Thủ Thuật Hướng dẫn Đề cương ôn tập môn sinh lớp 10 hk1 Mới Nhất
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Đề cương ôn tập môn sinh lớp 10 hk1 được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-29 13:34:09 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
Đề cương ôn tập môn sinh học lớp 10 đã được update. Để làm quen với những dạng bài hay gặp trong đề thi, thử sức với những vướng mắc khó giành điểm 9 – 10 và có kế hoạch thời hạn làm bài thi thích hợp, những em truy vấn link thi Online học kì 2 môn Toán lớp 10 có đáp án
Lấy lại gốc, tổng ôn kiến thức và kỹ năng, thăng hạng điểm số lớp 10 cùng bộ tài liệu HOT
- Đề thi thử giữa kì 2 môn Sinh lớp 10 năm 2022 – 2022 có đáp án
- Đề thi giữa học kì 1 môn Sinh học lớp 10 Trường THPT Yên Lạc năm 2022 – 2022.docx
- Đề thi cuối học kỳ 2 môn Sinh lớp 10 Trường THPT Tân Túc năm 2015-2022
Previous Trang 1 Trang 2 Trang 3 Trang 4 Trang 5 Trang 6 Trang 7 Trang 8 Next
Đề cương ôn tập môn sinh học lớp 10 ×
Previous Trang 1 Trang 2 Trang 3 Trang 4 Trang 5 Trang 6 Trang 7 Trang 8 Next
Đề cương học kì 1 môn Sinh lớp 10 với khá đầy đủ đủ những nội dung lí thuyết cần ôn giúp những em củng cố lại kiến thức và kỹ năng, sẵn sàng sẵn sàng cho kì thi sắp tới đây.
Bài 1. CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG
CÁC CẤP TỔ CHỨC CỦA THẾ GIỚI SỐNG
Các cấp tổ chức triển khai của toàn thế giới sống: Nguyên tử - phân tử - bào quan - tế bào - mô - cơ quan - hệ cơ quan - khung hình - quần thể - quần xã- hệ sinh thái xanh - sinh quyển.
Các cấp tổ chức triển khai sống chính: Tế bào, khung hình, quần thể, quần xã, hệ sinh thái xanh.
Mọi khung hình sống đều được cấu trúc từ tế bào và những tế bào chỉ được sinh ra bằng phương pháp phân loại tế bào.
Thế giới sinh vật được tổ chức triển khai theo thứ bậc rất ngặt nghèo, trong số đó tế bào là cty tổ chức triển khai cơ bản của yếu tố sống.
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC CẤP TỔ CHỨC SỐNG
Tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc
Tổ chức sống cấp dưới làm nền tảng để xây hình thành tổ chức triển khai sống cấp trên.
Tổ chức sống cao hơn không riêng gì có có những điểm lưu ý của tổ chức triển khai sống thấp cấp mà còn tồn tại những đặc tính nổi trội hơn.
Hệ thống mở và tự kiểm soát và điều chỉnh
Hệ thống mở: Sinh vật ở mọi tổ chức triển khai đều không ngừng nghỉ trao đổi vật chất và nguồn tích điện với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên - sinh vật không riêng gì có chịu sự tác động của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên mà còn góp thêm phần làm biến hóa môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên.
Mọi Lever tổ chức triển khai từ sống đến cao đều phải có những cơ chế tự kiểm soát và điều chỉnh để đảm bảo duy trì và điều hòa sự cân đối trong khối mạng lưới hệ thống -- khối mạng lưới hệ thống cân đối và tăng trưởng.
Thế giới sống liên tục tiến hóa
Thế giới sinh vật liên tục sinh sôi nảy nở và không ngừng nghỉ tiến hóa.
Các sinh vật trên Trái Đất đều phải có điểm lưu ý chung do có chung nguồn gốc nhưng luôn tiến hóa theo nhiều hướng rất khác nhau -- toàn thế giới sống phong phú và phong phú.
Bài 2 - CÁC GIỚI SINH VẬT
Giới và khối mạng lưới hệ thống phân loại 5 giới
Giới là cty phân loại lớn số 1, gồm có những ngành sinh vật có chung những điểm lưu ý nhất định.
Hệ thống phân loại từ thấp đến cao như sau : Loài ( species) - chi (Genus) - họ (family) - bộ (ordo) - lớp (class) - ngành (division) - giới (regnum).
Dựa vào những điểm lưu ý chung của mỗi nhóm sinh vật, hai nhà khoa học : Whittaker và Margulis đưa ra khối mạng lưới hệ thống phân loại giới:
- Giới Khởi sinh (Monera) [Tế bào nhân sơ]
- Giới Nguyên sinh(Protista)
- Giới Nấm(Fungi)
- Giới Thực vật(Plantae)
- Giới Động vật(Animalia)
Đặc điểm chính của mỗi giới
Giới Khởi sinh (Monera)
Đại diện: vi trùng
Đặc điểm: nhân sơ, nhỏ bé (1-5 micromet)
Phân bố: vi trùng phân loại rộng tự do.
Phương thức sinh sống: hoại sinh, tự dưỡng, kí sinh…
Giới Nguyên sinh (Protista)
Đại diện: tảo, nấm nhầy, động vật hoang dã nguyên sinh.
Tảo: là sinh vật nhân thực, đơn bào hoặc đa bào, có sắc tố quang hợp, quang tự dưỡng, sống trong nước.
Nấm nhầy: là sinh vật nhân thực, dị dưỡng, hoại sinh. Cơ thể tồn tại ở cả 2 pha: pha đơn bào giống trùng amip, pha hợp bào là khối chất nhầy chứa nhiều nhân.
Động vật nguyên sinh: phong phú. Là những sinh vật nhân thực, dị dưỡng hoặc tự dưỡng.
Giới Nấm (Fungi)
Đại diện: nấm men, nấm sợi, nấm đảm, địa y.
Đặc điểm chung: nhân thực, khung hình đơn bào hoặc đa bào, cấu trúc dạng sợi, phần lớn thành tế bào có chứa kitin.
Sinh sản: hữu tính và vô tính nhờ bào tử.
Sống dị dưỡng.
Giới Thực vật (Plantae)
Giới Thực vật gồm những ngành: Rêu, Quyết, Hạt trần, Hạt kín
Đặc điểm: đa bào, nhân thực, hoàn toàn có thể quang hợp, sống tự dưỡng, có thành tế bào được cấu trúc bằng xenlulôzơ.
Vai trò: phục vụ thức ăn cho giới động vật hoang dã, điều trung khí hậu, hạn chế xói mòn, sụt lở, lũ lụt, hạn hán, giữ nguồn nước ngầm, phục vụ những thành phầm phục vụ nhu yếu của con người.
Giới Động vật (Animalia)
Giới Động vật gồm những ngành: Thân lỗ, Ruột khoang, Giun dẹp, Giun tròn, Giun đốt, Thân mềm, Da gai và Động vật có dây sống.
Đặc điểm: đa bào, nhân thực, dị dưỡng, hoàn toàn có thể di tán, phản ứng nhanh, khung hình có cấu trúc phức tạp, chuyên hóa cao.
