Thủ Thuật về Bài ca xuân 61 thuộc thể thơ gì Chi Tiết
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Bài ca xuân 61 thuộc thể thơ gì được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-29 02:22:08 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.Đăng ký nhận thông tin khuyến mại
Nhập email để sở hữu thời cơ giảm 50% cho chuyến du ngoạn tiếp theo của Quý khách
Trong bài thơ “Bài ca ngày xuân 1961”, nhà thơ Tố Hữu viết: "Trải qua một cuộc bể dâu... Tố Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiều".
Thời đó! Mỗi độ Tết đến, Xuân về, lòng người xao xuyến, bồi hồi, lâng lâng nhiều cảm xúc. Trong cái hồi hộp đón chờ, có việc đón thơ chúc Tết của Bác Hồ, của nhà thơ Tố Hữu trong năm đó… Bây giờ hồi tưởng lại, vẫn tiếp tục thấy tươi mới đến lạ… Trong kho tàng cả nghìn bài thơ của nhà thơ lớn Tố Hữu, có tầm khoảng chừng 50 nội dung bài viết về Xuân, về Tết… "Tiếng hát sang Xuân", "Xuân sớm", "Chào Xuân 67", "Bài ca xuân 71”… Nhưng hơn toàn bộ, đó là trường ca - "Bài ca Xuân 61". Xuân này -Xuân Tân Sửu, tác phẩm thơ đi cùng năm tháng này đã và đang tròn 60 tuổi… Tố Hữu - nhà thơ cách mạng với Thái Nguyên là vô cùng sâu đậm. Những “Sáng tháng 5”, "Hoan hô chiến sỹ Điện Biên”, “Ta đi tới”, nhất là trường ca “Việt Bắc”… mang hồn cốt, tình cảm của nhà cách mạng, thi sỹ với mảnh đất nền trống này… Nhân 60 năm tuổi một thi phẩm bất hủ, nhắc nhớ bài thơ, nhà thơ âu cũng là việc nên làm.
“Tôi viết bài thơ Xuân
Nghìn chín trăm sáu mốt
Cành táo đầu hè rung rinh quả ngọt
Nắng soi sương rọt lộng lẫy…
Rét nhiều nên ấm nắng hanh hao
Đắng cay lắm mới ngọt lành đó chăng?”
Bài thơ viết đêm 21/1/1961, mở đầu dung dị, mộc mạc nhưng đã mang trong ý và tứ triết lý của quy luật tự nhiên, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường và thời đại… Thơ Tố Hữu mang hơi thở nóng hổi của cuộc đấu tranh cách mạng mà Đảng và nhân dân của ông đang thực thi; nói cách khác là ông luôn đưa hiện thực môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường vào thơ.
Chúng ta cùng trở “Cái nền vật chất” đã làm ra hồn cốt bài thơ: Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ II họp tại Chiến khu Việt Bắc năm 1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh xác lập: “Dù có phải đốt cháy Trường Sơn cũng phải giành bằng được độc lập, tự do cho dân tộc bản địa”… Kháng chiến chống Pháp thành công xuất sắc, giang sơn vẫn chưa liền một dải. Cách mạng miền Nam chìm trong máu lửa… Năm 1960, bằng trào lưu Đồng khởi, bằng Nghị quyết 15 với nội dung Giải phóng miền Nam phải bằng con phố vũ trang cách mạng. Sau gần 10 năm, năm 1960, lần thứ nhất trong lịch sử, Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ III được họp giữa Thủ đô Tp Hà Nội Thủ Đô, đã xác lập trách nhiệm cho Cách mạng miền Nam là đấu tranh lật đổ chính sách tay sai và đuổi can thiệp Mỹ thoát khỏi bờ cõi. "Cách mạng dân tộc bản địa, dân chủ, nhân dân ở miền Nam có vai trò quyết định hành động trực tiếp riêng với việc nghiệp Giải phóng miền Nam”. Miền Bắc hậu phương lớn của miền Nam xây dựng Chủ nghĩa Xã hội với nhiều khuynh hướng đột phá… "Cách mạng XHCN ở miền Bắc có vai trò quyết định hành động riêng với việc tăng trưởng của cách mạng toàn nước”. Cùng với đó là những thắng lợi của 5 năm tiếp theo thắng lợi và Kế hoạch 3 năm (1958-1960), “Miền Bắc Phục hồi kinh tế tài chính, hàn gắn vết thương trận chiến tranh”… Trong cái mạch xúc cảm đó, Tố Hữu đã tạc vào thơ: Năm năm với bấy nhiêu ngày/Mà trông trời đất thay đổi đã nhiều (Ba mươi năm đời ta có Đảng - 1960). Rồi trong toàn cảnh cả miền Bắc như một công trường thi công rộn ràng xây dựng; bằng cảm hứng thi nhân, Tố Hữu lại khôn khéo đưa vào "Bài ca Xuân 61" những khuynh hướng, tiềm năng lớn của Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất ( 1961-1965) mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ III đã đưa ra.
