Mẹo Hướng dẫn Nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học là gì Mới Nhất
Pro đang tìm kiếm từ khóa Nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học là gì được Update vào lúc : 2022-04-25 22:14:13 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
Chuyên đề:
RÈN LUYỆN KĨ NĂNG NGHỊ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ XÃ HỘI ĐẶT RA TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC
A.MỞ ĐẦU
1.1. Văn học là một môn học khá đặc biệt quan trọng trong nhà trường vì có tính chất hai mặt: vừa là môn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, vừa là môn học. Học sinh học văn để trau dồi vốn sống, tư duy, tu dưỡng cách cảm thụ thẩm mĩ, mặt khác cũng là để sở hữu những kĩ năng liên quan đến ngôn từ và diễn đạt, rõ ràng nhất là kĩ năng tiếp nhận và tạo lập văn bản. Hiện nay, cả kĩ năng đọc và viết văn bản đều được đánh giá trọng ngang nhau với mục tiêu thực dụng nhất là trong cả những em học viên sau này sẽ không còn theo ngành văn chương cũng hoàn toàn có thể đọc, viết tốt trong nghành nghề nghề nghiệp của tớ. Với mục tiêu thiết thực đó, việc dạy-học phân môn làm văn trong nhà trường càng được tôn vinh. Mà trách nhiệm chính của phân môn làm văn là giúp học viên hình thành kĩ năng thiết yếu để tạo lập được nhiều kiểu văn bản. Vì thế, chúng tôi nghĩ đề tài “Rèn luyện kĩ năng nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học” hoàn toàn có thể là một góp phần trong việc hình thành phương pháp, kĩ năng viết văn bản nghị luận cho học viên.
1.2. Sách giáo khoa Ngữ văn THPT lúc bấy giờ được thiết kế tích hợp ba phân môn: Đọc văn, Làm văn và Tiếng Việt. Ưu điểm của yếu tố tích hợp này là học viên hoàn toàn có thể link bài học kinh nghiệm tay nghề của từng phân môn: học ngữ để vận dụng vào đọc văn, viết văn, đọc văn và ngược lại viết văn đề soi vào ngữ, vào những văn bản văn học. Theo chúng tôi, dạng đề xuất kiến nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn họ là một cách giúp học viên củng cố thâm thúy hơn phần đọc văn trong chương trình và gián tiếp rèn kĩ năng đọc hiểu văn bản (cả văn bản mới) cho những em. Đặc biệt, viết về một yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học, những em còn rèn cách đọc sâu, nghiềm ngẫm và sáng tạo, phát huy được ý kiến riêng của tớ mình về tác phẩm và có thời cơ để tiếp cận với những văn bản mới, kích thích kĩ năng cảm thụ văn học.
2.1. Hiện nay, trong phân môn làm văn, nghị luận xã hội là dạng bài đang rất được đánh giá trọng. Cấu trúc của những đề thi văn vương quốc (cả THPT vương quốc lẫn học viên giỏi văn vương quốc) đều xuất hiện dạng bài này. Một tạp chí thân thiết với giáo viên và học viên văn trên toàn quốc là Văn học và tuổi trẻ cũng bám sát dạng bài trên và đã cho in 2 tập “Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội”… Học sinh đang sẵn có nhu yếu rất rộng được rèn luyện, củng cố kĩ năng làm văn nghị luận xã hội. Bản thân giáo viên dạy văn cấp THPT ngoài việc tự học, tự thiết kế bài giảng, cũng rất cần nguồn tư liệu tìm hiểu thêm về dạng bài này khi mà nguồn sách tìm hiểu thêm đang rất mông mênh, “vang thau lẫn lộn”… Vì thế, chúng tôi mong ước chuyên đề này hoàn toàn có thể còn góp một tài liệu tìm hiểu thêm về văn nghị luận xã hội cho giáo viên và học viên.
2.2. Sau mỗi kì thi văn cấp vương quốc, báo chí, dư luận đều quan tâm đặc biệt quan trọng đến câu nghị luận xã hội trong đề thi. Vì bản thân nghị luận xã hội là một dạng đề văn mở (nếu xét mở theo nghĩa không thể có một đáp án chung tối ưu, người viết hoàn toàn có thể tự do và độc lập nêu lên tâm ý, quan điểm và thể hiện sự diễn đạt của tớ…) nên nó là cái phần mê hoặc, phóng khoáng nhất trong cấu trúc đề thi. Bởi thế, cạnh bên những đề bài đơn thuần và giản dị, truyền thống cuội nguồn để hình thành kĩ năng cơ bản về kiểu bài, việc ra đề hay, đề mới để học viên (nhất là học viên giỏi) rèn luyện luôn là thử thách với giáo viên. Theo chúng tôi, dạng bài nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong một tác phẩm văn học hoàn toàn có thể xem là một “lối thoát”. Với sự phong phú của những tác phẩm trong và ngoài sách giáo khoa, với việc đa nghĩa của văn bản văn học và sự vận động không ngừng nghỉ của văn bản trong sự tiếp nhận của người đọc, chúng tôi nghĩ, dạng bài này sẽ luôn mới mẻ, mê hoặc, kích thích học viên. Vì thế, chuyên đề này còn tồn tại mục tiêu nữa là giúp giáo viên và học viên tạo ra những đề bài và bài làm văn thực sự mới mẻ, sáng tạo.
Ngoài phần mở đầu và kết luận, phần nội dung của chuyên đề gồm có những mục:
III. Một số đề bài rèn luyện.
B.NỘI DUNG
1.Văn nghị luận xã hội
1.1. Khái niệm và đặc trưng của văn nghị luận
“Nghị luận” Theo phong cách lý giải của Từ điển Tiếng Việt hiện hành là bàn luận một yếu tố nào đó cho rõ phải trái, đúng sai. Từ đó, văn nghị luận hoàn toàn có thể hiểu là bài văn dùng phán đoán, lí lẽ, dẫn chứng, lập luận để xem nhận, bàn luận về yếu tố nào đó một cách thuyết phục.
Đặc trưng cơ bản của văn nghị luận hoàn toàn có thể nói rằng ngắn gọn: là văn nói lí, nói lẽ. Đây là loại văn bản thiên về trình diễn những ý kiến lí lẽ, tác động mạnh vào lí trí, trí tuệ của người đọc. Phương thức diễn đạt hầu hết của bài văn là nghị luận: người viết chỉ nhằm mục đích bàn luận, nhìn nhận một luận đề chứ không nhằm mục đích phản ánh hiện thực hay xây dựng hình tượng… Vì thế, việc viết văn bản nghị luận giúp học viên hình thành tư duy lí luận và kĩ năng lập luận ngặt nghèo, giàu sức thuyết phục.
1.2. Khái niệm và vai trò của văn nghị luận xã hội trong nhà trường
Có nhiều tiêu chuẩn để phân loại văn nghị luận. Cách phổ cập lúc bấy giờ là chia theo đề tài (đối tượng người dùng) gồm: nghị luận xã hội và nghị luận văn học.
Nghị luận văn học là bài văn nghị luận bàn về những yếu tố văn chương nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Còn nghị luận xã hội là bài văn bàn về những yếu tố xã hội, tức là những yếu tố thuộc mọi quan hệ và hoạt động và sinh hoạt giải trí của con người trên toàn bộ những những bình diện của xã hội như: chính trị, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống, giáo dục, đạo đức, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên… Tuy nhiên, nghị luận xã hội trong nhà thường lúc bấy giờ hầu hết khuynh hướng về phía đề tài đạo đức-nhân sinh, những yếu tố giúp học viên hình thành ý niệm sống, thái độ sống, lối sống đúng đắn để từ đó tự hoàn thiện nhân cách của tớ mình và xác lập được quan hệ tốt đẹp với xung quanh.
Nghị luận xã hội là một dạng bài văn khá quan trọng trong nhà trường vì không phải học viên nào rồi cũng tiếp tục theo con phố văn chương nhưng ai cũng phải đương đầu với những yếu tố xã hội. Trong nhiều việc làm, nhiều trường hợp, ta vẫn phải lý giải, chứng tỏ, phải thể hiện thái độ, tư tưởng trước một yếu tố nào đấy và phải thuyết phục một đối tượng người dùng nào đó theo lẽ phải của tớ. Vì thế, với tác dụng rèn luyện tư duy logic, kĩ năng lập luận ngặt nghèo, nghị luận xã hội là một dạng bài mà học viên nào thì cũng cần phải ghi nhận viết để thỏa mãn nhu cầu được những yêu cầu của việc làm và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nêu lên sau này.
1.3.Yêu cầu của bài văn nghị luận xã hội trong nhà trường
Một vướng mắc cần nêu lên trước lúc nêu lên yêu cầu đó là: nhìn đại thể, bài văn nghị luận xã hội của học viên đang ở tại mức độ chất lượng ra làm sao? Chúng tôi nghĩ rằng, từ góc nhìn đại trà phổ thông, nội dung bài viết của học viên vẫn là một bài tập làm văn- tức là tập viết theo một yêu cầu, một quy cách, khuôn hình nào đó về bố cục, cấu trúc, diễn đạt… Thêm nữa, không phải học viên nào thì cũng luôn có thể có khả năng ngôn từ, kĩ năng tư duy lí luận tốt nên nội dung bài viết của những em khó hoàn toàn có thể trở thành một tác phẩm văn học (nếu hiểu văn học theo nghĩa rộng). Tuy nhiên, trường hợp đặc biệt quan trọng, những em học viên khá, giỏi khi gặp những đề bài khơi gợi hứng thú, lựa chọn những hình thức sáng tạo để nghị luận: bức thư, trang nhật kí… thì hoàn toàn hoàn toàn có thể coi đó là một tác phẩm văn học nhỏ. Để đạt được mục tiêu là bàn luận thuyết phục, mỗi học viên sẽ có được cách viết rất khác nhau tuy nhiên cũng cần phải nêu lên một vài yêu cầu cần đảm bảo với bài văn nghị luận xã hội đúng:
– Trước tiên, nội dung bài viết phải đảm bảo sắc tố của văn nghị luận như: có khối mạng lưới hệ thống yếu tố, lí lẽ và cách lập luận thuyết phục, dẫn chứng xác đáng, vận dụng đúng và linh hoạt những thao tác nghị luận, thể hiện rõ thái độ, cách nhìn nhận của người viết về yếu tố.
