Thủ Thuật Hướng dẫn Các văn bản nghị luận tân tiến lớp 7 2022
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Các văn bản nghị luận tân tiến lớp 7 được Cập Nhật vào lúc : 2022-05-10 08:06:16 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
MỤC LỤCTrang1. Mở đầu21.1. Lí do chọn đề tài21.2. Mục đích nghiên cứu21.3. Đối tượng nghiên cứu21.3. Phương pháp nghiên cứu22. Nội dung sáng kiến32.1. Cơ sở lí luận32.2. Thực trạng vấn đề32.3. Các giải pháp để xử lý và xử lý vấn đề53. Kết luận, kiến nghị93.1. Kết luận93.2. Kiến nghị10* Tài liệu tham khảo12* Phụ lục1311. MỞ ĐẦU1.1. Lí do chọn đề tài.Nhà phê bình Hoài Thanh đã từng nhận xét: “Văn chương gây cho ta nhữngtình cảm ta không còn, luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc sống phù phiếm và chậthẹp của thành viên vì văn chương mà trở nên thâm trầm và rộng tự do đến trăm nghìnlần.” Quả thật, văn chương có ý nghĩa vô cùng quan trọng với cuộc sống. Ấy vậymà trong thực tiễn môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường không phải ai cũng biết trân trọng những giá trị to lớncủa văn chương. Và còn nguy hại hơn thế nữa là có một bộ phận không nhỏ ngườitrong xã hội luôn có ý kiến xa rời văn chương. Trong số đó, hầu hết học viên bây giờkhông còn thích học văn và xem nhẹ bộ môn văn trong nhà trường.Mặt khác, trong chương trình Ngữ văn THCS thì chương trình Ngữ văn lớp 7kì II được bạn bè, đồng nghiệp nhìn nhận là nội dung khó và khô nhất. Bởi lớp 7 cácem đã khởi đầu được tiếp xúc và tạo lập về kiểu văn bản nghị luận. Bản thân là mộtgiáo viên dạy văn mới về nhận công tác thao tác tại trường THCS Lý Thường Kiệt năm học2013 – 2014 đến nay. Từ khi được Ban giám hiệu phân công giảng dạy tôi luôn bănkhoăn, lo ngại và trăn trở là làm thế nào để lôi cuốn học viên có hứng thú với bộmôn này? Quan trọng hơn là làm cách nào để học viên lớp 7 có hứng thú và tiếpthu thuận tiện và đơn thuần và giản dị những nội dung kiến thức và kỹ năng vừa khó vừa khô của những văn bản nghị luậnhiện đại này?Những do dự, trăn trở này đã thôi thúc tôi ngày đêm tâm ý, tìm tòi vàđưa ra sáng tạo độc lạ “Nâng cao hiệu suất cao dạy học văn bản nghị luận tân tiến lớp 7bằng phương pháp dạy học tích cực ở trường THCS Lý Thường Kiệt, huyện HàTrung, tỉnh Thanh Hoá”.1.2. Mục đích nghiên cứu và phân tích:Vận dụng kiến thức và kỹ năng đã học về kiểu văn bản nghị luận, về đặc trưng thể loại,đề xuất kiến nghị những phương pháp nghiên rõ ràng của việc dạy những văn bản nghị luận hiện đạilớp 7 nhằm mục đích nâng cao chất lượng dạy học tác phẩm nghị luận tân tiến và góp phầnkhẳng xác định trí, vai trò của phương thức nghị luận trong chương trìnhSGK THCS nói chung và Ngữ văn 7 nói riêng.1.3. Đối tượng nghiên cứu và phân tích:Khơi dậy hứng thú học tập trong những giờ học văn bản nghị luận hiện đạitrong chương trình Sách giáo khoa Ngữ văn lớp 7 cho học viên trường THCS LýThường Kiệt, huyện Hà Trung bằng những giải pháp, giải pháp phù phù thích hợp với đặcđiểm tình hình và tâm lí lứa tuổi của đối tượng người dùng học viên.1.4. Phương pháp nghiên cứu và phân tích:Để xử lý và xử lý những việc nêu lên trong SKKN, tôi đã sử dụng một số trong những phươngpháp nghiên cứu và phân tích sau này:- Phương pháp nghiên cứu và phân tích tài liệu : Tham khảo những tài liệu, giáo trình có liênquan.- Phương pháp khảo sát thực nghiệm, thống kê, phân tích, xử lí số liệu.- Phương pháp tích hợp, tích cực phù với đặc trưng bộ môn.- Phương pháp thực nghiệm sư phạm …22. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM2.1. Cơ sở lí luận.Nghị luận là bàn luận, tranh luận đúng sai về một yếu tố. Trong đời sống tưtưởng của tớ, con người thường gặp những yếu tố cần tranh luận nhận định rằng đúngsai, nên phải nêu ý kiến thể hiện quan điểm riêng của tớ khi đó có nghị luận. Đốitượng nghị luận rõ ràng là những yếu tố xã hội (Tinh thần yêu nước của nhân dân ta- Hồ Chí Minh), đạo đức (Đức tính giản dị của Bác Hồ – Phạm Văn Đồng) hay vănhọc (Ý Nghĩa văn chương – Hoài Thanh).Phương thức nghị luận là một trong những phương thức diễn đạt thông dụngvà quan trọng trong hoạt động và sinh hoạt giải trí tiếp xúc của con người. Với phương thức này,người viết (người nói) dùng lí lẽ để phát biểu những nhận định, tư tưởng, tâm ý,quan điểm, thái độ trước một việc nêu lên, nhằm mục đích thuyết phục sự tin tưởng củangười đọc và người nghe.Văn bản nghị luận là văn bản được tạo ra từ phương thức nghị luận, phảnánh những điểm lưu ý về mục tiêu và phương pháp diễn đạt nghị luận, xuất hiện ở dạngnói và dạng viết, ở đây ta chỉ nói tới văn bản nghị luận tồn tại ở dạng viết - Vănbản