường, hội nhập kinh tế tài chính với những nước trong khu vực và toàn cầu1. Tác động của văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn riêng với việc nghiệp CNH - HĐH- Nước ta tiến hành CNH - HĐH từ nền kinh tế thị trường tài chính tiểu nông với những phong tục, tập quán, lối sống, thói quenlàm việc và tư duy nông nghiệp nên toàn bộ chúng ta đã gặp quá nhiều thuận tiện và trở ngại vất vả.- Thuận lợi:+ Ý thức đoàn kết hiệp hội cao+ Tiết kiệm, ý thức tự lực tự cường, vượt khó, cần mẫn, chăm chỉ và sáng tạo trong lao động+ Tính tôn ti, nề nếp, trọng tình, hòa hiếu tạo cho xã hội tính ổn định cao+ Tư duy biện chứng, ứng xử mềm dẻo, linh hoạt tạo kĩ năng thích ứng cao- Khó khăn:+ Nền kinh tế tài chính tiểu nông tự cung tự túc tự cấp, thói tùy tiện, voo nguyên tắc,tác phong đủng đỉnh, lối ứng xử kiểu giađình chủ nghĩa, ý thức tôn trọng pháp lý không đảm bảo+ Tư tưởng trung bình chủ nghĩa, thói đố kị, cào bằng, ngưng trệ khả năng sáng tạo của thành viên+ Bệnh gia trưởng, tư tưởng độc đoán, bảo thủ, “phép vua thua lệ làng”--> Những trở ngại vất vả trên vẫn tồn taị dai dẳng, khó tẩy trừ trong thời hạn ngắn, làm chậm tiến trình phát triểnCNH - HĐH2. Tác động của công nghiệp hóa riêng với văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn- Khi xã hội càng đi vào quy củ nề nếp, luật pháp ngày càng hoàn thiện thì lối làm ăn tùy tiện sẽ bị đẩy lùi, lốihành xử kiểu mái ấm gia đình chủ nghĩa sẽ không còn hề thời cơ tồn tại- Khi nền kinh tế thị trường tài chính thành phầm & hàng hóa ngày càng tăng trưởng, nhu yếu tiêu thụ càng lớn thí lối làm ăn kiểu sản xuất nhỏ sẽkhông còn thích hợp- Khi nhịp sống công nghiệp ngày càng khẩn trương thì tác phong đủng đỉnh sẽ không còn hề tồn tại- Khi quan hệ xã hội ngày càng mở rộng thì tư tưởng địa phương hẹp hòi, bảo thủ cũng trở nên đẩy lùiCâu 14: Tác động 2 mặt của toàn thế giới hóa riêng với văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn? Cần phải làm gì để xây dựngnền văn hóa truyền thống VN “tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa” trong toàn cảnh toàn thế giới hóa?* Tác động 2 mặt của toàn thế giới hóa:- Tích cực:+ Về văn hóa truyền thống vật chất: toàn thế giới hóa góp thêm phần kích thích đối đầu đối đầu, thúc đẩy khoa học kỹ thuật tăng trưởng,làm tăng vận tốc tăng trưởng kinh tế tài chính, tăng mức sống của dân cư, tinh giảm thời hạn để theo kịp sự tăng trưởng củathế giới nhờ vận dụng kinh nghiệm tay nghề và khoa học công nghệ tiên tiến và phát triển tân tiến của toàn thế giới+ Về văn hóa truyền thống tinh thần: Trong Đk toàn thế giới hóa, dân cư VN có Đk tiếp xúc với những nền văn hóaphong phú, thưởng thức được những thành phầm văn hóa truyền thống phong phú của quả đât. Tạo ra môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên để cọ xát vớicác nền văn hóa truyền thống cổ truyền mới, đó là con phố để đào thải những đặc trưng văn hóa truyền thống lỗi thời không thích hợp. Đồngthời thông qua giao lưu với những nền văn hóa truyền thống cổ truyền, nền văn hóa truyền thống cổ truyền truyền thống cuội nguồn VN sẽ tiến hành tương hỗ update, làm giàu thêmbởi những giá trị văn hóa truyền thống tiên tiến và phát triển đương đại.