Kinh Nghiệm Hướng dẫn So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống Chi Tiết
You đang tìm kiếm từ khóa So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống được Update vào lúc : 2022-02-15 15:45:47 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
Tính chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trong tranh đông hồ và hàng trống
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây (552.1 KB, 24 trang )
Nội dung chính
- Tính chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trong tranh đông hồ và hàng trống
- Answers ( )
Đáp án:
Giống nhau :
Đều là tranh dân gian Việt Nam.
Khác nhau :
*Tranh Hàng Trống :
– In nét viền bằng màu đen rồi mới vẽ màu bằng phẩm màu nhuộm (nửa in, nửa vẽ)
– Màu tô bằng tay thủ công, chỉ in phần nét viền.
*Tranh Đông Hồ :
– Các hình ảnh được cách điệu từ những hình ảnh thực tiễn.
– Màu tô là những màu được lấy từ vạn vật thiên nhiên như : than (màu đen), sỏi đỏ tán mịn (red color), quả dành dành (màu vàng), …
Giống :
Cả 2 loại tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống đều thuộc dòng tranh dân gian Việt Nam
Khác :
1- Chế tác : Tranh Đông Hồ đùng nhiều bản khắc, mỗi bản một mầu rất khác nhau. Mầu tự nhiên chế ra từ cỏ cây hoa lá. Tranh Hàng Trống chỉ dùng 1 bản khắc nét đen thứ nhất, tiếp theo đó in vào giấy dó được bồi dầy. Khi giấy đã khô người nghệ nhân sẽ tô mầu . Tức là loại tranh vừa khắc vừa vẽ .
2. Về vật liệu : Tranh Đông Hồ rất độc lạ là dùng giấy dó nhưng phủ điệp ( vỏ sò, điệp giã nhỏ pha hồ loãng quết đều lên mặt giấy , khi khô sẽ tạo những chấm óng ánh rất đẹp ). Tranh Hàng Trống không phủ điệp và thường khổ to nhiều hơn tranh Đông Hồ.
3. Về đề tài, tranh Hàng Trống là tranh thờ và tranh treo Tết. Đề tài tôn giáo chiếm hầu hết. Trong khi Đông Hồ là loại tranh thuần dân gian, có một bộ để thờ nhưng hầu hết vẽ những cảnh sinh hoạt thân thiện với những người lao động. Một số tranh vẽ những nhân vật lịch sử, những truyện cổ tích thần thoại cổ xưa dân gian. Người ta mua tranh Đông Hồ về treo Tết coi như một lời chúc mừng Năm Mới. Hết Tết bóc đi, Tết sau lại mua tranh khác .
A. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vào dịp tết truyền thống cuội nguồn thường niên của việt nam. Nhân dân thường hay treo
tranh nói chung và tranh dân gian nói riêng. này cũng là một trong nét độc lạ của dân
téc.
Vì theo truyền thống cuội nguồn ý niệm của dân treo tanh vào dịp tết cảnh sắc vui
tươi, rực rỡ cầu mong cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường giàu sức sống và xua đi mọi điều không
như mong ước, rủi ro không mong muốn của năm cò.
Ở Việt Nam ta có nhiều dòng tranh ddan gian nổi tiếng nh:
Đông Hồ (Bắc Ninh) Hàng Trống (Tp Hà Nội Thủ Đô), tranh Kim Hoàng (Hà Tây) làng
Sình (huế) …. Cùng những dòng tranh dân gian ở những vùng miền núi dân téc, ở
miền Nam.
Mỗi nơi, dòng tranh đều cã những kỹ thuật riêng, sắc thái biểu cảm riêng.
Trong toàn bộ những dòng tranh dân gian Việt Nam, nổi trội và đặc biệt quan trọng nhất là 2 dòng
tranh dân gian Đông Hồ và Hàng Trống. Cả hai dòng tranh này cũng tương tự như nh
những dòng tranh khác đều nói chung phản ánh đời sống nhân dân lao động cùng
tập quán, tín ngưỡng.
Đặc điểm về thể hiện là đơn thuần và giản dị về tư tưởng còng nh cách thể hiện.
Đây là quy mô nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đậm đà bản sắc dân téc và đang ngày càng bị mai
mét. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài tiểu luận của tớ là tính chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp
trong tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống.
2. Mục đích, nhiêm vụ nghiên cứu và phân tích.
a. Mục đích nghiên cứu và phân tích.
– Tìm hiểu tích chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống.
– Gìn giữ và phát huy 2 dòng tranh này
b. Nhiệm vụ nghiên cứu và phân tích:
– Tìm hiểu kỹ về 2 dòng tranh này và những yếu tố liên quan .
1
3. Phương pháp nghiên cứu và phân tích.
– Tham khảo tài liệu có liên quan đến đề tài, yếu tố cần nghiên cứu và phân tích.
– Trực giác
– Quan sát
– Thực tế
– Phương pháp tổng hợp
4. Đối tượng nghiên cứu và phân tích.
