Thủ Thuật Hướng dẫn Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân được Nhà nước ghi nhận trong Chi Tiết
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân được Nhà nước ghi nhận trong được Update vào lúc : 2022-04-28 06:14:17 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Hiến pháp 2013 đã tiếp nhận lý thuyết về quyền con người cũng như thể hiện những cam kết quốc tế về quyền con người mà nhà việt nam đã tham gia ký kết. Theo đó, quyền con người là những quyền mà một con người nên phải có, nó xuất phát tự nhiên từ đời sống xã hội con người, được nhà nước ghi nhận trong những văn bản pháp lý cao nhất của vương quốc.
Nội dung chính- Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân theo Hiến pháp 2013
- Đặc san 01/2014
- Mục lục
- Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân - dấu ấn trong Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm trước đó đó
- Bài viết liên quan trên
- Trích dẫn nội dung bài viết qua
Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân theo Hiến pháp 2013
Hiện nay, Hiến pháp 2013 đã ghi nhận một số trong những quyền cơ bản của con người, như: quyền bình đẳng trước pháp lý; quyền sống; quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp lý bảo lãnh về sức mạnh thể chất, danh dự, nhân phẩm; quyền bất khả xâm phạm về đời tư; quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo; quyền khiếu nại tố cáo; quyền không biến thành xem là có tội cho tới lúc có bản án kết tội của tòa có hiệu lực hiện hành; quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế; quyền tự do marketing thương mại; quyền kết hôn, ly hôn; quyền được chăm sóc, bảo vệ sức mạnh thể chất; quyền nghiên cứu và phân tích khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển, sáng tạo văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và thưởng thức những quyền lợi từ hoạt động và sinh hoạt giải trí đó; quyền thưởng thức và tiếp cận những giá trị văn hóa truyền thống, tham gia vào đời sống văn hóa truyền thống, sử dụng những cơ sở văn hóa truyền thống; quyền được sống trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên trong lành.
Hiến pháp 2013 quy định công dân có những trách nhiệm và trách nhiệm: Trung thành với Tổ quốc; bảo vệ Tổ quốc, thực thi trách nhiệm và trách nhiệm quân sự chiến lược và tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân; Tuân theo Hiến pháp và pháp lý; tham gia bảo vệ bảo mật thông tin an ninh vương quốc, trật tự, bảo vệ an toàn và uy tín xã hội và chấp hành những quy tắc sinh hoạt công cộng; Nộp thuế.
Hiến pháp 2013 quy định công dân ngoài những quyền con người nêu trên, còn tồn tại những quyền: quyền có nơi ở hợp pháp; quyền tự do đi lại và cư trú; quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình; quyền bầu cử, ứng cử; quyền tham gia quản trị và vận hành nhà nước và xã hội, tham gia thảo luận và kiến nghị với cơ quan nhà nước; quyền biểu quyết khi nhà nước tổ chức triển khai trưng cầu dân ý; quyền được bảo vệ phúc lợi xã hội; quyền có việc làm, lựa chọn nghề nghiệp, việc làm, nơi thao tác; quyền học tập; quyền xác lập dân tộc bản địa của tớ, sử dụng ngôn từ mẹ đẻ, lựa chọn ngôn từ tiếp xúc.
Luật sư tư vấn pháp lý Công ty Luật Trách Nhiệm Hữu Hạn Everest – Tổng đài tư vấn (24/7): 1900.6198Người quốc tế cư trú ở Việt Nam phải tuân theo Hiến pháp và pháp lý Việt Nam; được bảo lãnh tính mạng con người, tài sản và những quyền con người theo pháp lý Việt Nam.
Quyền bình đẳng trước pháp lý được hiểu là trong những Đk như nhau, được hưởng sự đối xử của pháp lý như nhau, mà không còn bất kể sự phân biệt đối xử nào. Nội dung của yếu tố bình đẳng gồm: kĩ năng được hưởng quyền, quyền lợi; kĩ năng phải thực thi trách nhiệm và trách nhiệm; kĩ năng phải gánh chịu những hậu quả pháp lý khi có những hành vi vi phạm. Quyền cơ bản này được ghi nhận trong những văn kiện quốc tế, khu vực; và trong Hiến pháp Việt Nam. Trong xã hội có nhà nước, có tính giai cấp. Quyền bình đẳng trước pháp lý luôn chịu sức ép lớn, khó bảo vệ tuyệt đối. Điều kiện tình hình xã hội rất khác nhau, sự ghi nhận, bảo vệ, thực thi quyền bình đẳng trước pháp lý cũng rất khác nhau.