-Sau đó, bài văn phải đảm bảo sắc tố xã hội như: thể hiện được hiểu biết xã hội, lấy được những dẫn xác nhận tế, liên hệ với thực tiễn và bản thân…, từ ngữ phải có tính xã hội, tính học thuật cao…
– Cuối cùng, nội dung bài viết phải đảm bảo được cách trình diễn khoa học của một bài văn nói chung với bố cục 3 phần: mở, thân, kết (trong cả những nội dung bài viết sử dụng hình thức trình diễn sáng tạo như nhật kí, bức thư…).
1.4.Các dạng bài văn nghị luận xã hội:
Hiện nay nghị luận xã hội được phân thành 3 dạng nhỏ sau:
-Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là bài văn bàn về một yếu tố thuộc nghành tư tưởng, đạo đức, quan điểm nhân sinh. Các tư tưởng, đạo lí này thường có tính khái quát, tính quy luật cao.
-Nghị luận về một hiện tượng kỳ lạ xã hội là kiểu bài văn bàn về một yếu tố, hiện tượng kỳ lạ có thật trong đời sống xã hội, có yếu tố đáng tâm ý.
-Nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học là bàn về một hiện tượng kỳ lạ xã hội hoặc một tư tưởng, đạo lí có ý nghĩa, đáng suy ngẫm được gợi mở từ một tác phẩm văn học.
2.1. Thế nào là yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học?
Tác phẩm văn học là thành phầm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp bằng ngôn từ “thể hiện những khái quát bằng hình tượng về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường con người và biểu lộ tâm tư nguyện vọng, tình cảm, thái độ của chủ thể trước thực tại” (Theo “Từ điển thuật ngữ văn học- Lê Bá Hán, Trần Đình Sử, Nguyễn Khắc Phi đồng chủ biên). Nó vẫn là một chỉnh thể thẩm mĩ được cấu thành từ nhiều yếu tố trong sự thống nhất giữa nội dung và hình thức.
Qua định nghĩa đó, hoàn toàn có thể thấy, tác phẩm văn học là một sự mã hóa những ấn tượng, nhận thức, tình cảm, tâm trạng của nhà văn về toàn thế giới hiện thực khách quan. Đó là nơi nhà văn kí thác, gửi gắm, xác lập những quan điểm nhân sinh, lí tưởng thẩm mĩ của tớ. Khi nhà văn phản ánh, tái hiện hiện thực (mà điều cốt lõi là thể hiện những mày mò về con người) nhờ vào những ý niệm nhân sinh, kĩ năng tưởng tượng, tưởng tượng về thực tại thì đồng thời anh ta cũng bày tỏ thái độ, tình cảm, tư tưởng, đưa ra những nhìn nhận đạo đức và thẩm mĩ nhất định về cái mà mình phản ánh. Vì thế, tác phẩm văn học nào thì cũng luôn có thể có mối liên hệ với hiện thực đời sống và tiềm ẩn những ý niệm, tư tưởng thâm thúy về con người, cuộc sống.
Như vậy, có hai cơ sở để nhận thấy yếu tố xã hội trong một tác phẩm văn học: Một là, hiện thực khách quan được phản ánh trong tác phẩm luôn tiềm ẩn những yếu tố bản chất nhất hoặc những hiện tượng kỳ lạ phổ quát của đời sống xã hội. Các yếu tố xã hội luôn hòa tan và tiềm ẩn trong hình tượng văn học, trong toàn thế giới nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của tác phẩm. Hai là, sau toàn thế giới hình tượng, ta luôn nhận được những thông điệp nhất định tại tầng hàm nghĩa của văn bản đó đó là những tư tưởng, ý niệm nhân sinh của nhà văn. Vì thế, bàn về một tác phẩm văn học, không thể tránh những yếu tố xã hội dù bản chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của văn học là yếu tố hư cấu, tưởng tượng.
Nhưng tác phẩm văn học không bao giờ là yếu tố mã hóa có tính cố định và thắt chặt, không bao giờ thay đổi. Sáng tạo tác phẩm là tác giả, tuy nhiên làm ra sự sống thực sự cho tác phẩm lại là người đọc. Trong sự tiếp nhận của người đọc, tác phẩm văn học là một quy trình vận động, biến hóa bởi sự cảm thụ của người đọc về tác phẩm là rất khác nhau ở mỗi thời kì, quy trình lịch sử… Người đọc không hoàn toàn “thụ nghĩa” mà còn tham gia tạo nghĩa cho tác phẩm bằng những tưởng tượng, suy tư, liên hệ của tớ… Vì thế, ngoài những yếu tố xã hội được nhà văn “nêu lên” trong tác phẩm, người đọc còn tồn tại thể tự nêu lên hoặc liên hệ đến những yếu tố xã hội thân thiện khi tiếp nhận tác phẩm. Hai chữ “nêu lên” tránh việc hiểu chỉ là yếu tố “đặt để” của nhà văn mà còn là một những “đặt để” hoặc liên hệ của chính người đọc khi tiếp nhận tác phẩm. Tuy nhiên, vì tác phẩm văn học vẫn vẫn đang còn tính xác lập nên sự cảm thụ của ngươi đọc luôn phải thích hợp, hòa giải và hợp lý với tác phẩm, tránh áp đặt, khiên cưỡng.
Như vậy, từ góc nhìn lí luận văn học, ta thấy rằng mọi tác phẩm văn học đều hoàn toàn có thể trở trở thành nguồn đề tài cho văn nghị luận xã hội. Tác phẩm văn học nào thì cũng là cũng tiềm ẩn không ít những yếu tố xã hội, quan trọng là yếu tố xã hội đó phải đáng suy ngẫm, có tính thời sự, tính giáo dục và phù phù thích hợp với tâm ý lứa tuổi học đường.
Từ cơ sở trên, chúng tôi hiểu “yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học” như sau:
-Một tư tưởng, ý niệm nhân sinh, một hiện tượng kỳ lạ xã hội mà nhà văn nêu lên, gửi gắm trong tác phẩm.
-Một tư tưởng, ý niệm nhân sinh, hiện tượng kỳ lạ xã hội mà người đọc được gợi mở hoặc hoàn toàn có thể liên hệ khi tiếp nhận ý nghĩa của tác phẩm.
2.2. Mục đích và yêu cầu của dạng bài
Về mục tiêu, dạng bài này giúp học viên:
-Tích hợp đọc-văn và làm văn, rèn cả kĩ năng đọc-hiểu văn bản văn học và kĩ năng viết nghị luận xã hội.
– Hiểu sâu hơn tác phẩm văn học và liên hệ được với bản thân, với tình hình thực tiễn.
– Hình thành những ý niệm thẩm mĩ và nhân sinh tích cực.
Về yêu cầu, chúng tôi trong thời điểm tạm thời nêu lên một số trong những yêu cầu sau:
–Yêu cầu về nội dung: xác lập đúng yếu tố cần bàn từ tác phẩm văn học, bày tỏ rõ ràng thái độ, cách nhìn nhận yếu tố trong nội dung bài viết, có những liên hệ xác đáng và thâm thúy.
–Yêu cầu về kĩ năng:
+Có kĩ năng phân tích, cảm thụ văn bản/tác phẩm văn học và kĩ năng nghị luận cơ bản. Tuy nhiên, đây không phải dạng bài nghị luận văn học nên học viên không được sa đà vào phân tích, cảm thụ tác phẩm mà phải hiểu đó chỉ là một thao tác để xác lập đúng chuẩn yếu tố nghị luận.
+ Diễn đạt lưu loát, biểu cảm, không sai ngữ pháp, chính tả.
2.3. Phương pháp chung triển khai yếu tố
Văn chương khước từ công thức chung nhưng bài làm văn của học viên luôn nên phải có sự định khuynh hướng về những thao tác triển khai yếu tố. Vì thế, chúng tôi xin được đưa ra phương pháp chung triển khai yếu tố của dạng bài này như sau:
Bước 1: Phân tích (có kèm tóm tắt nếu cần) đoạn trích hoặc tác phẩm văn học để rút ra yếu tố xã hội có ý nghĩa.
+Nếu đề văn nêu sẵn yếu tố xã hội thì chỉ việc phân tích qua việc này đã được thể hiện ra làm sao trong tác phẩm.
+Nếu đề văn chưa nêu sẵn yếu tố xã hội thì nên phân tích kĩ lưỡng để xác lập đúng chuẩn và đủ những yếu tố xã hội được nêu lên trong tác phẩm hoặc gợi mở từ tác phẩm.
Bước 2: Bàn luận yếu tố
Theo chúng tôi, với dạng bài này, đề bài thường yêu cầu nêu tâm ý nghĩa là yếu tố bàn luận sẽ sử dụng thao tác nghị luận hỗn hợp, trong số đó, thao tác cơ bản là phân tích, lí giải và phản hồi, nhìn nhận… để người viết hoàn toàn có thể làm sáng tỏ yếu tố một cách thuyết phục.