Tranh đông hồ và tranh hàng trống
5. Bè cục: gồm 3 phần.
– Nguồn gốc, nguồn gốc của tranh Đông Hồ và Hàng Trống
– Tính chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trong tranh Đông Hồ và Hang Trống.
– Giữ gìn và phát huy dòng tranh Đông Hồ và Tranh Hàng Trống.
2
B – NỘI DUNG
CHƯƠNG I: NGUỒN GỐC XUẤT XỨ TRANH ĐÔNG HỒ
VÀ HÀNG TRỐNG
1. Tranh Đông Hồ.
1.1. Nguồn gốc tranh Đông Hồ.
Xuất hiện vào lúc chừng thời lý (1010 – 1225) và Hồ (1400 – 1414) được
tăng trưởng vào thời lê (1535 – 1788). Các nhà nghiên cứu và phân tích nhận định rằng thời kỳ hưng
thịnh nhất vào lúc chừng thế kỷ XVII và thời gian cuối thế kỷ XIX. Tranh Đông Hồ lưu hành
khắp toàn nước.
1.2. Xuất Xứ
Làng Đông Hồ thuộc huyện Thuận Thành – Bắc Ninh. Có dòng họ
Nguyễn Đăng nổi tiếng vẽ mẫu, khắc ván. Đây là nơi nổi tiếng về nghề in tranh
bằng bản khắc gỗ vì lẽ đó Nghề thủ công này mang tên là Đông Hồ.
2. Tranh Hàng Trống.
2.1. Nguồn gốc của tranh Hàng Trống.
Hiện nay vẫn chưa tồn tại tài liệu nào cho biết thêm thêm đích xác thời gian Ra đời còng
nh Đk Ra đời trang Hàng Trống. Thời kì hưng thịnh nhất của tranh Hàng
Trống vào thế kỷ XVII, thời gian cuối thế kỷ XIX.
2.2.1 Xuất xứ của tranh Hàng Trống.
Dòng tranh Hàng Trống tăng trưởng ở những phố Hàng Trống, Hàng Nón,
Hàng Quạt nhưng nhiều nhất ở phố Hàng Trống. Trên nền đất cũ của thôn tư
pháp thuộc tông tiêu tóc (sau là Thuận Mỹ) huyện Thọ Xương cũ. Trong số đó có
dòng họ lê văn nổi tiếng cùng với những hộ dân cư cư bản địa lâu lăm. Cũng có nhiều
thợ vẽ tài hoa từ những nơi khác đến đây làm thuê cho những chủ xưởng in tranh. Do
marketing thương mại đối đầu đối đầu nên thường in kèm theo tên hiệu nh Thanh An, Vĩnh Lợi
hay phóc Bình ….
Các bản in cổ nhất được khắc 2 mặt của dòng tranh Hàng Trống chỉ từ
thấy ở kho tàng trữ bảo tàng lịch sử Việt Nam. Đó là một trong số bản in có niên hiệu”Quý mùi lục
nguyệt khởi Minh Mạng tứ niên” nghĩa là được khắc vào tháng 6 năm 1823 đời
Minh Mạng, thời Nguyễn. Những nhà nghiên cứu và phân tích đã tìm thấy những dòng ghi
chép về tranh dân gian Hàng Trống trong nhiều sách cổ. Thi sĩ Hoàng Sĩ khải
3
(Thế kỉ XVI) đã và đang nhắc tới tục chơi tranh Hàng Trống trong thời gian ngày tết qua bài
thơ tả quang cảnh tết ở kinh thành Thăng Long. Tranh Hàng Trống hầu hết là
tranh là tranh thờ phục vụ cho nhưng điện thờ mang sắc tố đạo giáo hoặc tín
ngưỡng. Bên cạnh đó tranh Hàng Trống thể hiện ước vọng của tầng líp trên và thị
dân.
Tranh Đông Hồ và Hàng Trống mang tính chất chất chất dân téc sâu đậm trong nội dung
và phong thái góp thêm phần làm cho nền mỹ thuật Việt Nam có dấu Ên riêng. Tính
chất nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp chung của tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống là có một phong
cách độc lạ, phong thái tạo hình đơn thuần và giản dị, sử dụng nhiều màu bẹt, màu gần với
vạn vật thiên nhiên. Nguyên liệu dễ kiếm nhưng tạo nên vẻ đẹp. Đó đó đó là giá trị và
nhiều nét độc lạ của tranh dân gian.
Rất nhiều yếu tố tạo ra bức tranh Đông Hồ và Hàng Trống. Tìm hiểu
những điều hầu hết sau làm ra bức tranh dân gian rực rỡ nh: vật liệu, cách
làm tranh, những hình thức diễn đạt (hình và màu không khí, đường nét sắc tố,
đề tài ….) trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống.