nghị luận tân tiến.Văn bản nghị luận tân tiến là những bài văn của những tác giả tân tiến, được viếttheo phương thức nghị luận nêu lên và xử lý và xử lý yếu tố quan trọng của mọi mặt đờisống con người và xã hội trong thời kì tân tiến. Trong SGK Ngữ văn 7 THCS gồmcác văn bản: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, Sự giàu đẹp của tiếng Việt,Đức tính giản dị của Bác Hồ, Ý nghĩa văn chương.Chính vì lẽ đó văn bản nghị luận là một thể loại tương đối khó riêng với giáoviên và học viên. Qua một số trong những giờ khảo sát, dự giờ một số trong những đồng nghiệp và rút kinhnghiệm về quy trình giảng dạy của tớ mình tôi nhận thấy rằng việc dạy học Ngữvăn ở THCS nhất là phần văn bản nghị luận tân tiến đó có nhiều biến hóa, sángtạo tuy nhiên vẫn còn đấy thể hiện một số trong những hạn chế như:- Nhiều tiết chưa làm sáng tỏ yếu tố của văn bản mà cứ phân tích, bìnhgiảng giàn trải.- Chưa thực sự tăng cường được học viên hoạt động và sinh hoạt giải trí tích cực, thảo luận nhómcũng mang tính chất chất chất hình thức và chỉ đạt tới kết quả ở một số trong những em học khá.Đứng trước thực tiễn giảng dạy việc nêu lên là làm thế nào để khắc phụcnhững hạn chế để giờ ngữ văn đạt kết quả cao như môn học đưa ra đã là một thách thứcđòi hỏi người giáo viên phải dày công nghiên cứu và phân tích, công phu soạn giảng và vậndụng những phương pháp phù phù thích hợp với từng đối tượng người dùng học viên, từng khối lớp mộtcách rõ ràng.2.2. Thực trạng yếu tố.2.2.1. Thực trạng.Những năm mới tết đến gần đây, nhiều người quan tâm đến công tác thao tác giáo dục khôngkhỏi lo ngại trước một tình hình, đó là tâm ý thờ ơ với việc học văn ở những trườngphổ thông. Điều đáng buồn nhất cho những giáo viên dạy văn là nhiều học viên cónăng khiếu văn cũng không thích tham gia đội tuyển văn. Các em còn phải dành3thời gian học những môn khác. Và tuy nhiên cũng luôn có thể có những em có năng khiếu sở trường văn vàthực sự yêu thích bộ môn này. Nhưng do lối sống thực dụng thành viên, nhất là dođịnh vị trí hướng của phụ huynh nên những em cũng phần nào giảm sút hứng thú học văn.Môn Ngữ văn nói chung và Ngữ văn lớp 7 nói riêng là một môn học khátrừu tượng. Nó khác những môn khoa học khác ví như: Toán, Lý, Hóa … là những mônkhoa học có công thức rõ ràng, có tư duy lôgic. Trong khi đó dạy và học môn vănchủ yếu là bằng cảm xúc, tâm ý của người dạy và người học. Song với cuộcsống bộn bề, với việc tăng trưởng như vũ bão về khoa học tự nhiên như ngày này, cảmxúc của những em gần như thể bị chai sạn, sự yêu thích bộ môn văn cũng không cònnhiều.Sách giáo khoa Ngữ văn 7 kì II được nhìn nhận là rất khó và khô nhất chươngtrình Ngữ văn THCS. Bởi hầu hết những văn bản đều là những bài nghị luận văn họckhô cứng như: Tinh thần yêu nước của nhân dân ta, Sự giàu đẹp của Tiếng Việt,Đức tính giản dị của Bác Hồ, Ý nghĩa văn chương … Trong khi đó, sách và tàiliệu tìm hiểu thêm trên thị trường thì có thật nhiều nhưng thực ra những tài liệu đó chỉ làsự sao chép giản đơn theo phong cách “Bình mới rượu cũ”, thiếu khối mạng lưới hệ thống, thiếu tinh lọc.Khi tìm hiểu thêm nhiều chủng loại sách này giáo viên có thói quen ỷ lại, học viên trở nênhoang mang. Bài viết của những em chỉ là yếu tố chắt lọc từ những tài liệu mà đôi lúc bảnthân những em cũng không hiểu mình đang viết gì.2.2.2. Kết quả tình hình.Năm học 2015 – 2022 tôi được phân công dạy môn Ngữ văn lớp 7. Sau khiđiều tra học viên và so sánh kết quả học tập giữa đối tượng người dùng học viên lớp 7 khóahọc này với học viên lớp 7 khóa trước (2013 – 2014). Kết quả thu được như sau:GiỏiKháTrung bìnhYếuKémLớp Sỹ số7A33SL%SL%SL%SL%SL0412,11236,51442,40390%0Từ kết quả trên hoàn toàn có thể thấy tỷ học viên khá giỏi còn hạn chế, tỷ suất học sinhyếu vẫn còn đấy. Kết quả này chưa cao riêng với một trường chuyên như Lý ThườngKiệt. Đây có lẽ rằng là nỗi buồn lớn số 1 của người thầy. Từ đó, trong tôi luôn nung nấumột ý chí quyết tâm phải tìm bằng được giải pháp để nâng cao hiệu suất cao giảng dạy.Bằng toàn bộ lòng yêu nghề, lòng nhiệt huyết của một giáo viên trẻ mới về trường,tôi miệt mài tìm tài liệu để đọc, đi dự giờ đồng nghiệp, học hỏi, trao đổi kinhnghiệm giảng dạy với những bậc tiền bối trong và ngoài nhà trường. Qua việc làm đótôi mới thấm nhuần được kết quả giảng dạy không phải là cái gì cao xa mà đó là sựcố gắng hết mình trong trình độ, đó là lòng yêu nghề, tận tâm, tân lực với nghềsẽ làm ra thành công xuất sắc trong giảng dạy. Và khi đứng trên bục giảng thì kiến thức và kỹ năng lànền tảng nhưng kiến thức và kỹ năng chưa đủ để làm ra thành công xuất sắc mà