Vai trò: góp thêm phần làm cân đối hệ sinh thái xanh, phục vụ thức ăn, nguyên vật tư… cho con người…
CHƯƠNG I. THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA TẾ BÀO
Bài 3 - CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC VÀ NƯỚC
Các nguyên tố hoá học
Các nguyên tố C,H,O,N chiếm 96% khối lượng khung hình sống. C là nguyên tố đặc biệt quan trọng quan trọng tạo ra sự phong phú những đại phân tử hữu cơ
Nguyên tố đa lượng:
- Các nguyên tố có tỷ suất > 0,01%
- Tham gia cấu trúc những đại phân tử như prôtêin, axit nucleic,…
- VD : C, H, O, N, S, P, K…
Các nguyên tố vi lượng:
- Các nguyên tố có tỷ suất nhỏ 0,01%
- VD : F, Cu, Fe, Mn, Mo, Se, Zn, Co, B, Cr…
Vai trò :
- Tham gia xây hình thành cấu trúc tế bào.
- Thành phần cơ bản của enzim, vitamin…
Cấu trúc và đặc tính lý hoá của nước:
Phân tử nước được cấu trúc từ là 1 nguyên tử ôxy với 2 nguyên tử hyđrô bằng link cộng hoá trị.
Phân tử nước có tính phân cực.
Giữa những phân tử nước có lực mê hoặc tĩnh điện (do link hyđrô) tạo ra mạng lưới nước.
Vai trò của nước riêng với tế bào:
Là thành phần cấu trúc và dung môi hoà tan và vận chuyển những chất cần cho hoạt động và sinh hoạt giải trí sống của tế bào.
Là môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên và nguồn nguyên vật tư cho những phản ứng sinh lý, sinh hoá của tế bào.
Tham gia điều hoà, trao đổi nhiệt của tế bào và khung hình…
Bài 4+5 - CACBOHIĐRAT VÀ LIPIT + PRÔTÊIN.
Cacbohyđrat: (Đường)
Cấu tạo chung :
Hợp chất hữu cơ chứa 3 nguyên tố : C, H, O.
Cấu tạo theo nguyên tắc đa phân. Đơn phân : glucôzơ, fructôzơ, galactôzơ.
Các loại cacbonhydrat.
Đường đơn: (monosaccarit)
Gồm nhiều chủng loại đường có từ 3-7 nguyên tử C.
Đường 5 C (Ribôzơ,đeôxyribôzơ), đường 6 C (Glucôzơ, Fructôzơ, Galactôzơ).
Đường đôi: (Disaccarit)
Gồm 2 phân tử đường đơn link với nhau bằng link glucôzit.
Mantôzơ (đường mạch nha) gồm 2 phân tử Glucôzơ, Saccarôzơ (đường mía) gồm 1 phân tử Glucôzơ và 1 phân tử Fructôzơ, Lactôzơ (đường sữa) gồm 1 phân tử glucôzơ và 1 phân tử galactôzơ.
Đường đa: (polisaccarit)
Gồm nhiều phân tử đường đơn link với nhau bằng link glucôzit.
Glicôgen, tinh bột, xenlulôzơ, kitin…
Chức năng của Cacbohyđrat:
Là nguồn phục vụ nguồn tích điện cho tế bào.
Tham gia cấu trúc nên tế bào và những bộ phận của khung hình…
Lipit: (chất béo)
Cấu tạo của lipit:
Lipit đơn thuần và giản dị: (mỡ, dầu, sáp): Gồm 1 phân tử glyxêrol và 3 axit béo
Phôtpholipit: (lipit đơn thuần và giản dị): Gồm 1 phân tử glyxêrol link với 2 axit béo và 1 nhóm phôtphat (alcol phức).
Stêrôit: Là Colesterôn, hoocmôn giới tính ơstrôgen, testostêrôn.
Sắc tố và vitamin: Carôtenôit, vitamin A, D, E, K…
Chức năng:
Cấu trúc nên khối mạng lưới hệ thống màng sinh học.
Nguồn nguồn tích điện dự trữ.
Tham gia nhiều hiệu suất cao sinh học khác.
Protein.
Prôtêin là chất hữu cơ, có cấu trúc đa phân được cấu trúc từ những đơn phân là axit amin
Có 20 loại axit amin
Số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp những axit amin quy định tính phong phú của Prôtêin
Chức năng của prôtêin
- Cấu tạo ra tế bào và khung hình. Ví dụ: Colagen trong những mô link
- Dự trữ axit amin. Ví dụ: Cazêin trong sữa, prôtêin trong hạt
- Vận chuyển những chất. Ví dụ: Helmôglôbin trong máu
- Bảo vệ khung hình. Ví dụ: Các kháng thể
- Thu nhận thông tin. Ví dụ: Các thụ thể trong tế bào
- Xúc tác cho những phản ứng sinh hóa. Ví dụ: Các loại enzim trong khung hình
Bài 6. AXIT NUCLÊIC
Axit đêôxiribônuclêic - (ADN)
Cấu trúc hóa học của ADN
ADN cấu trúc từ những nguyên tố C, H, O, N, P
ADN là một đại phân tử, cấu trúc theo nguyên tắc đa phân gồm nhiều đơn phân là những nuclêôtit (viết tắt là Nu)
Cấu tạo một nuclêôtit:
Đơn phân của ADN là Nucleotit, cấu trúc gồm 3 thành phần:
Đường đêoxiribôza: C5H10O4
Axit phốtphoric: H3PO4
Bazơ nitơ: gồm 2 loại chính: purin và pirimidin:
+ Purin: nuclêôtit có kích thước to nhiều hơn: A (Adenin) và G (Guanin) ( có cấu trúc vòng kép)
+ Pirimidin: nuclêôtit có kích thước nhỏ hơn: T (Timin) và X (Xitozin) ( có cấu trúc vòng đơn)
Tất cả những nuclêôtit đều giống nhau thành phần đường và photphat, nên người ta vẫn gọi tên thành phần bazơ nitơ là tên thường gọi Nu: Nu loại A, G, T, X...
Bazơ nitơ link với đường tại vị trí C thứ 1; nhóm photphat link với đường tại vị trí C thứ 5 tạo thành cấu trúc 1 Nucleotit.
Sự tạo mạch
Khi tạo mạch, nhóm photphat của Nuclêôtit đứng trước sẽ tạo link với nhóm OH của Nu đứng sau (tại vị trí C số 3). Liên kết này là link photphodieste (nhóm photphat tạo link este với OH của đường của nó và tạo link este thứ hai với OH của đường của Nuclêôtit tiếp theo đó => đieste). Liên kết này, tính theo số thứ tự đính với C trong đường thì sẽ là phía 3'-OH; 5'-photphat.
Cấu trúc không khí của ADN:
Hai mạch đơn xoắn kép, tuy nhiên tuy nhiên và ngược chiều nhau.
Xoắn từ trái qua phải, gọi là xoắn phải, tạo ra những chu kì xoắn nhất định mỗi chu kì gồm 10 cặp nuclêôtit và có chiều dài 34A0, đường kính là 20 A0.
Tính chất ADN:
Tính phong phú trên cơ sở số lượng, thành phần và trình tự sắp xếp của những nuclêôtit.
Axit ribônuclêic - ARN
Khái niệm.