CHƯƠNG II: TÍNH CHẤT NGHỆ THUẬT TRONG TRANH
HÀNG TRỐNG VÀ TRANH ĐÔNG HỒ
1. Chất liệu của tranh Đông Hồ và Hàng Trống
1.1. Chất liệu trong tranh Đông Hồ.
”Tranh Đông Hồ gà lợn nét tươi trong
Màu dân téc sống bõng trên giấy tờ điệp”
Nét dân gian đáng yêu và dễ thương của tranh Đông Hồ quả thực cũng nằm ở vị trí sắc tố
vật liệu giấy in. Bí quyết của sắc tố trong tranh là ở chất điệp. Điệp là màu
tráng có ánh sáng lấp lánh. Chất bột trắng lấy từ vỏ con điệp ở biển.
Tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ thường in trên giấy tờ dó quét điệp. Do đó,
trước lúc in quét điệp bằng chổi thông và tạo thành những đường ganh. Có thể nói,
cái đặc biệt quan trọng của tranh Đông Hồ ở đây mà tranh Hàng Trống, tranh làng Sinh…
không thể có sắc tố muôn ngàn hồng tía của tranh, cũng không thể có nền giấy
điệp quyến rò đó. Các ván gỗ khắc tranh thường làm từ gỗ thị loại gỗ này Ýt lồi,
mịn màng, dẻo quánh, dùng in tranh rất bền.
4
Màu sắc tô đẹp bức tranh. Màu sắc trong tranh Đông Hồ mang lại cho
người xem vẻ đẹp méc mạc trở thành nét riêng trong tranh Đông Hồ. Muốn giá
thành của tranh dân gian vừa với tói tiền của người dân nghệ nhân phải dùng
những nguyên vật tư dễ kiếm tìm từ vạn vật thiên nhiên. Đó là thứ có sẵn từ xung quanh,
họ sản xuất ra màu vẽ cho mình. Tranh Đông Hồ rất hạn chế pha màu trực tiếp
nên sắc tố hoàn toàn không thay đổi, theo màu tự nhiên.
Màu đen lấy từ than lá tre đốt, ủ ngâm ải
Màu vàng từ hoa hoè đem sao, sắc lấy nước
Màu đỏ lấy từ sỏi ở đồi núi
Màu xanh lấy từ lá chàm ngâm lấy nước
Màu trắng từ điệp nghiền kỹ thành bột
1.2 Chất liệu trong tranh hàng Trống
Tranh hàng trống sử dụng phẩm màu
Các ván khắc gỗ tranh hàng trống thường là gỗ thị nét đen in trong tranh
là mực tàu.
Tranh Hàng Trống in trên giấy tờ dó hoặc giấy báo khổ rộng. Nhưng bộ
tranh lớn thường được bôi trên giấy tờ dày rộng.
Từ những nguyên vật tư dễ kiếm, những nghệ nhân Đông Hồ và Hàng Trống
tạo ra những bức tranh độc lạ được nhân dân ưu chuộng.
2. Kỹ thuật vẽ trnh Đông Hồ và tranh Hàng trống.
2.1.1 Kỹ thuật vẽ tranh Đông Hồ
Hình thức phổ cập của tranh Đông Hồ là tranh khắc gỗ màu in trên nền
giấy điệp, sắc tố dân gian tươi thắm, đặt cạnh màu nhau rất hài hoà. Để hoàn
thiện bức tranh Đông Hồ cần thật nhiều thời hạn.
Các nghệ nhân phải trải qua ba khâu hầu hết:
– Vẽ màu
– khắc ván
– in tranh
Các nghệ nhân sáng tác tranh gỗ dân gian Đông Hồ thường vẽ theo
lối”nhập tâm”. vận dụng trí nhớ bàn tây nghề thành thục.
5
Tranh Đông Hồ mỗi mầu mẫu một ván và in thứ tự theo quy trình đồ hoạ
ngặt nghèo. Màu in trước lên giấy dó điệp bằng chất lá thông tạo ra những đường
ganh theo đường quét. Nét đen in sau cùng. Khi in màu thì màu đậm in trước.
Tranh được vẽ bằng phương pháp bôI màu vảo bản khắc gỗ, mỗi màu một bản tiếp theo đó Ên
khuôn lên giấy tranh được phơi khô.
Nhờ cách in này tranh sản xuất với số lượng lớn và không yên cầu kĩ thuật
cầu kỳ nhiều.
Các nghệ nhân Đông Hồ rất hạn chế pha màu trực tiếp: họ pha màu bằng
kĩ thuật in chồng màu tạo ra nhiều màu rất khác nhau vì thông thường màu in sau sẽ
không bao giê phủ kín màu in trước. Để khi in màu và nét không biến thành lem nhem
những nghệ nhân quan tâm sát sao đến hơn cả khâu vẽ tranh, khắc ván, in tranh.
2.2 Kĩ thuật vẽ tranh Hàng Trống.
Khác với tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống sau khi vẽ mẫu, khắc gỗ rồi in
nét và ở đầu cuối mới tô màu bằng tay thủ công. Do vậy ở mỗi tranh hàng trống thường có
những điểm khác tuy cùng một mẫu. để được một bức tranh Hàng Trống những
nghệ nhân phải trải qua 3 khâu.