- Tiêu cực:+ Toàn cầu hóa với nền kinh tế thị trường tài chính thị trường đối đầu đối đầu lạnh lùng vì lợi nhuận cũng mang lại những hệ lụy tấtyếu như làm xói mòn những giá trị truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa như lối sống trọng tình, sự bền vững của giađình và tính ổn định của xã hội và sự tha hóa về đạo đức lối sống của một bộ phận người trẻ tuổi lúc bấy giờ là minhchứng rõ ràng do toàn thế giới hóa mang lại.+ Toàn cầu hóa kinh tế tài chính mang theo sự thưởng thức những giá trị vật chất, Từ đó là văn hóa truyền thống tiêu dùng, văn hóahưởng thụ, khát vọng làm giàu, tạo lối sống ăn chơi sa đọa, bạo lực thực dụng tác động đến lối sống giản dịcần kiệm của người VN truyền thống cuội nguồn mà nhất là người trẻ tuổi.+ Tốc độ đô thị hóa đã làm cho tính hiệp hội - một giá trị truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của văn hóa truyền thống làng bị maymột, quan hệ mái ấm gia đình lỏng lẻo dần, có sự phân hóa trong tư duy, lối sống, cách ứng xử Một trong những vùng miền,những tầng lớp dân cư, những thế hệ.Vào quy trình giao thời của văn hóa truyền thống VN lúc bấy giờ, khi những giá trị truyền thống cuội nguồn hiện giờ đang bị khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ, nhiềucái cũ đã lỗi thời trong lúc cái mới được gia nhập ồ ạt mà không được thẩm định bởi thời hạn nên chưa địnhhình những chuẩn mực mới. Do này sẽ không còn tránh khỏi hiện tượng kỳ lạ xô bồ lẫn lộn, xấu tốt xen kẽ khó kiểmsoát, thậm chí còn có những lúc cái xấu lấn át cái tốt. Đây là yếu tố nguy hiểm cho người trẻ tuổi lúc bấy giờ với nhịp sống luôn vồvập với cái mới thì khó định hình một chuẩn mực sống và cống hiến cho thích hợp và đấy cũng một trong những nguyênnhân sịnh ra nhiều chủng loại tội phạm đáng báo động trong thanh niên lúc bấy giờ.* Xây dựng nền văn hóa truyền thống cổ truyền VN “tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc bản địa” trong toàn cảnh toàn thế giới hóa- Tận dụng những lợi thế của toàn thế giới hóa, tiếp thu những thành tựu tân tiến của những nước tiên tiến và phát triển để lấy đất nướchội nhập toàn thế giới- Tiếp thu tinh hoa văn hóa truyền thống quả đât để làm giàu văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn, dữ thế chủ động, tích cực giao lưu, tiếp thucó tinh lọc để phục vụ yêu cầu của thời đại- Chủ động bảo vệ giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn (lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết, cần mẫn chịu khó, trọngtình, hòa hiếu...), không đánh mất và trở thành bản sao- Việc thừa kế và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn nên phải gắn sát với những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt cụ thểCâu 15: Văn hóa làng VN truyền thống cuội nguồn:Do lối sống định cư nên với những người Việt, làng là môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống, là hiệp hội hầu hết làm nền tảng cho tổchức xã hội nông nghiệp truyền thống cuội nguồn. Với lịch sử Hàng trăm năm, làng Việt Bắc Bộ là cái nôi hình thành, nuôidưỡng và bảo tồn những đặc trưng bản sắc của văn hóa truyền thống dân tộc bản địa. Cũng từ văn hóa truyền thống làng hình thành nên lối sống,thói quen, cách tư duy, ứng xử của người Việt truyền thống cuội nguồn.1. Tổ chức hành chính của làng:- Làng là cty hành chính nhỏ nhất trong những cấp của cỗ máy cơ quan ban ngành thường trực phong kiến.