Thủ Thuật về Hê-rô-đốt nhà sử học Hy Lạp cổ đại từng viết Ai Cập là tặng phẩm của 2022
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Hê-rô-đốt nhà sử học Hy Lạp cổ đại từng viết Ai Cập là tặng phẩm của được Update vào lúc : 2022-04-07 18:45:06 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
Đề cương ôn tập Lịch sử văn minhthế giới có đáp ánCâu 1Cơ sở hình thành và thành tựu cơ bản của văn minh Ai Cập1. Cơ sở hình thành:Ai Cập nằm ở vị trí Đông Bắc Châu Phi, hạ lưu sông Nin. Sông Nin là một dòng sông dài nhất toàn thế giới,khoảng chừng 6500 km chảy từ Trung Phi lên Bắc Phi. Hàng năm, tới mùa mưa nước sông Nin cuồncuộn đỏ phù sa bồi đắp cho những cánh đồng ở hạ lưu sông Nin. Đất đai phì nhiêu, cây cối tốttươi, những loài động thực vật phong phú, nên ngay từ thời nguyên thuỷ con người đã tập trungsinh sống ở đây đông hơn những khu vực xung quanh.Tới cách ngày này khoảng chừng 6000 năm, con người ở đây đã biết sử dụng những công cụ, vũ khíbằng đồng. Công cụ bằng đồng đúc giúp con người ở đây chuyển sang sống hầu hết nhờ nghềnông, thoát khỏi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường săn bắn, hái lượm và sớm bước vào xã hội văn minh. Chính vì vậymà cách đó hơn 2000 năm trước đó, một nhà sử học Hy Lạp là Hêrôđôt tới thăm Ai Cập đã cómột nhận xét rất hay là “ Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”.Về mặt dân cư, những dân cư cổ nhất ở lưu vực sông Nin là những thổ dân Châu Phi hìnhthành trên cơ sở hỗn hợp nhiều bộ lạc. Sau này, một số trong những bộ tộc Hamit (Hamites) từ Tây Á xâmnhập hạ lưu sông Nin. Trải qua một quy trình hỗn hợp lâu dài giữa người Hamit và thổ dânChâu Phi đã tạo nên ra những tộc người Ai Cập cổ đại.Các thời kì lịch sử chính của Ai Cập cổ đại : Lịch sử Ai Cập cổ đại hoàn toàn có thể chia ra làm 5 thời kìchính sau :•Thời kì TảoVương quốc ( khoảng chừng 3200 - 3000 năm TCN )•Thời kì Cổ Vương quốc ( khoảng chừng 3000 - 2200 năm TCN )•Thời kì Trung Vương quốc ( khoảng chừng 2200 - 1570 năm TCN )•Thời kì Tân Vương quốc ( khoảng chừng 1570 - 1100 năm TCN )•Thời kì Hậu Vương quốc ( khoảng chừng 1100 - 31 năm TCN )2. Thành tựu cơ bản:1a) Chữ viết: Khoảng hơn 3000 nămTCN, người Ai Cập cổ đại đã sáng tạo ra chữ tượng hình .Muốn chỉ một vật gì thì họ vẽ những nét tiêu biểu vượt trội của yếu tố vật đó. Để diễn tả những khái niệmtrừu tượng thì họ mượn ý. Thí dụ để diễn tả trạng thái khát thì họ vẽ ba làn sóng nước và cáiđầu bò đang cúi xuống; để nói lên sự công minh thì họ vẽ lông chim đà điểu ( vì lông đà điểuhầu như dài bằng nhau ).Từ chữ tượng hình, sau này người Ai Cập cổ đại đã tạo nên ra khối mạng lưới hệ thống 24 vần âm. Vàothiên niên kỉ II TCN, người Híchxốt đã học cách viết của người Ai Cậpđể ghi lại những ngôn ngữcủa mình. Về sau này, loại chữ viết ấy lại không ít ảnh hưởng tới người Phênixi và ngườiPhênixi đã sáng tạo ra vần vần âm A , B ...Những chữ tượng hình của người Ai Cập được khắctrên đá, viết trên da, nhưng nhiều nhất là được viết trên vỏ cây sậy papyrus. Đây là một loại“giấy” cổ xưa nhất, do vậy ngôn từ nhiều nước trên toàn thế giới, giấy được gọi là papes,papier ...Năm 1822, một nhà ngôn từ học người Pháp là Sampôliông ( Champollion ) đã tìmcách đọc được thứ chữ này.b) Về văn học: những tác phẩm tiêu biểu vượt trội còn sót lại như Truyện hai anh em, Nói Thật và Nói Láo,Đối thoại của một người vô vọng với linh hồn của tớ , Người nông phu biết nói những điềuhay ...c) Tôn giáo : Người Ai Cập cổ đại theo đa thần giáo, họ thờ thật nhiều thần. Ban đầu, mỗi vùngthờ mỗi vị thần riêng của tớ, hầu hết là những vị thần tự nhiên. Đến thời kì thống nhấtquốc gia, cạnh bên những vị thần riêng của mỗi địa phương còn tồn tại những vị thần chung như thầnMặt trời ( Ra ), thần sông Nin (Osiris ).Người Ai Cập cổ tin rằng con người dân có hai phần : hồn và xác. Khi con người chết đi, linh hồnthoát ra ngoài nhưng hoàn toàn có thể một lúc nào này lại tìm về nơi xác ( Họ tin rằng như khi bị ngất ,hồn thoát ra ngoài trong thời điểm tạm thời ). Vì vậy những người dân giàu sang tìm mọi phương pháp để giữ gìn thể xác. Kĩthuật ướp xác vì vậy cũng rất tăng trưởng.d) Kiến trúc điêu khắc : Người Ai Cập cổ đại đã xây dựng thật nhiều đền đài, hoàng cung, nhưngnổi bật nhất phải kể tới là những kim tự tháp hùng vĩ, vĩnh cửu. Người thiết kế ra Kim tự thápđầu tiên để làm nơi yên nghỉ cho những pharaon là Imhotép. Người ta đã phát hiện ra khoảng chừng 70Kim tự tháp lớn nhỏ rất khác nhau trong số đó có 3 Kim tự tháp nổi tiếng nằm ở vị trí gần thủ đô Cairo.Lớn nhất là Kim tự tháp Kêôp ( Kheops ) cao tới 146m, đáy hinh vuông , mỗi cạnh tới 230m.