cái quyết định hành động phải làlòng quyết tâm, nhiệt tình say mê trong trình độ. Đặc biệt phải có phương phápdạy học phù phù thích hợp với từng kiểu bài rõ ràng.4Vì vậy, để nâng cao hiệu suất cao giảng dạy trong một tiết học văn bản nghị luậnhiện đại vốn đã khô khan, khó hiểu nên phải có sự phối hợp những phương pháp dạyhọc tích hợp, tích cực theo đặc trưng thể loại là một việc làm rất thiết yếu củangười giáo viên văn.Tôi thật sự bất thần vì việc làm đó của tôi đạt kết quả cao cực tốt hơn sự mong đợi.Chất lượng giảng dạy cũng khá được thổi lên rõ rệt. Công sức của người thầy đượcđền đáp. Kết quả là:GiỏiLớp Sỹ số7A33KháTrung bìnhYếuKémSL%SL%SL%SL%SL%1236,31751,6412,10000So với năm học 2013 – 2014, năm học 2015 – 2022 tỷ suất học viên khá, giỏităng 32,4%; không còn học viên yếu kém.Với kết quả này, tôi mạnh dạn đúc rút kinh nghiệm tay nghề của tớ mình trong sángkiến kinh nghiệm tay nghề để trao đổi với đồng nghiệp và bản thân tiếp tục ứng dụng nhằmnâng hiệu suất cao giảng dạy văn bản nghị luận tân tiến trong chương trình Ngữ vănlớp 7.2.3. Một số giải pháp thực thi để nâng cao hiệu suất cao dạy học những văn bảnnghị luận tân tiến lớp 7.2.3.1. Dạy học phù phù thích hợp với đặc trưng của văn bản nghị luận tân tiến.Đọc hiểu một tác phẩm nghị luận rất khác đọc hiểu một bài thơ hay mộtcâu chuyện. Bài văn nghị luận có những đặc trưng riêng về phương pháp tư duycũng như cách viết. Văn nghị luận sẽ là những văn bản thuyết lí, văn bản nóilí lẽ nhằm mục đích phát biểu những nhận định, tư tưởng, tâm ý, quan điểm, thái độ… trướcmột yếu tố nào đó nêu lên trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Nếu như văn biểu cảm hướng tới việcgây sự đồng cảm nơi người đọc thì văn nghị luận hướng tới làm cho những người dân đọchiểu, thuyết phục người đọc về một yếu tố nào đó thuộc về tư tưởng, tình cảm,…từ đó hoàn toàn có thể đem ra thực hành thực tiễn.Một bài văn nghị luận bao giờ cũng phải có yếu tố, luận cứ, lập luận. Nóyêu cầu người viết “phải viết cho thật rõ, lại phải cho ý tứ dồi dào mà đừng có lờidư. Nó như thể vẽ một chiếc địa đồ. Ông chưa chắc như đinh đường sá trong thành phố Sài Gònra sao, ông nhờ tôi vẽ một bức địa đồ Sài Gòn cho ông, nếu ông nắm bức địa đồ ấymà đi không lộn, tức là tôi vẽ được đó. Viết văn nghị luận cũng vậy, nếu đem rathực hành được, ấy là văn hay” (Phan Khôi). Cái hay của văn bản nghị luận rõ ràngkhác với cái hay của văn biểu cảm. Dạy học một văn bản nghị luận phải nắm đượcđiều đó. Dạy học một văn bản nghị luận theo đặc trưng thể loại trước hết cần chúý:- Trước hết phải xác lập được yếu tố TT của bài văn nghị luậnđó. Luận điểm cũng như một chiếc trục mà tất cảc những yếu tố được triểnkhai trong bài châu tuần xung quanh. Vậy tìm yếu tố chính của bài ở đâu? Cóthể ở ngay nhan đề của bàn văn (do tác giả đặt). Chẳng hạn như “Ý nghĩa vănchương” của Hoài Thanh việc đó đó là bàn về ý nghĩa của văn chương. Cũng5có khi yếu tố chính xuất hiện ngay trong những dòng mở đầu văn bản, chăngehạn “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống cuội nguồn quý báu của ta.”Trong bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” (Hồ Chí Minh)…- Sau khi tìm kiếm được yếu tố chính, bước tiếp theo là tìm xem yếu tố đóđược triển khai ra làm sao, có những yếu tố phụ nào, những việc đó đượctriển khai theo trình tự nào, có hợp lý hay là không.Chẳng hạn: Để triển khai yếu tố “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.Đó là truyền thống cuội nguồn quý báu của ta”, Hồ Chí Minh đã đưa ra những yếu tố phụ:+ Lịch sử ta có nhiều cuộc kháng chiến chứng tỏ tinh thần yêu nước củanhân dân ta;+ Đồng bào ta ngày này cũng rất xứng danh với tổ tiên ta ngày trước;+ Nhiệm vụ của Đảng ta là phải lý giải, tuyên truyền, tổ chức triển khai lãnh đạo đểphát huy tinh thần yêu nước của toàn bộ mọi người dân.Tóm lại trình tự triển khai, sắp xếp những việc đó đó là cách lập luận củabài văn nghị luận. Lập luận có ngặt nghèo, lô gíc, mạch lạc, bài văn mới thuyết phụcdần dần và thuyết phục hoàn toàn người đọc.- Tìm luận cứ: gồm có lí lẽ và dẫn chứng đã được tác giả đưa ra để giảithích, chứng tỏ… cho yếu tố của tớ. Lí lẽ phải tinh xảo, chân thực, chínhxác, tiêu biểu vượt trội… thì mới làm cho những người dân đọc tin và bị thuyết phục. Các văn bản nghịluận mẫu mực toàn bộ chúng ta được học thường không thật nhiều dẫn chứng. Bàn về côngdụng của văn chương, Hoài Thanh chỉ đưa ra một dẫn chứng: “Một con người hằngngày chỉ cặm cụi lo ngại vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ hoàn toàn có thể vui,buồn, mừng, giận cùng những người dân ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, háchẳng phải là cái chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao?”