–Nếu yếu tố xã hội là tư tưởng, đạo lí, học viên tiến hành những thao tác sau:
+Giải thích khái niệm gắn với yếu tố (nếu cần)
+Phân tích, chứng tỏ biểu lộ của yếu tố (nếu cần)
+Lí giải cơ sở của tư tưởng, đạo lí cần bàn (với vướng mắc “Tại sao nói như vậy?”)
+Đánh giá tính đúng-sai, tích cực-xấu đi và tác dụng, ý nghĩa của tư tưởng, đạo lí với con người, với xã hội (với vướng mắc: tư tưởng, ý niệm ấy có đúng đắn, thâm thúy không?, có ý nghĩa gì với tâm hồn, nhân cách con người, với xã hội…?).
+Mở rộng, liên hệ (này cũng là một khâu của thao tác phản hồi): xem xét tư tưởng, đạo lí đó ở những phương diện, góc nhìn rất khác nhau (cần tương hỗ update gì? xuất hiện nào không được? hoàn toàn có thể so sánh với yếu tố tương đương hoặc tương phản nào? hoàn toàn có thể liên hệ với thực tiễn nào lúc bấy giờ?…)
+Cuối cùng là rút ra bài học kinh nghiệm tay nghề nhận thức và hành vi cho bản thân mình (ta đã có được trao thức thâm thúy nào? Bản thân nên phải có những hành vi thiết thực, rõ ràng ra sao?)
–Nếu yếu tố là hiện tượng kỳ lạ lùng sống, học viên tiến hành những thao tác sau:
+ Giải thích khái niệm gắn với yếu tố (nếu cần).
+ Phân tích tình hình và biểu lộ của hiện tượng kỳ lạ.
+Phân tích nguyên nhân của hiện tượng kỳ lạ.
+Đánh giá ảnh hưởng của hiện tượng kỳ lạ với thành viên, xã hội (nếu hiện tượng kỳ lạ xấu đi thì nêu hậu quả, nếu hiện tượng kỳ lạ tích cực thì nêu vai trò, tác dụng).
+Mở rộng bằng phương pháp nêu giải pháp cho hiện tượng kỳ lạ.
+Rút ra bài học kinh nghiệm tay nghề nhận thức và hành vi cho bản thân mình.
Lưu ý với một số trong những kiểu đề bài đặc biệt quan trọng có sự giao thoa giữa tư tưởng, đạo lí và hiện tượng kỳ lạ lùng sống thì sự bàn luận phải phối hợp linh hoạt cả hai cách triển khai trên.
1.Tiêu chí phân loại:
Chúng tôi nêu lên hai tiêu chuẩn sau đề phân loại những kiểu đề bài của dạng bài này:
-Thứ nhất, nhờ vào nguồn gốc, phạm vi của yếu tố xã hội cần bàn, ta có:
+Bàn về một yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học trong nhà trường.
+Bàn về một yếu tố xã hội nêu lên trong một tác phẩm văn học mới (một bài thơ, một câu truyện ngắn gọn).
-Thứ hai, nhờ vào cấu trúc nội dung của tác phẩm văn học, ta có:
+Bàn về ý nghĩa chung của tác phẩm văn học.
+Bàn về một ý nghĩa rõ ràng của tác phẩm văn học.
+Bàn về một ý nghĩa được gợi mở từ tác phẩm văn học.
Chúng tôi trong thời điểm tạm thời lựa lựa chọn cách phân loại theo tiêu chuẩn thứ hai.
2.Phương pháp triển khai yếu tố của từng kiểu đề bài:
2.1. Kiểu đề bài yêu cầu bàn về ý nghĩa chung của tác phẩm văn học
2.1.1. Nhận diện:
Kiểu đề này hoàn toàn có thể gắn với tác phẩm văn học đã học hoặc với một tác phẩm văn học mới. Tác phẩm văn học mới thường là một bài thơ ngắn giàu ý nghĩa triết lí hoặc là một truyện ngụ ngôn, một truyện cực ngắn có dáng dấp ngụ ngôn- được viết ra với mục tiêu gửi tới người đọc một thông điệp, một bài học kinh nghiệm tay nghề giàu ý nghĩa. Cần phân biệt truyện văn học với những câu truyện thời sự, câu truyện danh nhân, ứng xử… bởi những câu truyện như vậy không thể xem là tác phẩm văn học.
Còn với tác phẩm văn học đã học trong chương trình, đề bài không cần đưa ra văn bản tác phẩm mà chỉ nêu yêu cầu trình diễn tâm ý về ý nghĩa của tác phẩm. Có thể chọn một đoạn trích trong tác phẩm đề học viên bàn về ý nghĩa của nó.
Ý nghĩa tác phẩm ở đây trước tiên là toàn bộ những ý nghĩa mang tính chất chất xác lập mà nhà văn gửi gắm trog văn bản tác phẩm và sau nữa hoàn toàn có thể là một ý nghĩa nào đấy người đọc phục vụ cho văn bản với cách kiến giải thuyết phục.
Chúng tôi xin đưa ra một số trong những đề văn tìm hiểu thêm như sau:
“Một bài học kinh nghiệm tay nghề thâm thúy với anh chị sau khi đọc bài thơ “Tôi yêu em” của nhà thơ Nga Pu-skin.”
“Suy nghĩ về những thông điệp mà nhà văn Lưu Quang Vũ gửi đến người đọc qua đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” .
“Anh chị có tâm ý gì về ý nghĩa của bài thơ “Tự do” của nhà thơ Pháp P.Ê-luya.
“ Suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của câu truyện “Hai hạt mầm” (Có văn bản)
“Đọc bài thơ “Dặn con” của Trần Nhuận Minh (Có văn bản). Anh/chị tâm ý gì về ý nghĩa của bài thơ?”
“Anh chị tâm ý ra làm sao về ý nghĩa được gợi ra từ bài thơ sau:
“Mùa đông đang tới gần
Những bầy chim khởi đầu thấy lạnh
Rủ nhau bay về phương Nam lẩn tránh
Dù suốt ngày hè ca tụng quê nhà
Chỉ có đại bàng vẫn ngồi im
Lặng lẽ nhìn những hàng cây trút lá
Khi quê nhà gặp những ngày băng giá
Đại bàng không bỏ bay đi”
(Raxun Gam-za-tốp)
2.1.2. Cách thức triển khai phần thân bài
Với tác phẩm mới, nếu là truyện, học viên nên tóm tắt sơ lược rồi vị trí căn cứ vào trường hợp, yếu tố, những cụ ông cụ bà thể hành vi, lời nói, tâm trạng… của nhân vật, nếu là thơ, học viên cần tìm ra bố cục, mạch luận lí, những hình ảnh, từ ngữ quan trọng… để phát hiện ra ý nghĩa văn bản. Điều cần để ý quan tâm là một văn bản hoàn toàn có thể có chủ đề chính, phụ, tức là tồn tại nhiều ý nghĩa và mỗi văn bản đều phải có tính xác lập nên tránh gán ghép ý nghĩa không thích hợp.
Nếu văn bản đa nghĩa, ví như, học viên tìm kiếm được hai yếu tố tư tưởng, đạo lí trong văn bản thì nên tiến hành bàn tuy nhiên tuy nhiên, lồng ghép hai yếu tố sao cho linh hoạt đúng theo tiến trình cơ bản của dạng bài mà ta đưa về.
Ví dụ, từ đoạn trích “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” (Lưu Quang Vũ), ta hoàn toàn có thể xác lập được chủ đề, thông điệp chính của tác phẩm là: con người chỉ niềm sung sướng khi được sống là chính mình, sự tồn tại không gắn với bản ngã thực sự sẽ gây nên ra những thảm kịch tinh thần đau đớn, đồng nghĩa tương quan với cái chết. Nhưng bên gần đó, hoàn toàn có thể có một chủ đề khác liên quan đến ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp về con người của nhà văn, rằng: con người là một bản ngã đầy phức tạp, không thuần nhất, có phần tầm thường, xấu xa, có phần thanh cao, thánh thiện… nên để sống và cống hiến cho ra sống, ta nên phải không ngừng nghỉ đấu tranh với cái tầm thường, dung tục, cái xấu xa trong con người mình… Học sinh hoàn toàn có thể bàn luận tuy nhiên tuy nhiên cả hai chủ đề này theo phương pháp: lí giải cho từng quan điểm, tư tưởng; gộp hai chủ đề vào một trong những yếu tố to nhiều hơn là thông điệp về lẽ sống để xem nhận xem tư tưởng của nhà văn có đúng đắn, thâm thúy hay là không và nó có ý nghĩa gì với tâm hồn, nhân cách của con người?… Sự liên hệ, mở rộng hoàn toàn có thể xuất phát từ một hoặc cả hai chủ đề… Nói chung, người viết cần linh hoạt hơn với những văn bản không đơn nghĩa.
Thêm nữa,với văn bản đa nghĩa, ta nên đồng ý việc học viên hoàn toàn có thể chỉ phát hiện và bàn luận một yếu tố hoặc thậm chí còn hoàn toàn có thể đưa ra cách hiểu riêng của tớ về ý nghĩa tác phẩm, miễn là yếu tố bàn luận thuyết phục.
2.2. Kiểu đề bài yêu cầu bàn về một ý nghĩa rõ ràng của tác phẩm văn học
2.2.1. Nhận diện:
Kiểu bài này thường gắn nhiều hơn nữa với những tác phẩm văn học đã học. Đề bài nêu lên một yếu tố xã hội rõ ràng xuất phát từ một ý nghĩa của tác phẩm để người viết bàn luận. Tính mở của đề thấp hơn bởi người viết đã có sẵn yếu tố nghị luận ở đề bài.
Chúng tôi xin đưa ra một số trong những đề tìm hiểu thêm như sau:
“Bài ca dao vui nhộn “Cưới nàng anh toan dẫn voi…” (SGK Ngữ văn 10-Tập 1) gợi cho anh chị tâm ý gì về lối sống nên phải có của con người?”