ARN được cấu trúc từ những nucleotit ( có 3 loại: mARN, tARN, rARN)
Có trong nhân, nhiễm sắc thể, ty thể, lạp thể, đặc biệt quan trọng có nhiều trong ribôsôm
Trong ARN thường có nhiều base nitơ chiếm tỉ lệ 8-10%
Hầu hết đều có cấu trúc bậc một (trừ mARN ở đoạn đầu).
Cấu trúc.
Thành phần cấu trúc.
Là đại phân tử hữu cơ, cấu trúc theo nguyên tắc đa phân, gồm nhiều đơn phân link với nhau tạo thành.
Có cấu trúc từ những nguyên tố hoá học : C,H,O,N, P.
Cấu trúc đơn phân ( nuclêôtit)
Một đơn phân ( nuclêôtit) được cấu trúc bởi 3 thành phần:
Đường ribôz: C5H10O5
Axit phốtphoric: H3PO4
Bazơ nitric gồm 2 loại chính: purin và pirimidin
+ Purin: Nucleotit có kích thước to nhiều hơn gồm A (Adenin) và G (Guanin)
+ Pirimidin: Nucleotit có kích thước nhỏ hơn gồm U (uraxin) và X (Xitozin)
Sự tạo thành mạch in như ADN
Phân loại: gồm có 3 loại:
ARN thông tin - mARN
ARN có trong nhân, tế bào chất, được cấu trúc là một mạch pôlynuclêôtit.
Kích thước và số lượng đơn phân tùy từng sợi đơn ADN khuôn.
mARN thường có thời hạn sống ngắn từ 2-3 phút riêng với tế bào chưa tồn tại nhân chuẩn và từ 3-4 giờ riêng với tế bào có nhân chuẩn.
Chức năng: mARN là khuôn trực tiếp trong quy trình dịch mã, truyền thông tin từ ADN đến prôtêin.
ARN vận chuyển - tARN.
tARN được cấu trúc từ một mạch pôlynuclêôtit, có những đoạn có sự link với nhau theo nguyên tắc tương hỗ update đã tạo ra những thùy tròn. Trong những thùy có thùy chứa bộ ba đối mã (anticodon). Đầu 3’ – XXA trái chiều mang axit amin.
Chức năng: mang axit amin đặc hiệu đến ribôxôm để tham gia quy trình dịch mã.
ARN ribôxôm - rARN
rARN là thành phần hầu hết của ribôxôm khu vực sinh tổng hợp chuỗi pôlypeptit, chứa 90% tổng hợp ARN của tế bào và 70-80% loại prôtein.
SO SÁNH ADN VỚI ARN:
Giống nhau
Có cấu trúc đa phân, được cấu trúc từ nhiều đơn phân
1 đơn phân có 3 thành phần
+ H3PO4
+ Đường 5C
+ Bazơ nitríc
Các đơn phân link với nhau bằng link hoá trị tạo thành mạch
Khác nhau:
ADN
ARN
- Đường Đêôxiribôza (C5H10O4)
- Đường ribôza (C5H10O5)
- Có 4 loại Nu: A, T, G, X
- Có 4 loại Nu: A, U, G, X
- Gồm 2 mạch poliNu
- Gồm 1 mạch poliNu
- Dài, nhiều đơn phân
- Ngắn, ít đơn phân
- Thời gian tồn tại lâu
- Thời gian tồn tại ngắn
CHƯƠNG II. CẤU TRÚC TẾ BÀO
Bài 7 - TẾ BÀO NHÂN SƠ
CẤU TẠO TẾ BÀO NHÂN SƠ.
Thành tế bào:
Thành tế bào là Peptiđôglican
Vai trò: Quy định hình dạng tế bào
Màng sinh chất:
Cấu tạo từ 2 lớp photpholipit và Prôtêin
Vai trò: Bảo vệ tế bào
Vỏ nhày (ở một số vi trùng):
Bảo vệ vi trùng → Ít bị bạch cầu tiêu diệt
Lông và roi
Lông (Nhung mao): Giúp vi trùng bám vào tế bào chủ
Roi (tiên mao): Giúp vi trùng di tán
Tế bào chất:
Nằm giữa màng sinh chất và vùng nhân
Không có: Khung tế bào, khối mạng lưới hệ thống nội màng, bào quan có màng, chỉ có Ribôxôm
1 số vi trùng có plasmit (là ADN dạng vòng nhỏ nằm trong tế bào chất của vi trùng)
Vùng nhân:
Chưa có màng nhân
Vật chất di truyền là một trong phân tử ADN dạng vòng
PHÂN LOẠI VI KHUẨN:
Dựa vào cấu trúc thành tế bào người ta phân thành 2 loại vi trùng
- Vi khuẩn gram+ (Thành tế bào dày, có màu tím khi nhuộm)
- Vi khuẩn gram- (Thành tế bào mỏng dính, có red color khi nhuộm)
Dùng kháng sinh đặc hiệu để tiêu diệt vi trùng gây bệnh
ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA TẾ BÀO NHÂN SƠ
Kích thước nhỏ (= 1/10 tế bào nhân thực) Có thành tế bào là peptiđôglican
Tế bào chất: Không có: Khung tế bào, khối mạng lưới hệ thống nội màng, bào quan có màng. Chỉ có Ribôxôm
Nhân: Chưa có màng nhân, vật chất di truyền là một phân tử ADN dạng vòng
Bài 8 - TẾ BÀO NHÂN THỰC
Đặc điểm chung của tế bào nhân thực
Có kích thước to nhiều hơn tế bào nhân sơ
Có thành tế bào bằng Xenlulôzơ (Ở tế bào thực vật), hoặc kitin (ở tế bào nấm) hoặc có chất nền ngoại bào (ở tế bào động vật hoang dã)
Tế bào chất: Có khung tế bào, khối mạng lưới hệ thống nội màng và những bào quan có màng
Nhân: Có màng nhân.
Cấu trúc của tế bào nhân thực
Nhân tế bào
Cấu tạo
Thường có dạng hình cầu, đường kính khoảng chừng 5μm. Có lớp màng kép bao bọc.
Dịch nhân chứa chất nhiễm sắc (ADN và prôtêin) và nhân con.
Trên màng nhân có nhiều lỗ nhỏ.
Chức năng.
Lưu trữ thông tin di truyền.
Quy định những điểm lưu ý của tế bào.
Điều khiển những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt sống của tế bào.
Lưới nội chất:
Cấu tạo.
Là 1 khối mạng lưới hệ thống ống và xoang dẹp thông với nhau gồm lưới nội chất trơn và lưới nội chất hạt (có đính những hạt ribôxôm)
Chức năng.
Là nơi tổng hợp prôtêin (lưới nội chất hạt)
Tham gia vào quy trình tổng hợp lipit, chuyển hoá đường và phân huỷ chất ô nhiễm của tế bào, khung hình (lưới nội chất trơn).
Ribôxôm.
Cấu tạo: Ribôxôm là bào quan không còn màng. Cấu tạo từ : rARN và prôtêin
Chức năng : Là nơi tổng hợp prôtêin.
Bộ máy Gôngi:
Cấu tạo : Có dạng những túi dẹp xếp cạnh nhau nhưng cái nọ tách biệt với cái kia.