- Bộ máy cơ quan ban ngành thường trực làng xã gồm 3 tổ chức triển khai lồng vào nhau:+ Dân làng xã: toàn bộ dân cư phái mạnh từ 18 tuổi trở lên và là dân chính cư.+ Hội đồng kì mục: gồm những người dân vừa có điền sản, vừa có chức vụ hay phẩm hàm, được dânlàng xã cử lên, đưa ra những chủ trương và giải pháp để làm tròn việc làng việc nước.+ Lý dịch: là chức vụ cấp xã của cơ quan ban ngành thường trực phong kiến, đứng đầu là Lý trưởng, có trách nhiệmthực hiện những chủ trương của Hội đồng Kì mục để thực thi việc làm tự quản lí làng xã và thi hànhcác chiếu chỉ của triều đình2. Đặc trưng của văn hóa truyền thống làng:- Tính hiệp hội và tính tự trị là hai đặc trưng cơ bản của văn hóa truyền thống làng.hai đặc trưng nàycó mqh hữu cơ, tác động biện chứng, vừa là nguyên nhân vừa là hệ quả của nhau.- Văn hóa làng đó đó là cội nguồn, sức mạnh, cũng là nơi nuôi dưỡng, bảo tồn và gìn giữcác đặc trưng bản sắc của văn hóa truyền thống dân tộc bản địa và cũng là cơ sở để hình thành ý thức về vương quốc– dân tộc bản địa.- Làng Việt Bắc Bộ: tính tự trị cao => làng Việt Trung Bộ: cơ cấu tổ chức triển khai làng khởi đầu lỏng lẻodần, tính tự trị khép kín mờ nhạt hơn -> làng Việt Nam Bộ: tính chất mở đẩy lùi tính tự trịhoàn toàn mà thay vào đó là lối sống năng động, dễ thích nghi, hòa nhập.TÍNH CỘNG ĐỒNG- Lối sống định cư của dân cư nông nghiệp trồng trọt đã tạo nên nên tính hiệp hội.- Tính hiệp hội là yếu tố link, gắn bó ngặt nghèo Một trong những mái ấm gia đình, gia tộc, Một trong những thành viên tronglàng với nhau. Là sự ứng xử trong mqh Một trong những thành viên trong làng với nhau.Cơ sở Quan hệ láng giềng: Do phương thức sản xuất nông nghiệp lúa nước yên cầu phải sống địnhhình cư, quần tụ thành làng => Hình thành mqh láng giềng gắn bó (Bán anh em xa mua láng giềngthành gần...)Quan hệ huyết thống: Làng hình thành trên cơ sơ quần tụ những mái ấm gia đình có cùng huyết thống,gắn bó, nuôi nấng, đùm bọc nhau về VC – TT (Chị ngã em nâng; Một người làm quan cả họđược nhờ….)Biểu hiệnVề kinh tế tài chính: dân cư trong làng tương trợ, giúp nhau lao động sản xuất, chống thiên tai,Biểu tượngTácđộngTíchcựcTiêucực… (Một miếng khi đói…; Lá lành đùm lá rách nát;…)Về tình cảm: dân cư trong làng luôn giúp sức nhau khi trở ngại vất vả hoạn nạn, khi vui,buồn (Một con ngựa đau…;Bầu ơi)Về phong tục, tín ngưỡng: cả làng có chung phong tục, cùng thờ chung một vị thầncủa làng (Thành Hoàng), cùng tham gia hội hè, hôn nhân gia đình đặt quyền lợi hiệp hội lêntrên quyền lợi thành viên.Về luật pháp: mỗi thành viên không được công nhận với tư cách thành viên, bị hòa tantrong cái chung của hiệp hội họ mạc, làng, xã (trách nhiệm hình sự trực tiếp vớinhững người dân có quan hệ huyết thống, hôn nhân gia đình, hàng xóm,…), một người phạm tội cảcộng đồng chịu vạ lây.(Một người làm quan cả họ được nhờ; Phúc cùng hưởng, họa cùng chịu)Ý thức hiệp hội làm cho làng trở thành một cty cố kết ngặt nghèo, là cơ sở hìnhthành tinh thần đoàn kết dân tộc bản địa như một giá trị tinh thần truyền thống cuội nguồn quý báu củadân tộc ta.