"Bài ca Xuân 61", với 7 đoạn, 122 câu, Tố Hữu đã đạt đỉnh điểm của thi sỹ + sử thi. Sau đoạn mở đầu rất Việt Nam “Dã từ thời điểm năm cũ bâng khuâng? Đã nghe xuân mới lâng lâng lạ thường”… Rồi tiếp theo là đoạn 12 câu thơ duyên dáng như một tiểu cảnh thơ tình đã tương hỗ cho toàn bài thơ trở nên lãng mạn: "Chào Xuân đẹp có gì vui đấy/Hỡi em yêu mà má em đỏ dậy?/Như buổi đầu hò hẹn say mê”… 27 câu tiếp theo mang âm hưởng trường ca sử thi, thâm thúy, cao đẹp, lay động tâm hồn. "Chào 61 đỉnh điểm muôn trượng/Ta đứng đây mắt nhìn bốn hướng/Trông lại nghìn xưa, trông tới tương lai/Trông Bắc, trông Nam, trông cả địa cầu/Trải qua một cuộc bể dâu/Câu thơ còn đọng nỗi đau nhân tình/Nổi chìm kiếp sống lênh đênh/Tố Như ơi! Lệ chảy quanh thân Kiều/Nghe hồn Nguyễn Trãi phiêu diêu?/Tiếng gươm khua, tiếng thơ kêu xé lòng?/Ôi tiếng của cha ông thuở trước/Xin hát mừng non nước ngày hôm nay/Một vùng trời đất trong tay/ Dẫu chưa toàn vẹn, đã bay cờ hồng”… Nhìn về triết lý chuyện xưa, người xưa, nhà thơ tôn vinh những phẩm chất cao đẹp, phương châm sống và cống hiến cho ngày hôm nay: "Có gì đẹp trên đời hơn thế/Người yêu người, sống để yêu nhau/Đảng cho ta trái tim giầu/Thẳng sống lưng mà bước, ngẩng đầu mà bay”…
Những câu thơ tiếp theo, Tố Hữu đưa vào "Bài ca Xuân 61" bức tranh đẹp của công cuộc xây dựng giang sơn: "Xuân ơi xuân em mới đến dăm năm/Mà môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đã tưng bừng ngày hội/Như ngày hôm nay giữa công trường thi công đỏ bụi/Những đoàn xe vận tải lối đi bộ nối nhau đi/Hồng Quảng, Tỉnh Lào Cai, Thái Nguyên, Việt Trì/ Trên giang sơn reo vui bao tiếng gọi…” Ca ngợi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường xây dựng miền Bắc, Tố Hữu cũng như 17 triệu đồng bào miền Bắc luôn khuynh hướng về miền Nam ruột thịt, lo cho đồng bào phải sống trong kìm kẹp của Mỹ Ngụy, mừng cách mạng miền Nam có những thắng lợi mới. "Mấy ngày hôm nay như đứa nhớ nhà/Ta vẩn vơ hoài, rạo rực vào ra/Nghe tiếng mõ và nghe tiếng súng/Miền Nam dậy, hò reo náo động”...
60 năm đã qua, nhà thơ lớn Tố Hữu rồi cả những nghệ sỹ tài danh Châu Loan, Trần Thị Tuyết đã thể hiện bài thơ "Bài ca Xuân 61" hào sảng, lay động hàng triệu trái tim, lời ru bao giấc ngủ con trẻ giờ đang phiêu diêu miền cực lạc. Nhưng câu thơ kết của "Bài ca xuân 61" thì vẫn còn đấy đó là tiềm năng phấn đấu “Hòa bình - Ấm no - Cho Con người - Sung sướng - Tự do".