Chức năng Giữ hiệu suất cao lắp ráp, đóng gói và phân phối những thành phầm của tế bào.
Bài 9 - TẾ BÀO NHÂN THỰC (tiếp theo)
Ti thể:
Cấu trúc: Có 2 lớp màng bao bọc: màng ngoài không gấp khúc, màng trong gấp lại tạo thành những mào, trên đó chứa nhiều loại enzim tham gia vào quy trình hô hấp của tế bào. Bên trong ti thể là chất nền chứa ADN và Ribôxôm.
Chức năng: Là nhà máy sản xuất điện phục vụ nguồn nguồn tích điện chính cho tế bào hoạt động và sinh hoạt giải trí là những phân tử ATP (vì có nhiều enzim chuyển hóa đường và những hợp chất hữu cơ khác thành ATP).
Lục lạp:
Cấu trúc: Có hình bầu dục gồm 2 lớp màng bao bọc, bên trong có chứa chất nền cùng vớicác khối mạng lưới hệ thống túi dẹp được gọi là tilacôit. Các tilacôit xếp chồng lên nhau tạo thành cấu trúc gọi là grana. Các grana trong lục lạp được nối với nhau bằng khối mạng lưới hệ thống màng. Trên màng của tilacôit chứa nhiều chất diệp lục và những enzim quang hợp. Trong chất nền của lục lạp có ADN và Ribôxôm.
Chức năng: Là bào quan chỉ có ở tế bào thực vật, có chứa chất diệp lục hoàn toàn có thể quy đổi ánh sáng thành nguồn tích điện hóa học tích lũy dưới dạng tinh bột.
Một số bào quan khác
Không bào:
Có 1 lớp màng bao bọc.
Chức năng: - chứa chất thải độc haị, chứa muối khoáng cùng thật nhiều chất rất khác nhau ( tế bào lông hút ở rễ), chứa sắc tố (tế bào ở cánh hoa).
Ở động vật hoang dã : không bào tiêu hóa, không bào co bóp
Lizôxôm:
Có 1 lớp màng bao bọc chứa nhiều enzim
Chức năng phân hủy những tế bào già và tế bào bị tổn thương không phục hồi được.
Bài 10 - TẾ BÀO NHÂN THỰC (tiếp theo)
Màng sinh chất:
Cấu tạo:
Màng sinh chất có cấu trúc khảm động dày 9nm
Gồm một lớp kép phôtpholipit. Có những phân tử prôtêin xen kẽ (xuyên màng) hoặc ở mặt phẳng.
Các tế bào động vật hoang dã có colestêron làm tăng sự ổn định của màng sinh chất.
Bên ngoài có những sợi của chất nền ngoại bào, prôtêin link với lipit tạo lipôprôtêin hay link với cacbohyđrat tạo glicôprôtêin
Chức năng:
Trao đổi chất với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên một cách có tinh lọc( bán thấm).
Prôtêin thụ thể thu nhận thông tin cho tế bào.
Glicôprôtêin-"dấu chuẩn" giữ hiệu suất cao nhận ra nhau và những tế bào "lạ" (tế bào của những khung hình khác).
Cấu trúc bên phía ngoài màng sinh chất
Thành tế bào
Có ở những tế bào thực vật cấu trúc hầu hết bằng xenlulôzơ và ở nấm là kitin.
Thành tế bào giữ hiệu suất cao quy định hình dạng tế bào và bảo vệ tế bào.
Chất nền ngoại bào:
Cấu tạo chủ yếu bằng nhiều chủng loại sợi glicôprôtêin (cacbohyđrat link với prôtêin kết phù thích hợp với những chất vô cơ và hữu cơ khác).
Chức năng giúp những tế bào link với nhau và thu nhận thông tin.
Bài 11 - VẬN CHUYỂN CÁC CHẤT QUA MÀNG SINH CHẤT
VẬN CHUYỂN THỤ ĐỘNG
Là phương thức vận chuyển những chất mà không tiêu tốn nguồn tích điện.
Cơ sở khoa học:
Dựa theo nguyên lí khuếch tán của những chất từ nơi có nồng độ cao đến nơi có nồng độ nồng độ thấp. Sự khuếch tán nước được gọi là yếu tố thẩm thấu.
Có thể khuếch tán bằng 2 cách:
+ Khuếch tán trực tiếp qua lớp phôtpholipit kép.
+ Khuếch tán qua lớp prôtêin xuyên màng.
Khuếch tán tùy từng sự chênh lệch nồng độ giữa môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên trong và bên phía ngoài tế bào và đặc tính lí hóa của chất khuếch tán.
+ Các chất không phân cực và có kích thước nhỏ như O2, CO2… khuếch tán trực tiếp qua lớp phôtpholipit kép.
+ Các chất phân cực, ion hoặc những chất có kích thước lớn như glucôzơ khuếch tán qua màng nhờ những kênh prôtêin xuyên màng.
Nước qua màng nhờ kênh aquaporin.
Các loại môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài tế bào
Môi trường ưu trương: môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài tế bào có nồng độ của chất tan cao hơn nồng độ của chất tan trong tế bào -- chất tan hoàn toàn có thể di tán từ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài vào bên trong tế bào hoặc nước hoàn toàn có thể di tán từ bên trong ra bên phía ngoài tế bào.
Môi trường đẳng trương: môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài có nồng độ chất tan bằng nồng độ chất tan trong tế bào.
Môi trường nhược trương: môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài tế bào có nồng độ của chất tan thấp hơn nồng độ của chất tan trong tế bào -- chất tan không thể di tán từ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên bên phía ngoài vào bên trong tế bào được hoặc nước hoàn toàn có thể di tán từ bên phía ngoài vào trong tế bào.
VẬN CHUYỂN CHỦ ĐỘNG (VẬN CHUYỂN TÍCH CỰC)
Là phương thức vận chuyển những chất từ nơi có nồng độ thấp đến nơi có nồng độ cao (ngược chiều građien nồng độ) và tiêu tốn nguồn tích điện.
Trên màng tế bào có những bơm ứng với những chất cần vận chuyển, nguồn tích điện được sử dụng là ATP.
VD: Hoạt động của bơm natri-kali: 1 nhóm phôt phat của ATP được gắn vào bơm làm biến hóa thông số kỹ thuật của prôtêin - làm cho phân tử prôtêin link và đẩy 3 Na+ ra ngoài và đưa 2 K+ vào trong tế bào.
NHẬP BÀO VÀ XUẤT BÀO
Nhập bào
Là phương thức đưa những chất vào bên trong tế bào bằng phương pháp làm biến dạng màng sinh chất.
+ Nhập bào gồm 2 loại:
+ Thực bào: là phương thức những tế bào động vật hoang dã “ăn” nhiều chủng loại thức ăn có kích thước lớn như vi trùng, mảnh vỡ tế bào…
Diễn biến: Màng tế bào lõm vào bọc lấy thức ăn -- đưa thức ăn vào trong tế bào -- lizôzim và enzim có tác dụng tiêu hóa thức ăn.
+ Ẩm bào: là phương thức vận chuyển những giọt dịch vào trong tế bào
Xuất bào:
Là phương thức đưa những chất ra bên phía ngoài tế bào bằng phương pháp làm biến dạng màng sinh chất.