Đã mấy ngàn năm qua những Kim tự tháp vẫn sừng sững với thời hạn. Vì vậy người Ai Cập cócâu “ Tất cả mọi vật đều sợ thời hạn, nhưng riêng thời hạn phải nghiêng mình trước Kim tựtháp”. Ngoài việc xây dựng những lăng mộ, người Ai Cập cổ còn để lại ấn tượng cho đời sau quacác khu công trình xây dựng điêu khắc. Đặc biệt nhất là tượng Nhân Sư (Sphinx ) hùng vĩ ở gần Kim tự tháp2Khephren. Bức tượng mình sư tử với khuôn mặt Khephren cao hơn 20m này còn có lẽ rằng muốn thểhiện Khephren là chúa tể với trí khôn của con người và sức mạnh mẽ và tự tin của sư tử.e) Khoa học tự nhiên :Về thiên văn: người Ai Cập cổ đã vẽ được map sao, họ đã xác lập 12 cung hoàng đạo vàsao Thuỷ,Kim, Hoả, Mộc, Thổ. Người Ai Cập cổ làm ra lịch nhờ vào sự quan sát sao Lang( Sirius ). Một năm của tớ có 365 ngày, đó là khoảng chừng cách giữa hai lần họ thấy sao Lang xuấthiện đúng đường chân trời. Họ chia một năm làm 3 mùa, mỗi mùa có 4 tháng, mỗi tháng có30 ngày. Năm ngày còn sót lại được xếp vào thời gian ở thời gian cuối năm làm ngày lễ. Để chia thời hạn trong thời gian ngày,họ đã chế ra đồng hồ đeo tay mặt trời và đồng hồ đeo tay nước.Về toán học: do yêu cầu làm thuỷ lợi và xây hình thành kiến thức và kỹ năng toán học của người Ai Cập cổcũng sớm được để ý quan tâm tăng trưởng. Họ dùng hệ đếm cơ số 10. Họ rất thành thạo những phép tínhcộng trừ, còn khi cần nhân và chia thì thực thi bằng phương pháp cộng trừ nhiều lần. Về hình học, họđã tính được diện tích s quy hoạnh của những hình hình học đơn thuần và giản dị; đã biết trong một tam giác vuông thìbình phương cạnh huyền bằng tổng bình phương hai cạnh góc vuông. Pi của tớ tính = 3,14 .Về Y học: người Ai Cập cổ đã chia ra những chuyên khoa như khoa nội, ngoại , mắt, răng, dạdày ... Họ đã biết giải phẫu và chữa bệnh bằng thảo mộc.Câu 2:Quá trình hình thành đạo Hồi , Ảnh hưởng của Việt Nam?a) Quá trình hình thành Đạo HồiHồi giáo là một tôn giáo lớn được sang lập vào thời trung đại và nhanh gọn trở thành niềmphấn khích của những đại đế chế. Điểm khởi đầu là tại bán hòn đảo Arập mà người sáng lập ra làMuhammadTheo truyền thuyết vào năm 610 Muhammad nhìn thấy một thiên sứ và nói với ông rằng phảivâng theo vị thần linh duy nhất là Đấng Allah “Đấng dạy cho con người những điều chưa chắc như đinh”.Từ đó ông đã nhận được ra thiên chức của tớ là truyền giảng tư tưởng đơn thuần. Sự Ra đời củaHồi giáo đã làm giảm sút sự ảnh hưởng của những thương gia giàu sang nhờ quyền bán ảnh tượng(Ảnh tượng những vị thần trong đền thánh mécca) mà người dân đang tôn sung, vì thế đã xónhững thủ đoạn hãm hại Muhammad, biết được điều này Muhammad đã phải lánh khỏi Meccanăm 622. Tuy nhiên chính nhờ chuyến du ngoạn này mà giáo thuyết của ông đã tỏa rạng và đánh dấucho sự mở đầu cả Hồi giáo, Tín đồ Hồi giáo đã lấy năm 622 là năm thứ nhất của lịch Hồi giáo3Cuộc lánh nạn của Muhammad đang trở thành lịch sử thuở nào, ông thu phục tín đò trên đường lánhnạn, chỉ trong vòng 10 năm từ người trốn tránh quân địch nghịch Muhammad trở thành lành tụtôn giáo có nhiều tín đồ.b) Ảnh hưởng của Đạo Hồi tới Việt Nam………………….Câu 3Những thành tựu cơ bản của văn minh Ấn Độ thời cổ trung đại:a) Chữ viết: Thời đại Harappa-Môhenjô Đarô, ở miền Bắc Ấn đã xuất hiện một loại chữ cổ màngày nay người ta còn lưu giữ được khoảng chừng 3000 con dấu có khắc những kí hiệu đồ hoạ. Thếkỉ VII TCN, ở đây đã xuất hiện chữ Brami, ngày này còn khoảng chừng 30 bảng đá có khắc loại chữnày. Trên cơ sở chữ Brami, thế kỉ V TCN ở Ấn Độ lại xuất hiện chữ Sanscrit, đấy là cơ sở củanhiều loại chữ viết ở Ấn Độ và Khu vực Đông Nam Á sau này.b) Văn học: Ấn Độ là nước có nèn văn học rất tăng trưởng, gồm có 2 bộ phận đó đó là Vê đa vàsử thi, tuy nhiên nổi trội hơn hết là sử thi với hai tác phẩm văn học nổi trội thời cổ đại làMahabharata và Ramayana. Mahabharata là bản trường ca gồm 220 000 câu thơ. Bản trườngca này nói về một cuộc trận chiến tranh Một trong những con cháu Bharata. Bản trường ca này hoàn toàn có thể coi làmột bộ “bách khoa toàn thư” phản ánh mọi mặt về đời sống xã hội Ấn Độ thời đó. Ramayanalà một bộ sử thi dài 48 000 câu thơ, mô tả một cuộc tình giữa chàng hoàng tử Rama và côngchúa Sita. Thiên tình sử này ảnh hưởng tới văn học dân gian một số trong những nước Khu vực Đông Nam Á.Riêmkê ở Campuchia, Riêmkhiêm ở Thái Lan chắc như đinh có ảnh hưởng từ Ramayana.Thời cổ đại ở Ấn Độ còn tồn tại tâp ngụ ngôn Năm phương pháp tiềm ẩn thật nhiều tư tưởngđược hội ngộ trong ngụ ngôn của một số trong những dân tộc bản địa Á-Âu.c) Nghệ thuật: Ấn Độ là nơi có nền nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tạo hình tăng trưởng rực rỡ, ảnh hưởng tới nhiềunước Khu vực Đông Nam Á. Nghệ thuật Ấn Độ cổ đại hầu hết đều phục vụ một tôn giáo nhất định, doyêu cầu của tôn giáo này mà thể hiện. Có thể chia ra ba dòng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp: Hinđu giáo, Phậtgiáo, Hồi giáo. Có thật nhiều chùa tháp Phật giáo, nhưng đáng kể thứ nhất là dãy chùa hangAjanta ở trung bộ Ấn Độ. Đây là dãy chùa được đục vào vách núi, có tới 