“Từ đoạn trích “Hiền tài là nguyên khí của vương quốc” (Thân Nhân Trung- SGK Ngữ văn 10- tập 2), anh/chị hãy bàn về vai trò của người hiền tài với vương quốc?”
“Hãy phản hồi về ý niệm “dại”, “khôn” của Nguyễn Bỉnh Khiêm qua bài thơ “Nhàn” (SGK Ngữ văn 10, tập 2).
“Suy nghĩ về lối sống “trong bao” sau khi đọc xong truyện ngắn “Người trong bao” (SGK Ngữ văn 11, tập 2) của Sê-khốp.”
“Từ bài thơ “Tôi yêu em” (SGK Ngữ văn 11, tập 2) của Pu-skin, hãy trình diễn tâm ý của anh/chị về kiểu cách ứng xử cao thượng trong tình yêu.”
“Hãy cùng Ta-go nói về những nghịch lí đầy bí hiểm của tình yêu từ “Bài thơ số 28”.
“Từ truyện ngắn “Vợ nhặt” (SGK Ngữ văn 12, Tập 2), anh/chị hãy phản hồi về sức mạnh mẽ và tự tin của tình thương trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.”
“Suy nghĩ về giá trị của tự do sau khi đọc bài thơ “Tự do” (SGK Ngữ văn 12, tập 2) của nhà thơ Pháp P.Ê-luya.
“Đọc bài thơ “Quán hàng phù thủy” (có văn bản) và trình diễn tâm ý về bài học kinh nghiệm tay nghề: Hạnh phúc phải do chính mình tạo ra.
“Đọc bài thơ “Dặn con” (có văn bản) của Trần Nhuận Minh và tâm ý về lòng trắc ẩn trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.”
Theo chúng tôi, kiểu đề bài này hoàn toàn có thể trích dẫn một đoạn trong tác phẩm và yêu cầu học viên suy ngẫm về nội dung, ý nghĩa rõ ràng của đoạn trích:
Ví dụ: “Từ cảm nhận những câu thơ sau của Nguyễn Khoa Điềm: “Em ơi em Đất Nước là máu xương của tớ/Phải biết gắn bó và san sẻ/ Phải biết hóa thân cho dáng hình xứ sở/ Làm nên Đất Nước muôn đời” (Trích “Mặt đường khát vọng”), anh/chị có tâm ý gì về quan hệ giữa mỗi con người với giang sơn?”
Hoặc mới gần đây nhất là đề thi tốt nghiệp môn văn THPT năm 2014: người ra đề cho một đoạn trích trong “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” yêu cầu học viên cảm nhận rồi tiếp theo đó trình diễn tâm ý về khát vọng được sống là chính mình của nhân vật hồn Trương Ba.
2.2.2. Cách thức triển khai phần thân bài:
a)Bước 1: Phân tích để thấy yếu tố xã hội nêu ở đề bài được thể hiện ra làm sao trong tác phẩm (hoặc đoạn trích).
Với tác phẩm đã học, chỉ việc phân tích ngắn gọn để thể hiện người viết hiểu nguồn gốc của yếu tố trong tác phẩm.
Với đoạn trích trong một đoạn của tác phẩm thì học viên cần phân tích kĩ lưỡng hơn để rút ra nội dung, ý nghĩa của đoạn và khái quát thành yếu tố cần bàn.
Với tác phẩm mới, người viết cần tóm tắt, phân tích tình huông (với truyện), nêu bố cục, mạch nội dung, phân tích hình ảnh (với thơ) để rút ra yếu tố xã hội rõ ràng mà đề bài nêu.
b)Bước 2: Bàn luận yếu tố theo phía một tư tưởng, đạo lí hoặc một hiện tượng kỳ lạ xã hội (xem phần hướng dẫn chung).
2.3. Kiểu đề yêu cầu bàn về một ý nghĩa rõ ràng được gợi mở từ tác phẩm văn học
2.3.1. Nhận diện:
Với kiểu đề này, yếu tố xã hội được nêu rõ ràng ở đề bài tuy nhiên nó không phải là ý nghĩa đã xác lập của tác phẩm mà là một ý nghĩa nào này được gợi mở, liên hệ từ tác phẩm. Vấn đề xã hội sẽ xuất phát từ mọi thành tố trong cấu trúc tác phẩm như: nội dung của một đoạn, tư tưởng, cảm hứng của tác phẩm, một bức tranh đời sống, một hình tượng vạn vật thiên nhiên, con người, một rõ ràng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp giàu ý nghĩa…
Đây là kiểu đề bài rất mở bởi người viết không minh họa lại nội dung, ý nghĩa nào đó của tác phẩm mà phải mở rộng, liên hệ với những yếu tố xã hội thân thiện, có liên quan.
Điều cần lưu ý là người ra đề tránh để ra những yếu tố xã hội xa rời với ý nghĩa của yếu tố mà nó xuất phát vì sẽ khiên cưỡng, áp đặt và gây cảm hứng hụt hẫng, khó hiểu với học viên. Ví như, từ hình tượng nhân vật Chí Phèo mà yêu cầu học viên bàn về sức sống tiềm tàng của con người, hay từ ý nghĩa của truyện ngắn “Người trong bao” bàn về cuộc đấu tranh giữa cái cũ và cái mới…
Đặc biệt, nếu yếu tố xã hội xuất phát từ một cảnh tượng, một hình tượng, rõ ràng…trong tác phẩm thì nên nêu rõ ràng ở đề bài để học viên hoàn toàn có thể khu vực phạm vi nguồn gốc, tình hình xuất hiện yếu tố cần bàn. Ví dụ, theo chúng tôi, đề bài sau chưa thật sự rõ ràng, khoa học: “Từ truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, anh/chị hãy bàn về nạn bạo hành mái ấm gia đình”. Cách ra yếu tố như vậy tạo cảm hứng khiên cưỡng, áp đặt bởi Nguyễn Minh Châu không viết truyện này để tuyên truyền cho yếu tố bạo hành mái ấm gia đình. Đề văn trên hoàn toàn có thể sửa lại như sau: “Từ cảm nhận về cảnh tượng người đàn bà hàng chài bị chồng đánh trên bãi tắm biển trong truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, anh/chị hãy bàn về nạn bạo hành mái ấm gia đình”.
Chúng tôi xin đưa ra một số trong những đề bài tìm hiểu thêm như sau:
“Qua truyện cổ tích “Tấm Cám” (SGK Ngữ văn 10-Tập 1), anh/ chị có tâm ý gì về cuộc đấu tranh giữa điều thiện và điều ác trong xã hội xưa và nay?”
“Qua bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí” (SGK Ngữ văn 10- Tập 2) của Nguyễn Du, hãy trình diễn tâm ý của anh/chị về sự việc tri âm trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường?”
“Đọc bài thơ “Tiến sĩ giấy” (có văn bản) của Nguyễn Khuyến, anh/chị có tâm ý gì về quan hệ giữa danh và thực trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ngày hôm nay?”
“Từ cảm nhận về rõ ràng nước mắt của nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn “Chí Phèo” (SGK Ngữ văn 11-Tập 1) của Nam Cao, anh/chị hãy viết bài văn bàn về nước mắt trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.”
“Từ cảm nhận về hình tượng tiếng đàn trong bài thơ “Đàn ghi-ta của Lorca” (Thanh Thảo) anh chị tâm ý gì về vẻ đẹp và sức mạnh mẽ và tự tin của âm nhạc?”
“Từ cảm nhận về trận thủy chiến giữa sông Đà và người lái đò trong tùy bút “Người lái đò sông Đà” của Nguyễn Tuân, anh chị hãy trình diễn tâm ý về quan hệ giữa vạn vật thiên nhiên và con người.”
“Từ việc cảm nhận hai câu thơ sau trong bài “Ngồi buồn nhớ mẹ ta xưa” của Nguyễn Duy: “Ta đi trọn kiếp con người/ Cũng không đi hết mấy lời mẹ ru”, anh/chị hãy phát biểu tâm ý của tớ về tình mẫu tử trong xã hội tân tiến ngày này.”
Hay như một đề văn tham gia cuộc thi “Ra đề và viết văn theo phía mở” của ThS Phan Thị Mỹ Tiên trên “Tạp chí Văn học và Tuổi trẻ” số tháng 3, năm trước đó đó:
“Đọc đoạn thơ sau:
Với đôi cánh đẫm nắng trời
Bầy ong bay đến trọn đời tìm hoa
Không gian là nẻo đường xa
Thời gian vô tận mở ra sắc màu
Tìm nơi thăm thẳm rừng sâu
Bập bùng hoa chuối, trắng màu hoa ban
Tìm nơi bờ biển sóng tràn
Hàng cây chắn bão dịu dàng êm ả mùa hoa.
Tìm nơi quần hòn đảo khơi xa
Có loài hoa nở như thể không tên…
Bầy ong rong ruổi trăm miền
Rù rì đôi cánh tiếp nối đuôi nhau mùa hoa
Nối rừng hoang với biển xa
Đất nơi đâu cũng tìm ra ngọt ngào
Chắt trong vị ngọt mùi hương
Lặng thầm thay những con phố ong bay
Trải qua mưa nắng vơi đầy
Men trời đất đủ làm say đất trời.
Bầy ong giữ hộ cho những người dân
Những mùa hoa đã tàn phai tháng ngày
(Trích “Hành trình của bầy ong”- Nguyễn Đức Mậu)
Từ hình ảnh bầy ong trong đoạn thơ trên, em hãy viết một bài văn nghị luận nêu tâm ý về những phẩm chất đáng quý của con người trong bài ca góp sức cho xã hội, giang sơn.”