CHƯƠNG III. CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG TRONG TẾ BÀO
Bài 13 - KHÁI QUÁT VỀ NĂNG LƯỢNG VÀ CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
Năng lượng và những dạng nguồn tích điện trong tế bào
Khái niệm nguồn tích điện
Năng lượng là đại lượng đặc trưng cho kĩ năng sinh công.
Trạng thái của nguồn tích điện:
Động năng là dạng nguồn tích điện sẵn sàng sinh ra công. (trạng thái thể hiện của nguồn tích điện)
Thế năng là loại nguồn tích điện dự trữ, có tiềm năng sinh công. (trạng thái ẩn dấu của năng lượng).
Các dạng nguồn tích điện trong tế bào
Hoá năng
Nhiệt năng
Điện năng
ATP - đồng xu tiền nguồn tích điện của tế bào
Cấu tạo của ATP
ATP gồm bazơnitơ ađênin, đường ribôzơ và 3 nhóm phôtphat.
2 nhóm phôtphat ở đầu cuối dễ bị phá vỡ để giải phóng ra nguồn tích điện.
ATP truyền nguồn tích điện cho những hợp chất khác trở thành ADP và lại được gắn thêm nhóm phôtphat để trở thành ATP.
ATP - ADP + P i + nguồn tích điện
Chức năng của ATP
Cung cấp nguồn tích điện cho những quy trình sinh tổng hợp của tế bào.
Cung cấp nguồn tích điện cho quy trình vận chuyển những chất qua màng (vận chuyển tích cực).
Cung cấp nguồn tích điện để sinh công cơ học.
Chuyển hoá vật chất
Khái niệm
Chuyển hoá vật chất là tập hợp những phản ứng sinh hoá xẩy ra bên trong tế bào.
Chuyển hoá vật chất luôn kèm theo chuyển hoá nguồn tích điện.
Bản chất: đồng hoá, dị hoá.
Đồng hoá và dị hoá
Đồng hoá: là quy trình tổng hợp những chất hữu cơ phức tạp từ những chất đơn thuần và giản dị, đồng thời tích luỹ nguồn tích điện - dạng hoá năng.
Chất hữu cơ phức tạp + ADP - Chất hữu cơ đơn thuần và giản dị + ATP
Dị hoá: là quy trình phân giải những chất hữu cơ phức tạp thành những chất đơn thuần và giản dị hơn, đồng thời giải phóng nguồn tích điện.
Chất hữu cơ đơn thuần và giản dị + ATP - Chất hữu cơ phức tạp + ADP
Bài 14. ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
ENZIM
Khái niệm enzim
Enzim là chất xúc tác sinh học được tổng hợp trong những tế bào sống.
Enzim làm tăng vận tốc phản ứng mà không biến thành biến hóa sau phản ứng.
Cấu trúc
Enzim hoàn toàn có thể là prôtêin hoặc prôtêin kết phù thích hợp với một số trong những chất khác ví như những ion sắt kẽm kim loại: sắt, đồng, kẽm…
Enzim có cấu trúc phức tạp. Đặc biệt là vùng TT hoạt động và sinh hoạt giải trí – là nơi chuyên lên kết với cơ chất.
Cấu hình không khí của tâm hoạt động và sinh hoạt giải trí tương thích với thông số kỹ thuật không khí của cơ chất. Cơ chất link trong thời điểm tạm thời với enzim, nhờ đó phản ứng được xúc tác.
Tên enzim = tên cơ chất + aza
VD: enzim phân giải tinh bột: amilaza, enzim phân giải kitin: kitinaza…
Cơ chế tác động
Enzim link với cơ chất tại TT hoạt động và sinh hoạt giải trí - phức tạp enzim cơ chất - enzim tương tác với cơ chất - thành phầm.
Liên kết enzim cơ chất mang tính chất chất đặc trưng. Mỗi enzim thường chỉ xúc tác cho một phản ứng.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim
Hoạt tính của enzim được xác lập bằng lượng thành phầm được tạo thành từ một lượng cơ chất trên một cty thời hạn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
+ Nhiệt độ: Mỗi enzim phản ứng tối ưu ở một nhiệt độ nhất định.
+ Độ pH: Mỗi enzim có một độ pH thích hợp. VD: enzim pepsin cần pH = 2.
+ Nồng độ cơ chất
+ Chất ức chế hoặc hoạt hóa enzim
+ Nồng độ enzim
VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
Làm tăng vận tốc của những phản ứng trong khung hình -- duy trì hoạt động và sinh hoạt giải trí sống của khung hình.
Sử dụng những chất ức chế hoặc chất hoạt hóa để kiểm soát và điều chỉnh hoạt tính của enzim .
Ức chế ngược: là kiểu điều hòa trong số đó thành phầm của con phố chuyển hóa quay trở lại tác động như một chất ức chế làm bất hoạt enzim -- phản ứng ngừng lại.
Bệnh rối loạn chuyển hóa: là bệnh cho enzim xúc tác cho một cơ chất nào đó không được tổng hợp hay tổng hợp quá ít làm cho cơ chất không được chuyển hóa hay chuyển hóa theo một con phố khác gây bệnh cho khung hình.
Bài 16 - HÔ HẤP TẾ BÀO
KHÁI NIỆM HÔ HẤP TẾ BÀO
Khái niệm hô hấp tế bào
Hô hấp tế bào là quy trình quy đổi nguồn tích điện. Trong số đó, những phân tử cacbohiđrat bị phân giải đến CO2 và H2O giải phóng nguồn tích điện và chuyển hóa nguồn tích điện đó thành nguồn tích điện dự trữ dưới dạng ATP.
Nơi trình làng: ti thể.
Bản chất của quy trình hô hấp
PTTQ: C6H12O6 + 6O2 6CO2 + 6H2O + Năng lượng (ATP + nhiệt)
Hô hấp là một chuỗi những phản ứng ôxi hóa khử, trải qua nhiều quy trình và nguồn tích điện được sinh ra ở nhiều quy trình rất khác nhau.
Gồm 3 quy trình chính: đường phân, quy trình Crep và chuỗi truyền electron hô hấp.
CÁC GIAI ĐOẠN CHÍNH CỦA QUÁ TRÌNH HÔ HẤP TẾ BÀO
Đường phân
Nơi trình làng: Tế bào chất.
Diễn biến:
+ Quá trình đường phân gồm có nhiều phản ứng trung gian và enzim tham gia.
+ Năng lượng được tạo ra từ từ qua nhiều phản ứng.
+ Đầu tiên glucôzơ được hoạt hóa sử dụng 2ATP.
+ Glucôzơ (6C) - 2 axit piruvic (3C) + 4ATP + 2NADH (1NADH = 3ATP)
NADH: Nicôtinamit ađênin đinuclêôtit.
Như vậy, kết thúc quy trình đường phân thu được 2ATP và 2 NADH .
Chu trình Crep
Nơi trình làng: Chất nền ti thể.
+ 2 axit piruvic được chuyển từ tế bào chất vào chất nền của ti thể.