- Đình làng- Cây đa- Bến nước- Tạo nên nếp sống dân chủ bình đẳng và tính tập thể hòa đồng. (Một con ngựa đau…)- Tạo nên sự gắn bó, đoàn kết tương trợ, nuôi nấng đùm bọc nhau, là cơ sở tạo ra lốisống trọng tình– một nét trẻ trung trong văn hóa truyền thống ứng xử của người Việt (Tay đứt ruột xót;Chị ngã em nâng; Môi hở răng lạnh; Lá lành…)- Tạo nên tư tưởng bè phái, “chủ nghĩa thân quen” (Đóng cửa bảo nhau)- Thói lệ thuộc, ỉ lại (Một người làm quan…; Cha chung không còn ai khóc; Lắm sãikhông ai ngừng hoạt động chùa)- Thói cào bằng, đố kị, thủ tiêu ý thức thành viên (Xấu đều hơn tốt lỏi; Chết một đốngcòn hơn sống một người)- Trọng tình cả nể là nguyên tự tạo ra lối ứng xử đặt tình cao hơn lý (Dẫn nhau ratrước cửa quan…; Một bồ cái lí không bằng một tí cái tình)TÍNH TỰ TRỊ- Là sự ứng xử trong mqh giữa làng này với làng khác.- Do tính cố kết hiệp hội cao làm cho từng làng trở thành một cty độc lập, khépBản chấtkín, co cụm lại trong không khí khá khác lạ của mỗi làng => tạo ra tính chất tự trị,khép kín như một đặc trưng nổi trội của văn hóa truyền thống làng.Cơ sở hình - Phương thức sản xuất nông nghiệp trồng trọt ở định cư và nền kinh tế thị trường tài chính tiểu nông tự túcthànhtự cấp là nguyên tự tạo ra lối sống khép kín, tự trị, khuynh hướng về trong của văn hóa truyền thống làng.- Về không khí địa lí: dân cư mỗi làng sống quần tụ trong một không khí khá khác lạ,Biểu hiệnbao quanh là lũy tre và cổng làng=>mỗi làng tồn tại như một “vương quốc” nhỏ khép kín- Về kinh tế tài chính: mỗi làng tồn tại như một cty kinh tế tài chính độc lập, hoàn toàn có thể tự cấp tự túcnên không còn nhu yếu giao thương mua và bán với bên phía ngoài.- Về hành chính: mỗi làng có cỗ máy hành chính tự quản độc lập, có vai trò và chứcnăng xử lý và xử lý mọi việc trong làng, gồm có: Hội đồng Kì mục (có hiệu suất cao như lậppháp), Lý dịch (có hiệu suất cao như hành pháp), Lệ làng – Hương ước (là luật lệ của làng).Hương ước là tập tục dân gian tùy vào từng làng, phản ánh tâm ý, phong tục, tập quán,nếp sống, ăn vào tiềm thức của mỗi dân cư làng, tạo ra áp lực đè nén tinh thần bất khảkháng, hình thành lệ làng. Vì vậy, luật tục - hương ước - lệ làng đã ràng buộc mỗi cư dânlàng vào 1 nề nếp, quy củ, tạo thành nếp sống chung ổn định- Người dân trong làng hoàn toàn có thể ít hiểu về luật pháp của nhà nước, nhưng lại hiểu rất rõ ràng lệlàng và tuân thủ nghiêm ngặt; thậm chí còn lệ làng còn tồn tại hiệu lực hiện hành hơn luật pháp của nhànước (Phép vua thua lệ làng; Nhập gia tùy tục;…)- Về tình cảm: những thành viên đều phải có quan hệ họ hàng nên qhệ giao lưu tình cảm cũngkhép kín trong phạm vi làng..- Về tín ngưỡng: mỗi làng đều phải có Thành Hoàng là vị thần bảo trợ cho dân làng; có hộihè, khét tiếng riêng.Sự độc lập về những yếu tố trên đã làm cho từng làng tồn tại như một “vương quốc” nhỏkhép kín, khá khác lạ và cũng thể hiện hiệu suất cao tự quản trong quan hệ với NN.Biểu tượng - Lũy tre làng và Cổng làngTích cực- Tạo nên ý thức độc lập, tự chủ- Tinh thần tự lực tự cường và đức tính cần mẫn, chịu khó, tiết kiệm chi phí.Tiêu cực- Hình thành tư tưởng tiểu nông tư hữu, ích kỉ (Bè ai người nấy chống;Ruộng ai người nấy đắp bờ; Của mình thì giữ..)