.Thiết nghĩ một dẫn chứng như vậy là đủ sức khái quát cho yếu tố nêu ra.Đọc – hiểu trên những tín hiệu phương pháp diễn đạt nổi trội của mỗi văn bảnnhư: bố cục, khối mạng lưới hệ thống yếu tố, cách lập luận, rực rỡ của lời văn trong sự sángtạo của tác giả. Từ đó hiểu mục tiêu diễn đạt và mục tiêu tiếp xúc của văn bản .2.3.2. Dạy học văn bản nghị luận tân tiến theo phía tích hợp.Trong dạy học văn bản nghị luận tân tiến, kiến thức và kỹ năng tích hợp cần để ý quan tâm làbố cục bài văn quan hệ với yếu tố trong văn bản. Nếu bố cục văn bản là hìnhthức tổ chức triển khai nội dung thì đọc hiểu văn bản sẽ bắt nguồn từ việc xác lập những thànhphần nội dung trong văn bản. Nếu bản chất văn nghị luận là trình diễn quan điểmthì bố cục của văn bản nghị luận là tổ chức triển khai triển khai quan điểm bằng những luậnđiểm, luận cứ nên tiến hành dạy cũng theo trình tự từng yếu tố. Ví dụ trong vănbản Đức tính giản dị của Bác Hồ, để làm rõ nếp sinh hoạt giản dị của Bác, tác giảnêu hai luận cứ: bữa cơm đơn thuần và giản dị của Bác và cái nhà sàn nơi Bác ở. Mỗi luận cứđều được rõ ràng hoá bằng những cụ ông cụ bà thể. Dẫn chứng là những dẫn chứng đời thường,thân thiện với mọi người nên mọi người dễ đọc, dễ hiểu, dễ thuyết phục bạn đọc.- Tích phù thích hợp với lí luận về thể loại văn học đó đó là link đọc hiểu với thểloại văn nghị luận cùng những tín hiệu rực rỡ về thể loại nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp ngôn từ và6quan hệ giữa tác phẩm và tác giả, tác phẩm với hiện thực đời sống, tác phẩm vớingười đọc.Tích phù thích hợp với mĩ học và xã hội trong dạy học văn nghị luận tân tiến để họcsinh thấy được tác phẩm không xa rời đời sống hiện thực và đời sống thẩm mĩ, vídụ (vướng mắc trong bài ý nghĩa văn chương):? Hãy tóm một số trong những tác phẩm văn chương đã học để chứng tỏ cho quanniệm văn chương nhân ái của Hoài Thanh ?? Tác phẩm văn chương nào tác động thâm thúy nhất đến tình cảm của em ?? Hãy nêu tác động đó để xác nhận quan điểm của Hoài Thanh về công dụngcủa văn chương?- Tích phù thích hợp với phân môn Tập làm văn: Với đối tượng người dùng học viên lớp 7, những embước đầu làm quen với văn nghị luận. Vì vậy ngay trong tiết đọc - hiểu văn bản,giáo viên phải khuynh hướng cho những em thấy được điểm lưu ý của văn bản nghị luậnkhác với những văn bản khác, những em nắm được được mục tiêu của văn nghị luận vànhững yếu tố quan trọng trong văn nghị luận. Để rồi khi tham gia học tiết Tập làm văn, cácem không cảm thấy kinh ngạc, trở ngại vất vả trong việc tiếp cận kiểu bài nghị luận. Từ đó,bước đầu những em làm quen với việc tạo lập văn bản nghị luận đúng hướng. Các địachỉ hoàn toàn có thể tích hợp ở phân môn Tập làm văn:+ Tiết 75,76: Tìm hiểu chung về văn nghị luận.+ Tiết 79: Đặc điểm của văn bản nghị nghị luận.+ Tiết 80: Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận....Như vậy học những văn bản nghị luận mẫu mực ngoài việc tiếp thu những nộidung tư tưởng thâm thúy qua những áng văn ấy còn cần để ý quan tâm tìm hiểu về kiểu cách viếtvăn nghị luận, để học tập rèn luyện kĩ năng viết văn nghị luận của chính mình. Dođó cần để ý quan tâm những phong thái viết văn nghị luận rất khác nhau của những tác giả để vậndụng vào nội dung bài viết một cách hợp lý.Nói tóm lại, dạy học văn bản nghị luận tân tiến theo phía tích hợp phảigắn kết dạy học đọc hiểu văn bản nghị luận với những tri thức làm văn nghị luận dạyở khối lớp 7; gắn với lí luận về thể loại văn nghị luận; gắn với hoạt động và sinh hoạt giải trí thực tiễncủa tác giả bài văn, với những yếu tố đời sống trong hoạt động và sinh hoạt giải trí thưc tiễn của conngười trong thời kì tân tiến; gắn với những tri thức về xã hội, thẩm mĩ có liên quan.2.3.3. Dạy học văn bản nghị luận tân tiến theo phía tích cực.Đọc diễn cảm văn bản nghị luận tân tiến để thể hiện giọng điệu chung trongcác biểu lộ rõ ràng của mỗi văn bản.Ví dụ: Văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, giáo viên cần hướng dẫn họcsinh đọc với giọng chân thành và trong sáng vì văn bản là những lời lẽ về gươngsáng của một con người cao quý, được viết bởi tinh thần hiểu biết và tôn vinh củatác giả.7Đọc văn bản nghị luận tân tiến trước hết để nắm được trao định, quan điểmđược thể hiện trong văn bản, do vậy vướng mắc dạy học tích cực hầu hết sẽ ở cấp độtừ dễ đến khó, từ rõ ràng đến khái quát, ví dụ trong bài Đức tính giản dị của BácHồ hoàn toàn có thể sử dụng vướng mắc như sau:? Trong văn bản Đức tính giản dị của