+ 2 piruvic -- 2 axêtyl-coA (2C) + 2NADH + 2CO2
+ Axêtyl-coA bị phân giải hoàn toàn -- 4CO2 + 2 ATP + 6NADH + 2FADH2 (1FADH2 = 2ATP)
Chuỗi truyền êlectron hô hấp
Nơi trình làng: Màng trong ti thể
NADH và FADH2 sẽ bị ôxi hóa thông qua một chuỗi những phản ứng ôxi hóa khử tạo ra ATP và nước.
Bài 17 - QUANG HỢP
KHÁI NIỆM QUANG HỢP
Khái niệm:
Quang hợp là quy trình sử dụng nguồn tích điện ánh sáng để tổng hợp chất hữu cơ từ những nguyên vật tư vô cơ.
Phương trình tổng quát: CO2 + H2O + NLAS ---(CH2O) + O2
CÁC PHA CỦA QUÁ TRÌNH QUANG HỢP
Quang hợp được phân thành 2 pha: pha sáng và pha tối.
Các pha của quy trình quang hợp
Điểm phân biệt
Pha sáng
Pha tối
Điều kiện
Cần ánh sáng
Không cần ánh sáng
Nơi trình làng
Hạt grana (màng tilacoit)
Chất nền (stroma)
Nguyên liệu
H2O, NADP+, ADP
CO2, ATP, NADPH
Sản phẩm
ATP, NADPH, O2
Đường glucozo…
B. MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU Ý
Trong Đk nào thì xẩy ra quy trình tổng hợp ATP tại lục lạp và ti thể? Quá trình tổng hợp ATP tại 2 bào quan đó rất khác nhau cơ bản ở điểm nào?
Bài 18 - CHU KÌ TẾ BÀO VÀ QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
CHU KÌ TẾ BÀO
Chu kì tế bào là khoảng chừng thời hạn giữa 2 lần phân bào
Một chu kì tế bào gồm:
- Kì trung gian
- Pha G1: tế bào tổng hợp những chất cần cho sinh trưởng
- Pha S: Nhân đôi ADN và NST
- Pha G2: Tổng hợp những chất cần cho phân bào
- Nguyên phân: Phân chia nhân, Phân chia tế bào chất
DIỄN BIẾN QUÁ TRÌNH NGUYÊN PHÂN
Phân chia nhân: Gồm 4 kì:
Kì đầu:
Xuất hiện thoi phân bào
Màng nhân dần biến mất
Nhiễm sắc thể kép khởi đầu đóng xoắn
Kì giữa:
Các nhiễm sắc thể kép xoắn cực lớn và xếp thành 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo và dính với thoi phân bào ở cả 2 phía của tâm động
Kì sau:
Mỗi nhiễm sắc thể kép tách nhau ra ở tâm động thành 2 nhiễm sắc thể đơn
Các nhóm NST đơn phân li 2 cực của tế bào
Kì cuối:
Màng nhân xuất hiện
Nhiễm sắc thể tháo xoắn
Phân chia tế bào chất
Ở Tế bào động vật hoang dã: Màng tế bào thắt dần ở ở chính giữa để chia tế bào mẹ thành 2 tế bào con
Ở tế bào thực vật: Hình thành vách ngăn ở ở chính giữa để chia tế bào mẹ thành 2 tế bào con
Kết quả: Từ 1 tế bào mẹ tạo thành 2 tế bào con, chứa bộ nhiễm sắc thể giống nhau và giống mẹ
Ý NGHĨA PHÂN BÀO NGUYÊN PHÂN
Giúp sinh vật nhân thực sinh sản, sinh trưởng
Tái sinh những mô và bộ phận bị tổn thương
Bài 19 - GIẢM PHÂN
DIỄN BIẾN QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN
Giảm phân 1:
Gồm kì trung gian và 4 kì phân bào chính thức
Kì trung gian 1:
ADN và NST nhân đôi
NST nhân đôi thành NST kép gồm 2 Crômatit dính với nhau ở tâm động
Kì đầu 1:
Các NST kép bắt đôi với nhau theo từng cặp tương đương, hoàn toàn có thể xẩy ra trao đổi đoạn NST dẫn đến hoán vị gen
NST kép khởi đầu đóng xoắn
Màng nhân và nhân con tiêu biến
Kì giữa 1:
NST kép đóng xoắn tối đa và xếp thành 2 hàng trên mặt phẳng xích đạo của thoi vô sắc, đính với thoi vô sắc ở tâm động
Kì sau 1:
Mỗi NST kép trong cặp NST kép tương đương di tán về 2 cực của tế bào trên thoi vô sắc
Kì cuối 1:
Thoi vô sắc tiêu biến
Màng nhân và nhân con xuất hiện
Số NST trong mọi tế bào con là n kép
Giảm phân 2: Diễn biến giống nguyên phân
Kỳ trước II - NST vẫn ở trạng thái n NST kép
Giữa II - Các NST kép xếp 1 hàng trên mặt phẳng xích đạo
Sau II - Các NST kép tách ra thành NST đơn, phân li về 2 cực
Kỳ cuối - Kết quả tạo 4 tế bào có bộ NST n đơn
Kết quả:
Từ 1 tế bào mẹ tạo thành 4 tế bào con có số NST = ½ số NST của tế bào mẹ (n NST đơn)
Ở động vật hoang dã:
+ Con đực: 4 tế bào con tạo thành 4 tinh trùng
+ Con cái: 1 tế bào lớn tạo thành trứng, 3 tế bào nhỏ bị tiêu biến
Ở thực vật: tế bào tạo thành sau giảm phân lại tiếp tục phân bào để tạo thành hạt phấn hay túi phôi
Ý NGHĨA CỦA QUÁ TRÌNH GIẢM PHÂN
Giảm phân kết phù thích hợp với thụ tinh và nguyên phân là cơ chế duy trì bộ NST đặc trưng và ổn định của loài qua những thế hệ Sự phân li độc lập và tổng hợp tự do của những cặp NST trong giảm phân đã tạo ra nhiều biến dị tổng hợp giúp giới sinh vật phong phú, phong phú → là nguyên vật tư của chọn giống và tiến hoá → Sinh sản hữu tính có ưu thế hơn sinh sản vô tính.
Bài 22. DINH DƯỠNG - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở VI SINH VẬT
KHÁI NIỆM VI SINH VẬT
Vi sinh vật là những khung hình nhỏ bé, chỉ quan sát được dưới kính hiển vi.
Đặc điểm:
- Cơ thể đơn bào nhân sơ hoặc nhân thực, một số trong những là tập hợp đơn bào.
- Hấp thụ và chuyển hóa chất dinh dưỡng nhanh.
- Sinh trưởng và sinh sản rất nhanh.
- Phân bố rộng.
MÔI TRƯỜNG VÀ CÁC KIỂU DINH DƯỠNG
Các loại môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên cơ bản
Khái niệm:
Môi trường là nơi sinh vật sống và sinh sản. Gồm có: môi trường tự nhiên tự nhiên và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên phòng thí nghiệm.
Các loại môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên:
Trong phòng thí nghiệm, vị trí căn cứ vào những chất dinh dưỡng, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên nuôi cấy được phân thành 3 loại cơ bản:
Môi trường dùng chất tự nhiên (gồm những hợp chất tự nhiên)
Môi trường tổng hợp (gồm những chất có thành phần và số lượng đã biết)
Môi trường bán tổng hợp (gồm những hợp chất tự nhiên và những hợp chất đã biết thành phần)
Chúng hoàn toàn có thể ở dạng đặc hoặc dạng lỏng.