Quyền tự do ngôn luận được hiểu là quyền tự do tiếp nhận và thể hiện ý chí, quan điểm thông qua những hình thức rất khác nhau nhưng không được chống lại đường lối, chủ trương, pháp lý của Nhà nước; không được xâm hại đến quyền lợi vương quốc, quyền lợi công cộng, quyền và quyền lợi hợp pháp của thành viên, tổ chức triển khai khác; không được xâm hại đến quốc phòng, bảo mật thông tin an ninh, trật tự xã hội, đạo đức và truyền thống cuội nguồn tốt đẹp của dân tộc bản địa. Quyền cơ bản này được ghi nhận trong những văn kiện quốc tế; và trong Hiến pháp Việt Nam.
Quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp lý bảo lãnh về sức mạnh thể chất, danh dự, nhân phẩm được thực thi bởi cơ chế bảo lãnh: ghi nhận quyền, phòng ngừa xâm hại, can thiệp khi có hành vi xâm hại. Các chủ thể thực thi bảo vệ quyền: Cá nhân, tổ chức triển khai tự bảo vệ mình; Các cơ quan nhà nước (cơ quan quyền lực tối cao, cơ quan hành pháp, cơ quan tòa án, cơ quan kiểm sát); Các tổ chức triển khai phi chính phủ nước nhà: tổ chức triển khai chính trị; tổ chức triển khai chính trị-xã hội, tổ chức triển khai xã hội; Các tổ chức triển khai quốc tế, khu vực; Cư dân trong nước và quốc tế (công luận xã hội).
Quyền tự do marketing thương mại được hiểu là được quyền tự quyết định hành động, thực thi những việc làm trong marketing thương mại nhưng phải tuân thủ những quy định của pháp lý và không được thực thi những điều pháp lý cấm; không được tận dụng quyền tự do của tớ xâm hại đến quyền lợi vương quốc, quyền lợi công cộng, quyền và quyền lợi hợp pháp của người khác; không được xâm phạm quốc phòng, bảo mật thông tin an ninh, trật tự, bảo vệ an toàn và uy tín xã hội. Quyền này phát sinh, tồn tại gắn sát với nền kinh tế thị trường tài chính thị trường.
Khuyến nghị của Công ty Luật Trách Nhiệm Hữu Hạn Everest:
Đặc san 01/2014
Mục lục
- 0.
- 1.Tài liệu tìm hiểu thêm
Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân - dấu ấn trong Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm trước đó đó
TS PHAN NHẬT THANH*Đặc san 01/2014 - 2014, Trang 17-23
Ngày đăng:
- Trích dẫn
-
TÓM TẮT
Ngày 28 tháng 11 năm trước đó đó, Hiến pháp mới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội thông qua theo Nghị quyết số 64/2013/QH13 (có hiệu lực hiện hành vào trong ngày thứ nhất tháng 01 năm 2014). Hiến pháp mới năm trước đó đó ghi lại sự tăng trưởng mới của Việt Nam trong việc bảo vệ và nâng cao quyền con người, quyền công dân. Hiến pháp Việt Nam đã đi tới sự hoàn thiện về bản chất - Hiến pháp là được sinh ra để đảm bảo quyền con người, quyền công dân.
ABSTRACT:
The new Constittion of the Socialist Republic of Vietnam was adopted by the National Assembly on 28th November 2013 according to the Resolution No. 64/2013/QH13 (come into effect on 1st January 2014). The Constitution marks a new development of Vietnam with regard to the promotion and protection of human rights and citizen rights. The Vietnamese Constituion has reached to its own nature in which the Constituion is made to protect citizen rights and human rights.
TỪ KHÓA: không còn,
KEYWORDS: no,
Trích dẫn:
×
TS PHAN NHẬT THANH*, Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân - dấu ấn trong Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm trước đó đó, Tạp chí Khoa học Pháp lý Việt Nam, Đặc san 01/2014, Trang 17-23
https://tapchikhplvn.hcmulaw.edu.vn/module/xemchitietbaibao?oid=e8e692e3-20c0-4c1e-bbeb-118c9159c2db
Đăng ký để tải miễn phí Đăng ký
Bài viết đã được lưu vài thông tin tài khoản.
×
Vui lòng vào mục "Quản lý thông tin tài khoản" -> "Bài viết đã lưu" để sở hữu xem tiếp ngay lần đăng nhập sau.
Sau nhiều lần dự thảo và lấy ý kiến toàn dân, Hiến pháp mới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội thông qua theo Nghị quyết số 64/2013/QH13 ngày 28 tháng 11 năm trước đó đó (có hiệu lực hiện hành vào trong ngày thứ nhất tháng 01 năm 2014). Hiến pháp mới không riêng gì có là bản Hiến pháp thừa kế những nền tảng cơ bản của những bản Hiến pháp trước kia mà còn ghi lại những thay đổi quan trọng khi hoàn thiện và ghi nhận rõ ràng hơn những quy định về chính sách chính trị, chính sách kinh tế tài chính, cơ quan ban ngành thường trực địa phương và những cơ quan hiến định độc lập như Hội đồng bầu cử vương quốc, Kiểm toán nhà nước. Đặc biệt, Hiến pháp mới quy định thêm nội dung về quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân. Có thể nói rằng, lần thứ nhất trong lịch sử lập hiến Việt Nam, quyền con người đã được thể hiện rõ ràng và trang trọng trong Hiến pháp. Điều này thể hiện qua vị trí, cơ cấu tổ chức triển khai và nội dung những quy định trong Hiến pháp.