Bác Hồ, tác giả đó sử dụng kết hợpnhững phép lập luận nào? Phép lập luận nào là chính? Vì sao?? Mục đích chứng tỏ của văn bản này là gì?? Để đạt được mục tiêu đó, tác giả đã tổ chức triển khai lập luận theo trình tự từ kháiquát đến trình diễn những biểu lộ rõ ràng. Từ đây, hãy xác lập bố cục của vănbản này ?Khi dạy văn bản nghị luận tân tiến, không cần đến giải pháp bình giảng.Nếu có, đó là những lời phản hồi nhằm mục đích vào quan điểm nổi trội của bài văn, từ đólàm sáng rõ sự thâm thúy trong tư tưởng và tình cảm của tác giả, ví như lời bìnhluận về quan điểm văn chương của Hoài Thanh trong phần tổng kết bài học kinh nghiệm tay nghề Ýnghĩa văn chương rõ ràng là : Gốc của văn chương là tình cảm nhân văn. Vănchương làm giàu tình cảm cho con người, làm đẹp cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Hoài Thanh đãđem lại cho những người dân đọc những hiểu biết thâm thúy đó bằng lối văn nghị luận dồi dào lílẽ, cảm xúc, hình ảnh, và nhất là bằng tình yêu văn chương, trân trọng và đề caovăn chương như một giá trị không thể thấy thế trong đời sống tình cảm của conngười.Dạy học văn bản nghị luận để phát huy tính tích cực, dữ thế chủ động, sáng tạo củangười học cũng cần phải để ý quan tâm đến nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp sử dụng ngôn từ phục vụ mục tiêu nghịluận và hiệu suất cao tác động đến người đọc của văn bản nghị luận. Văn nghị luận củaHồ Chí Minh ví dụ điển hình, thường rất giản dị, dễ hiểu, không cầu kì, hoa mĩ. Nhưngđôi chỗ, Bác vẫn sử dụng cách diễn đạt rất hình ảnh để tạo hiệu suất cao lập luận. Giáoviên yêu cầu học viên tìm những câu văn, đoạn văn sử dụng yếu tố nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đặcsắc. Chẳng hạn, trong đoạn đầu văn bản “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta”Bác so sánh tinh thần yêu nước với hình ảnh nào? Tác dụng của cách so sánh ấy?Tương tự như vậy, ở đoạn cuối văn bản này, Bác còn so sánh tinhthần yêu nước vớihình ảnh nào? Từ đó hướng học viên cảm nhận được thái độ trân trọng của Bác đốivới những biểu lộ rất khác nhau của lòng yêu nước trong nhân dân.Khi dạy học văn bản nghị luận tân tiến bằng những phương tiện đi lại tân tiến, giáoviên cần lôi kéo toàn bộ những tri thức hoàn toàn có thể tích hợp được để phục vụ nhu yếu tíchcực như những tri thức về lịch sử, âm nhạc, điện ảnh như khi dạy văn bản Tinh thầnyêu nước của nhân dân ta, giáo viên cần lôi kéo góp vốn đầu tư hiểu biết của học viên vếphong cách sống và viết của Bác Hồ kết phù thích hợp với phim ảnh trình làng nhà sàn củaBác cùng những vật dụng sinh hoạt của Người ở khu kho tàng trữ bảo tàng Hồ Chí Minh, bài hátca ngợi đạo đức giản dị trong sáng trong lúc dạy bài Đức tính giản dị của BácHồ...Hình thức dạy học bằng trò chơi khó vận dụng trong dạy học văn bản nghịluận tân tiến nhưng vẫn hoàn toàn có thể vận dụng dưới hai hình thức: thi quy mô học nhanhcấu trúc bài văn theo khối mạng lưới hệ thống yếu tố, luận cứ hoặc thi viết một đoạn văn nghịluận ngắn thể hiện nhận thức của tớ mình về quan điểm của tác giả trong bài văn8nghị luận vừa học. Như vậy, hoàn toàn có thể tóm tắt phương pháp dạy học văn bản nghịluận tân tiến theo phía tích cực như sau:Kết hợp đọc diễn cảm với đàm thoại bằng khối mạng lưới hệ thống vướng mắc đọc – hiểu vănbản, xen kẽ lời phản hồi; phối hợp thành viên và học theo nhóm, liên môn đến tất cảcác môn học có liên quan đến tác giả và nội dung bài học kinh nghiệm tay nghề, nhất là những bài nghị luậnvề chính trị và xã hội; sử dụng máy chiếu khi hình thành yếu tố của bài văn, rabài tập trắc nghiệm và vướng mắc thảo luận nhóm; trò chơi thi quy mô học hệ thốngluận điểm, luận cứ trong bài văn nghị luận được học, hoặc viết nhanh và đúng đoạnvăn nghị luận minh hoạ cho bài văn nghị luận vừa học.Đây là việc làm dễ tưởng như không thiết yếu nhưng thực tiễn nó rất quantrọng. Vì khối mạng lưới hệ thống lại toàn bộ kiến thức và kỹ năng sẽ hỗ trợ những em tưởng tượng được một cáchtổng quát về nội dung chương trình để sẵn sàng sẵn sàng ôn tập. Từ đó tạo Đk thuậnlợi để những em học tập một cách dữ thế chủ động và sáng tạoNhư vậy, một tiết dạy học văn bản nghị luận đạt kết quả cao là mong ước củatất cả những nhà giáo tận tâm. Tiết dạy đạt kết quả cao là tiết dạy mà người giáoviên đã hoàn thành xong xuất sắc vai trò tổ chức triển khai, hướng dẫn của tớ: phát huy được tốiđa tính tích cực, dữ thế chủ động, sáng tạo của người học để người học tự mình chiếmlĩnh cty kiến thức và kỹ năng theo kế hoạch dạy - học mà người dạy đưa ra.3. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ.3.1. Kết luận:Sau quy trình nghiên cứu và phân tích, tôi đã ứng dụng những kinh nghiệm tay nghề thực tiễn trên,trong quy trình dạy học những văn bản nghị luận tân tiến ở lớp 7. Qua khảo sát kếtquả học tập của học viên:Khoá họcSỹ số2013- 20142014 - 2015GiỏiKháTrung bìnhYếuSL%SL%SL%SL%330412,11236,51442,4039331236,31751,6412,1009Như vậy, so sánh kết quả trước và sau khi kiểm nghiệm sáng tạo độc lạ “Nâng cao hiệuquả dạy học văn bản nghị luận tân tiến lớp 7 bằng phương pháp dạy học tíchcực ở trường THCS Lý Thường Kiệt, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hoá” cho thấychất lượng đại trà phổ thông đã có sự chênh lệch đáng kể. Số học viên có hứng thú học tậpmôn Ngữ văn nói chung và học văn bản nghị luận nghị luận tân tiến nói riêng đãtăng lên rõ rệt.Với kết quả này, tôi sẽ tiếp tục thực thiện những nội dung dạy học tiếp theo đó trongsáng kiến để vận dụng vào những buổi học để nâng cao chất lượng giáo dục đại trà phổ thông chokhối 7 và đồng thời tu dưỡng lòng ham mê môn học Ngữ văn cho những em học sinhtrường THCS Lý Thường Kiệt.Như phần tình hình tôi đã trình diễn, lúc bấy giờ số học viên không còn hứng thúhọc những môn Xã hội nói chung và môn văn nói riêng ngày càng nhiều. Song là mộtngười có trình độ, có tận tâm với nghề và quan trọng hơn là vì tương lai củacác thế hệ học viên. Bản thân sẽ không còn ngừng nghỉ học hỏi, tâm ý, tìm tòi để đổi mớinội dung dạy học, để khơi gợi, kích thích lòng đam mê môn học ở học viên. Gópphần nâng cao chất lượng môn học nói riêng và chất lượng giáo dục nói chung.Đồng thời, tôi cũng rất mong được bạn bè đồng nghiệp góp phần ý kiến để tôi ngàycàng có thêm kinh nghiệm tay nghề giảng dạy bộ môn này.3.2. Kiến nghị:Để nâng cao chất lượng dạy học của trường THCS Lý Thường Kiệt – trườngđiểm rất chất lượng của huyện. Bản thân rất mong được những cấp có thẩm quyềnquan tâm hơn đến đội ngũ giáo viên của trường chúng tôi. Đặc biệt là tăng cườngđội ngũ giáo viên Xã hội để giảm sút tình trạng dạy chéo ban để chúng tôi có điềukiện đầu từ vào trình độ chính của tớ.10XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊHà Trung, ngày 03 tháng 3 năm 2016Tôi xin cam kết sáng tạo độc lạ trên là bảnthân tự viết, không copy.Người viết sáng kiếnMai Thị SenXÁC NHẬN CỦA PHÒNG GỐA DỤC VÀ ĐÀO TẠO11DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.1. Tài liệu Những yếu tố chung về thay đổi giáo dục THCS.2. Sách giáo khoa Ngữ văn 7 – NXB Giáo dục đào tạo và giảng dạy.3. Sách giáo viên Ngữ văn 7 – NXB Giáo dục đào tạo và giảng dạy.4. Tài liệu Hướng dẫn chuẩn kiến thức và kỹ năng và kỹ năng môn Ngữ văn THCS.PHỤ LỤC: GIÁO ÁN MINH HOẠ.12NGỮ VĂN: TIẾT 97: VĂN BẢN: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG(Hoài Thanh)A. Mục tiêu cần đạt1. Kiến thức- Học sinh hiểu được ý niệm của Hoài Thanh về nguồn gốc cốt yếu, nhiệm vụvà hiệu suất cao của văn trong lịch sử loài người. Từ đó hiểu những nét cơ bản vềphong cách nghị luận văn chương của nhà phê bình kiệt xuất Hoài Thanh.2. Kĩ năng- HS có kĩ năng phân tích bố cục, dẫn chứng, lí lẽ và lời văn trình diễn có cảm xúc,có hình ảnh trong văn bản.3. Thái độ- Bước đầu có ý thức viết văn có ý nghĩa trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.B. Chuẩn bị- Giáo viên: Tài liệut ham khảo- Học sinh: soạn bài, bảng phụC. Tổ chức giờ học1. Ổn định tổ chức triển khai:2. Kiểm tra bài cũ:- Để làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ, tác giả đã chứng tỏ ở những phươngdiện nào trong đời sống và con người của Bác?(* Bữa ăn chỉ có vài ba món đơn thuần và giản dị.* Cái nhà sàn chỉ có và ba phòng, hòa cùng vạn vật thiên nhiên.* Việc làm: từ việc nhỏ đến việc lớn, ít cần đến người phục vụ.* Sự giản dị trong đời sống đi liền với đời sống tinh thần phong phú cao đẹp.* Giản dị trong lời nói, nội dung bài viết.)3. Bài mới.* Giới thiệu bài.Từ xưa tới nay, văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp là một trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí tinhthần rất là lí thú và có ích trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường con người . Nhưng ý nghĩa và côngdụng của văn chương là gì, đó từng có nhiều ý niệm rất khác nhau. Quan niệm củanhà phê bình văn học Hoài Thanh từng phát biểu từ trong năm 30 của thế kỉ XXcho đến thế kỉ XXI vẫn vẫn đang còn những yếu tố đúng đắn và thâm thúy. Để tìm làm rõ quanniệm của Hoài Thanh toàn bộ chúng ta vào bài học kinh nghiệm tay nghề ngày ngày hôm nay.Hoạt động của giáo viên và học viên.Yêu cầu cần đạt- Yêu cầu học viên đọc SGKI. Tìm hiểu chung? Nêu những nét chính về tác giả, tác 1. Tác giả, tác phẩm:phẩm?