Các kiểu dinh dưỡng
Kiểu dinh dưỡng
Nguồn nguồn tích điện
Nguồn cacbon hầu hết
Ví dụ
Quang tự dưỡng
Ánh sáng
CO2
Vi khuẩn lam, tảo đơn bào
Hoá tự dưỡng
Chất vô cơ hoặc chất hữu cơ
CO2
Vi khuẩn nitrat hoá, vi trùng oxi hoá hidro, oxi hoá lưu huỳnh
Quang dị dưỡng
Ánh sáng
Chất hữu cơ
Vi khuẩn không chứa lưu huỳnh màu lục và máu tía
Hoá dị dưỡng
Chất hữu cơ
Chất hữu cơ
Nấm, động vật hoang dã nguyên sinh, phần lớn vi trùng không quang hợp.
Bài 25: SINH TRƯỞNG CỦA VI SINH VẬT
KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG
Khái niệm sinh trưởng của quần thể vi sinh vật:
Sinh trưởng của quần thể vi sinh vật là yếu tố tăng số lượng tế bào của quần thể.
Thời gian thế hệ (g)
Thời gian thế hệ là thời hạn tính từ khi một tế bào sinh ra đến khi tế bào đó phân loại hoặc số tế bào trong quần thể tăng gấp hai.
Công thức tính thời hạn thế hệ: g = t/n
với: t: thời hạn
n: số lần phân loại trong thời hạn t
Công thức tính số lượng tế bào
Sau n lần phân loại từ N0 tế bào ban đầu trong thời hạn t:
Nt = N0 x 2n
Với: Nt : số tế bào sau n lần phân loại trong thời hạn t
N0 : số tế bào ban đầu
n : số lần phân loại
SINH TRƯỞNG CỦA QUẦN THỂ VI SINH VẬT
Nuôi cấy không liên tục
Các pha
Đặc điểm
Ứng dụng
Pha tiềm phát( lag)
Vi khuẩn thích nghi với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên
Không có sự ngày càng tăng số lượng tế bào
Enzim cảm ứng hình thành để phân giải những chất
Tiêu chuẩn nhìn nhận chất lượng chủng VSV
Pha lũy thừa (log)
Trao đổi chất trình làng mạnh
Số lượng tế bào tăng theo cấp số nhân
Tốc độ sinh trưởng cực lớn
Thu chất có hoạt tính sinh học (enzim, kháng sinh)
Pha cân đối
Số lượng tế bào đạt cực lớn và không đổi theo thời hạn (Số lượng tế bào sinh ra tương tự với số tế bào chết đi)
Thu sinh khối
Pha suy vong
Số lượng tế bào trong quần thể giảm dần (Do chất dinh dưỡng hết sạch, chất ô nhiễm tích lũy nhiều)
Sản phẩm trao đổi chất (a.lactic, rượu)
Nuôi cấy liên tục:
Trong nuôi cấy liên tục không còn sự tương hỗ update chất dinh dưỡng mới cũng không lấy ra những chất ô nhiễm do đó quy trình nuôi cấy sẽ nhanh gọn dẫn đến suy vong.
Trong nuôi cấy liên tục chất dinh dưỡng mới thường xuyên được tương hỗ update đồng thời không ngừng nghỉ vô hiệu những chất thải, nhờ vậy quy trình nuôi cấy đạt kết quả cao cực tốt và thu được nhiều sinh khối hơn.
Nuôi cấy liên tục được sử dụng để sản xuất sinh khối vi sinh vật như những enzyme, vitamim, etanol…
Bài 27. CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG CỦA VSV
CHẤT HOÁ HỌC
Chất dinh dưỡng
- Các chất hữu cơ như cacbonhiđrat, prôtêin, lipit … là những chất dinh dưỡng.
- Các nguyên tố vi lượng như Zn, Mn, Mo, … có tác dụng điều hoà áp suất thẩm thấu và hoạt hoá những enzyme.
- Các chất hữu cơ như axít amin, vitamin, … với hàm lượng rất ít nhưng rất thiết yếu cho vi sinh vật tuy nhiên chúng không hoàn toàn có thể tự tổng hợp được gọi là tác nhân sinh trưởng vi sinh vật không tự tổng hợp được tác nhân dinh dưỡng gọi là vi sinh vật khuyết dưỡng, vi sinh vật tự tổng hợp được gọi là vi sinh vật nguyên dưỡng.
Chất ức chế sự sinh trưởng
- Sinh trưởng của vi sinh vật hoàn toàn có thể bị ức chế bởi nhiều loại hoá chất tự nhiên cũng như tự tạo, con người đã tận dụng những hoá chất này để dữ gìn và bảo vệ thực phẩm cũng như những vật phẩm khác và để phòng trừ những vi sinh vật gây bệnh.
- Một số chất diệt khuẩn thường gặp như những halogen: flo, clo, brom, iod; những chất oxy hoá: perocid, ozon, formalin…
CÁC YẾU TỐ VẬT LÍ
Ảnh hưởng
Ứng dụng
Nhiệt độ
Tốc độ phản ứng sinh hóa trong tế bào
Căn cứ vào kĩ năng chịu nhiệt chia 4 nhóm: VSV ưu lạnh, VSV ưu ẩm, VSV ưa nhiệt, VSV ưa siêu nhiệt
Thanh trùng (nhiệt độ cao), ngưng trệ sinh trưởng của VSV (nhiệt độ thấp)
Độ ẩm
Hàm lượng nước quyết định hành động nhiệt độ mà nước là dung môi của những chất khoáng, là yếu tố hóa học tham gia vào những quy trình thủy phân những chất
Nước dùng khống chế sự sinh trưởng của từng nhóm sinh vật
Độ pH
Ảnh hưởng tính thấm của màng, hoạt động và sinh hoạt giải trí chuyển hóa vật chất trong tế bào, hoạt tính enzim, sự hình thành ATP. Dựa vào độ Ph của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên, phân thành 3 nhóm: VSV ưa axit, VSV ưa kiềm, VSV ưa pH trung tính
Tạo Đk nuôi cấy thích hợp
Ánh sáng
Vi khuẩn quang hợp cần nguồn tích điện ánh sáng để quang hợp. ánh sáng thường có tác động đến việc hình thành bào tử sinh sản, tổng hợp sắc tố, hoạt động và sinh hoạt giải trí ánh sáng…
Bức xạ ánh sáng dùng tiêu diệt hoặc ức chế VSV
ASTT
Ảnh hưởng đến việc phân loại của vi trùng
Bảo quản thực phẩm
BÀI 29 - CẤU TRÚC CÁC LOẠI VIRUT
Khái niệm virut
Virut là dạng sống chưa tồn tại cấu trúc tế bào, có kích thước siêu nhỏ (đo bằng nanomet).
Sống ký sinh nội bào bắt buộc.
Có cấu trúc rất đơn thuần và giản dị, hệ gen chỉ chứa một loại axit nucleic (ADN hoặc ARN) bao bọc bởi phân tử protein.