– Vẽ mẫu
– Khắc ván
– In nét đen tiếp theo đó tô màu bằng tay thủ công
Một điểm khác nữa giữa 2 dòng tranh là tranh Đông Hồ nhiÒu ván in
(mỗi mẫu một ván) còn tranh Hàng Trống chỉ có một ván in nét đen.
Tranh hàng trống nét đen in trước rồi tô với phẩm màu lên sau. Vì sử dụng
màu phẩm nên hoà sắc của tranh rất phong phú và gợi được khối và không khí.
Gam mầu hầu hết là lam, hồng, đỏ lục, da cam, vàng hoa hiên. Tuy màu phẩm tô
bằng tay thủ công mà màu đậm hay nhạt không còn khái niệm không xa gần. Tranh tô màu
thiên về kĩ càng mang tính chất chất trang trí cao.
3. Các hình thức diễn đạt trong tranh Đông Hồ, tranh Hàng Trống
Bố cục là yếu tố sắp xếp kích thước, tương quan của những đường nét hình
dáng, sắc tố của những vật thể trong một tác phẩm. Nói cách khác bố cục đó đó là
sự sắp xếp toàn bộ những yếu tố ngôn từ tạo hình để xây dựng lên một tác phẩm, là
nổi rõ ý đồ của người nghệ sĩ.
6
Bố cục trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống theo lối ước lệ thuận mắt
không theo luật xa gần.
3.1. Hình và mảng.
Theo Vương Hoàng Lực (hoạ sĩ người Trung Quốc) ”khi thị giác con
người để ý quan tâm đến việc vật thường triệu tập vào một trong những điểm và coi mọi thứ chung
quanh là bối canh và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên. chính vì vậy mà những hoạ sĩ tận dụng sự số lượng giới hạn
của thị giác, đem điểm để ý quan tâm đó làm nổi nên rõ thành hình, những cái còn sót lại thì
xử lý thành hình nền”
Cách sắp xếp bố cục trong tranh Đông Hồ thuận mắt, hình to nền thoáng,
mảng lớn. Hình cách nhân vật trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống phong phú tạo
nên nhiều bố cục rất khác nhau .
Tranh đám cưới chuột (hình 2) của Đông Hồ, hình những con chuột sắp xếp
theo chiều ngang, dàn đều, líp trên, líp dưới không theo không khí thật, xa gần
do đó tạo cho những người dân xem dài vô tận. Chính cái nền tranh phẳng đã quy đinh ước
lệ thuận mắt. đã nhấn mạnh yếu tố thủ pháp phóng to – thu nhá được cho phép làm nổi trội
nhân vật TT hoặc phân biệt vị trí xã hội.
Trong tranh đám cưới chuột con mèo đại diện thay mặt thay mặt cho tầng líp thống trị được
phóng to, hình con ngựa được thu nhỏ. Thành ra con mèo to nhiều hơn con ngựa rất
nhiều.
Để đạt mục tiêu gợi nhiều hơn nữa tả, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp hình khối Việt Nam, tranh
Đông Hồ sử dụng thủ pháp quy mô hoá. Trong tranh đấu vật có ba đấu vật được
khoanh gọn trong ba hình cơ bản: Đôi trên hình tam giác, đôi dưới hình thang và
đôi dưới phải hình bán nguyệt, hai đấu vật ngồi chờ được khuôn lại trong hai
hình chữ nhật tạo ra co ro của cái rét của lễ hội đầu xuân. Bố cục của bức
tranh”đấu vật”mang tính chất chất đối xứng Một trong những vật đấu, bố cục này làm cho những người dân
xem có cảm hứng về sự việc vững trãI, ngang tài ngang sức của những chàng trai. Còn
không khí ngày tết thì được qua hai rõ ràng là hai tràng pháo( hình 3).
Hai con trâu húc nhau trong tranh”chọi trâu” thuộc tranh Đông Hồ mang yếu
tố động về chiều ngang của hình chữ nhật nằm và cái khoẻ khoắn chắc như đinh của hai
con trâu được thể hiện trong cách vuông vức của hình thể.
7
Tranh”phật bà quan âm” trong tranh Hàng Trống có hinh phật bà quan âm
ngự trên đài sen, đứng chầu hai bên là Kim Đồng và Ngọc Nữ. bố cục tranh trang
nghiêm và cân đối. Loại hình bố cục này phát hiện trong tranh Đông Hồ như”Ông
tơ”.
Tranh thờ Hàng Trống có nhiều dạng bố cục rất khác nhau. Các nhân vật
trong tranh được thể hiện bằng hình to nhỏ rất khác nhau, không theo luật xa gần mà
theo vị thế xã hội, điều này thể hiện rõ ràng nhất ở tranh thờ như”tứ phủ, tam phủ, bát
tiên quá hải, táo quân, thổ công ….” Bởi những ông Hoàng, bà chóa to nhiều hơn người
hầu, thần phải hơn dân và luôn ở vị trí trọng tâm cả trong tranh Đông Hồ và
Hàng Trống .