2.3.2. Cách triển khai phần thân bài:
a)Bước 1: Nêu và phân tích ý nghĩa của yếu tố trong tác phẩm gợi mở yếu tố xã hội cần bàn (một bức tranh xã hội, một cảnh tượng, một hình tượng, một rõ ràng, nội dung của một đoạn hay của toàn bộ tác phẩm…).
Ví dụ: Với đề gắn với “Độc Tiểu Thanh kí” cần phân tích được mối tri âm của Nguyễn Du với Tiểu Thanh và niềm khao khát được tri âm qua vướng mắc: “Bất tri tam bách dư niên hậu/Thiên hạ hà nhân khấp Tố Như? ” rồi từ đó nêu lên yếu tố sự tri âm giữa con người với con người trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
Với đề gắn với “Đàn ghi-ta của Lorca”, người viết cần phân tích, cảm nhận chung về hình tượng tiếng đàn và ý nghĩa của hình tượng này trong bài thơ rồi từ đó khái quát v đề: vẻ đẹp, sức mạnh mẽ và tự tin của âm nhạc trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
b)Bước 2: Bàn luận yếu tố
-Nếu yếu tố xã hội được gợi mở từ một triết lý, ý niệm, thông điệp tư tưởng trong tác phẩm… thì nên bàn luận, nhìn nhận ngắn gọn những nội dung đó rồi mới đi vào bàn luận yếu tố mà đề bài yêu cầu.
-Nếu yếu tố xã hội được gợi mở từ một cảnh tượng, hình tượng, rõ ràng… trong tác phẩm thì sau khi phân tích, người viết đi vào bàn luận ngay.
III. Một số đề bài rèn luyện
Đề 1: Đọc câu truyện sau:
Con lừa
Một ngày nọ, con lừa của một ông chủ trang trại xảy chân rơi xuống một chiếc giếng. Con vật kêu la hàng giờ liền. Người chủ trang trại cố nghĩ xem nên làm gì. Cuối cùng ông quyết định hành động: con lừa đã già, dù sao cái giếng cũng cần phải được lấp lại và không ích lợi gì trong việc cứu con lừa lên cả.
Ông nhờ vài người hàng xóm sang giúp mình. Họ xúc đất đổ vào giếng. Từ Đầu, lừa đã hiêu chuyện gì đang xẩy ra và nó kêu la thảm thiết. Nhưng tiếp theo đó lừa trở nên im re. Sau một vài xẻng đất, ông chủ trang trại nhìn xuống giếng và vô cùng sửng sốt. Mỗi khi bị một xẻng đất đổ lên sống lưng, lừa lắc mình cho đất rơi xuống và bước chân lên trên. Cứ như vậy, đất đổ xuống, lừa lại bước lên rất cao hơn. Chỉ một lúc sau mọi người nhìn thấy chú lừa xuất hiện trên miệng giếng và lóc cóc chạy ra ngoài.
(Theo “Tài hoa trẻ”)
Suy nghĩ của em về ý nghĩa của câu truyện?
A.Gợi ý chung:
-Vấn đề xuất kiến nghị luận: Cách thức tốt nhất vượt qua trở ngại vất vả trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường là không bao giờ đầu hàng trước số phận. Như vậy, yếu tố sâu xa cần bàn là ý chí, nghị lực vượt lên nghịch cảnh của con người.
-Thao tác nghị luận hỗn hợp: phản hồi, lý giải, phân tích, chứng tỏ…
1.Giải thích ý nghĩa câu truyện
-Hạt nhân của truyện là trường hợp một con lừa vượt qua nghịch cảnh. Từ chỗ kêu la thảm thiết khi bị rơi xuống giếng và có rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn bị người chủ chôn sống, con lừa đã ngừng kêu và tự cứu sống mình một cách thuận tiện và đơn thuần và giản dị: cứ một lớp đất đổ xuống, nó lại dẫm lên trên và ở đầu cuối lên đến mức miệng giếng.
-Câu chuyện về con lừa ẩn chứa bài học kinh nghiệm tay nghề: dù môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường có đổ lên ta thật nhiều trở ngại vất vả, có đẩy ta xuống vực thẳm của cái chết và sự vô vọng thì ta vẫn hoàn toàn có thể xử lý và xử lý và thoát khỏi nó bằng phương pháp thức vô cùng đơn thuần và giản dị là không bao giờ đầu hàng và tìm cách biến trở ngại vất vả thành những bậc thang để vươn lên. Hàm nghĩa sâu hơn của truyện là tôn vinh sức mạnh ý chí, nghị lực của con người.
2.1. Lí giải:
?Tại sao con người không bao giờ được phép đầu hàng trước nghịch cảnh?
-Đầu hàng đồng nghĩa tương quan với việc thất bại, với cái chết (hoặc thể xác, hoặc tinh thần). Ý chí, nghị lực là một thứ sức mạnh tinh thần vô cùng kì diệu hoàn toàn có thể giúp con người “tìm ra tia sáng dưới đường hầm tăm tối”, thấy được cơ may, thời cơ trong những tình hình ngặt nghèo nhất.
-Không có nghịch cảnh nào, trở ngại vất vả nào lại không còn cách xử lý và xử lý nếu ta có niềm tin, ý chí, nghị lực vượt qua.
2.1. Đánh giá ý nghĩa câu truyện:
– Câu chuyện mang đến một bài học kinh nghiệm tay nghề giản dị mà thâm thúy về phương pháp vượt qua những trở ngại vất vả, thử thách của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đó là phải có niềm tin, ý chí, nghị lực.
-Câu chuyện cũng củng cố niềm tin của toàn bộ chúng ta vào sức mạnh tinh thần bên trong của mỗi con người, nhất là trong tình hình xã hội tân tiến nhiều dịch chuyển, không an tâm như lúc bấy giờ.
2.3. Mở rộng và liên hệ:
-Phê phán những con người yếu ớt, đầu hàng trước số phận; xác lập những con người giàu ý chí, nghị lực trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường…
-Liên hệ đến lối sống thiếu ý chí, nghị lực của nhiều bạn trẻ ngày này…
-Ý chí, nghị lực đó đó là sức mạnh giúp con người vượt qua mọi trở ngại vất vả, trở ngại trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
-Tìm ra thuận tiện trong từng trở ngại vất vả, biết đứng lên, vươn cao sau những vấp ngã, thất bại… là những hành vi thiết yếu để tôi rèn ý chí, nghị lực cho từng toàn bộ chúng ta.
Đề 2:
Thuốc chữa đau buồn
Chuyện kể về một người phụ nữ vừa mất con trai. Trong nỗi đau thương tột cùng, bà tìm tới một nhà hiền triết. “Có lời cầu nguyện nào, câu thần chú nào mà ông biết hoàn toàn có thể làm con trai tôi sống lại không?”- lời của người mẹ thật sự vô vọng.
Thay vì từ chối hoặc khuyên bà mẹ hãy nguôi ngoai, nhà hiền triết đáp: “Hãy tìm về đây cho ta một hạt giống cây mù tạc từ mái ấm gia đình nào trước đó chưa từng nghe biết đau khổ. Nó hoàn toàn có thể dùng để xua tan đi nỗi đau của bà”.
Người phụ nữ cảm tạ và lập tức lên đường tìm hạt giống cây thần kì. Đầu tiên, bà tìm tới một căn phòng lớn rất sang trọng, gõ cửa và hỏi: “Tôi đang tìm hạt giống cây mù tạc từ ngôi nhà không bao giờ nghe biết đau khổ. Có phải nơi này sẽ không còn?” Họ vấn đáp rằng bà đã nhầm chỗ. Họ kể với bà những chuyện bi thảm đã tới với mình. Nghe chuyện, bà ngồi lại và an ủi họ.
Rồi bà lại tiếp tục cuộc tìm kiếm mái ấm gia đình niềm sung sướng nhất. Nhưng bất kể nơi nào bà ghé vào, từ những căn phòng cao sang hay gác xép tồi tàn, bà đều được vấn đáp bằng những câu truyện buồn. Bà trở nên quan tâm và muốn giúp sức, chia sẻ nỗi xấu số của người khác, đến nỗi sau cùng bà đã quên mất vướng mắc về hạt giống cây mù tạc kia. Mà tự bao giờ, hạt giống cây mù tạc thần kì này đã và đang mang nỗi đau trước kia thoát khỏi cuộc sống bà rồi”
(Theo “Thế giới trong ta”)
Suy nghĩ của anh chị sau khi đọc xong câu truyện trên?
A.Gợi ý chung:
-Vấn đề cần bàn: sức mạnh mẽ và tự tin của yếu tố cảm thông, chia sẻ trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
-Thao tác nghị luận hỗn hợp: phản hồi, lý giải, phân tích, chứng tỏ…
B.Gợi ý triển khai yếu tố:
1.Giải thích, phân tích ý nghĩa câu truyện:
-Câu chuyện kể về một người đàn bà đang đau buồn, vô vọng vì mất con trai và bà tìm đế một nhà hiền triết để xin một câu thần chú làm con trai mình sống lại. Xin một điều không bao giờ hoàn toàn có thể xẩy ra, điều này vừa đã cho toàn bộ chúng ta biết nỗi khổ đau tột cùng, vừa đã cho toàn bộ chúng ta biết niềm khao khát được giải thoát khỏi nỗi đau của người mẹ.
-Nhà hiền triết mách cho những người dân mẹ một phương thuốc thần kì hoàn toàn có thể chữa đau buồn: hạt giống cây mù tạc ở một mái ấm gia đình trước đó chưa từng nghe biết đau khổ.