Vị trí, cơ cấu tổ chức triển khai của quy định về quyền con người, quyền cơ bản của công dân trong Hiến pháp
Hiến pháp gồm có 11 chương với 120 điều. Trong số đó, được xác lập là một trong những yếu tố quan trọng nhất, cốt lõi nhất của bản Hiến pháp, Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dânđược Hiến pháp mới quy định tại Chương II với 35 điều từ Điều 14 đến Điều 49, sau chương Chế độ chính trị. Có thể nói so với những Hiến pháp trước kia, Hiến pháp lần này còn có nhiều lao lý nhất quy định về quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơbản của công dân. Ngoài ra, đặt“Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân” tại chương II cũng khá sẽ là vị trí thích hợp nhất vì ngoài việc tôn vinh quyền con người, nó còn xác lập bản chất của Hiến pháp như bản khế ước giữa Nhà nước và nhân dân mà Từ đó, Nhà nước phải có trách nhiệm bảo vệ những quyền tự do cơ bản của con người, xem con người là trọng tâm của mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí trong đời sống xã hội và đời sống chính trị.Bên cạnhđó,những quyđịnh này cũng yêu cầuNhà nước phải thiết lập những cơ chế bảo vệ quyền nhằm mục đích bảo vệ được uy tín vàtính khả thi của những nguyên tắc hiến định.
Khái niệm, nội dung quy định về quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân trong Hiến pháp
Chương II - Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dânlà dấuấn trọng điểm trong việc nhận thức về ý nghĩa, nội dung của quyền con người. Nó cũng thể hiện kỹ thuật lập hiến tân tiến. Có thể xác lập rằng Hiến pháp mới đã nâng cao sự tôn trọng và bảo vệ quyền con người, điều mà những nhà làm luật trước kia chưa nhận thức khá đầy đủ. Do hạn chế này mà những Hiến pháp trước chưa tồn tại quy định riêng về quyền con người mà chỉ quy định về quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân. Trong trường hợp này, những nhà lập pháp đã đánh đồng khái niệm quyền con người và quyền công dân. Hiến pháp mới đã khắc phục hạn chế này. Quyền con người và quyền công dân trong Hiến pháp mới được xác lập là hai khái niệm rất khác nhau và do đó, từ ngữ sử dụng và nội dung thể hiện những lao lý liên quan đến quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân rất khác nhau. Với cách hiểu này, Việt Nam đã tiếp cận một cách phổ cập và thống nhấtcác khái niệm quyền con người, quyền công dân trên thếgiới.
Theo ý niệm chung, quyền con người là những bảo vệ mang tính chất chất pháp lý phổ quát nhằm mục đích bảo vệ thành viên và những nhóm trước những hành vi và sự thiếu trách nhiệm làm xâm hại đến quyền lợi, quyền tự do cơ bản và nhân phẩm của con người.[1]Trong khi đó, khái niệm quyền công dân mang tính chất chất rõ ràng hơn. Quyền công dân được hiểu là quyền của thành viên riêng với một nhà nước rõ ràng mà thành viên đó mang quốc tịch. Quyền công dân theo nghĩa này mang tính chất chất xác lập hơn vì nó gắn với mỗi vương quốc và được pháp lý của vương quốc đó quy định.[2]
Với cách tiếp cận như vậy, những nhà làm luật Việt Nam nhận định rằng quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân là một trong những yếu tố quan trọng nhất phải đượcxácđịnh vàquy định trong Hiến pháp. Đây đó đó là sựchuyển hóa từ việc Nhà nước quyết định hành động “trao” hay “ban phát” quyền cho công dân sang việc Nhà nước thừa nhận những quyền đó mang tính chất chất tự nhiên và Nhà nước phải có trách nhiệm và trách nhiệm tôn trọng và bảo vệ những quyền này được thực thi trên thực tiễn. Trường hợp này cũng đồng nghĩa tương quan là Nhà nước tự số lượng giới hạn quyền của tớ.