29 gian chùa, cácgian chùa thường hình vuông vắn và nhiều gian mỗi cạnh tới 20m. Trên vách hang có những bứctượng Phật và nhiều bích hoạ rất đẹp.4Các khu công trình xây dựng kiến trúc Hinđu giáo được xây dựng nhiều nơi trên đất Ấn Độ và được xây dựngnhiều vào lúc chừng thế kỉ VII - XI. Tiêu biểu cho những khu công trình xây dựng Hinđu giáo là cụm đền thápKhajuraho ở Trung Ấn, gồm toàn bộ 85 đền xen Một trong những hồ nước và những cánh đồng.Những khu công trình xây dựng kiến trúc Hồi giáo nổi trội ở Ấn Độ là tháp Mina, được xây dựng vào khoảngthế kỉ XIII và lăng Taj Mahan được xây dựng vào lúc chừng thế kỉ XVII.d) Khoa học tự nhiên:- Về Thiên văn: người Ấn Độ cổ đại đã làm ra lịch, họ chia một năm ra làm 12 tháng, mỗitháng có 30 ngày. ( Như vậy năm thông thường có 360 ngày ). Cứ sau 5 năm thì họ lại thêmvào một tháng nhuận.- Về Toán học: Người Ấn Độ thời cổ đại đó đó là gia chủ của khối mạng lưới hệ thống chữ số mà ngày này taquen gọi là số Arập. Đóng góp lớn số 1 của tớ là nêu lên số không, nhờ vậy mọi biến hóa toánhọc trở thành đơn thuần và giản dị, ngắn gọn hẳn lên. (Người Tây Âu vì vậy mà từ bỏ số La Mã mà sửdụng số Arập trong toán học.) Họ đã tính được căn bậc 2 và căn bậc 3; đã có hiểu biết về cấpsố, đã biết về quan hệ giữa 3 cạnh trong một tam giác. Pi = 3,1416.- Về vật lý: Người Ấn Độ cổ đại đã và đang sẵn có thuyết nguyên tử. Thế kỉ V TCN, có một nhà thôngthái ở Ấn Độ đã viết “...trái đất, do trọng tải của tớ tôi đã hút toàn bộ những vật về phía nó”.- Y học: cũng rất tăng trưởng. Người Ấn Độ cổ đại đã mô tả những dây gân, cách chắp ghép xươngsọ, cắt màng mắt, theo dõi quy trình tăng trưởng của thai nhi. Họ để lại hai quyển sách là “ Yhọc toát yếu” và “ Luận khảo về trị liệu”.Câu 4:Sự hình thành và tăng trưởng của đạo Phật thời cổ trung đại, phân tích ảnh hưởng tích cực củaĐạo phật riêng với xh Việt Nam lúc bấy giờ.a) Sự hình thành và tăng trưởng của đạo Phật- Sự hình thành: Đạo Phật Ra đời vào lúc chừng giữa thiên niên kỉ I TCN do thái tử XitđactaGôtama, hiệu là Sakya Muni (Thích Ca Mâu Ni) khởi xướng. Các tín đồ Phật giáo lấy năm 544TCN là năm thứ nhất theo Lịch Phật, họ cho là đấy là năm Đức Phật nhập niết bàn. (Vì vậy,những người dân châu Á theo đạo Phật trước kia vẫn để ý đến ngày qua đời hơn ngày Ra đời, kháchẳn những người dân theo đạo Thiên chúa).- Sự tăng trưởng: Sauk hi Ra đời đạo Phật nhanh gọn được truyền bá ở miến Bắc Ấn Độ. Đểsoạn thảo giáo lý, quy định và trấn áp và chấn chỉnh về tổ chức triển khai từ thé kỷ thứ V – III TCN đạo Phật đã riệu5tập 3 cuộc Đại hội từ đó đạo Phật được truyền sang Xrilanca, rồi đến những nước khác nhưMyanma, Thái Lan, Indolexia…Khoảng năm 100 sau CN đạo Phật triệu tập đại hội lần 4 ở Cusan, Đại hội đã thông qua giáo lýcủa đạo Phật cải cách, xuất hiện phái phật giáo mới gọi là phái Đại thừa để phân biệt với phậtgiáo cũ là phái Tiểu thừaSau Đại hội lần 4 ở Cusan những nhà sư càng được khuyến khích ra quốc tế truyền Đạo, dođó đạo Phật càng được truyền bá mạnh mẽ và tự tin sang những nước Trung Á, Trung Quốc. Những thế kỷtiếp tiếp theo đó Phật giáo suy dần ở Ấn Độ tuy nhiên lại tăng trưởng mạnh ở những nước và nó đã trở thànhquốc giáo của một số trong những nước: Xrilanca, Thái Lan, Campuchia, Lào…b) Ảnh hưởng tích cực của Phật giáo đến xã hội Việt Nam lúc bấy giờ.Với vai trò, hiệu suất cao và những giá trị nhân văn thâm thúy của tớ, Phật giáo trở thành chỗdựa trong đời sống văn hóa truyền thống, tinh thần của một bộ phận quần chúng. Các chuẩn mực của đạođức Phật giáo có tác dụng kiểm soát và điều chỉnh hành vi, nhân cách con người, ảnh hưởng tích cực đếnquần chúng.Với tư tưởng từ bi, cứu khổ cùng với những giá trị đạo đức của Phật giáo đã có ảnh hưởng khôngít tới môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống của người dân, chính bới đạo Phật là tiếng nói của một con người gửi tớinhững con người khác, để cùng giúp nhau vượt qua những trở ngại vất vả trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Vì thế,đạo Phật mang tính chất chất xã hội và đạo đức rất cao. Phật giáo không riêng gì có tạm ngưng ở việc làm chia sẻnhững trở ngại vất vả của xã hội như hòa bình, thịnh vượng, công minh, mà còn hướng mọi ngườilấy điều thiện làm chuẩn mực sống, làm phương tiện đi lại và mục tiêu để đạt tới niềm sung sướng chocon người. Như lúc bấy giờ trong làm ăn kinh tế tài chính, một số trong những người dân vì sự lôi cuốn của đồng xu tiền muốnlàm ít hường nhiều, muốn làm giàu nhanh gọn, đã mặc kệ thủ đoạn, coi thường pháp luậtchà đạp nghiêm trọng tới đạo đức, lối sống truyền thống cuội nguồn. Với ý niệm tiêu dùng của cải vậtchất hợp lý, không thật coi trọng tài sản đến mức trở thành nô lệ của nó, không ăn của người,môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường an vui giải thoát chỉ đạt tới được khi con người