Hữu Minh
Thơ Tố Hữu vẫn cùng ta tăng trưởng trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mới
Năm 1960 là một cột mốc đáng nhớ trong lịch sử dân tộc bản địa. Đó là năm miền Bắc thật sự bắt tay vào xây dựng CNXH, thiên đường trong mơ ước của toàn bộ dân tộc bản địa sau chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp, sau 5 năm khắc phục hậu quả trận chiến tranh. Đó là năm Chiến lược giải phóng miền Nam, thống nhất giang sơn đã được hoạch định một cách rõ ràng.
Lần thứ nhất, Đại hội của Đảng (Đại hội III) trình làng giữa Thủ đô trong không khí phơi phới của tự do và hòa bình, đã nhìn nhận tình hình thời gian lúc đó như sau: “Chúng ta đang hoàn thành xong kế hoạch 3 năm tái tạo và tăng trưởng kinh tế tài chính, tăng trưởng văn hoá; Công cuộc tái tạo XHCN và xây dựng CNXH đang giành được những thắng lợi to lớn. Cuộc đấu tranh can đảm và mạnh mẽ và tự tin của đồng bào miền Nam chống đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai, tuy nhiên bị khủng bố rất dã man, vẫn giữ vững và mở rộng. Sự nghiệp đấu tranh của nhân dân toàn việt nam nhằm mục đích thực thi thống nhất nước nhà đang tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin”.
Đại hội đã đưa ra hai trách nhiệm kế hoạch: “Đẩy mạnh công cuộc xây dựng CNXH ở miền Bắc, củng cố miền Bắc thành cơ sở ngày càng vững chãi cho cuộc đấu tranh giành thống nhất Tổ quốc; Ra sức hoàn thành xong cách mạng dân tộc bản địa dân gia chủ dân trong toàn nước, giải phóng miền Nam khỏi ách thống trị tàn bạo của đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai; Thực hiện thống nhất nước nhà trên cơ sở độc lập và dân chủ, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”.
Là người sống trong thời kỳ đó, tôi cảm nhận được thế nào là “CNXH tươi hồng”. Một không khí phấn chấn tỏa lan khắp xã hội. Con người sống đến việc tận thiện. Mọi người thoát khỏi nhà không cần khóa cửa, không còn ai nghĩ đến việc tơ hào của công, ai cũng nghĩ đến cần thao tác tốt, giúp sức người khác là mộ thạnh phúc. Sự kỳ diệu của CNXH, sức mạnh mẽ và tự tin của chính sách mới được thể hiện bằng những số lượng đáng kinh ngạc. Kế hoạch 5 năm lần thứ nhất 1961-1965, thật ra chỉ thực thi được đến năm 1964 thì toàn nước tiến vào trận chiến tranh, nhưng kết quả đạt được rất là to lớn. Nền móng công nghiệp nặng được hình thành với khu gang thép Thái Nguyên, Thủy điện Thác Bà, Nhiệt điện Uông Bí, Cơ khí trung quy mô, Nhà máy Supe Photphat Lâm Thao... Công nghiệp nhẹ có Nhà máy Dệt 8-3, Khu công nghiệp Cao - Xà - Lá Thượng Đình và nhiều cơ sở khác.
Giá trị sản lượng công nghiệp nặng năm 1965 tăng 3 lần so với 1960, công nghiệp quốc doanh chiếm tỷ trọng 93% tổng mức sản lượng. Công nghiệp nhẹ và thủ công nghiệp xử lý và xử lý 80% nhu yếu hàng tiêu dùng thiết yếu của nhân dân.
Nhờ thủy lợi, nhờ sản xuất hợp tác, lần thứ nhất, trên đồng ruộng Việt Nam, năng suất đạt 5 tấn, rồi 10, 11 tấn thóc/ha. Giá trị tổng sản lượng nông nghiệp tăng 4,1%/năm, phục vụ đủ nhu yếu về lương thực, phục vụ nguyên vật tư cho công nghiệp và xuất khẩu. Gạo phục vụ Nhà nước bán cho cán bộ là 4 hào/kg thì gạo ở những chợ quê còn rẻ hơn và điều này đang không bao giờ còn lặp lại.