Tuy vậy, trong 35 điều thuộc Chương II - Quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dânkhông có bất kỳ một lao lý nào liên quan đến khái niệm quyền con người, quyền công dân. Nhưng nhìn tổng quát, toàn bộ chúng ta hoàn toàn có thể thuận tiện và đơn thuần và giản dị nhìn thấy trong 35 điều đó, có khi Hiến pháp sử dụng thuật ngữ mọi người, có khi Hiến pháp sử dụng thuật ngữ công dân. Điều này cho toàn bộ chúng ta hiểu được là lúc sử dụng từ mọi ngườithì đó là những quy định về quyền con người, khi sử dụng từ công dân là quyđịnh về quyền và nghĩa vụcủa công dân.Trong Chương II có13 lao lý sử dụng từ mọi người; 12 lao lý sử dụng từcông dân; 10 lao lý mang tính chất chất bao hàm chung quyền con người,quyền công dân, trong số đó gồm có cả công dân, người quốc tế và người không quốc tịch. Cũng cần lưu ý rằng việc tách bạch quyền con người và quyền công dân như trên chỉ mang tính chất chất ước lệ bởi lẽ quyền công dân cũng nhờ vào những nền tảng về quyền con người.
Thông qua nội dụng thể hiện của những điều quy định trong Chương II, toàn bộ chúng ta thấy những điểm nổi trội sau:
Thứ nhất, Tuyên ngôn về quyền và một số trong những quyền mới được thể hiện trong nội dung Chương II
Ngay điều thứ nhất, Điều 14 của Chương II là quy định mang tính chất chất chất tuyên ngôn về quyền: “Ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, những quyền con người, quyền công dân về chính trị, dân sự, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ, bảo vệ theo Hiến pháp và pháp lý”. Tuy nhiên, Hiến pháp cũng nhấn mạnh yếu tố trách nhiệm của thành viên riêng với vương quốc, riêng với xã hội và riêng với hiệp hội. Khoản 2, Điều 14 và Điều 15 quy định quyền con người, quyền công dân chỉ hoàn toàn có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp thiết yếu vì nguyên do quốc phòng, bảo mật thông tin an ninh vương quốc,dântộc,trật tự, bảo vệ an toàn và uy tín xã hội, đạo đức xã hội, sức mạnh thể chất hiệp hội, quyền và lợi hợp pháp của người khác.
Trên nền tảng quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân của những Hiến pháp trước, Hiến pháp mới năm trước đó này đã tương hỗ update những quy định về quyền con người. Đây là dấu ấn trọng điểm của tư duy về quyền con người cũng như ý thức về sự việc tôn trọng và bảo vệ quyền con người. Hiến pháp 2013 lần thứ nhất quy định về quyền sống (Điều 19); quyền hiến mô, bộ phận khung hình và hiến xác (Điều 20); quyền nghiên cứu và phân tích khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển, sáng tạo văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp và thụ hưởng quyền lợi từ những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt đó (Điều 40); quyền thưởng thức và tiếp cận những giá trị văn hóa truyền thống, tham gia vào đời sống văn hóa truyền thống, sử dụng những cơ sở văn hóa truyền thống (Điều 41); quyền xác lập dân tộc bản địa của tớ, sử dụng ngôn từ mẹ đẻ, lựa chọn ngôn từ tiếp xúc (Điều 42); quyền được sống trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên trong lành (Điều 43).
Nhìn một cách tổng quát, Chương II Hiến pháp mới đã quy định một cách rõ ràng những quyền cơ bản của con người. Trong số đó nổi trội nhất là ba quyền: quyền sống, quyền bình đẳng và quyền tự do thân thể, tự do tín ngưỡng, tự do đi lại, cư trú.
“Quyền sống” (Điều 19) sẽ là một quy định mang tính chất chất nền tảng của quyền con người. Mọi người sinh ra ai cũng luôn có thể có quyền sống và quyền này mang tính chất chất tự nhiên, không còn ai ban phát và cũng không còn ai tùy tiện tước đoạt được. Nếu quyền sống không được ghi nhận, những quyền khác đều vô nghĩa.
Quyền bình đẳng sẽ là quyền nổi trội thứ hai sau quyền sống. Hiến pháp đã xác lập “Mọi người đều bình đẳng trước pháp lý” (Điều 16) và xem đấy là một trong những yêu cầu cơ bản nhất của quyền con người, không còn ai bị phân biệt đối xử trong toàn bộ những nghành của đời sống xã hội. Ngoài ra, Hiến pháp cũng ghi nhận sự bình đẳng về giới và cấm phân biệt đối xử về giới (Điều 26); quyền bình đẳng trong việc tham gia đời sống chính trị cũng như tham gia quản trị và vận hành nhà nước (Điều 27, 28 và 29). Không chỉ bình đẳng khi tham gia vào những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt xã hội, mọi người còn bình đẳng trong tín ngưỡng (Điều 24). Quyền tự do tín ngưỡng mang tính chất chất chất tôn giáo, tâm linh nên mọi người dân có quyền tự lựa cho một niềm tín ngưỡng riêng cho mình.