đạt được chân thiện mỹ, niềm sung sướng củangười này đã có được không phải bằng phương pháp giẫm đạp lên niềm sung sướng của người khác, phải đeman vui đến cho mọi người, Phật giáo đã phần nào tác động tốt tới nhân cách, lối sống những tínđồ.Cũng hoàn toàn có thể thấy rằng những giáo lý của phật giáo khá đồng thuận với tư tưởng xã hội chủnghĩa, nên việc phật giáo được Đảng và nhà nước quan tâm là yếu tố tất yếu.Câu 56Điều kiện hình thành những thành tựu cơ bản của văn minh Trung Quốc thời cổ trung đại?Lãnh thổ Trung Quốc ngày này rộng mênh mông nhưng Trung Quốc thời cổ đại nhỏ hơn bâygiờ nhiều. Địa hình Trung Quốc phong phú, phía Tây có nhiều núi và cao nguyên, khí hậu khôhanh, phía đông có những bình nguyên châu thổ phì nhiêu, thuận tiện cho việc làm nông nghiệp.Trong Hàng trăm dòng sông lớn nhỏ ở Trung Quốc, có hai dòng sông quan trọng nhất là HoàngHà và Trường Giang (Dương Tử). Hai dòng sông này đều chảy theo phía tây-đông và hàngnăm đem phù sa về bồi đắp cho những cánh đồng ở phía đông Trung Quốc.Trung Quốc gồm nhiều dân tộc bản địa nhưng đông nhất là người Hoa-Hạ. Người Hoa ngày này tự chotổ tiên họ gổc sinh sống ở ven núi Hoa thuộc tỉnh Thiểm Tây và sông Hạ thuộc tỉnh Hồ Bắcngày nay.(Dân núi Hoa sông Hạ). Trong gần 100 dân tộc bản địa hiện sinh sống trên đất Trung Quốcngày nay, có 5 dân tộc bản địa đông người nhất là Hán, Mãn, Mông, Hồi, Tạng.Những Đk về địa hình và dân cư này đã tạo nên cho toàn thế giới một nền văn minh mới,đó là văn minh Trung Quốc với thật nhiều thành tựu.Câu 6Những thành tựu cơ bản của Văn minh Trung Quốc thời cỏ trung đại. từ ảnh hưởng đó đến sựphát triển của văn minh toàn thế giới.1) Những thành tựu cơ bản của văn minh Trung Quốc:a) Chữ viết: Từ đời nhà Thương, người Trung Hoa đã có chữ Giáp cốt được viết trên mai rùa,xương thú, được gọi là Giáp cốt văn. Qua quy trình biến hóa, từ Giáp cốt văn hình thành nênThạch cổ văn, Kim văn. Tới thời Tần, sau khi thống nhất Trung Quốc, chữ viết cũng đượcthống nhất trong khuôn hình vuông vắn được gọi là chữ Tiểu triện.b) Văn học: Trung Quốc có nền văn học rất phong phú đó là nhờ vào chính sách thi tuyển và việc vănchương trở thành thước đo của tri thức. Các thể loại tiêu biểu vượt trội: Thơ,Từ, Phú, Kịch, tiểu thuyết…trong số đó tiêu biểu vượt trội nhất là Kinh thi, Thơ Đường và Tiểu thuyết Minh - ThanhKinh thi là tập thơ cổ nhất ở Trung Quốc do nhiều tác giả sáng tác thời Xuân-Thu, được Khổngtử sưu tập và chỉnh lí. Kinh thi gồm có 3 phần: Phong, Nhã, Tụng.Thơ Đường là thời kì đỉnh điểm của nền thơ ca Trung Quốc. Trong Hàng trăm tác giả nổi trội lênba nhà thơ lớn đó là Lí Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị.7Tới thời Minh-Thanh, tiểu thuyết lại rất tăng trưởng với những tác phẩm tiêu biểu vượt trội như: Tam quốcchí diễn nghĩa của La Quán Trung, Thuỷ hử của Thi Nại Am, Tây du kí của Ngô Thừa Ân, Nholâm ngoại sử của Ngô Kính Tử, Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần...trong số đó Hồng lâu mộngđược nhìn nhận là tiểu thuyết có mức giá trị nhất.c) Sử học: Người Trung Hoa thời cổ rất có ý thức về biên soạn sử. Nhiều nước thời Xuân-Thuđã đặt những quan chép sử. Trên cơ sở quyển sử nước Lỗ, Khổng Tử đã biên soạn ra sách XuânThu.Tới thời Hán, Tư Mã Thiên là một nhà viết sử lớn đã để lại tác Phẩm Sử kí, chép lại lịch sửTrung Quốc gần 3000 năm, từ thời Hoàng Đế đến thời Hán Vũ Đế.Tới thời Đông Hán, có những tác phẩm Hán thư của Ban Cố, Tam quốc chí của Trần Thọ, Hậu Hánthư của Phạm Diệp.Tới thời Minh-Thanh, những bộ sử như Minh sử, Tứ khố toàn thư là những di sản văn hoá đồ sộcủa Trung Quốc.d) Khoa học tự nhiênToán học: Người Trung Hoa đã sử dụng hệ đếm thập phân từ rất sớm. Thời Tây Hán đã xuấthiện cuốn Chu bễ toán kinh, trong sách đã có nói tới ý niệm về phân số, về quan hệ giữa3 cạnh trong một tam giác vuông.Thời Đông Hán, đã có cuốn Cửu chương toán thuật, trong sách này đã nói tới khai căn bậc 2,căn bậc 3, phương trình bậc1, đã có cả khái niệm số âm, số dương.Thời Nam-Bắc triều có một nhà toán học nổi tiếng là Tổ Xung Chi, ông đã tìm ra số Pi xấp xỉ3,14159265, đấy là một số trong những lượng cực kỳ đúng chuẩn so với toàn thế giới hồi đó.- Thiên văn học: Từ đời nhà Thương, người Trung Hoa đã vẽ được map sao có tới 800 vìsao. Họ đã xác lập được chu kì hoạt động và sinh hoạt giải trí gần đúng của 120 vì sao. Từ đó họ nêu lên lịchCan-Chi. Thế kỉ IV TCN, Can Đức đã ghi chép về hiện tượng kỳ lạ vết đen trên Mặt trời. Thế kỉ II,Trương Hành đã chế ra dụng cụ để tham dự báo động đất.Năm 1230, Quách Thủ Kính (đời Nguyên) đã soạn ra cuốn Thụ thời lịch, xác lập một năm có365,2425 ngày. Đây là một số trong những lượng rất đúng chuẩn so với những nhà thiên văn Châu Âu thế kỉ XIII.