Tôi nghĩ rằng, những nhà chính trị, những nhà sử học, những nhà kinh tế tài chính học còn cần nghiên cứu và phân tích nhiều về quy trình này để thấy rõ hơn tính ưu việt và sức mạnh mẽ và tự tin của CNXH, về phương cách thức tỉnh tiềm năng, tiềm lực của giang sơn.
Mừng xuân mới 1961, Bác Hồ đã viết: “Đường lên niềm sung sướng rộng thênh thênh”. Trong sự tin tưởng, phấn chấn dạt dào ấy, trên đỉnh điểm của tầm nhìn tăng trưởng, nhà thơ Tố Hữu đã viết nên một khúc tráng ca, một bài hát trữ tình bất hủ thể hiện trọn vẹn không khí thời đại, tình cảm Bắc - Nam, trách nhiệm cách mạng, sự phấn chấn của lòng người. Khúc tráng ca ấy mang tên:
Bài ca ngày xuân 1961
Tôi viết bài thơ xuân
Nghìn chín trăm sáu mốt
Cành táo đầu hè rung rinh quả ngọt
Nắng soi sương giọt lộng lẫy...
Rét nhiều nên ấm nắng hanh hao
Đắng cay lắm mới ngọt lành đó chăng?
Giã từ thời điểm năm cũ bâng khuâng
Đã nghe xuân mới lâng lâng lạ thường!
Chào xuân đẹp! Có gì vui đấy
Hỡi em yêu? Mà má em đỏ dậy
Như buổi đầu hò hẹn, say mê
Anh nắm tay em, sôi sục, vụng về
Mà nói vậy: “Trái tim anh đó
Rất chân thực chia ba phần tươi đỏ:
Anh dành riêng cho Đảng phần nhiều
Phần cho thơ, và phần để em yêu...”
Em xấu hổ: “Thế cũng nhiều anh nhỉ!”
Rồi hai đứa hôn nhau, hai người đồng chí
Dắt nhau đi, cho tới sáng mai nay
Anh đón em về, xuân cũng đến trong tay!
***
Ôi tiếng hót vui say con chim chiền chiện
Trên đồng lúa chiêm xuân chao mình bay liệng
Xuân ơi xuân, vui tới mông mênh
Biển vui dâng sóng trắng đầu ghềnh
Thơ đã hát, mát trong lời chúc:
Đường lên niềm sung sướng rộng thênh thênh
Tam Đảo, Ba Vì vui núi xuân xanh...
Chào 61! Đỉnh cao muôn trượng
Ta đứng đây, mắt nhìn bốn hướng
Trông lại nghìn xưa, trông tới tương lai
Trông Bắc trông Nam, trông cả địa cầu!
Trải qua một cuộc bể dâu
Câu thơ còn đọng nỗi đau nhân tình
Nổi chìm kiếp sống lênh đênh
Tố Như ơi, lệ chảy quanh thân Kiều!
Nghe hồn Nguyễn Trãi phiêu diêu
Tiếng gươm khua, tiếng thơ kêu xé lòng...
Ôi tiếng của cha ông thuở trước
Xin hát mừng non nước ngày hôm nay:
Một vùng trời đất trong tay
Dẫu chưa toàn vẹn, cũng bay cờ hồng!
Việt Nam, dân tộc bản địa anh hùng
Tay không mà đã thành công xuất sắc nên người!
Có gì đẹp trên đời hơn thế
Người yêu người sống để yêu nhau
Đảng cho ta trái tim giàu
Thẳng sống lưng mà bước, ngẩng đầu mà bay!
***
Đời vui đó, ngày hôm nay Open
Như dãy hàng bách hoá của ta
Hỡi những tình nhân, hãy ghé mua hoa
Và đến đó, sắm ít quà lễ cưới:
Lụa Tỉnh Nam Định đẹp tươi mát rượi
Lược Hàng Đào chải mái tóc xanh!
Ta còn nghèo, phố chật nhà gianh
Nhưng cũng đủ vài tranh treo Tết...
Đời vui đó, tiếng ca Đoàn kết
Ta nắm tay nhau xây lại đời ta
Ruộng lúa, đồng khoai, nương sắn, vườn cà
Chuồng lợn, bầy gà, đàn rau, ao cá
Dọn tí phân rơi, nhặt từng ngọn lá
Mỗi hòn than, mẩu sắt, cân ngô
Ta nâng niu gom góp dựng cơ đồ!