Đối với những quyền tự do thân thể, tự do đi lại, cư trú hoàn toàn có thể nói rằng rằng, cạnh bên quyền sống, những quyền “bất khả xâm phạm về thân thể” (Điều 20) ghi nhận sự tự do thân thể, không biến thành tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức mạnh thể chất cũng như danh sự, nhân phẩm. Ngoài ra, bí mật đời tư (Điều 21), tự do cư trú (Điều 22), tự do đi lại (Điều 23) cũng khá được Hiến pháp ghi nhận, bảo vệ.
Thứ hai, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân có sự thừa kế và tăng trưởng từ những Hiến pháp trước
Hiến pháp năm 1946, Hiến pháp năm 1959, Hiến pháp năm 1980 và Hiến pháp 1992 đã quy định những quyền công dân cơ bản như quyền bình đẳng trước pháp lý, quyền bầu cử, ứng cử, những quyền về tài sản... Quy định về quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân của Hiến pháp sau thường hoàn thiện hơn Hiến pháp trước. Ví dụ Hiến pháp 1959 tương hỗ update một số trong những quyền và trách nhiệm và trách nhiệm mới mà Hiến pháp 1946 chưa quy định như quyền khiếu nại, tố cáo (Điều 29), quyền người lao động được giúp sức về vật chất khi già yếu, bệnh tật, hoặc mất sức lao động (Điều 32), quyền tự do nghiên cứu và phân tích khoa học, sáng tác văn học nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp (Điều 34)... Sau đó, Hiến pháp 1980 quy định thêm quyền tham gia quản trị và vận hành việc làm của Nhà nước và xã hội (Điều 56), quyền học không phải trả tiền (Điều 60), khám bệnh và chữa bệnh không phải trả tiền (Điều 61), quyền có nhà tại (Điều 62), trách nhiệm và trách nhiệm tham gia xây dựng quốc phòng toàn dân (Điều 77), trách nhiệm và trách nhiệm tuân theo kỷ luật lao động, bảo vệ bảo mật thông tin an ninh chính trị, tôn trọng những quy tắc của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường xã hội (Điều 78), trách nhiệm và trách nhiệm lao động công ích (Điều 80)... Hiến pháp 1992 gần như thể không thay đổi Chương V theo Hiến pháp 1980, tuy nhiên có tăng trưởng thêm những quyền con người về chính trị, dân sự, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống và xã hội. Có thể thấy rằng xuyên thấu qua những Hiến pháp, việc đặt tên những chương đều là “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân” không phản ánh hết nội dung quyền con người. Ngoài ra, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân thường để sau hàng loạt những yếu tố khác (chỉ riêng Hiến pháp 1946 quy định “Quyền lợi và trách nhiệm và trách nhiệm công dân” tại Chương II với 18 điều. Tuy nhiên Hiến pháp 1946 cũng không đề cập đến quyền con người); Hiến pháp 1959 quy định “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân” tại Chương III với 20 điều (sau chính sách kinh tế tài chính, xã hội); Hiến pháp 1980 và Hiến pháp 1992 đều quy định “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân” tại Chương V với 29 điều của Hiến pháp 1980 và 34 điều của Hiến pháp 1992 (sau chính sách chính trị; chính sách kinh tế tài chính; văn hóa truyền thống, giáo dục, khoa học, kỹ thuật; bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa). Việc đặt vị trí như vậy hoàn toàn có thể nhận định rằng quyền con người, quyền công dân không được tôn trọng đúng mức. Hơn nữa, những Hiến pháp cũng chưa thực sự chú trọngvào những quyền dân sự, chính trị.
Hiến pháp năm trước đó này đã bao quát hơn, cân đối hơn trong việc quy định về những quyền dân sự, chính trị và những quyền kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội. Điều này thể hiện qua nội dung những lao lý như quyền bình đẳng trước pháp lý (Điều 16); quyền không biến thành trục xuất của công dân (Điều 17); quyền sống (Điều 19); quyền bất khả xâm phạm về thân thể (Điều 20); quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, mái ấm gia đình, chỗ ở (từ Điều 21 đến Điều 36); quyền tham gia quản trị và vận hành nhà nước và xã hội (Điều 28); quyền khiếu nại, tố cáo (Điều 30); quyền trong tố tụng hình sự (Điều 31); quyền sở hữu (Điều 32) quyền tự do marketing thương mại (Điều 33), và tương hỗ update quyền xác lập dân tộc bản địa mình, sử dụng ngôn từ mẹ đẻ, tự do lựa chọn ngôn từ tiếp xúc (Điều 42), quyền sống trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên trong lành (Điều 43).