Sang bức tranh”bịt mắt bắt dê, rông rắn”( hình 4) là những trò chơi quên
thuộc của trẻ con rất mất thời hạn rồi. về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đấy là những bức tranh có bố cục
đẹp. Tranh”bịt mắt băt dê” sắp xếp hình đám trể chạy vòng quanh điểm trung
tâm là con dê, một bế bịt mắt bắt dê. Một em bị dê hất ngã chổng chân lên trời
tạo ra nhiều hướng rất khác nhau trong tranh. Quang cảnh vừa vui nhén vừa căng
thẳng vừa hồi hộp.
Mảng trong tranh Đông Hồ thường chiếm diện tích s quy hoạnh lớn so với tranh Hàng
Trống. Tranh Đông Hồ chỉ có Ýt màu nhưng những nghệ nhân sử dụng và điều tiết
hợp lý. Những mảng màu đã được nhắc đi nhắc lại. dải đều trên khắp mặt tranh,
gây cảm hứng nh có nhiều màu nh tranh”gà đàn, đám cưới chuột, canh nông, bịt
mắt bắt dê, chim công ….”
3.2. Đường nét
Trong tranh dân gian Đông Hồ và Hàng Trống những mảng màu được
số lượng giới hạn bởi nét. Đường nét là một thủ pháp biểu lộ của hội hoạ. Đường nét tạo
nên sự uyển chuyển, uyển chuyển, khoẻ khoắn của tranh. Tác dụng cơ bản của
đường nét là bao ngoài xác lập số lượng giới hạn của hình ảnh. Tuy nhiên đường nét
không riêng gì có là đường viền hình thể, trong tranh Đông Hồ và hàng trống được tả
nhiều chất rất khác nhau.
Hãy xem kĩ những bức tranh của Đông Hồ:”Gà đại cát đại lợi, gà đàn, vinh hoa, phó
quý, phóc léc tuy nhiên toàn …”nét cã chỗ mau, chỗ thưa có mảng để trống, khởi sắc
8
lông dày cứng, vuốt nhọn như lưỡi mác, có những nét lông cổ chỉ là những vạch
ngắn tuy nhiên tuy nhiên cách đều. Cũng có lông đuôi mẹ vểnh lên, lại sở hữu lông đuôi gà
trống rủ cong xuống duyên dáng, có khi lông cổ và sống lưng lại xếp nhưng gói lợp.
Trong tranh”gà đàn” đầu cánh mẹ được tả bằng những chấm xếp hàng đều đặn, chắc
là để tả lông nhỏ xốp, mềm mà cũng là thay đổi những phương án cho đỡ nhàm mắt
[Hình 5].
Ngoài ra những nghệ nhân Đông Hồ tả cọng sen rất tài tình ở tranh chăn trâu
thổi sáo. cọng sen tả gai bằng những nét băm, một tập hợp những nét băm ngắn, xếp
dài đều đặn vừa cho ta thấy cọng sen vừa gợi ý có lắm gai. Con trâu dưới cằm,
thân hình của nó có líp lông tơ mềm mại và mượt mà bằng những nét băm tuy nhiên tuy nhiên lượn công
đều nhau rất uyển chuyển. Trong tranh”phó quý, (bé ôm vịt), chăn trâu thả diều”
ta cũng phát hiện nét băm này.
Nét mở rộng thành mảng, mảng co thành nét,”tranh đám cưới chuột”, những
con chuột đang khúm núm. nét từ đuôi chạy đến sống lưng bỗng mở ra thành mảng rồi
co lại để đến phải gồng mình, lên nhanh đạt tới gần tay và có cơ đùi, lấy hết can đảm và mạnh mẽ và tự tin tiến đến
hối lé lão mèo kinh khủng.
Nét gợi khối nh trong tranh”bé ôm vịt” cổ con vịt là hai tuyến phố chạy tuy nhiên
tuy nhiên tạo cảm hứng bẹt nhưng cổ con vịt được cài những nét ngắn, hơi cong nhằm mục đích tả
nét gấp khi cổ vịt co lại.
Một điều thó vị nữa vè nét là mỗi bé kiểu tóc rất khác nhau ở tranh Đông Hồ.
Thoạt nhìn ta tưởng bé chỉ là một, dù ôm gà hay vịt, cóc hay cá. Nhưng nếu nhìn
kĩ sẽ phải thán phục những nghệ nhân xưa: mỗi bé một kiểu tóc. Vẫn chỉ là một loạt
những nét ngắn tuy nhiên với cách xếp rất khác nhau sẽ cho ra những cấu trúc tóc khác
nhau.
Tranh Đông Hồ phục vụ bà con nông dân nên tranh có viền dứt khoát.
khoẻ khoắn làm bức tranh sinh động, chất đồ hoạ và biểu cảm cao.
Tranh Hàng Trống phục vụ cho những đối tượng người dùng là tần líp trung lưu và thị
dân nên đường nét trong tranh thường mảnh mai trau chuốt và tinh xảo.