***
Ồ thích thật, bài thơ miền Bắc
Rất tự do nên tươi nhạc, tươi vần
Cả không khí như xích lại gần
Thời gian cũng quên tuần quên tháng.
Đời trẻ lại. Tất cả đều cách mạng!
Rũ sạch đơn độc, riêng lẻ, bần hàn
Quê hương ta rộn ràng cuộc vui chung
Người hợp tác nên lúa dày thêm đó.
Đường nở ngực. Những hàng dương liễu nhỏ
Đã lên xanh như tóc tuổi mười lăm
Xuân ơi Xuân, em mới đến dăm năm
Mà môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đã tưng bừng ngày hội
Như ngày hôm nay, giữa công trường thi công đỏ bụi
Những đoàn xe vận tải lối đi bộ nối nhau đi
Hồng Quảng, Tỉnh Lào Cai, Thái Nguyên, Việt Trì
Tên giang sơn reo vui bao tiếng gọi...
Nào đi tới! Bác Hồ ta nói
Phút giao thừa, tiếng hát đêm xuân
Kế hoạch năm năm. Mời những đoàn quân
Mời những bàn chân, tiến lên phía trước
Tất cả dưới cờ, hát lên và bước!
Đi ta đi! Khai phá rừng hoang
Hỏi núi non cao, đâu sắt đâu vàng?
Hỏi biển khơi xa, đâu luồng cá chạy?
Sông Đà, sông Lô, sông Hồng, sông Chảy
Hỏi đâu thác nhảy, cho điện quay chiều?
Hỡi những người dân trai, những cô nàng yêu
Trên những đèo mây, những tầng núi đá
Hai bàn tay ta hãy làm toàn bộ!
Xuân đã tới rồi. Hối hả tương lai
Khói những nhà máy sản xuất mới ban mai...
***
Tôi viết cho ai bài thơ 61?
Đêm đã khuya rồi, rét về tê buốt
Tp Hà Nội Thủ Đô rì rầm... Còi thổi ngoài ga
Một chuyến tàu chuyển bánh ra đi
Tiếng xình xịch, chạy dọc đường Nam Bộ...
Ôi đâu phải con tàu! Trái tim ta đó
Tiếng đập thình thình, muốn vỡ làm đôi!
Ta biết em rất khoẻ, tim ơi
Không khóc đấy. Nhưng sao mà nóng bỏng
Như lửa cháy trong tâm ta gió lộng?
Mấy ngày hôm nay, như đứa nhớ nhà
Ta vẩn vơ hoài, rạo rực, vào ra
Nghe tiếng mõ và nghe tiếng súng
Miền Nam dậy, hò reo náo động!
Ba con tôi đã ngủ lâu rồi
Còn bao nhiêu không được ngủ trong nôi
Miền Bắc thiên đường của những con tôi!
Gà gáy sáng. Thơ ơi, mang cánh lửa
Hãy bay đi! Con chim kêu trước cửa
Thêm một ngày xuân đến. Bình minh
Cành táo đầu hè quả ngọt rung rinh
Như niềm sung sướng đơn sơ, ước mơ nho nhỏ
Treo trước mắt của loài người ta đó:
Hoà bình
Ấm no
Cho
Con người
Sung sướng
Tự do!
24-1-1961
Chào 61, đỉnh điểm muôn trượng
Bài thơ này được nghệ sĩ Châu Loan ngâm trên Đài Tiếng nói Việt Nam và đăng lần đầu trên báo Nhân Dân số Tết Tân Sửu, ngày 15/2/1961, tiếp theo này được đưa vào tập “Gió lộng” (NXB Văn học, 1961) và sách giáo khoa.
Từ năm 1939 cho tới lúc qua đời (2002), Tố Hữu viết hàng trăm bài thơ xuân như “Ý xuân”, “Xuân đến”, “Xuân quả đât”, “Trên miền Bắc ngày xuân”, “Bài ca ngày xuân 1961”, “Giữa ngày xuân”, “Tiếng hát sang xuân”, “Xuân sớm”, “Chào xuân 67”, “Bài ca xuân 68”, “Xuân 69”, “Bài ca xuân 71”, “Xtalingrat - Một ngày xuân”, “Với Đảng, ngày xuân”, “Một khúc ca xuân”... Nhưng hay nhất, theo tôi, là “Bài ca Mùa xuân 1961”. Từ bài thơ này, lứa học viên chúng tôi khởi đầu thi nhau học thuộc thơ xuân Tố Hữu qua làn sóng Đài Tiếng nói Việt Nam.