- Y dược học: Thời Chiến Quốc đã có sách Hoàng đế nội kinh sẽ là cuốn sách tầm cỡ củay học truyền thống cuội nguồn Trung Hoa. Thời Minh có cuốn Bản thảo cương mục của Lí Thời Trân. Cuốnsách này được dịch ra chữ Latinh và được Darwin coi đấy là bộ bách khoa về sinh vật củangười Trung Quốc thời đó. Đặc biệt là khoa châm cứu là một thành tựu độc lạ của y họcTrung Quốc.e) Hội họa, điêu khắc, kiến trúc8- Hội hoạ: Hội hoạ Trung Quốc có lịch sử 5000 - 6000 năm với nhiều chủng quy mô: bạch hoạ, bảnhoạ, bích hoạ. Đặc biệt là nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp vẽ tranh thuỷ mạc, có ảnh hưởng nhiều tới những nước ởChâu Á. Cuốn Lục pháp luận của Tạ Hách đã tổng kết những kinh nghiệm tay nghề hội hoạ từ đời Hánđến đời Tuỳ.- Điêu khắc: Ở Trung Quốc cũng phân thành những ngành riêng như: Ngọc điêu, thạch điêu, mộcđiêu. Những tác phẩm nổi tiếng như cặp tượng Tần ngẫu đời Tần, tượng Lạc sơn đại Phật đờiTây Hán ( pho tượng cao nhất toàn thế giới ), tượng Phật nghìn mắt nghìn tay.- Kiến trúc: Cũng có những khu công trình xây dựng rất nổi tiếng như Vạn lí trường thành ( tới 6700 km ),Thành Tràng An, Cố cung, Tử cấm thành ở Bắc Kinh.2. Ảnh hưởng đó tới sự tăng trưởng văn minh toàn thế giới:………….Câu 7Bốn ý tưởng sáng tạo lớn về KHKT của Trung Quốc thời cổ trung đại và ý nghĩa của nó:Thời trung đại Trung Quốc có 4 ý tưởng sáng tạo lớn rất quan trọng đó là: Giấy, kĩ thuật in, thuốcsúng và tiềm năng.a) Kĩ thuật làm giấy:- Thời Tây Hán, người Trung Quốc vẫn dung thẻ tre, lụa để ghi chép. Đến khoảng chừng thế kỷ II,tuy nhiên đã biết dung phương pháp xơ gai để làm giấy, tuy nhiên giấy thời kỳ này còn xấu, mặtkhông phẳng , khó viết nên chỉ có thể dung để gói.- Đến thời Đông Hán, năm 105 một người tên Thái Luân đã dung vỏ cây, lưới cũ, rẻ rách nát…làmnguyên liệu, đồng thời đã tiếp tục tăng cấp cải tiến kỹ thuật, nên đã làm được loại giấy có chất lượng tốt. Từ đógiấy được dung để viết 1 cách phổ cập thay thế cho những vật tư trước đó.- Từ thế kỷ III nghề làm giấy được truyền sang Việt Nam và tiếp theo này được tryền đi hầu khắpcác nước trên toàn thế giới.b) Kĩ thuật in:- Từ thời gian giữa thế kỷ VII kĩ thuật in giấy đã xuất hiện. Khi mới Ra đời là in bằng ván tiếp theo đó có mộtngười dân tên Tất Thăng đã ý tưởng sáng tạo ra cách in chữ rời bằng đất sét nung đã hạn chế đượcnhược điểm của cách in bằng ván. Tuy nhiên cách in này vẫn còn đấy hạn chế nhất định: chữ hay9mòn, khó tô mực. Sau này đã có người tiến hành tăng cấp cải tiến nhưng ko được, đến thờiNguyên, vương Trinh mới tăng cấp cải tiến thành việc làm dùng chữ rời được làm bằng gỗ.- Từ khi Ra đời kĩ thuật in cũng khá được truyền bá rộng tự do ra những nước khác trê toàn thế giới. Chođến năm 1448, Gutenbe người Đức đã dùng chữ rời bằng sắt kẽm kim loại, nó đã làm cơ sở cho việc inchữ rời bằng sắt kẽm kim loại ngày này.c) Thuốc súng:Thuốc súng là ý tưởng sáng tạo ngẫu nhiên của những người dân luyện đan, cho tới thế kỷ X thuốc súngbắt đầu được sử dụng làm vũ khí. Sau đó qua quy trình sử dụng nó đã được tăng cấp cải tiến thật nhiều vớinhiều tên thường gọi rất khác nhau. Và trong quy trình tiến công Trung Quốc người Mông cổ đã học đượccách làm thuốc súng và từ đó Viral sang Tây Á rồi đến châu Âu.d) Kim chỉ nam.Từ thế kỷ III TCN người Trung Quốc đã ý tưởng sáng tạo ra “Tư nam” đó là một dụng cụ chỉ hướng.Sau đó những thầy tử vi đã ý tưởng sáng tạo ra kim nam châm hút tự tạo, thứ nhất la bàn đượcdùng để xem hướng đất rồi mới được sử dụng trong việc đi biển. Nửa sau thế kỷ XII la bànđược truyền sang Arập ròi sang châu Âu2. Ý nghĩa:Đối với trung quốc bốn ý tưởng sáng tạo trên Ra đời không riêng gì có trực tiếp giúp cải tổ đời sống vậtchất và tinh thần của con người Trung Quốc, mà này còn là một những góp phần không nhỏ củamột nền văn minh cho toàn quả đât.Đối với toàn thế giới sự Ra đời của kĩ thuật làm giấy, kĩ thuật in, thuốc súng và tiềm năng đã nângcao được vị thế của loài người, đưa quả đât tiến lên một bước trong quy trình chinh phục tựnhiên và tranh đấu với tự nhiên với chính con người để sống sót và tăng trưởng.Câu 8Quá trình hình thành tư tưởng nho giáo và phân tích những điểm lưu ý chính của tư tưởng này.Nêu ảnh hưởng của nho giáo trong đời sống xã hội Việt Nam lúc bấy giờ.1. Quá trình hình thành tư tưởng nho giáo và phân tích những điểm lưu ý của tư tưởng này.a) Quá trình hình thành10Nho gia là trường phái tư tưởng quan trọng nhất ở Trung Quốc. Người đặt cơ sở thứ nhất củaNho gia là Khổng tử. Nho gia tôn vinh chữ nhân, chủ trương lễ trị, phản đối pháp trị. Nho gia đềcao Tam cương, Ngũ thường, cùng với tư tưởng Chính danh định phận và tôn vinh tư tưởngThiên mệnh. Giá trị quan trọng nhất trong tư tưởng của Khổng Tử là về giáo dục. Ông chủtrương dạy học cho toàn bộ mọi người.Tiếp sau Khổng Tử là Mạnh Tử người thừa kế và tăng trưởng học thuyết Nho gia them một bướcTới thời Hán Vũ Đế (140-87 TCN), đồng ý đề xuất kiến nghị của Đổng