-Nhưng hành trình dài người mẹ đi tìm hạt giống thần kì ấy đó đó là hành trình dài nhận thức của người mẹ về một thực tiễn thật khắc nghiệt của đời sống: nỗi buồn đau hiện hữu ở khắp nơi, từ những căn phòng cao sang hay những căn gác xép tồi tàn. Đó cũng là hành trình dài để bà xua tan nỗi đau khổ: bà quên đi vướng mắc về hạt giống thần kì mà chỉ từ sự quan tâm, mong ước sẻ chia nỗi xấu số của người khác.
-Ý nghĩa câu truyện: Chẳng có câu thần chú, phép thuật nào hoàn toàn có thể xua tan nỗi buồn đau. Liều thuốc chữa đau buồn tốt nhất là mở rộng lòng để sẻ chia nỗi buồn đau với những người dân xung quanh và ngược lại, đồng cảm, sẻ chia với nỗi buồn đau của tớ. Truyện xác lập sức mạnh mẽ và tự tin của yếu tố cảm thông, chia sẻ trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
2.1. Lí giải
?Vì sao sự cảm thông, chia sẻ hoàn toàn có thể là liều thuốc chữa đau buồn?
-Khi ta mở rộng lòng chia sẻ nỗi buồn đau của tớ với những người khác, ta sẽ nhận được sự đồng cảm, nỗi buồn tự khắc vơi đi.
-Khi ta chia sẻ, đồng cảm với nỗi buồn đau của người khác, ta sẽ quên đi, vượt qua nỗi buồn đau của chính mình bởi nhận ra rằng buồn đau là một thuộc tính của cuộc sống này, chẳng có ai hoàn toàn niềm sung sướng… Ta sẽ hiểu hơn về mất mát và trân trọng hơn sự sống của ta, những điều ta đang sẵn có…
2.2. Đánh giá
-Câu chuyện mang đến bài học kinh nghiệm tay nghề vô cùng thâm thúy về kiểu cách ứng xử với nỗi buồn đau trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, giúp ta hiểu hơn sức mạnh mẽ và tự tin của tình yêu thương, sự đồng cảm, sẻ chia. Nỗi đau sẽ vơi đi thật nhiều nếu con người biết nắm lấy tay nhau…
2.3. Mở rộng và liên hệ
-Tuy nhiên, sự sẻ chia, đồng cảm của người khác sẽ chỉ là vô nghĩa nếu ta không còn ý chí, nghị lực để đồng ý và vượt qua nỗi buồn đau của tớ. Người khác không thể nâng ta dậy nếu ta không thích đứng lên.
-Sự đồng cảm, sẻ chia phải chân thành, xuất phát từ trái tim yêu thương nếu không sẽ hời hợt, giả dối và chỉ gây thêm tổn thương cho những người dân khác.
-Sự đồng cảm, sẻ chia đang ngày một khan hiếm trong xã hội tân tiến khi căn bệnh vô cảm đang trầm kha, lối sống thực dụng, ích kỉ lên ngôi.
-Sự đồng cảm, sẻ chia đó đó là một trong những động lực sống của con người, làm cho quan hệ giữa người với những người tốt đẹp, nhân văn hơn.
-Cần có những hành vi sẻ chia thiết thực trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường: với những người thân trong gia đình, với bạn bè, với những con người xấu số, kém như mong ước trong xã hội.
2.Kiểu đề bài yêu cầu bàn về một ý nghĩa rõ ràng của tác phẩm văn học
Đề 1: Đọc bài thơ sau:
Bản hợp đồng ở đầu cuối
Buổi sáng tôi đi trên con phố lát đá
Và rao lên: “Nào, ai thuê tôi thì đến thuê”
Ông vua ngồi trên xe đi tới,
kiếm cầm trong tay.
Ông nắm tay tôi và bảo
“Ta muốn thuê ngươi bằng quyền lực tối cao của ta”
Nhưng quyền lực tối cao của y thì có gì đáng kể,
và thế là y lại đi
Dưới trời trưa nóng bỏng
Những ngôi nhà đóng của đứng yên.
Tôi thư thả trên con phố nhỏ quanh co
Một ông già bước ra, mang một túi vàng.
Ông tâm ý rồi bảo:
“Ta sẽ thuê ngươi bằng tiền bạc của ta”.
Ông ta nhấc tiền lên, đồng này rồi đồng khác
nhưng tôi đã quay sống lưng.
Chiều đã xuống, khu vườn nở hoa đầy giậu.
Một cô nàng xinh đẹp đến vào bảo
“Tôi sẽ thuê anh bằng một nụ cười”
Nụ cười của cô ta đã nhạt đi
và tan thành nước mắt,
và cô trở về trong bóng tối một mình
Ánh mặt trời lộng lẫy trên cát
và sóng vỗ rì rào
Một cậu bé ngồi chơi với dăm vỏ ốc
Cậu ngẩng đầu lên và dường như cậu nhận ra tôi
rồi nói: “Tôi thuê anh với hai bàn tay trắng”
Và từ khi bản hợp đồng được kí chơi với cậu bé
tôi đã thành người tự do.
(Thơ Ta-go- Bản dịch của Đào Xuân Quý)
Từ ý nghĩa của “bản hợp đồng ở đầu cuối” trong bài thơ, anh/chị hãy phản hồi ý niệm về tự do của Ta-go.
A.Gợi ý chung:
-Vấn đề xuất kiến nghị luận: ý niệm về tự do của Ta-go: tự do nghĩa là yếu tố giải thoát khỏi ràng buộc của những dụng vọng, ham muốn tầm thường.
-Thao tác nghị luận hỗn hợp: phản hồi, phân tích, lý giải, chúng minh…
1.Phân tích ý nghĩa của bài thơ:
-Bài thơ có dáng dấp như một câu truyện dân gian với trường hợp đặc biệt quan trọng: một chàng trai ra giá thuê mình, đi tìm kiếm một bản hợp đồng. Lần lượt, nhà vua thuê bằng quyền lực tối cao, ông già thuê bằng tiền bạc, cô nàng xinh đẹp thuê bằng nhan sắc… nhưng anh ta đều khước từ. Cuối cùng, chàng trai kí kết một bản hợp đồng đặc biệt quan trọng với một cậu bé, một thứ hợp đồng như trò chơi thuần túy tinh thần và phi vật chất: chơi với cậu bé một ngày trên bãi tắm biển, cậu bé chẳng có gì trả cho anh và thực ra, anh không phải lao động đúng nghĩa. Chính lúc kí bản hợp đồng ở đầu cuối này, anh cảm thấy “mình thành người tự do”.
-Ẩn sau mạch tự sự là mạch triết lí. Chàng trai ra giá thuê mình mà tại sao lại khước từ kí hợp đồng với những người dân có quyền lực tối cao, có tiền bạc, có nhan sắc? Là chính bới những điều này đều khiến anh ta thấy mất tự do. Bản hợp đồng với cậu bé đã được kí kết vì anh thấy mình tự do. Như vậy, bài thơ là hành trình dài tìm kiếm tự do, hành trình dài của một khát vọng. Từ đó, triết lí nảy ra: chỉ lúc nào tâm hồn con người được giải thoát khỏi sự cám dỗ, ràng buộc của quyền lực tối cao, tiền tài, vẻ đẹp… nghĩa là những ham muốn, dục vọng vật chất, thì mới đã có được sự tự do đích thực trong tinh thần.
2.Bàn luận ý niệm về tự do của Ta-go
2.1. Giải thích khái niệm
-Tự do (của thành viên) là trạng thái con người tự mình làm chủ mình, không lệ thuộc vào người khác, không biến thành người khác chi phối và được nghĩ, được hành vi theo như đúng những yên cầu của tâm hồn mình trên cơ sở nhận thức về lẽ phải.
-Tự do vừa là bản chất tự nhiên, vừa là khát vọng thường trực của mỗi con người. Tìm kiếm tự do trở thành bản năng sống của từng người. Càng thiếu tự do, con người càng khao khát tự do.
2.2. Lí giải ý niệm của Ta-go
?Vì sao giải thoát khỏi quyền lực tối cao, tiền bạc, vẻ đẹp con người sẽ có được tự do?
-Bản chất của con người khi sinh ra là tự do. Đó là quyền tự nhiên của mỗi con người. Quyền lực, tiền bạc, vẻ đẹp… là hiện thân cho những mong ước, dụng vọng vật chất hoàn toàn có thể điều khiển và tinh chỉnh, chi phối tâm ý, hành vi của con người, khiến con người không được sống đúng với mong ước thực sự của tớ, nghĩa là mất tự do. trái lại, thoát khỏi cái nhà tù vô hình dung của dục vọng, con người sẽ đã có được tự do trong tinh thần- một biểu lộ cao nhất, thâm thúy nhất của tự do.
?Vì sao tự do tinh thần là biểu lộ cao nhất, thâm thúy nhất của tự do?
-Tinh thần và thể xác của con người dù thống nhất nhưng luôn có sự độc lập tương đối. Tự do thể xác đôi lúc không đồng nghĩa tương quan với tự do tinh thần. Và tự do tinh thần lại quyết định hành động tự do thể xác. Tinh thần cảm thấy không tự do thì thể xác tự do cũng vô nghĩa. Tinh thần tự do thì trong cả những lúc thể xác bị cầm tù, con người vẫn thấy tự do. Vì thế, tự do tinh thần là biểu lộ cao nhất và thâm thúy nhất của tự do.
-Tự do tinh thần mang đến việc thanh thản và cảm hứng sung sướng thỏa nguyện, tức là cảm hứng niềm sung sướng nên nó là thứ tự do cao nhất mà con người luôn khao khát, kiếm tìm.
2.3. Đánh giá ý niệm của Ta-go
-Bài thơ thể hiện một ý niệm đúng đắn, thâm thúy về tự do.