Thứ ba, quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân được quy định trong Hiến pháp phù phù thích hợp với pháp lý quốc tế về quyền con người
Có thể thấy ngay Điều 14 của Chương II Hiến pháp mới rất tương đương với Bộ luật quốc tế về quyền con người (gồm có Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền con người (Universal Declaration of Human Rights - UDHR) và Công ước quốc tế về những quyền kinh tế tài chính, xã hội, văn hóa truyền thống (International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights - ICESCR); Công ước quốc tế về những quyền dân sự, chính trị (International Covenant on Civil and Political Rights - ICCPR)). Theo đó, thành viên hoàn toàn có thể bị pháp lý hạn chế những quyền và tự do đó vì những mục tiêu bảo vệ bảo mật thông tin an ninh vương quốc, bảo vệ sự thừa nhận và tôn trọng những quyền tự do của người khác cũng như nhằm mục đích đảm bảo những yêu cầu về trật tự công cộng, đạo đức và phúc lợi chung trong xã hội.[3]
Bên cạnh đó, xét vềmặt khái niệm, tuy nhiên trong Hiến pháp mới 2013 không nêu khái niệm quyền con người, quyền công dân, tuy nhiên, như đã phân tích trên, việc phân định thuật ngữ mọi người và công dâncũngđã phục vụ được tinhthần của những văn bản pháp lý quyền con người quốc tế.Ngay lời nói đầu của Tuyên ngôn về quyền con người cũng xác lập “một chuẩn mực chung về quyền con người cho toàn bộ những vương quốc, dân tộc bản địa phấn đấu thực thi, với mục tiêu làm mọi thành viên và tổ chức triển khai xã hội luôn ghi nhớ nội dung của bản Tuyên ngôn này và sử dụng nó trong giảng dạy, giáo dục để thúc đẩy sự tôn trọng những quyền và tự do của con người, và thông qua những giải pháp ở Lever vương quốc và quốc tế để đảm bảo người dân không riêng gì có ở những vương quốc thành viên mà còn ở những lãnh thổ thuộc sự quản trị và vận hành của những vương quốc này đều thừa nhận và tuân thủ phổ cập hiệu suất cao những quyền và tự do của con người”.[4]
Quyền sống trong pháp lý quyền con người quốc tế sẽ là một trong những quyền cơ bản và nền tảng nhất của những quyền.Công ước quốc tế về cácquyền dân sự chính trị có quyđịnh rõ quyền sống và những quyền liên quan. Điều 6 Công ước quy định quyền được sống và nêu rõ quyền này phải được pháp lý bảo vệ. Không ai hoàn toàn có thể bị tước mạng sống một cách tùytiện. Ngoài ra còn một điều liên quan đến quyền sống như quy định không còn ai hoàn toàn có thể là nạn nhân của yếu tố tra tấn, trừng phạt, hoặc đối xử tàn bạo, vô nhân đạo hay hạ nhục (Điều 7); không còn ai hoàn toàn có thể bị bắt làm nô lệ hoặc cưỡng bức lao động (Điều 8); không còn ai hoàn toàn có thể bị bắt và giam giữ vô cớ (Điều 9)...
“Quyền bình đẳng” là đề tài không mới nhưng trong toàn bộ những thời kỳ lịch sử đều mang tính chất chất thời sự cao. Hiến chương Liên hợp quốc 1945(Charter of the United Nations) sẽ là văn bản quốc tế quan trọng liên quan trực tiếp đến quyền bình đẳng. Điều 1 Hiến chương quy định: “…tôn trọng những quyền của con người và những quyền tự do cơ bản cho toàn bộ mọi người…”.[5]Ngoài ra, Hiến chương còn quy định quyền cơ bản của con người trong những Điều 13 (1)(b) (quyền tự do cơ bản riêng với mọi người không phân biệt chủng tộc, giới tính, ngôn từ và tôn giáo); Điều 55(c) (tôn trọng và tuân thủ triệt để những quyền con người và những quyền tự do cơ bản của toàn bộ mọi người không phân biệt chủng tộc, giới tính, ngôn từ hay tôn giáo); Điều 62 (2) (Hội đồng kinh tếvàxã hội có quyềnđưara những kiến nghị nhằm mục đích khuyến khích sự tôn trọng và tuân thủcác quyền con người và những quyền tự do cơ bản cho toàn bộ mọi người); Điều 68 (Hội đồng Kinh tế và Xã hội xây dựng những ban trong những nghành kinh tế tài chính và xã hội và để tăng cường những quyền con người, kể cả xây dựng những ban khác thiết yếu cho việc thi hành những hiệu suất cao của Hội đồng); Điều76(c) (khuyến khích tôn trọng những quyền con người và vì những quyền tự do cơ bản cho mọi người không phân biệt sắc tộc, giới tính, ngôn từ, hay tôn giáo, và để khuyến khích công nhận sự phụ thuộc lẫn nhau Một trong những dân tộc bản địa trên toàn thế giới);
Bên cạnh Hiến chương Liênhợp quốc 1945, “Bộ luật quốc tế về quyền con người” cũng ghi nhận rõ ràng về quyền bình đẳng. Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền con người 1948 quy định “Mọi người đều bình đẳng trước pháp lý”.[6]Ngoài ra, tinh thần này còn thể hiện qua những điều 1, 2, 3, 6, 10 của Tuyên bố chung. Công ước quốc tề về quyền chính trị và dân sự 1966 cũng quy định tượng tự tại Điều 26: “Mọi người đều bình đẳng trước pháp lý”.[7]Công ước quốctế về những quyền kinh tế tài chính, xã hội và văn hóa truyền thống 1966 quy định quyền bình đẳng của mọi người trong việc làm, học tập và quyền vềvăn hóa(những Điều từ 15 - 22).