- Tư tưởng bè phái, địa phương cục bộ, bảo thủ (Nhập gia tùy tục; Ta về tatắm ao ta;…)- Tính gia trưởng, tôn ti (Sống lâu lên lão làng; Áo mặc không qua khỏi đầu),lối ứng xử kiểu mái ấm gia đình chủ nghĩa (Đóng cửa bảo nhau) Tạo nên lối tư duy khuynh hướng về trong, bảo thủ, trì trệ, tâm ý không thích sựthay đổi.Tác độngCâu 16: Phân tích những đặc trưng của nền văn hóa truyền thống cổ truyền truyền thống cuội nguồn đã chi phối đến thái độ ứng xử đốivới PL của người Việt xưa và nayCũng như những khía cạnh khác của đời sống, pháp lý thời phong kiến bị chi phối bởi những đặc trưng vănhóa truyền thống cuội nguồn:1- Từ tính hiệp hội: Trọng tình, nhân ái, bao dung cả nể là nguyên tự tạo ra lối ứng xử đặt tình caohơn lí – trọng tình nhẹ lí (Một bồ cái lí không bằng một tí cái tình).Đề cao tính hiệp hội, dẫn đến việc coi nhẹ và ngưng trệ vai trò thành viên cộng với tâm ý cào bằng và hùatheo số đông đã dẫn đế tư tưởng người khác làm được thì tôi cũng làm được dù việc đó là vi phạm phápluật: vi vi phạm giao thông vận tải lối đi bộ, vượt đèn đỏ, xả rác bừa bãi, xâm hại của công… (Xấu đều còn hơn tốt lỏi;Khôn độc không bằng ngốc đàn…)Một trong những mặt trái của tính hiệp hội là tính tư hữu, ích kỉ phổ cập lúc bấy giờ là tình trạng tham ô,tham nhũng của những quan chức theo tư tưởng cha chung không còn ai khóc.2- Từ tính tự trị: Mỗi làng có một luật tục riêng, còn gọi là hương ước, lệ làng. Hương ước là một loạiluật tục dân gian bắt nguồn từ tập quán của từng làng, phản ánh tâm lí, phong tục, tập quán, nếp sống(thuần phong mỹ tục) ăn vào tiềm thức của mỗi dân cư trong làng, buộc mỗi thành viên trong làng vàomột nề nếp, qui củ, tạo thành nếp sống chung ổn định trong không khí khép kín của mỗi làng. Luật tụcnày tồn tại tuy nhiên tuy nhiên với luật pháp của nhà nước, tuy không trái chiều với luật pháp nhà nước, nhưng bộ luậtcủa nhà nước khó tiếp cận được với dân chúng – quanh năm sống ở trong lũy tre làng và khó rõ ràng hóavào tình hình của từng làng. Do đó, người dân ít hiểu biết về luật pháp của nhà nước nhưng lại tuân thủmột cách nghiêm ngặt lệ làng. Đây đó đó là nguyên tự tạo ra thói quen không tuân thủ luật pháp củacư dân nông nghiệp Việt Nam (phép vua thua lệ làng; Nhập gia tùy tục…) Ngày nay, tại những vùng dân tộcthiểu số, vùng sâu vùng xa: đồng bào nơi đây vẫn còn đấy tuân theo những tập tục lỗi thời, mê tín dị đoan dị đoan ở địaphương có từ rất mất thời hạn lăm, trong số đó có thật nhiều tập tục vi phạm, đi ngược lại pháp lý của nhà nước như:tảo hôn, ép cưới, thầy Mo chữa bệnh dẫn đến chết người…Ngoài ra, về nguyên tắc pháp lý là phương tiện đi lại bảo vệ quyền lợi của giai cấp. Nếu nhìn lại lịch sử chúngta thấy thái độ bất tuân pháp lý đã tạo nên và tăng trưởng từ rất mất thời hạn trong xã hội thực dân phong kiến.Khi đó pháp lý hầu hết thể hiện ý chí và mang lại quyền lợi cho thực dân, phong kiến, khi mà giữa nhànước và nhân dân lao động luôn có sự trái chiều nhau, thì người dân lao động luôn tìm mọi phương pháp để trốn tránhpháp luật, không tuân theo pháp lý để bảo vệ quyền lợi của tớ.Thói gia trưởng – tôn ti: riêng với thật