Trọng Thư, Hán Vũ Đế đã ralệnh “bãi truất bách gia, duy nhất Nho thuật”, Nho gia đã được tôn vinh một cách tuyệt đối vànâng lên thành Nho giáo.b) Đặc điểm của Nho giáo…………………………………………………Câu 9Điều kiện hình thành nền văn minh khu vực Đông nam Á và những thành tựu cơ bản của nềnvăn minh đó, Việt Nam đã có những góp phần gì cho nền văn minh khu vực1. Điều kiện hình thành nền văn minh khu vực ĐNAa) Điều kiện tự nhiên của Khu vực Đông Nam Á thuận tiện cho những bước đón thứ nhất của con người. Vì thế cóthể hiểu được tại sao con người đã xuất hiện ở vùng đất ày từ rất xa xưa. Cùng sinh tụ trên mộtkhu vực địa lý, dân cư Khu vực Đông Nam Á đã sang tạo ra một nền văn hóa truyền thống cổ truyền bản địa có cội nguồn chung từthời tiền sử và sơ sử trước lúc tiếp súc với văn hóa truyền thống Trung Hoa và Ấn Độ. Theo những vậtchứng để lại nhờ việc phát hiện của những nhà khảo cổ hoàn toàn có thể thấy Văn hóa Khu vực Đông Nam Á đã và đang trải quarất nhiều quy trình tăng trưởng rất khác nhau và rồi dần hình thành lên một nền văn minh mới củanhân loại.b) Sự hình thành những vương quốc Khu vực Đông Nam Á còn gắn sát với việc tiếp thu ảnh hưởng văn hóa truyền thống TrungHoa và văn hóa truyền thống Ấn Độ. Những ảnh hưởng này là khá tòa diện và thâm thúy, cả về chữ viết, vănchương, tôn giáo, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp kiến trúc và điêu khắc. Sự tiếp thu đó qua những con phố khácnhau nhưng hầu hết vẫn là thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí thông thương và việc xâm chiếm. Tuy phảichịu ảnh hưởng khá thâm thúy của hai nền văn hóa truyền thống cổ truyền lớn tuy nhiên Khu vực Đông Nam Á vẫn là Khu vực Đông Nam Á một khu vực đượccoi là “Châu Âu giáo mùa” cũng luôn có thể có những bản sắc và những thành tựu riêng không liên quan gì đến nhau mang đậmchất ĐNA2. Những thành tựu cơ bản của nền văn minh ĐNA11Cư dân Khu vực Đông Nam Á lấy sản suất nông nghiệp lúa nước làm phương thức hoạt động và sinh hoạt giải trí kinh tế tài chính hầu hết.Do đó không riêng gì có có những nét tương đương về canh tác và hệ thồng thủy lợi, mà đến những phongtục tập quán không ít cũng chịu ràng buộc của của nền nông nghiệp lúa nước.a) Trước khi những tôn giáo được truyền bá vào Khu vực Đông Nam Á, dân cư nơi đây đã dùng thuyết “vạn vậthữu linh” để chỉ toàn bộ những hình thức tín ngưởng. Trong số đó sớm nhất là bái vật giáo vớinhững ý niệm về sức mạnh siêu nhiên của tự nhiên.Quan niệm “vạn vật hữu linh” đã tồn tại trong những tín ngưỡng dân gian và có tác động khôngnhỏ đến những tôn giáo được truyền bá vào và một phần làm biến dạng nó, biến nó thành cái củamình: như Ăng co vát ở Campuchia, Bánh xe luân hồi bằng đá điêu khắc ở Thái Lan,b) Khác với văn hóa truyền thống chữ viết của người Hán và Ấn Độ, văn hóa truyền thống dân cư nông nghiệp Khu vực Đông Nam Á tắmmình trong nền văn hóa truyền thống cổ truyền dân gian. Tín ngưỡng, lễ hội gắn sát với chu ký nông nghiệp, thờcúng tổ tiên. Cơ cấu của lễ hội gồm có hai phần đó là Lễ và Hội xen kẽ hòa quyện vào nhaurất khăng khít, Ngoài ra lễ hội khu vực Khu vực Đông Nam Á còn mang tính chất chất chất thống nhất cao như Tết cổtruyền ở những nước đều phải có với hình thức gần tương tự nhau và thời gian cũng tương tự nhau.c) Qua những văn bia người ta biết rằng Khu vực Đông Nam Á cổ xưa đã sử dụng chữ viết đươc gia nhập từ Ấn Độlà chính. Tuy nhiên trong quy trình lịch sử lâu dài việc sang tạo ra chữ viết và quy trình cảitiến nó của những dân cư Khu vực Đông Nam Á không phải là một sự bắt chước đơn thuần và giản dị mà là cả một quá trìnhcông phu và sang tạo, một thành tựu đáng kể về văn hóa truyền thống của khu vực.Nền văn học dân gian của những dân tộc bản địa Khu vực Đông Nam Á cũng rất phong phú và phong phú về thể loại đó lànhững truyện thần thoại cổ xưa, truyền thuyết, cổ tích, truyện cười, ngụ ngôn, truyện trạng…mặc dùcó chịu ràng buộc của văn học Hán và Ấn Độ tuy nhiên văn học Khu vực Đông Nam Á vẫn mang được bản sắcriêng.Ngoài ra văn hóa truyền thống Khu vực Đông Nam Á còn thật nhiều bản sắc riêng không liên quan gì đến nhau nữa như: Chiếc nhà sàn, Thích múa háttập thể, hát đối…3. Việt Nam đã có những góp phần gì cho nền văn minh khu vực?…………………Câu 10Điều kiện hình thành nền văn minh Hy Lạp – La Mã và những thành tựu cơ bản của nền vănminh Hy Lạp – La Mã cổ đại.121. Diều kiện hình thành nền văn minh Hy Lạp – La Mãa) Điều kiện hình thành nền văn minh Hy Lạp* Địa lý và dân cư:- Vùng đất của toàn thế giới Hy Lạp cổ đại to nhiều hơn nước Hy Lạp ngày này thật nhiều, nó gồm miềnNam bán hòn đảo Bancăng (Balkans), những hòn đảo trên biển khơi Êgiê (Aegean) và phía tây Tiểu Á. Trungtâm của toàn thế giới Hy Lạp cổ đại nằm ở vị trí phía nam bán hòn đảo Bancăng.