Bức tranh”Ngò hổ” của Hàng Trống nét đen mảnh trau chuột, màu tô
bằng tay thủ công nên nét viền đen của tranh”ngò hổ” nhiều chỗ lẫn với màu. Ngoài ra
những nét mặt, chùm râu, ánh nhìn và những đường vằn vện toàn thân được cách
9
điệu rõ ràng, nhịp của đường vằn, dáng vóc uy nghi tạo ra sức mạnh và sự thiêng
liêng, của tính chất tranh thê [Hình 6].
Những bức tranh Hàng Trống như: thất đồng, tử tôn vạn đại, tam đa….
Nét còn diễn tả sự mềm mại và mượt mà của quần áo hay căng tròn, mòm mĩm của da thịt em
bé. Đường net trên khuôn mặt những ông Hoàng, bà chóa thân thiện đôn hậu.
Đường nét trong tranh Hàng Trống mảnh nhỏ, trau chuốt nhiều khi chìm
lẫn trong sắc tố thể hiện sự công phu và tính sáng tạo.
Đường nét cũng là một trong yếu tố quan trọng trong tranh Đông Hồ và tranh Hàng
Trống để tạo ra những bức tranh độc đao mang đậm bản sắc dân téc.
3.3 Không gian.
Khoảng cách giữ những vật thể trong tranh theo chiều ngang, dọc và sâu. trên
mặt phẳng phẳng của tranh, người xem dẽ dàng thấy khoảng chừng cách Một trong những vật thể.
Trong tranh thê Hàng Trống vẽ cảnh từ mặt đất tới khung trời, ta phát hiện những líp
không khí. Điều Êy khiến không khí tranh thật to.
Quan niệm không khí truyền thống cuội nguồn hội hoạ của phương đông chỉ việc vẽ
đường xung quanh ranh giới hình dạng vật thể là đã biểu lộ sự tồn tại lẫn nhau
giữa không khí và vật thể.
Tranh”đám cưới chuột” là hình những con chuột sắp xếp líp trên líp dưới tạo
cảm hứng không khí to lớn hay trong tranh thờ Hàng Trống không khí rộng
lớn từ cảnh trời tới biển.
Tranh Đông Hồ và Hàng Trống vẽ theo lối ước lệ thuận mắt không theo
không khí xa, gần nhưng lại thấy có lý, như hư mà thực, thực mà hư. Đó là cái
tài của những nghệ nhân xưa trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống.
3.4. Màu sắc.
Nếu màu đặc chưng của tranh Đông Hồ là nâu, lục, vàng, đỏ rất méc mạc,
Êm áp, mang mùi vị đồng đất thôn làng thì màu đặc chưng của tranh Hàng
Trống là cánh sen, lam với vàng, đỏ, da cam với đường nét thanh tó, rất thị thanh,
trong sáng, rực rỡ. Màu sắc trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống rất thích hợp
với tiết xuân.
Màu sắc trong tranh đều là những màu chế từ vạn vật thiên nhiên, dùng trực tiếp ở
dạng nguyên thuỷ nên màu tranh Đông Hò tươi thắm, không gắt gao, loè loẹt và
10
giữ độ bền vững. Những mảng màu phẳng được tạo chất một cách tự nhiên do hiệu
quả của kĩ thuật in. những nghệ nhân Đông Hồ hạn chế pha màu thực hiên theo
nguyên tắc màu đậm in trước. Thông thường màu in sau không bao giê phủ kín
màu in trước tạo ra nhiều màu rất khác nhau trong một mảng màu.
Màu sắc trong tranh”Hàng Trống mang tính chất chất trang trí cao” do tô bằng tây
nên màu rất phong phú phong phú, kỹ thuật dùng màu Èn hiện tạo không khí hư hư,
thực thực của những bức tranh thờ. ánh sáng dường nh trên cao đổ xuống đều những đồ
vật và người không còn bóng. Màu sắc trong tranh thờ tự nhiên, Ýt trộn lẫn và
dùng cả màu vàng bạc óng anh bằng ngân nhò, kim nhò, tạo hiệu suất cao đối chọi,
tươi tắn.
Tranh”thất đồng” Hàng Trống, cách vên màu trên da thịt làm cho những
em bé trở nên căng tròn, quần áo mềm mại và mượt mà. bức tranh mang lại không khí rực
rỡ, tươi mát của ngày đầu xuân. sắc tố bức tranh lộng lẫy, sang trọng và gợi
cảm hứng bình yên
Hay bức tranh”tố nữ” nét vẽ tinh xảo về sắc tố uyển chuyển gây mĩ cảm
đậm đà, duyên dáng. Ngoài ra sắc độ màu trong tranh Hàng Trống được điều
chỉnh theo cảm nhận của người vẽ.
*một phần nữa tạo ra bức tranh là chữ trong tranh Đông Hồ và tranh
hàng trống hầu hết là chữ hán và nôm. chữ góp thêm phần không nhỏ trong bức tranh.