- Hs nêu, hs khác tương hỗ update.- Gv khái quát kiến thức và kỹ năng.- Hoài Thanh tên thật là Nguyễn ĐứcNguyên (1909- 1982) là nhà văn, nhà13phê bình văn học. Ông được nhà nướcphong tặng phần thưởng Hồ Chí Minhvề văn học nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp năm 2000.- Văn bản Ý nghĩa văn chương có lầnin lại đó đổi nhan đề thành ý nghĩa vàcông dụng của văn chương.2. Đọc và tìm hiểu chú thích.Gv hướng dẫn đọc: Đọc với giọng vừa rànhmạch, vừa xúc cảm, chậm và sâu lắng- Gv đọc mẫu, gọi hs đọc, hs khác nhận xét,gv nhận xét, yêu cầu hs đọc.- Gv yêu cầu hs tìm hiểu chú thích SGK- Gv lý giải một số trong những từ khó:+ Muôn hình vạn trạng: rất phong phú, rấtnhiều hình thức, hình ảnh, trạngthái, tâm trạng rất khác nhau+ Cặm cụi: chăm chỉ, cần mẫn, lolắng thao tác gì đó? Văn bản chia mấy phần? Nêu nội dung 2. Bố cục.của mỗi phần?? Em có nhận xét gì về cấu trúc văn bản ?? Văn bản thuộc kiểu văn nghị luận nào? Vìsao em xác lập như vậy ?? Hoài Thanh đi tìm ý nghĩa văn chươngbắt đầu từ điều gì?? Câu chuyện này đã cho toàn bộ chúng ta biết tác giả muốncắt nghĩa nguồn gốc của văn chương nhưChia 2 phần:Phần 1 : Từ đầu đến gợi lòng vị thaNguồn gốc cốt yếu của văn chương.Phần 2 : Phần còn sót lại – Công dụngcủa văn chương- Không có kết luận vì đấy là mộtđoạn trích.- Thuộc nghị luận văn chương vì nộidung nghị luận làm sáng tỏ một vấnđề của văn chương đó là ý nghĩa củavăn chương.II. Tìm làm rõ ràng:1. Nguồn gốc cốt yếu của vănchương.- Từ câu truyện tiếng khóc của nhàthi sĩ hoà một nhịp với việc run rảy củacon chim sắp chết14thế nào?? Từ câu truyện ấy, Hoài Thanh đi đến kếtluận ra làm sao ?? Em hiểu thế nào là nguồn gốc cốt yếu?? Từ đó, em hiểu kết luận của Hoài Thanhnhư thế nào?- Câu hỏi thảo luận nhóm.? Quan niệm của Hoài Thanh về nguồn gốccủa văn chương là lòng thương người vàrộng ra là thương cả muôn loài, muôn vật.Quan niệm ấy có hoàn toàn chính xáckhông ? Thử tìm một vài dẫn chứng vănhọc mà em biết để chứng tỏ cho ý kiếncủa Hoài Thanh?- Đại diện nhóm vấn đáp, nhóm khác nhậnxét, gv tương hỗ update đảm bảo nội dung:Quan niệm của Hoài Thanh đúng và sâusắc, nó này được chứng tỏ trong thực tếvăn chương Đông Tây kim cổ ví dụ nhưĐặng Trần Côn viết Chinh phụ ngâm khúcvì cảm thông :“Thiên địa phong trầnHồng nhan đa truân”Còn Đoàn Thị Điểm diễn Nôm và đồngcảm với Đặng Trần Côn vì thương phậnmình chinh phụ buồn vì xa chồng, nhớchồng.Còn Bà Huyện Thanh Quan viết Qua đềoNgang bởi nhớ nước, thương nhà.Quả thật, cội nguồn của những tác phẩmvăn chương chân chính đều xuất phát từtình thương, từ lòng nhân ái của tác giả thếnhưng ý niệm trên chưa đủ vì trongthực tế, vẫn vẫn đang còn những ý niệm khác nhauvề nguồn gốc của văn chương, ví dụ điển hình:+ Văn chương bắt nguồn từ lao động.- Văn chương xuất hiện khi con ngườicó cảm xúc mãnh liệt trước một hiệntượng đời sống.- Văn chương là niềm xót thương củacon người trước những điều đángthương.- Xúc cảm yêu thương mãnh liệt trướccái đẹp là gốc của văn chương.- Nguồn gốc cốt yếu của văn chươnglà lòng thương người và rộng rathương cả muôn vật, muôn loài.- Nguồn gốc chính, nguồn gốc cơ bản.- Theo Hoài Thanh, nhân ái là nguồngốc chính của văn chương (nhân ái =lòng thương người và rộng ra thươngcả muôn vật, muôn loài ).15+ Văn chương bắt nguồn từ trận chiến đấuchống ngoại xâm như Nam quốc sơn hà(Lý Thường Kiệt), “Hịch tướng sĩ (TrầnQuốc Tuấn), “Bình ngô đại cáo “NguyễnTrãi), Hịch lôi kéo toàn quốc khỏng chiến(Hồ Chủ Tịch) và những bài thơ tân tiến rađời trong hai cuộc kháng chiến chốngPháp và chống Mĩ này được những nhạc sĩ phổnhạc...+ Văn chương bắt nguồn từ tiếng nói nộitâm, đó là những bài ca dao của nhữngngười đang yêu thương, người vợ lẽ, người em útmồ côi, người đi ở...+ Văn chương bắt nguồn từ nghi lễ tôngiáo như Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc , Văntế Trương Định (Nguyễn Đình Chiểu), Văntế thập loại cô hồn chúng sinh (NguyễnDu)+ Văn chương bắt nguồn từ trò chơi giảitrí như Hồ Chí Minh đó từng viết Nhật kítrong tù :“Ngâm thơ ta vốn không hamNhưng mà trong ngục biết làm chi đâyNgày dài ngâm ngợi cho khuâyVừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do”... Như vậy có thật nhiều ý niệm khácnhau về nguồn gốc của văn chương, chúngta nên xem ý kiến của Hoài Thanh là mộttrong những ý niệm về nguồn gốc củavăn chương mà thôi.? Để làm rõ hơn nguồn gốc của tình cảmnhân ái của văn chương Hoài Thanh đó làmgì ?? Tìm rõ ràng ?- Nêu tiếp một nhận định về vai tròcủa tình cảm trong sáng tạo vănchương.