- Đất đai Hy Lạp không được phì nhiêu, không thuận tiện cho việc trồng cây lương thực, địahình lại còn bị chia cắt thành nhiều vùng đồng bằng nhỏ hẹp. Nhưng bù lại, Hy Lạp có nhiềuvũng, vịnh, thuận tiện cho việc lập những hải cảng. Ở đây còn tồn tại nhiều tài nguyên lại tươngđối dễ khai thác như đồng, vàng, bạc...Chính vì vậy, kinh tế tài chính Hy Lạp cổ đại chú trọng phát triểnvề công, thương nghiệp hơn nông nghiệp, nhất là marketing thương mại đường thủy. Đặc điểm này củakinh tế cũng làm cho nền văn minh Hy Lạp cổ tuy tăng trưởng sau văn minh Ai Cập cố, nhưngnhững lái buôn Hy Lạp trong quy trình ngang dọc trên Địa Trung Hải cũng học được nhiều điềuhay từ Ai Cập và Lưỡng Hà.- Về dân cư, dân Hy Lạp cổ đại gồm nhiều tộc người như người Êôliêng (Eolien), Akêăng(Acheen), Đôriêng (Dorien)...Lúc đầu những tộc người này đều gọi theo tên riêng từ thời bộ lạccủa mình, tới thế kỉ VIII-VII TCN những tộc người này đều tự gọi một tên chung là Helen(Hellenes) và gọi giang sơn mình là Hella (Hella) tức Hy Lạp .b) Điều kiện hình thành nền văn minh La Mã.- Bán hòn đảo Italia, nơi hình thành nhà nước La Mã cổ đại nằm ở vị trí Nam Âu như một chiếc chânngười chìa ra Địa Trung Hải.- Bán hòn đảo Italia có nhiều đồng bằng, tương đối thuận tiện cho việc tăng trưởng nông nghiệp,trong tâm đất lại chứa nhiều tài nguyên, thuận tiện cho nghề luyện kim. Địa hình ở đây lạikhông bị chia cắt, tạo Đk cho việc thống nhất. Bờ biển ở phía nam bán hòn đảo có nhiều vịnh,cảng thuận tiện cho tàu bè trú ẩn khi thời tiết xấu. Do Đk địa lí như vậy nên bán đảoItalia có Đk tiếp xúc với những nền văn minh tăng trưởng sớm ở phương Đông.- Người dân xuất hiện sớm nhất ở trên bán hòn đảo Italia được gọi là Italiot, trong số đó bộ phận sốngtrên đồng bằng latium được gọi là người Latinh (Latin), ngoài ra còn tồn tại một số trong những nhỏ người gốcGôloa, gốc Hy Lạp.2. Những thành tựu cơ bản của nền văn minh Hy Lạp – La Mãa) Những thành tựu cơ bản của văn minh Hy Lạp.13Tuy xuất hiện muộn hơn nền văn minh Ai Cập nhưng nhờ tiếp thu được nhiều giá trị từ Ai Cậpvà Lưỡng Hà cổ đại và tăng trưởng lên, thổi lên tầm khái quát, nên nền văn minh Hy Lạp cổ đạiđã có thật nhiều góp phần giá trị.* Chữ viết: Về chữ viết, người Hy Lạp cổ đại đã nhờ vào khối mạng lưới hệ thống chữ viết của người Phênixi(Phoenicia) rồi tăng cấp cải tiến, bổ xung thành một khối mạng lưới hệ thống vần âm mới gồm 24 vần âm. Từ chữ HyLạp cổ sau này đã tạo nên nên chữ Latinh và chữ Slavơ. Đó là cơ sở chữ viết mà nhiều dântộc trên toàn thế giới ngày này đang sử dụng.* Văn học: Văn học Hy Lạp cổ đại hoàn toàn có thể chia ra làm ba bộ phận hầu hết có liên quan vớinhau, đó là thần thoại cổ xưa, kịch, thơ.- Người Hy Lạp có một khối mạng lưới hệ thống thần thoại cổ xưa rất phong phú để mô tả toàn thế giới tự nhiên, nói lênkinh nghiệm môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường và cả tâm tư nguyện vọng sâu kín của con người. Hầu như trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thời đócó việc gì thì đều phải có thần bảo trợ, lo về việc làm đó. Kho tàng thần thoại cổ xưa Hy Lạp mãi tới ngàynay còn được nhiều môn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp ở những nước trên toàn thế giới khai thác. Đây là một dân tộc bản địa cómột kho tàng thần thoại cổ xưa mà nhiều dân tộc bản địa lớn trên toàn thế giới phải ghen tị. Về sau, khi có chữviết, kho tàng thần thoại cổ xưa này được Hêdiốt ( nhà thơ Hy Lạp sống vào thế kỉ VIII TCN ) hệthống lại trong tác phẩm Gia phả những thần.- Thơ ca là thể loại văn học rất tăng trưởng, đặc biệt quan trọng nó có thế mạnh khi chưa tồn tại chữ viết. Tiêubiểu nhất phải kể tới tác phẩm Iliat và Ôđixê của Homer ( thế kỉ IX TCN ). Tới thế kỉ VII-VITCN xuất hiện nhiều nhà thơ được công chúng ưa thích như Acsilôcút, Xôlông, Xaphô,Anacrêông...- Hy Lạp là quê nhà của kịch nói phương Tây. Ở đây có cả thảm kịch lẫn hài kịch. Những nhàviết kịch nổi tiếng thời đó như Etsin, Sôphôclơ, Ơripit...* Sử học: Từ thế kỉ VIII-VI TCN, lịch sử Hy Lạp chỉ được truyền lại bằng truyền thuyết và sửthi. Đến thế kỉ V TCN lịch sử ở Hy Lạp mới trở thành một bộ môn riêng không liên quan gì đến nhau. Các nhà viết sửtiêu biểu của Hy Lạp thời đó là Hêrôđôt (Herodotus) với cuốn Lịch sử trận chiến tranh Hy-Ba ,Tuyxiđit (Thuycudides) cuốn Lịch sử trận chiến tranh Plôpônedơ.* Kiến trúc, điêu khắc: Những khu công trình xây dựng kiến trúc của Hy Lạp cổ đại không hùng vĩ như của AiCập cổ đại nhưng nó lại nổi trội ở sự thanh thoát, hài hoà. Các khu công trình xây dựng kiến trúc ở Hy Lạp cổđại thường được xây dựng trên những nền móng hình chữ nhật với những dãy cột đá tròn ởbốn mặt. Qua nhiều thế kỉ, người Hy Lạp cổ đại đã tạo nên ra ba kiểu cột mà ngày nayngười ta vẫn thể hiện trong trường phái “cổ xưa”.Kiểu Đôric (thế kỉVIITCN), trên cùng lànhững phiến đá vuông giản dị không còn trang trí; kiểu Lônic (t.kỉ V TCN) cột đá tròn thon hơn,có đường cong ở bốn góc phiến đá hình vuông vắn như hai lọn tọc uốn; kiểu Côranh ( thế kỉ IVTCN ) có những cành lá dưới những đường cong, thường cao hơn và bệ đỡ cầu kì hơn.14- Các khu công trình xây dựng kiến trúc tiêu biểu vượt trội thời bấy giờ là đền Pactơnông (Parthenon) ở Aten, đền thờthần Dớt (Zeus) ở núi Olempia, đền thờ nữ thần Atena (Athena).