Chữ giúp người xem biểu ý đồ tác giả hơn, tương hỗ update thêm thông tin cho bức tranh.
Chữ trong tranh hoàn toàn có thể là thơ, tục ngữ, câu đối, hoặc chỉ là câu nói thường ngày
nhưng ý nghĩ rộng và sâu.
4. ĐÒ tài trong tranh Đông Hồ và Hàng Trống.
Hai dòng tranh nay từ bao đời nay thường ảnh hưởng lẫn nhau, tương hỗ update
lẫn nhau nhưng người xem vận nhận ra nét riêng của mỗi dòng tranh.
Tranh dân gian được sản xuất với số lượng lớn, lưu hành réng rãi và phục
vụ phần đông quần chúng, cho nên vì thế đề tài dễ hiểu, ngôn từ tạo hình đơn thuần và giản dị,
hình tượng rõ ràng, phục vụ được nhu yếu về tâm ý, tình cảm của người chơi
tranh. Tranh dân gian có nhiều loại và chia nh sau
4.1. Tranh chúc phóc.
11
Hay được bán trong lần tết, sắc tố và tinh thần tranh chúc phóc rất thích
phù thích hợp với tết xuân. Những tranh phổ cập như:”lợn âm khí và dương khí, gà đại cát đại lợi, thổ công,
táo quân, tam đa, phóc léc thọ, tử tôn vạn đại… ” nói lên ước muốn nghìn đời
của bà con nhân dân về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường Êm no, hạnh phóc, đông con nhiều cháu….
Vào ngay tết mọi người hay dán hai bên cổng cánh cửa nhà những vị thần
hộ mệnh, tiền tài…” đó là quyền lực tối cao siêu nhiên bảo vệ cho mái ấm gia đình một năm mới tết đến
an khang – thịnh vượng thịnh vượng. Tranh thần hộ mệnh là những ông tướng nhà trời che chở
cho mái ấm gia đình.
Tranh treo tết có nhiều nguồn gốc tín ngưỡng phức tạp mà nhiều khi
người dân không biết tới chỉ thấy đẹp thì mua về dán trang trí ngày tết.
Quan niệm về thần quyền của dân gian không còn gì giống tín ngưỡng của
những tín đồ tôn giáo. Nó đơn thuần và giản dị và thiết thực hơn. Tranh”táo quân” có câu
chúc”niên tăng phú quý, nhất hưởng vinh hoa”. Tranh thổ công có câu”thổ công
tương trợ, trạch chủ bình an”.
Tranh lợn gà là loại tranh cổ nhất và có tính dân téc nhiều nhất. Tranh vẽ
đàn gà, đàn lợn với số lượng nhiều. Nó mang ý nghĩa phồn thực, đông đúc.
Trong dân gian người ta tin tưởng là ma quỷ sợ tiếng gáy cho nên vì thế tranh gà ngoài
việc tưởng tượng sự sung túc còn tồn tại ý nghĩa trừ tà ma.
Trong tranh Hàng Trống,”thất đông” là bức tranh được những tầng líp thị dân
ưa chuộng. Bức tranh mang lại người xem không khí rức rỡ, tươi mát của những
ngày đầu xuân.
4.2. Tranh tín ngưỡng tôn giáo
Việt Nam cũng như những nước nông nghiệp khác trong quy trình đấu
tranh chinh phục vạn vật thiên nhiên, đứng trước đất trời to lớn bát ngát huyền bí,
người dân thường có những ý niệm không rõ rệt về vũ trụ, con người, thiên
nhiên. Những hình thái tín ngưỡng cơ sở này được phản ánh trong tranh dân
gian.
Ở Việt Nam ngoài phật giao, nho giao, lão giáo, còn tồn tại tục bái thờ những vị
thần linh tín ngưỡng”đồng bóng” 1 tín ngưỡng lan sâu trong giới phụ nữ miền bắc việt nam
và trung bộ, mà hình thức thể hiện là trạng thái”lên đồng hầu bóng”. Tranh thờ
Hàng Trống hầu hết phục vụ cho tín ngưỡng đồng bóng.
12
Những vị thần linh trong tín ngưỡng đồng bóng gồm có: Đức Ngọc Hoàng
Thượng Đế ngự trị trên ngai vàng và xung quanh có văn vũ đứng trầu nh mét
triều đình dưới hạ giới. Dưới nữa là những Cậu và những Cô. loài vật được thờ cóng
trong tín ngưỡng là hổ và rắn.
Tranh chúc tụng dân gian Đông Hồ có liên quan mật thiết với tranh tín
ngưỡng. Trong mái ấm gia đình, ngoài thờ tổ tiên, người Việt Nam còn tồn tại tục thờ Thổ
công. Thổ công là một dạng mẹ Đất, là vị thần trông coi gia cư, định đoạt phóc
hoạ của một mái ấm gia đình. Sống ở đâu thi có Thổ công ở đó. Những tranh như”Táo
quân, Thần hộ mệnh, Thổ công…” cùng với ý nghĩa chúc tụng cũng nói lên tín
ngưỡng rõ rệt như: Ngọc Hoàng, Quan Âm Thị Kính… thì cũng kèm theo ý ước
mong được những vị thần phù hộ để được sung sướng.