nhiều người nắm quyền lực tối cao, độc quyền trở thành một vật trang sứckhông thể thiếu. Việc yêu thích thụ hưởng độc quyền của người nắm quyền lực tối cao được lý giải không chỉđơn giản vì nó mang lại những tiện ích, mà còn vì nó có tác dụng thỏa mãn nhu cầu nhu yếu của người thụ hưởngđược phân biệt với những tầng lớp thấp hơn. Trong quá nhiều trường hợp, người cầm quyền không muốndừng lại trước đèn đỏ, không thích xếp hàng chờ qua cầu, phà, không phải vì đang chịu sức ép của thờihạn thực thi một công vụTư tưởng ích kỉ, tư hữu cũng tác động không nhỏ đến ứng xử PL của người Việt. Chính những tư tưởngnày đã dẫn đến chuyện tham nhũng, vơ vét của chung, “rút ruột” những khu công trình xây dựng vì quyền lợi của bản thânmình, mái ấm gia đình mình mà quên đi quyền lợi chung của xã hội.3- Ứng xử mềm dẻo, linh hoạt dẫn đến lối ứng xử tùy tiện, lách luật. Luôn tiềm ẩn khuynh hướng tìmmọi phương pháp để lẩn tránh luật pháp, tìm cách “lách luật”, tìm ra những sơ hở, những khiếm khuyết, hạn chếcủa pháp lý để hễ có thời cơ thì vụ lợi.4- Văn hóa trọng tình: ưa xử lý và xử lý bằng hoà giải hơn kiện tụng, trọng sự thông cảm. Luôn lấy chuẩnmực đạo đức tình cảm làm nguyên tắc ứng xử trong mua và bán, trao đối => không cần đến pháp lý.5 - Ảnh hưởng của tư tưởng Phật giáo: tính nhẫn nhục chịu đựng, vị tha nên thường dĩ hòa vi quý khôngmuốn nhờ đến việc can thiệp của pháp lý. Sợ trả thù, sợ quả báu...Câu 17: Hãy lý giải ý kiến nhận định rằng trong tổ chức triển khai xã hội Việt Nam truyền thống cuội nguồn, làng tồn tại nhưmột tiểu vương quốc:- Không gian địa lý thì làng cũng luôn có thể có đường biên giới giới như một vương quốc, số lượng giới hạn của làng là những lũy trebao bọc xung quanh, có cổng làng như cửa khẩu của một vương quốc, nơi ra vào làng .- Hành chính: mỗi làng có cỗ máy hành chính tự quản độc lập, có vai trò và hiệu suất cao giảiquyết mọi việc trong làng, gồm có: Hội đồng Kì mục (có hiệu suất cao như lập pháp), Lýdịch (có hiệu suất cao như hành pháp), Lệ làng – Hương ước (là luật lệ của làng). Hương ướclà tập tục dân gian tùy vào từng làng, phản ánh tâm ý, phong tục, tập quán, nếp sống, ănsâu vào tiềm thức của mỗi dân cư làng, tạo ra áp lực đè nén tinh thần bất khả kháng, hình thànhlệ làng. Vì vậy, luật tục - hương ước - lệ làng đã ràng buộc mỗi dân cư làng vào 1 nề nếp,quy củ, tạo thành nếp sống chung ổn định.- Kinh tế: mỗi làng tồn tại như một cty kinh tế tài chính độc lập, hoàn toàn có thể tự cấp tự túc nênkhông có nhu yếu giao thương mua và bán với bên phía ngoài.- Tín ngưỡng, phong tục: mỗi làng đều phải có Thành Hoàng là vị thần bảo trợ cho dân làng; cóphong tục, hội hè, khét tiếng riêng. Nếu vương quốc có quốc tổ Hùng Vương thì làng có Thành Hoànglàng, làng có phân biệt xấp xỉ thì vương quốc có tôn ty thứ bật.- Tình cảm: dân cư trong làng luôn tương trợ, giúp sức nhau trong lao động sản xuất, chống thiên tai địchhọa, đói kém …tạo sự đoàn kết gắn bó chặc chẽ in như sự thống nhất của một vương quốc. Do lỗi sống tựtrị khép kín nên việc dựng vợ gã chồng cũng phải trong cùng một làng xã.Câu 18: Đặc điểm của nền giáo dục Nho giáo và ảnh hưởng của nó riêng với giáo dục VN lúc bấy giờ?