-Quan niệm này khuynh hướng cho con người cách giải thoát khỏi những ràng buộc của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, tìm kiếm được sự an nhiên, thanh thản trong tâm hồn để sở hữu nụ cười, niềm niềm sung sướng đích thực.
2.4. Mở rộng, liên hệ:
-Tự do tinh thần phải đi cùng với hiểu biết về lẽ phải, nó không bao giờ nghĩa là vô chính phủ nước nhà, là hoang dã, không luật lệ… Không thể nhờ vào tự do để làm những điều bất nghĩa, phi nghĩa, không còn đạo đức và văn hóa truyền thống…
-Tự do không nghĩa là không ham muốn bất kì điều gì… mà chỉ là làm như lời nhà Phật dạy: “tri túc, tiểu dục” (biết đủ, muốn ít).
-Tự do của mỗi thành viên phải gắn sát với tự do, độc lập của giang sơn, dân tộc bản địa…
– Lối sống thực dụng của con người tân tiến đã cho toàn bộ chúng ta biết con người đang đánh mất tự do tinh thần của chính mình…
3.Bài học rút ra:
–Để đã có được niềm sung sướng trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, con người cần tìm cho mình sự tự do trong tinh thần.
-Giảm bớt ham muốn, làm điều thiện, sống đúng với tâm ý, mong ước của chính mình ta sẽ cảm thấy tự do.
Đề 2: Đọc câu truyện sau:
Một ông già đốn củi và gánh về nhà. Đường thì xa, gánh củi thì nặng, ông già kiệt sức, đặt bó củi xuống và nói:
-Chà chà, thần Chết mang ta đi có phải hơn không!
Thần Chết đến và bảo:
-Ta đây, lão cần gì nào?
Ông già sợ hãi bảo:
-Lão muốn ngài nhắc hộ bó củi lên cho lão.
(Lep-tôn-xtôi- Phỏng theo truyện ngụ ngôn Ê-dốp)
Từ câu truyện trên, em hãy viết bài văn bàn về giá trị của yếu tố sống?
A.Gợi ý chung:
-Vấn đề xuất kiến nghị luận là ý nghĩa tư tưởng của truyện: sự sống vô cùng quý giá.
-Thao tác nghị luận: phản hồi, lý giải, phân tích, chứng tỏ.
1)Giải thích ý nghĩa câu truyện
-Câu chuyện nêu lên trường hợp một ông già phải gánh một bó củi nặng, đường thì xa mà ông đã kiệt sức tới mức mong ước thần Chết đến mang mình đi. Có nghĩa là ông muốn được giải thoát khỏi nỗi khổ cực bằng cái chết. Nhưng khi thần Chết xuất hiện, ông lão nói rằng muốn được nhấc hộ bó củi nghĩa là không hề muốn chết nữa.
-Câu chuyện mang đến một triết lí sống thâm thúy: sự sống vô cùng quý giá, nhất là lúc con người cận kề với cái chết.
2.1. Lí giải: (Vì sao sự sống của con người là đáng quý, đáng trân trọng?)
– Vì quyền sống là quyền tự nhiên, bình đẳng, chính đáng mà từng người được tạo hóa ban cho. Được sống, được trải nghiệm, được góp sức và tận thưởng môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường là quyền và cũng là niềm niềm sung sướng lớn lao của mỗi con người.
-Vì từng người chỉ sống có một lần và đời người là hữu hạn nên nếu không biết trân trọng, quý giá sự sống, ta sẽ sống hoài, sống phí, sống vô nghĩa. Nếu ta tự hủy hoại sự sống của tớ mình là có tội với những người dân sinh ra, có tội với chính mình.
2.2. Đánh giá
-Câu chuyện nêu lên một yếu tố nhân sinh giàu ý nghĩa, đã cho toàn bộ chúng ta biết niềm tin vào sức sống của con người trước những trở ngại vất vả, thử thách của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường rằng trong mọi con người, lòng ham sống luôn giành thắng lợi.
-Câu chuyện truyện hoàn toàn có thể truyền động lực sống và cống hiến cho con người, nhất là những người dân đang buồn đau, vô vọng…
2.3. Mở rộng, liên hệ:
-Cuộc sống luôn nêu lên cho con người muôn vàn trở ngại vất vả, thử thách nên cạnh bên lòng ham sống, con người nên phải có ý chí, nghị lực để vượt qua và để sự sống hoàn toàn có thể thắng lợi cái chết.
-Trân trọng, quý giá sự sống không đồng nghĩa tương quan với ham sống, sợ chết, với thái độ sống ích kỉ, hèn nhát, chỉ chăm chăm giữ lấy sự sống của tớ, kể cả phải hi sinh mang sống của người khác.
-Xã hội tân tiến với nhiều đối đầu đối đầu, sức ép khiến con ngươi rơi vào những căn bệnh tâm lí trầm kha, có Xu thế tự hủy hoại sự sống của tớ mình. Bản chất của những căn bệnh tâm ý ấy đó đó là nhận thức lệch lạc về giá trị sự sống.
2.4. Bài học rút ra
-Mỗi người cần trân trọng sự sống của tớ bằng phương pháp nỗ lực vượt qua những số lượng giới hạn của tớ mình để sống mạnh mẽ và tự tin và có ý nghĩa.
-Một trong những phương pháp thể hiện lòng ham sống, quý giá sự sống đó đó là tích cực học tập, nêu lên những tiềm năng để vươn tới và không chịu khuất phục khi gặp trở ngại vất vả.
Đề bài: Đọc câu truyện sau:
Con cáo và con báo
Một lần nọ, cáo và báo cãi nhau xem ai đẹp hơn. Báo khoe từng cái đốm trên khắp bộ da của tớ. Còn cáo vốn tự hào về trí khôn của nó hơn vẻ hình thức bề ngoài, sau cùng đã cắt ngang sự khoe khoang của báo bằng một câu nói như vậy này:
-Có nói gì thì nói, tôi vẫn đẹp hơn anh nhiều, tôi không riêng gì có có vẻ như đẹp bên phía ngoài mà vẻ đẹp của tôi còn thể hiện qua trí tuệ của tôi nữa kia”
(Ngụ ngôn Ê-dốp)
Từ ý nghĩa của câu truyện trên, anh/chị hãy viết bài văn bàn luận về sự việc nhận thức giá trị bản thân của người trẻ tuổi lúc bấy giờ?
A.Gợi ý chung:
-Vấn đề xuất kiến nghị luận: từ ý niệm đúng về vẻ đẹp, giá trị đích thực của một con người mà câu truyện nêu lên, học viên liên hệ để bàn về sự việc nhận thức giá trị bản thân của người trẻ tuổi lúc bấy giờ. Vấn đề có sự giao thoa của hai dạng bài: tư tưởng đạo lí và hiện tượng kỳ lạ lùng sống.
-Thao tác nghị luận: phân tích, lý giải, phản hồi, chứng tỏ…
1.Giải thích ý nghĩa câu truyện:
– Câu chuyện ngụ ngôn xoay quanh một trường hợp nhận thức: cuộc tranh luận xem ai đẹp hơn giữa cáo và báo. Mỗi loài vật có một lí giải riêng cho vẻ đẹp của tớ. Báo nhờ vào bộ da đẹp. Còn cáo nhận định rằng mình đẹp hơn chính bới nó không riêng gì có có vẻ như đẹp bên phía ngoài mà còn tồn tại vẻ đẹp bên trong là trí tuệ. Lời nói kết thúc truyện của cáo tiềm ẩn triết lý: trí tuệ mới tạo ra vẻ đẹp thực sư, vượt trội ở con người, hình thức đẹp chỉ thực sự tỏa sáng khi đi cùng trí tuệ. Tóm lại, truyện nhằm mục đích tôn vinh, xác lập vẻ đẹp của trí tuệ ở con người hay rộng hơn, là giá trị bên trong con người.
-Trí tuệ: là kĩ năng nhận thức lí tính, là trí thông minh, óc hiểu biết của con người.
-Trí tuệ là vẻ đẹp, phẩm chất quan trọng của con người, phân biệt con người với những loài động vật hoang dã khác: giúp con người làm chủ hành tinh, khắc chế vạn vật thiên nhiên, sáng tạo ra những giá trị vật chất và tinh thần làm cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ngày một tiến bộ, văn minh hơn…; giúp con người nhận thức được những giá trị đích thực của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
-Câu chuyện giản dị nhưng thể hiện một ý niệm thâm thúy về vẻ đẹp, giá trị của con người; giúp ta tránh khỏi cái nhìn, cánh nhìn nhận hời hợt về con người và tự xác lập giá tốt trị thiết yếu để hoàn thiện bản thân.
-Giá trị: là cái làm cho một vật có quyền lợi, có ý nghĩa, đáng quý về một mặt nào đó.
-Giá trị bản thân: là giá trị cái tôi của từng người, rõ ràng là những điều giúp một thành viên xác lập bản sắc riêng, sống có ích, có ý nghĩa và trở nên đáng quý trọng trong mắt người khác.
3.2. Thực trạng:
-Giới trẻ lúc bấy giờ có nhiều ý niệm rất khác nhau, thậm chí còn là đối ngược về giá trị bản thân, qua cách mà người ta thể hiện cái tôi của tớ:
+Nhiều bạn trẻ xác lập cái tôi bằng phẩm chất trí tuệ trên nhiều nghành rất khác nhau: học tập, nghiên cứu và phân tích khoa học, marketing thương mại, hoạt động và sinh hoạt giải trí xã hội… (Dẫn chứng).