***
Nhà Tố Hữu ở 76 Phan Đình Phùng, Tp Hà Nội Thủ Đô, góc giáp Nguyễn Biểu. Trước sân, phía bên trái có một cây táo rất cao.
Mở đầu bài thơ là một trực quan sinh động, từ sáng xuân nhìn chùm táo ngọt, đến những giọt sương lộng lẫy, tác giả đã nói lên một dự cảm, dự báo về một tương lai ngọt ngào, tươi sáng: Cành táo đầu hè rung rinh quả ngọt/ Nắng soi sương giọt lộng lẫy...
Bài thơ được viết bởi một nội lực phi thường, một niềm hân hoan tràn ngập. Nội lực ấy, sự hân hoan ấy của một con người - tác giả cũng đó đó là nội lực, sự hân hoan của thời đại. Bài thơ chất chồng cảm xúc, khoáng đạt về thi pháp, phong phú, linh hoạt về hình thức.
Nhà thơ Tố Hữu từng tâm sự: “Tôi làm thơ thường bị kéo theo cảm xúc, câu trước hô gọi câu sau”. Bài thơ này thể hiện rõ phong thái ấy. Mạch thơ, tứ thơ đi từ nhìn đến nghĩ, hay nói cách khác là đi từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ “tôi” đến “ta” và ngược lại, từ thời điểm ngày xuân đến tình nhân, từ tình yêu đến Đảng, từ vạn vật thiên nhiên đến cách mạng, từ thành quả cách mạng đến Đảng, Bác Hồ; từ thời điểm ngày hôm nay nhìn về tương lai đến quá khứ... Tóm lại, nhất thể hóa, đồng hóa được hiện thực trong cảm xúc trào dâng mạnh mẽ và tự tin vào một trong những khối mạng lưới hệ thống hình ảnh, hình tượng kỳ vĩ, rộn ràng vui tươi mang tính chất chất hiện thực và ước mơ về nét trẻ trung.
Thể thơ phong phú, từ tự do chuyển qua lục bát một cách ngọt ngào. Có thể nói đấy là bức tranh sống động, toàn bích về giang sơn trong năm đầu thập niên 60 và tâm hồn con người thời kỳ đầu CNXH ở việt nam.
Người Việt Nam luôn tha thiết tình yêu, trước hết là tình yêu mái ấm gia đình, tình yêu đôi lứa. Người Việt Nam cách mạng không khác thế, và lại còn đậm sâu hơn thế, bởi làm cách mạng để sở hữu tình yêu trong tự do chứ không phải để diệt vong tình yêu ấy. Cái tài tình, tài tình một cách tự nhiên của “Bài ca ngày xuân 1961” là sau dự báo, đến ngay những câu thơ tự nhiên và giàu nguồn tích điện, mê hoặc say mê về tình yêu: Chào xuân đẹp! Có gì vui đấy/ Hỡi em yêu? Mà má em đỏ dậy/ Như buổi đầu hò hẹn, say mê...
Tác giả viết tiếp: Mà nói vậy: “Trái tim anh đó/ Rất chân thực chia ba phần tươi đỏ:/ Anh dành riêng cho Đảng phần nhiều/ Phần cho thơ, và phần để em yêu”.
Sau này, nhiều người chê sao nhà thơ lại “cơ học” đến thế, đi chia tim mình thành ba phần, và lại không đều nhau. Riêng tôi thấy, suốt hai thế kỷ qua, thì đoạn thơ này là đoạn được nhiều người thuộc nhất và không còn ai do dự một cách cơ học như trên. Bản thân tôi cũng cảm thụ một cách tự nhiên: Người Việt, nhất là nam nhi truyền thống cuội nguồn, bao giờ cũng để nghĩa nước trên tình nhà, để sự nghiệp chung trên niềm sung sướng riêng và đó là một kiểu hòa giải và hợp lý của người Việt yêu nước. Tôi cũng yêu hai câu thơ tiếp theo rất đẹp: Em xấu hổ: “Thế cũng nhiều anh nhỉ!”/Rồi hai đứa hôn nhau, hai người đồng chí. “Đồng chí” xưa là một khái niệm thiêng liêng, cao đẹp, gần gụi với tình yêu. Hai người đồng chí càng làm đẹp lên, cao lên tình yêu!