* Đặc điểm của giáo dục Nho giáo:1- Mục đích giáo dục: đào tạo và giảng dạy ra những người dân để làm quan “trị nước chăn dân” à Đề cao vinh quang củangười đỗ đạt (tục xướng danh, ban áo mão và đãi yến tiệc, vinh qui bái tổ, khắc bia tiến sỹ ở Văn Miếu).2- Nội dung giáo dục: Không coi trọng truyền thụ tri thức khoa học mà hầu hết là giáo dục tư tưởng, đạođức, lễ nghĩa, những phép ứng xử để đào tạo và giảng dạy ra mẫu người quân tử hiểu biết về thi, thư, lễ nhạc, có đủnhững phẩm chất để làm quan cai trị thiên hạCác sách giáo khoa của Nho giáo:+ Tứ thư: - Luận ngữ: ghi lại lời dạy của Khổng Tử ; - Đại học: dạy phép làm người để trở thành ngườiquân tử ; - Trung dung: dạy cách sống dung hòa, không thiên lệch; - Mạnh Tử: ghi lại lời dạy của MạnhTử+ Ngũ kinh: - Kinh thi: thơ ca dân gian TQ; - Kinh thư: truyền thuyết, lịch sử TQ; - Kinh lễ: ghi chépcác nghi lễ; - Kinh dịch: tư tưởng triết học cổ TQ; - Kinh xuân thu: ghi chép những sự kiện xẩy ra ở nướcLỗ (quê nhà Khổng Tử).3- Phương pháp truyền thụ tri thức: Coi trọng việc ghi nhớ máy móc những nội dung trong 2 cuốn sách giáokhoa tầm cỡ của Nho giáo (Tứ thư và Ngũ kinh), những tư tưởng của Khổng, Mạnh được gọi là lời dạy củathánh hiền được thầy đọc trò chép, học thuộc lòng nguyên vẹnNhận xét:- Về nội dung học tập, Nho giáo chỉ nói tới "trí dục" và "đức dục" mà không xét đến mặt"thể dục" là mặt cũng rất cần cho việc tăng trưởng toàn vẹn và tổng thể con người. Những kiến thức và kỹ năng vềgiới tự nhiên và về sản xuất vật chất không được Nho giáo đề cập (bởi ở thời của KhổngTử, khoa học kỹ thuật và nền sản xuất chưa tăng trưởng). Do vậy, người học tuy thấm nhuầntư tưởng Nho học về đạo đức, tinh thông cổ văn, nhưng kiến thức và kỹ năng về khoa học tự nhiên, sảnxuất thực tiễn thì lại không tăng trưởng.- Nhược điểm nghiêm trọng hơn thế nữa là Nho giáo Việt Nam thiếu sự xuất hiện những trườngphái học thuật nên vận động trong sự đơn điệu và một chiều, chứ không được phong phú vàđa dạng như Nho giáo Trung Quốc. Đa số nhà Nho Việt Nam chỉ đặt cho mình mục đíchhọc là để đi thi, thi đỗ thì ra làm quan để được giàu sang, sung sướng. Đạt được mục đíchđó thì xem như việc học tập đã kết thúc. Ít người dân có chí cao xa, như học để tham gia tranhluận những yếu tố mang tầm khu vực, học để kinh bang tế thế hoặc để tăng trưởng văn hoá,đạt đến những tầm cao tư tưởng.* Ảnh hưởng của giáo dục Nho giáo đến giáo dục Việt Nam lúc bấy giờ?- Tích cực: Những điểm lưu ý của nền giáo dục Nho giáo đã tạo ra truyền thống cuội nguồn hiếu học và tôn sư trọngđạo của người Việt Nam, đạo đức con người tốt, vinh danh người đỗ đạt, tôn sư trọng đạo, đềChia Sẻ Link Down Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì miễn phí
Bạn vừa đọc Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì tiên tiến và phát triển nhất và ShareLink Download Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì miễn phí.
Hỏi đáp vướng mắc về Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Loại hình văn hóa truyền thống gốc nông nghiệp hay du mục được xác lập nhờ vào Đk gì vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#Loại #hình #văn #hóa #gốc #nông #nghiệp #hay #mục #được #xác #định #dựa #trên #điều #kiện #gì