- Các nhà điêu khắc ở Hy Lạp cổ đại cũng để lại nhiều tác phẩm tới giờ đây vẫn xứng danh làmẫu mực cho điêu khắc như những pho tượng Vệ nữ ở Milô, tượng Lực sĩ ném đĩa, tượng nữ thầnAtena, tượng thần Hecmet...Những nhà điêu khắc tiêu biểu vượt trội thời đó như Phiđat ( Phidias),Mirông( Miron),Pêliklêt,(Polykleitos)...* Khoa học tự nhiên: Thế giới Hy Lạp cổ đại còn góp sức cho quả đât nhiều nhà bác học màđóng góp của tớ tới nay vẫn còn đấy giá trị như: Ơclit (Euclide), người đưa ra những tiên đề hình họcđặt cơ sở cho môn hình học sơ cấp. Pitago ( Pythagoras), ông đã chứng tỏ định lí mang tênông và ngay từ thế kỉ V TCN ông đã đưa ra giả thuyết trái đất hình cầu. Talét (Thales), ngườiđã đưa ra Tỉ lệ thức (Định lí Talét). Đặc biệt là Acsimet (Archimede), người đã đưa ra nguyên líđòn bẩy, chế ra gương cầu lõm, máy bắn đá và phát hiện ra lực đẩy tác động lên một vật nếuvật đó trong tâm chất lỏng (lực đẩy Acsimet).* Triết học: Hy Lạp cổ đại là quê nhà của triết học phương Tây, ở đây có cả hai trường pháitriết học duy vật và duy tâm. Đại diện cho trường phái duy vật là những nhà triết học nổi tiếngnhư: Talét (Thales), Hêraclit (Heracleitus), Đêmôcrit (Democritus)... Đại diện cho trường pháiduy tâm là những nhà triết học: Platôn, Arixtôt.* Luật pháp và tổ chức triển khai nhà nước: Các vương quốc ở phương Tây chịu ràng buộc nhiều về hệthống pháp lý và cách tổ chức triển khai nhà nước từ Hy Lạp cổ đại.- Nhà nước ở Hy Lạp cổ đại hình thành trên cơ sở sự tan rã của xã hội thị tộc. Nhà nước dânchủ chủ nô ở Hy Lạp ngày càng được hoàn thiện qua những cải cách của Xôlông (Solon),Clisten (Clisthenes) và Pêliclêt (Pericles).- Về luật pháp, bộ luật cổ nhất của Hy Lạp là bộ luật Đracông (Dracon), bộ luật này còn có nhữnghình phạt rất khắc nghiệt, có khi chỉ đánh cắp cũng trở nên xử tử. Sau này, nhờ những cải cách củaXôlông, Clisten, luật pháp Hy Lạp ngày càng mang tính chất chất dân chủ hơn (nhưng cũng chỉ công dântự do mới được hưởng, nô lệ thì không).b) Những thành tựu của nền văn minh La Mã.Người La Mã không riêng gì có thừa kế nền văn minh của người Hy Lạp thời cổ đại mà còn tồn tại nhữngđóng góp đáng kể, tạo thành nền văn minh Hy-La, cơ sở của văn minh Tây Âu sau này.* Chữ viết: Từ chữ Hy Lạp cổ, người La Mã đã nêu lên một loại chữ riêng của tớ mà ngày nayta quen gọi là chữ Latinh. Đây là một thứ chữ viết đơn thuần và giản dị, thuận tiện nên đã được sử dụng15rộng rãi trong toàn bộ đế quốc và sau này đang trở thành chữ viết của nhiều vương quốc trên thếgiới.* Văn học: Văn học La Mã cổ đại cũng luôn có thể có nhiều thể loại như thơ, kịch, sử thi với những tác giả nổitiếng như Xixêrông (Xixeron), Viêcghin (Vergil), Hôratiut (Horatius).* Sử học: Từ thế kỉ III TCN, người La Mã đã có viết sử nhưng họ viết bằng chữ Hy Lạp. Ngườiđầu tiên viết sử La Mã bằng chữ Hy Lạp là Phabiut.Người viết sử La Mã bằng chữ Latinh thứ nhất là Cato(234-149 TCN). Sau này còn nhiều ngườikhác như Plutac, Tacitus.* Triết học: Các nhà triết học La Mã đã và đang thừa kế truyền thống cuội nguồn của triết học Hy Lạp, kếthừa những tư tưởng duy vật của Đêmôcrit. Những nhà triết học tiêu biểu vượt trội thời kì đó như:Lucretius, Ciceron.* Luật pháp: Bộ luật thành văn cổ nhất ở La Mã là bộ Luật 12 bảng. Nó được gọi như vậy vìđược khắc vào 12 bảng đá vào năm452 TCN.* Khoa học tự nhiên: Các nhà khoa học người La Mã cũng luôn có thể có công sưu tập, tổng hợp nhữngkiến thức khoa học khắp vùng Địa Trung Hải. Những nhà khoa học nổi tiếng thời đó nhưPlinius, Ptôlêmê, Hêrôn* Y học: Ông tổ của Y học phương Tây là Hipôcrat (Hippocrates). Ông đặc biệt quan trọng được đời sauluôn nhớ tới bởi lời thề Hypôcrat khi nhắc những người dân bước chân vào ngành y. Cuốn Phươngpháp chữa bệnh của Ông để lại đã được sử dụng làm sách giáo khoa cho nhiều trường ĐH ởchâu Âu mãi tới thời cận đại.* Kiến trúc và điêu khắc: Một trong những giá trị kiến trúc của người La Mã thể hiện qua cáccầu vòm bằng đá điêu khắc. Nhờ những chiếc cầu này mà khối mạng lưới hệ thống giao thông vận tải lối đi bộ tiếp nối đuôi nhau những vùng của đếchế La Mã trở nên thuận tiện.Công trình kiến trúc La Mã nổi tiếng hay được nhắc tới là đền Pactơnông, đấu trường Côlidêvà Khải hoàn môn. Kiến trúc sư La Mã nổi tiếng thời đó là Vitorius.Điêu khắc La Mã có cùng phong thái với điêu khắc Hy Lạp. Những bức tượng phật còn sót lại ở thànhRôma và những phù điêu trên Khải hoàn môn là hiện vật tiêu biểu vượt trội cho điêu khắc La Mã.16