Mạch thơ tiếp tục được triển khai từ bên trong đến bên phía ngoài, từ cái tôi đến cái ta. Cái vui của con người, của những đồng vàng tít tắp, làm vui say tiếng hót con chim chiền chiện, ngày xuân lòng người làm đẹp thêm ngày xuân đất trời. Rồi tác giả xác lập vị thế: Chào 61! Đỉnh cao muôn trượng/ Ta đứng đây, mắt nhìn bốn hướng/ Trông lại nghìn xưa, trông tới tương lai/ Trông Bắc, trông Nam, trông cả địa cầu!
Từ điểm nhìn cao, xa, rộng ấy, tác giả thấy gì? Trước hết là thế sống của con người, thế đứng của dân tộc bản địa. Đoạn thơ này như một châm ngôn:
Có gì đẹp trên đời hơn thế
Người yêu người sống để yêu nhau
Đảng cho ta trái tim giàu
Thẳng sống lưng mà bước, ngẩng đầu mà bay!
“Từ nhà ra ngõ”, những đoạn tiếp theo là tầng tầng lớp lớp những hình ảnh vui tươi, ríu rít, quấn quýt giữa cảnh và người: Lụa Tỉnh Nam Định đẹp tươi mát rượi/ Lược Hàng Đào chải mái tóc xanh!/ Ta còn nghèo, phố chật nhà gianh/ Nhưng cũng đủ vài tranh treo Tết...
Đặc biệt là yếu tố nở nang, lớn dậy của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mới khi mà giang sơn, tập thể link ngặt nghèo mọi thành viên được thể hiện tài tình qua hình ảnh người con gái tuổi trăng rằm: Quê hương ta rộn ràng cuộc vui chung/ Người hợp tác nên lúa dày thêm đó/ Đường nở ngực. Những hàng dương liễu nhỏ/ Đã lên xanh như tóc tuổi mười lăm...
Những con phố nở ngực, những con phố rộn ràng xe qua, những cánh tay như đôi cánh bay lên… đã làm cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tưng bừng như ngày hội.
Chào 61, đỉnh điểm muôn trượng, một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường xây dựng, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tin tưởng, hồ hởi, nhiều thành tựu - đến nay vẫn là một đỉnh điểm. Bài thơ cũng là một đỉnh điểm của thơ Tố Hữu nói riêng, thơ ca Việt Nam tân tiến nói chung.
Tất cả dưới cờ, hát lên và bước!
Xuân 21 của thế kỷ 21, có nhiều điều khác, nhưng có một điều giống với Xuân 61 của thế kỷ 20: Đất nước đứng trước yêu cầu mới, cần dốc toàn lực để thực thi khát vọng thiêng liêng: Đưa việt nam tăng trưởng thành một vương quốc phồn vinh, đem lại cho từng người một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thật sự tự do, niềm sung sướng như xác định trí hướng của Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng.
Đọc lại “Bài ca Mùa xuân 1961”, ta tìm kiếm được cho mình những câu vấn đáp. Đó là thức dậy những tài nguyên, nhất là tài nguyên con người, khơi dậy mạnh mẽ và tự tin tinh thần yêu nước, ý chí tự cường dân tộc bản địa, sức mạnh toàn dân là một:
Đi ta đi! Khai phá rừng hoang
Hỏi núi non cao, đâu sắt đâu vàng?
Hỏi biển khơi xa, đâu luồng cá chạy?
Sông Đà, sông Lô, sông Hồng, sông Chảy
Hỏi đâu thác nhảy, cho điện quay chiều…
Với một niềm tin vừa mới được củng cố, trở thành một niềm tin tuyệt đối như thời trong năm 60, sẽ tạo thành một khí thế mới, sức mạnh mới. Mùa xuân này, toàn bộ dưới cờ, hát lên và bước!
Thơ Tố Hữu vẫn cùng ta tăng trưởng trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mới. Gửi gắm của nhà thơ
Cho
Con người
Sung sướng
Tự do!
Phải là hành vi của ngày hôm nay, bắt nguồn từ thời điểm ngày xuân 21!
Reply 9 0 Chia sẻ