Cácvăn bản pháp lý khác ví như Tuyên ngôn về quyền của những người dân thuộc nhóm thiểu số về dân tộc bản địa, chủng tộc, tôn giáo và ngôn từ 1992 (Declarationon the Rights of Persons Belonging to National or Ethnic, Religious and Linguistic Minorities) cũng xác lập quyền tự do và không phân biệt đổi xử. Điều 4(1) quy định nhà nước phải bảo vệ cho những hiệp hội thiểu số có khá đầy đủ quyền con người và những quyền tự do cơ bản, không phân biệt đối xử và được bình đẳng trước pháp lý.[8]
Đối chiếu pháp lý quốc tế về quyền bình đẳng với những quy địnhtrong Chương II Hiến pháp mới 2013, toàn bộ chúng ta thấy những quy định trong Hiến pháp hoàn toàn phù phù thích hợp với pháp lý quốc tế về quyền con người.
Hiến pháp Việt Nam năm trước đó đó quy định về những quyền tự do cư trú, tự do tín ngưỡng...cũng phù phù thích hợp với pháp lý quyền con người quốc tế.
Hiến pháp Việt Nam năm trước đó đó quy định về những quyền tự do cư trú, tự do tín ngưỡng... Các quy định này cũng tương thích với Công ước về những quyền dân sự, chính trị 1966. Công ước ghi nhận quyền tự do đi lại và lựa chọn nơi ở (Điều 12); quyền tự do tưtưởng, tín ngưỡng và tôn giáo (Điều 18); tự dongôn luận (Điều 18). Công ước quốc tế về những quyền kinh tế tài chính, xã hội, văn hóa truyền thống 1966 cũng cùng chung tinh thần này như quy định quyền làm được thao tác (Điều 6); quyền được bảo vệ và trợ giúp một cách thích đáng cho bản thân mình và mái ấm gia đình, (Điều 11); quyền được hưởng tiêu chuẩn sức mạnh thể chất về thể chất và tinh thần ở tại mức độ cao nhất hoàn toàn có thể được (Điều 12); quyềnđượcgiáo dục (Điều 13,14): quyền được tham gia vào đời sống văn hóa truyền thống (Điều 15).
Thứ tư, quyền con người, quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân được quy định trong Hiến pháp phù phù thích hợp với đường lối, chủ trương củaĐảng Cộng sản Việt Nam
Hiến pháp năm trước đó này đã phục vụ được những tiềm năng về bảo vệ và phát huy quyền con người, quyền công dân. Các Văn kiện củaĐảngnhư Văn kiện đại hội Đảng lần thứ 5 năm 1982 và thứ 6 năm 1986, Cương lĩnh xây dựng giang sơn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội năm 1991, Chiến lược tăng trưởng kinh tế tài chính - xã hội 2001 – 2010, Cương lĩnh xây dựng giang sơn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (tương hỗ update và tăng trưởng năm 2011) đều xác lập lấy việc phục vụ con người làm mục tiêu cao nhất,[9]thừa kế và phát huy những truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống tốt đẹp của toàn bộ những dân tộc bản địa trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa truyền thống quả đât, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì quyền lợi chân chính và phẩm giá con ngườibảo đảm công minh, bình đẳng về quyền lợi và trách nhiệm và trách nhiệm công dân.[10]Đặc biệt, những văn kiện mới gần đây xác lập con người là TT của kế hoạch tăng trưởng và là chủ thể của yếu tố tăng trưởng. Nhà nước phải tôn trọng và bảo vệ quyền con người. Nhà nước và xã hội phải xác lập rõ là quyền con người gắn sát với quyền và quyền lợi của dân tộc bản địa, giang sơn và quyền làm chủ của nhân dân. Khi đã có được những xác lập như vậy thì những chủ trương xã hội sẽ đúng đắn, công minh hơn và cũng tiếp tục phát huy được mọinăng lực sáng tạo của nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.[11]Trong việc tăng trưởng kinh tế tài chính, xã hội yêu cầu phải mở rộng dân chủ, phát huy tốiđa tác nhân con người; coi con người là chủ thể, nguồn lực hầu hết và là tiềm năng của yếu tố tăng trưởng. Phải có sự phối hợp ngặt nghèo, hợp lý tăng trưởng kinh tế tài chính với tăng trưởng văn hoá, xã hội nhằm mục đích tăng trưởng một cách toàn vẹn và tổng thể và hòa giải và hợp lý đời sống vật chất và đời sống tinh thần của mọi thành viên trong xã hội.[12]
Có thể thấy rằng Đảng đã nhận được thức rất rõ ràng về quyền con người, quyền công dân. Việc tăng trưởng quyền con người, quyền công dân luôn đóng vai trò trọng tâm trong việc tăng trưởng kinh tế tài chính xã hội. Không chỉ tư duy về mặt lý luận, bằng đường lối, chủ trương rõ ràng của tớ, Đảng đã đưa ra những cơ chế thực tiễn để bảo vệ và thực thi quyền con người.