“Văn chương sẽ là tưởng tượng của sựsống muôn hình vạn trạng. Chẳngnhững thế, văn chương còn sáng tạora sự sống”- “Vậy thì, hoặc tưởng tượng ra sự sống,hoặc sáng tạo ra sự sống, nguồn gốccủa văn chương đều là tình cảm, làlòng vị tha. Và vì thế, hiệu suất cao củavăn chương là cũng tương hỗ cho tình cảmvà gợi lòng vị tha.- Văn chương phản ánh đời sống,thậm chí còn, sáng tạo Ra đời sống, làmcho đời sống trở nên tốt đẹp hơn.16? Em hiểu nhận định này ra làm sao ?? Em hãy tìm dẫn chứng văn học để chứngminh “Văn chương phản ánh đời sống,sáng tạo ra sự sống” ?? Tìm dẫn chứng chứng tỏ “Văn chươnggiúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha” ?? Hoài Thanh đã bàn về hiệu suất cao của vănchương riêng với con người bằng những câuvăn nào ?? Trong câu văn thứ nhất, Hoài Thanhnhấn mạnh hiệu suất cao nào của vănchương ?- Sự sáng tạo ấy bắt nguồn từ cảm xúcyêu thương tha thiết, to lớn của nhàvăn- Ta hoàn toàn có thể thấy được vẻ đẹp của sôngThu Bồn qua văn bản Vượt thác củaVõ Quảng; thấy được vẻ đẹp của đấtmũi Cà Mau qua Sông nước Cà Maucủa Đoàn Giỏi.- Ta hoàn toàn có thể tưởng tượng ra thế gới loàivật qua tác phẩm Dế Mèn phiêu lưukí của Tô Hoài, Mưa của Trần ĐăngKhoa.- Khi ta xem phim, đọc truyện, ta cóthể yêu, ghét, căm thù nhân vật...2. Công dụng của văn chương.- Bằng hai câu văn:+ Một người chỉ hằng ngày cặm cụilo lắng vì mình, thế mà khi xemtruyện hay ngâm thơ hoàn toàn có thể vui, buồn,mừng, giận cùng những người dân ở đâuđâu, vì những chuyện ở đâu đâu, háchẳng phải là chứng cớ cho cái mãnhlực lạ lùng của văn chương hay sao?+ Văn chương gây cho ta những tìnhcảm ta không còn, luyện những tìnhcảm ta sẵn có; cuộc sống phù phiếm vàchật hẹp của thành viên vì văn chươngmà trở nên thâm trầm và rộng tự do đếntrăm nghìn lần-> Văn chương khơi dậy những trạngthái cảm xúc cao thượng của conngười.? Trong câu văn thứ hai, Hoài Thanh đã chothấy hiệu suất cao nào của văn chương ?-> Văn chương rèn luyện, mở rộng? Kết hợp lại, Hoài Thanh cho ta thấy công toàn thế giới tình cảm của con người.dụng đặc biệt quan trọng nào của văn chương riêng với=> Văn chương làm giàu tình cảmcon người ?con người.- Giàu nhiệt tình, cảm xúc nên có sứccuốn hút người đọc.17? Ở đây, có gì rực rỡ trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp nghịluận của Hoài Thanh ?? Tiếp theo Hoài Thanh dùng hai câu vănđể nói về hiệu suất cao xã hội của vănchương. Tìm câu văn ấy ?? Khi nói, có kẻ nói từ khi những thi sĩ ca tụngcảnh núi non, hoa cỏ, núi non hoa cỏ trôngmới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chimkêu, tiếng sối chảy làm đề tài ngâm vịnh,tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay, tác giảmuốn ta tin vào sức mạnh nào của vănchương ?? Em hãy lấy ví dụ để chứng tỏ ?? Khi nói “Nếu trong pho lịch sử loài ngườixoá những thi nhân, văn nhân và đồng thờitrong tâm linh loài người xóa hết nhữngdấu vết họ còn lưu lại thì cái cảnh tượngnghèo nàn sẽ tới bậc nào”, tác giả muốn tacảm nhận sức mạnh nào của văn chương ?? Tìm dẫn chứng tỏ hoạ ?? Như vậy, bằng bốn câu văn bàn về côngdụng của văn chương, Hoài Thanh đó giúpta hiểu thêm những ý nghĩa thâm thúy nào củavăn chương ?- Có kẻ nói ... nghe mới hay.- Nếu trong pho lịch sử ... bực nào?-> Văn chương làm đẹp và hay những thứ bìnhthường- Bài thơ “Em đi giữa biển vàng”Trần Đăng Khoa làm cho những cảnhđồng lúa Việt Nam có những vẻ đẹpmà chưa ai hoàn toàn có thể tưởng tượng ra.- Các thi nhân, văn nhân làm giàu cholịch sử quả đât.-> Nếu không còn những thi nhân, vănnhân sẽ không còn còn những tác phẩm vănhọc.- Văn chương làm giàu tình cảm conngười.- Văn chương làm đẹp, làm giàu chocuộc sống- Văn bản thuộc thể loại văn bản nghịluận tân tiến.- Quan niệm của Hoài Thanh về vănchương : Nguồn gốc cốt yếu của vănchương rộng ra thương cả muôn vật,muụn loài .- Công dụng của văn chương : Phảnánh đời sống, sáng tạo ra sự sống, gâytình cảm không còn, luyện tình cảmsẵn có; thiếu văn chương cuộc sốngsẽ rất nghào nàn.4. Ghi nhớ (SGK Trang 63 )III. Luyện tập.? Học toàn bộ văn bản, em thu nhận đượcnhững điều gì ?- Gv yêu cầu hs đọc- Gv yêu cầu hs về nhà làm18D. Củng cố.Trắc nghiệm.Hãy chọn một trong số những nhận xét sau để xác lập điểm lưu ý văn nghị luậncủa Hoài Thanh trong văn bản Ý nghĩa văn chương.a. Lập luận ngặt nghèo, sáng sủa.b. Lập luận ngặt nghèo, sáng sủa, giàu cảm xúcc. Lập luận vừa có lí lẽ, vừa có cảm xúc và hình ảnh.d. Lập luận lí lẽ, cảm xúc, hình ảnh nhưng thiếu dẫn chứng rõ ràng.E. Hướng dẫn về nhà.- Học bài, nắm vững nội dung, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, học thuộc ghi nhớ.- Làm bài tập phần rèn luyện.- Chuẩn bị bài : Chuyển đổi câu dữ thế chủ động thành câu bị động (Tiếp theo).19
Reply 8 0 Chia sẻ