Cấu tạo virut
Virut trần
Lõi axit nucleic (AND hoặc ARN)
Vỏ protein (capsit)
Nucleocapsit
Virut có vỏ ngoài
Lõi axit nucleic (AND hoặc ARN)
Vỏ protein (capsit)
Vỏ ngoài (lớp lipit kép và protein)
Trên vỏ ngoài có gai glycôprôtêin làm trách nhiệm kháng nguyên, giúp virut bám trên mặt phẳng tế bào vật chủ.
Hình thái
Virut chưa cấu trúc tế bào nên gọi là hạt virut hay virion.
Phiếu học tập: Đặc điểm hình thái nhiều chủng loại virut
Dạng cấu trúc
Đặc điểm
Đại diện
Xoắn
Capsôme sắp sếp theo chiều xoắn của axit nuclêic
--Virut sởi
- VR đốm thuốc lá
Khối
Capsôme sắp sếp theo hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều.
-Virut bại liệt,
-HIV.
Hỗn hợp
Đầu có cấu trúc khối chứa axit nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn
Phagơ T2
Vai trò của lõi: Axit nucleic qui định điểm lưu ý của virut.
BÀI 30. SỰ NHÂN LÊN CỦA VIRUT TRONG TẾ BÀO CHỦ
Chu trình nhân lên của virut.
Hấp phụ
Có sự link đặc hiệu giữa gai glicoprotein hoặc protein mặt phẳng của virut với thụ thể mặt phẳng của tế bào chủ.
Xâm nhập
Đối với phagơ thì chỉ có phần lõi được tuồn vào trong, còn vỏ ở bên phía ngoài.
Đối với virut động vật hoang dã đưa cả nuclêôcapsit vào tiếp theo đó cởi vỏ để giải phóng axit nuclêic.
Sinh tổng hợp
Sử dụng những nguyên vật tư và enzim của vật chủ để sinh tổng hợp những thành phần của virut (trừ 1 số virut có enzim riêng tham gia vào sinh tổng hợp).
Lắp ráp
Lắp axit nuclêic và prôtêin vỏ lại với nhau tạo thành virut hoàn hảo nhất.
Phóng thích
Virut phá vỡ tế bào và phóng thích ra ngoài.
Nếu virut không làm tan tế bào gọi là virut ôn hoà
Nếu virut làm tan tế bào gọi là virut độc.
HIV/ AIDS
Khái niệm
HIV: Human (mmunodeficiency Virus): Virut gây suy giảm miễn dịch ở người.
AIDS: (Aquired Immuno Dficiency Syndrome) Hội chứng suy giảm miễn dịch phạm phải.
HIV tiến công vào Limpho bào T4 làm suy giảm khối mạng lưới hệ thống miễn dịch.
Các VSV thời cơ tận dụng lúc khung hình bị suy giảm miễn dịch mà tiến công. Bệnh do chúng gây ra gọi là bệnh thời cơ.
Các con phố lây truyền HIV
Qua đường máu.
Qua đường tình dục.
Mẹ truyền sang con.
Ba quy trình tăng trưởng của bệnh
Giai đoạn sơ nhiễm: (hiên chạy cửa số)
Giai đoạn không triệu chứng.
Giai đoạn biểu lộ triệu chứng AIDS.
Cách phòng ngừa
Hiểu biết về HIV/ AIDS.
Sống lành mạnh.
Loại trừ tệ nạn xã hội.
Vệ sinh y tế.
BÀI 31+32. VIRUT GÂY BỆNH ỨNG DỤNG CỦA VIRUT TRONG THỰC TIỄN + BỆNH TRUYỀN NHIỄM VÀ MIỄN DỊCH
Virut gây bệnh ứng dụng của virut trong thực tiễn
Các virut ký sinh ở VSV, thực vật và côn trùng nhỏ.
Virut ký sinh ở vi sinh vật (Phagơ)
Phagơ gây những thiệt hại nghiệm trọng cho ngành công nghiệp vi sinh.
Virut ký sinh ở thực vật.
Gây nhiều bệnh như xoắn lá cây cà chua, thân cây bị lùn hay còi cọc...
Virut ký sinh ở côn trùng nhỏ.
Chúng kí sinh ở những côn trùng nhỏ ăn lá cây, làm hại cây trồng.
Virut kí sinh ở người và động vật hoang dã gậy nhiều bệnh nguy hiểm.
Ứng dụng của virut trong thực tiễn
Trong sản xuất những chế phẩm sinh học: inteferon.
Inteferon: Là những protein đặc hiệu do nhiều loại tế bào của khung họa tiết ra, xuất hiện trong tế bào khi bị nhiễm virut
Inteferon hoàn toàn có thể chống virut, chống tế bào ung thư và tăng kĩ năng miễn dịch.
Trong nông nghiệp: Sản xuất thuốc trừ sâu
Bệnh truyền nhiễm và miễn dịch.
Bệnh truyền nhiễm
Bệnh truyền nhiễm
Khái niệm: Là bệnh lây lan từ thành viên này sang thành viên khác.
Tác nhân gây bệnh: Vi khuẩn, vi nấm, động vật hoang dã nguyên sinh, virut…
Điều kiện gây bệnh: 3 Đk là độc lực (mầm bệnh và độc tố), số lượng nhiễm đủ lớn, con phố xâm nhập thích hợp.
Phương thức lây truyền
Tuỳ loại VSV mà hoàn toàn có thể lây truyền theo những con phố rất khác nhau:
Truyền ngang: Qua hô hấp, qua đường tiêu hoá, qua tiếp xúc trực tiếp, qua vết thương, qua quan hệ tình dục...
Truyền dọc: Từ mẹ truyền sang con.
Các bệnh truyền nhiễm thường gặp do virut.
Bệnh đường hô hấp
Bệnh đường tiêu hoá
Bệnh hệ thần kinh
Bệnh đường sinh dục
Bệnh da.
Phòng chống bệnh truyền nhiễm
Tiêm vacxin, trấn áp vật trung gian truyền bệnh, giữ gìn vệ sinh thành viên và công cộng.
Miễn dịch
Khái niệm: Miễn dịch là kĩ năng của khung hình chống lại những tác nhân gây bệnh
Miễn dịch không đặc hiệu
Là miễn dịch tự nhiên mang tính chất chất bẩm sinh, không yên cầu phải có tiếp xúc trước với kháng nguyên.
Có vai trò quan trọng khi cơ chế miễn dịch đặc hiệu còn chưa kịp phát huy tác dụng.
Miễn dịch đặc hiệu
Xảy ra khi có sự xâm nhập của kháng nguyên.
Gồm có: Miễn dịch dịch thể và miễn dịch tế bào.
Loigiaihay.com
Luyện Bài Tập Trắc nghiệm Sinh lớp 10 - Xem ngay
Reply
1
0
Chia sẻ
Share Link Download Đề cương ôn tập môn sinh lớp 10 hk1 miễn phí
Bạn vừa tìm hiểu thêm Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Đề cương ôn tập môn sinh lớp 10 hk1 tiên tiến và phát triển nhất và Chia SẻLink Download Đề cương ôn tập môn sinh lớp 10 hk1 miễn phí.