Tóm lại, Hiến pháp mới năm trước đó đó ghi lại sự tăng trưởng mới của Việt Nam trong việc bảo vệ và nâng cao quyền con người, quyền công dân. Đây hoàn toàn có thể xem là một dấu ấn mang tính chất chất tiếp nối rất là thích hợp giữa quá khứ, hiện tại và khuynh hướng tăng trưởng tương lai về quyền con người. Hiến pháp năm trước đó này cũng ghi lại một bước tiến mới trong việc thay đổi tư duy về một nhà nước pháp quyền, về một xã hội nơi những giá trị của con người luôn luôn được tôn vinh. Hiến pháp Việt Na đã đi tới sự hoàn thiện về bản chất - Hiến pháp là được sinh ra để đảm bảo quyền con người, quyền công dân.
* TS Luật học, Phó Giám đốc Trung tâm thư viện Trường ĐH Luật Tp. Hồ Chí Minh.
[1]United Nations, Frequently Asked Questions on a Human Rights-Based Approach to Development Cooperation,(Tp New York, 2006), tr 1.
[2]Trương Hồng Quang, “Quyền công dân và quan hệ với quyền con người”, trang điện tử Viện Khoa học pháp lý, http://vienkhpl.ac.vn/index.php?cid=300, (truy vấn ngày 29/12/2013).
[3]Điều 29 Tuyên ngôn toàn thế giới về quyền con người. Xem thêm Điều 12 Công ước quốc tế về những quyền dân sự, chính trị, Điều 8 Công ước quốc tế về những quyền kinh tế tài chính, xã hội, văn hóa truyền thống.
[4]“This Universal Declaration of Human Rightsas a common standard of achievement for all peoples and all nations, to the end that every individual and every organ of society, keeping this Declaration constantly in mind, shall strive by teaching and education to promote respect for these rights and freedoms and by progressive measures, national and international, to secure their universal and effective recognition and observance, both among the peoples of Member States themselves and among the peoples of territories under their jurisdiction”.
[5]Article 1(3): “To achieve international co-operation in solving international problems of an economic, social, cultural, or humanitarian character, and in promoting and encouraging respect for human rights and for fundamental freedoms for all without distinction as to race, sex, language, or religion”.
[6]Article 7: “All are equal before the law”.
[7]Article 26: “All persons are equal before the law”; click more những Điều 6, 14, 16, 24, 27 của Công ước này.
[8]Article 4(1): “States shall take measures where required to ensure that persons belonging to minorities may exercise fully and effectively all their human rights and fundamental freedoms without any discrimination and in full equality before the law”.
[9]Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI Đảng Cộng sản Việt Nam, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam,http://123.30.190.43:8080/tiengviet/tulieuvankien/vankiendang/details.asp?topic=191&subtopic=8&leader_topic=223&id=BT2540631692(truy vấn ngày 29.12.2013).
[10]Cương lĩnh xây dựng giang sơn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội 1991, Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, http://123.30.190.43:8080/tiengviet/tulieuvankien/vankiendang/details.asp?topic=191&subtopic=8&leader_topic=224&id=BT2440654662(truy vấn ngày 29.12.2013).
[11]Bùi Thị Phương Thùy, “Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XI với yếu tố tăng trưởng quyền con người”, Tạp chí tăng trưởng nhân lực, số 5(26)-2011, tr.31. Xem thêm Cương lĩnh xây dựng giang sơn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (tương hỗ update, pháp triển năm 2011), Báo điện tử Đảng cộng sản Việt Nam, http://dangcongsan.vn/cpv/Modules/News/NewsDetail.aspx?co_id=30623&cn_id=198036, (truy vấn 01.03.2014).
[12]Cương lĩnh xây dựng giang sơn trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (tương hỗ update, pháp triển năm 2011), trang 6.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
©
Bài viết được đăng tải dưới sự được cho phép của Tạp chí Khoa học Pháp lý Việt Nam, mọi quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến nội dung bài viết được bảo lưu. Chi tiết xin vui lòng liên email
Gmail
Đăng ký
Quên mật khẩu?
Đặt mua
Bản giấy tạp chí Khoa học pháp lý Việt Nam
Bài viết liên quan trên
Google scholar
Trích dẫn nội dung bài viết qua
Google scholar Crossref