+Nhưng có quá nhiều bạn trẻ chưa nhận thức đúng về giá trị bản thân cần theo đuổi, bỏ qua những phẩm chất trí tuệ, tâm hồn, xác lập cái tôi qua những giá trị bên phía ngoài, nhất thời, hời hợt: khoe thân phản cảm, tung ra những phát ngôn, hình ảnh gây sốc trên social; đuổi theo những trào lưu thời trang mà không quan tâm đến việc đọc sách để nâng cao hiểu biết, bồi bổ trí tuệ…
3.3. Nguyên nhân:
– Những bạn trẻ có nhận thức đúng đắn về giá trị bản thân là vì ý thức được về trách nhiệm với chính mình và xã hội; biết đâu là giá trị bền vững và có ý nghĩa…
-Những bạn trẻ có nhận thức chưa đúng đắn về giá trị bản thân là vì chưa ý thức cao về trách nhiệm của tớ; do sự nông nổi của tuổi trẻ, khao khát xác lập cái tôi quá mạnh mẽ và tự tin đến mức cực đoan; do tiếp nhận những tư tưởng, trào lưu, lối sống xấu đi từ bên phía ngoài…
3.4. Ảnh hưởng của hiện tượng kỳ lạ:
-Nhận thức đúng đắn về giá trị bản thân sẽ hỗ trợ những bạn trẻ tự hoàn thiện nhân cách, có những phẩm chất thiết yếu để thành công xuất sắc và từ đó, có những góp phần nhất định với việc tăng trưởng của xã hội.
-Những bạn trẻ nhận thức lệch lạc về giá trị bản thân không những không xác lập được mình mà còn đánh mất mình; tạo ra những trào lưu sống xấu đi, thiếu lành mạnh, ảnh hưởng đến văn hóa truyền thống, đạo đức của xã hội.
3.5.Giải pháp:
-Mỗi người trẻ cần nhận thức được mình là ai?, mình sống trên đời để làm gì? và tự xác lập những giá trị đúng đắn cần theo đuổi để tạo ra bản ngã của tớ.
-Gia đình, nhà trường và xã hội nên phải có sự khuynh hướng cách thể hiện bản thân cho những bạn trẻ vào tạo ra những môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên lành mạnh, tự do để người trẻ có thời khung hình hiện giá trị bản thân.
4.Bài học rút ra
-Nhận thức giá chuẩn trị bên trong như trí tuệ, tâm hồn sẽ hỗ trợ con người hoàn thiện nhân cách bản thân và biết phương pháp để thể hiện cái tôi lành mạnh, đúng đắn, phù phù thích hợp với chuẩn mực vă hóa, đạo đức của xã hội.
-Mỗi người trẻ tuổi cần nỗ lực học tập, rèn luyện để đã có được cả vẻ đẹp thể chất và trí tuệ để sở hữu thời cơ xác lập bản thân.
Đề 2: “Từ cảm nhận về rõ ràng nước mắt của nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn “Chí Phèo” (SGK Ngữ văn 11-Tập 1) của Nam Cao, anh/chị hãy viết bài văn bàn về nước mắt trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.”
A.Gợi ý chung:
–Vấn đề cần bàn: từ ý nghĩa của hình tượng nước mắt trong truyện ngắn “Chí Phèo” bàn về ý nghĩa của nước mắt trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
-Thao tác nghị luận hỗn hợp: phản hồi, lý giải, phân tích, chứng tỏ…
1.Phân tích ý nghĩa của hình tượng nước mắt trong truyện “Chí Phèo”
-Chí Phèo là một người nông dân có thân phận khốn khổ, phải chịu đựng thật nhiều thảm kịch: thảm kịch bị bỏ rơi, thảm kịch bị tha hóa, lưu manh hóa và đau đớn nhất là thảm kịch bị từ chối quyền làm người.
-Trong tác phẩm, Nam Cao đã hai lần miêu tả Chí khóc và này đều là những rõ ràng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp giàu ý nghĩa:
+Lần thứ nhất, khi Thị Nở mang bát cháo hành vào, Chí thấy “mắt hình như ươn ướt”. Nước mắt thể hiện sự xúc động, cảm động và sự thức tỉnh của nhân tính khi một con quỷ dữ cảm nhận được tình yêu thương chân thành, giản dị.
+Lần thứ hai, khi Chí bị Thị Nở cự tuyệt, “hắn ôm mặt khóc rưng rức”. Nước mắt thể hiện nỗi đau khổ,vô vọng và sự thức tỉnh cao độ của nhân tính khi một con người bị từ chối quyền làm người chính đáng.
-Đây là rõ ràng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp gợi nhiều suy tư về ý nghĩa của nước mắt trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
2.1. Giải thích khái niệm:
-Nước mắt là một biểu lộ rõ ràng cho những trạng thái cảm xúc, tâm trạng nói lên sự xúc động cao độ, mãnh liệt của con người.
2.2. Biểu hiện của nước mắt trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường
-Giọt nước mắt của nụ cười, niềm niềm sung sướng…
– Giọt nước mắt của nỗi xúc động, nghẹn ngào…
-Giọt nước mắt của tình thương, sự đồng cảm, sẻ chia….
-Giọt nước mắt ăn năn, hối hận, thể hiện sự thức tỉnh lương tri, vẻ đẹp của nhân tính…
2.3. Vai trò của nước mắt trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường:
-Nước mắt không thể thiếu trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường con người vì:
+Nước mắt là một thứ tín hiệu của nội tâm, giúp con người giải tỏa và bày tỏ tình cảm, cảm xúc, tâm trạng.
+Nước mắt giúp con người gần nhau hơn, cảm thông, chia sẻ với nhau thuận tiện và đơn thuần và giản dị hơn.
+Nước mắt là “tấm kính biến hình vũ trụ” (Nam Cao), hoàn toàn có thể thanh lọc tâm hồn con người, khiến ta nhìn đời trong sáng hơn, nhân văn, nhân ái hơn.
2.4. Mở rộng, liên hệ:
-Tuy nhiên, nước mắt không phải lúc nào thì cũng cần phải thiết: như giọt nước mắt yếu ớt, thất bại, giọt nước mắt giả dối, không còn tình thương…
-Nước mắt cần đi liền với lí trí sáng suốt để tình thương, lòng tốt của con người không biến thành tận dụng.
-Biết rơi nước mắt, con người cũng cần phải ghi nhận hành vi để làm môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường này ít đi những giọt nước mắt đau buồn.
3.Bài học rút ra:
-Cuộc sống rất có nhu yếu các giọt nước mắt. Nước mắt là một biểu lộ của nhân tính, tình người.
-Đừng ngại ngùng khi ta nên phải rơi nước mắt vì niềm sung sướng, vì tình thương, vì sự ăn năn, sám hối hay thậm chí còn, vì đau buồn. Hãy biết rơi nước mắt và cũng biết lau nước mắt để đứng lên, vượt qua mọi trở ngại vất vả thử thách của cuộc sống
C.KẾT LUẬN
GS Nguyễn Đăng Mạnh trong cuốn “Muốn viết bài văn hay” đã đề cập đến dạng đề yêu cầu nghị luận ở cả hai đối tượng người dùng: văn học và xã hội. Ông nhận định rằng tránh việc ra đề tổng hợp như vậy vì có những đề bài đã cố ý gán ghép yếu tố xã hội vào tác phẩm. Có thể, ông chưa tồn tại quan điểm dạy-học tích hợp ở thời gian lúc đó, thời gian kiểu bài duy nhất là nghị luận văn học, tuy nhiên lo ngại của ông thì rất đáng để tâm ý. Khi ra đề văn nghị luận về một yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học, giáo viên cần suy xét thận trọng sao cho không áp đặt, khiên cưỡng.
Lưu ý tiếp theo hoàn toàn có thể vận dụng rộng ra với đề xuất kiến nghị luận xã hội nói chung. Người ra đề còn cần thay đổi yếu tố ra làm sao để học viên thấy thiết thực, thân thiện, hữu ích trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường hằng ngày. Không nên ra những yếu tố chính trị, xã hội, triết học quá trừu tượng, xa rời thực tiễn.
Thế nhưng cũng tránh việc ra đề văn nghị luận xã hội theo phong cách biến học viên thành những nhà phản hồi tin nhanh. Kiểu đề văn như vậy ít hoàn toàn có thể kích thích và rèn luyện tư duy lí luận cũng như khiến học viên trở nên hời hợt trong tâm ý. Một đề xuất kiến nghị luận xã hội hay phải tăng trưởng được cả tư duy lí luận lẫn nhận thức thực tiễn của học viên.
Như vậy, việc ra đề văn nghị luận xã hội yên cầu người giáo viên phải góp vốn đầu tư quá nhiều tận tâm và công sức của con người. Có như vậy, học viên mới được kích thích cảm hứng sáng tạo và người giáo viên sẽ có được niềm niềm sung sướng được thưởng thức những bài văn hay.
THƯ MỤC THAM KHẢO
1.Nguyễn Thanh Hùng, Đọc và tiếp nhận văn chương, NXB Giáo dục đào tạo và giảng dạy, 2002.
2.Trần Ngọc Hiếu, Môn văn, nơi học viên phải được thể hiện văn hóa truyền thống thành viên, Tạp chí Tia sáng số 14, ngày 20/07/2015.
6.Nguyễn Văn Tùng, Thân Phương Thu (Tuyển chọn), Tuyển tập đề bài và bài văn nghị luận xã hội (2 tập), NXB Giáo dục đào tạo và giảng dạy Việt Nam, 2014.
Reply
9
0
Chia sẻ
Chia Sẻ Link Download Nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học là gì miễn phí
Bạn vừa Read nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học là gì tiên tiến và phát triển nhất và Chia Sẻ Link Down Nghị luận về yếu tố xã hội nêu lên trong tác phẩm văn học là gì miễn phí.