Tranh thờ hàng Trống mang sắc thái và giá trị thẩm mĩ riêng. những bức
tranh thờ Hàng trống phục vụ cho những điệu có sắc tố đạo giáo và tín ngưỡng
nh: Ngò hổ, bạch hổ, đức thánh thần…
Tranh”Hổ”(hình7) Hàng trống mang tính chất chất chất trang nghiêm. Tranh”Ngò
Hổ” mang ý nghĩa diệt trừ ác, chấn trị tà ma. Hổ to ngồi giữa, bốn hổ nhỏ ngồi
phân thành bốn hướng tụ về hổ chính đều toát lên một sức sống mãnh liệt. Người
Việt Nam trị tà ma bằng bùa Ngò Sắc, bằng bức tranh dân gian Ngò Hổ. Năm Hổ
ở năm phương với năm màu theo ngò hành với ý nghĩa: Hổ tượng trưng cho sức
mạnh, chấn trị ở năm phương, tà ma không còn lối nào thoát (Hổ red color là hoả
tượng trưng cho phương nam, Hổ màu xanh là méc tương trưng cho phương
đông, Hổ trắng là kim tượng trưng cho phương tây, Hổ vàng là thổ là TT).
Tục thờ mẫu Liễu Hạnh đang trở thành một tín ngưỡng Việt Nam rất điển
hình. Không phải ngẫu nhiên mẫu Liễu Hạnh được thờ rộng tự do nh vậy. Do thời
kì Nho giáo duy nhất vai trò truyền thống cuội nguồn của người phụ nữ bị xâm phạm
Là thể loại tranh thờ, từ nội dung đến hình thức đều mang tính chất chất chất tôn giáo
phục vụ tín ngưỡng của nhân dân nhưng dưới bàn tan khoé léo, óc sáng tạo và trí
tưởng tượng của những nghệ sĩ dân gian đã tạo ra bức tranh có mức giá trị như tranh Ông
Hoàng, Bà Chúa… với vẻ mặt dịu dàng êm ả thân thiện con người.
4.3. Tranh sinh hoạt
13
Tranh phản ánh sinh hoạt của nhân dân như:”chợ quê, hứng dùa, chăn
trâu…” Những bức tranh chủ đề sinh hoạt truyền thống cuội nguồn trùng với tranh Đông Hồ,
chỉ có tinh thần thể hiện và kĩ thuật in rất khác nhau.
Hiện nay, ông Lê Đình Nghiêm là nghệ nhân sở hữu hơn hai trăm bộ ván
in cổ của dòng tranh Hàng Trống. Trong số đó có bức ván in còn nguyên vẹn giá trị
rất cao về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp: ván in”chợ quê, canh nông chi đồ…” Bản khắc”chợ quê”
diễn tả cảnh đẹp chợ đông đúc, nhén nhịp và ồn ào của vùng quê. Hình ảnh trong
tranh là những gì thân thiện, quen thuộc với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường người nông dân. Dưới cây
đa cổ thụ là dãy quán chợ với đủ mọi hàng hoá và những người dân tại tầng líp khác
nhau in như một xã hội thu nhỏ. Mọi rõ ràng của phiên chợ được khắc hoạ tỉ
mỉ hình ảnh những bà, những cô quần áo thướt tha người xem bói kẻ đánh bạc…
“Bịt mắt bắt dê”,”Rồng rắn lên mây” là những trò chơi quen thuộc của trẻ
em rất mất thời hạn rồi. Nh vậy, tranh dê nói chung và tranh rực rỡ”bịt mắt bắt dê” nói
riêng đều đã phản ánh chân thành ước mơ về một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường sôi sục vui tươi bằng
hình ảnh thân thiện, với lối vẽ rõ ràng, sinh động. Bức tranh là cảnh thanh thản, yên
vui và là mong ước của người dân.
Đề tài môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đó đó là mảng phong phú và thó vị của tranh Đông Hồ.
Người xem rất quen thuộc với tranh”Hứng dừa””Đánh ghen”. Bức tranh biểu
hiện được môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường hiện thực và hóm hỉnh.
4.4. Tranh châm biếm
Là mét trong những vũ khí sắc bén của nhân dân chống cường quyền.
Trong một xã hội nh xã hội phong kiến trước kia ở việt nam, người dân không còn
quyền nói lên ý muốn của tớ, chỉ trích việc làm sai của triều đình, họ chỉ có
cái cười để đả kích những cái cổ hủ, lỗi thời của xã hội. Tranh dân gian thuộc đề
tài châm biếm, phê phán thãi hư tật xấu trong xã hội như”Đám cưới chuột, Đánh
ghen, Thầy đồ cóc…”.
Tranh”Đám cưới chuột” chống thãi hư danh, tệ nạn bóc lột và nhất là
tính chất giai cấp thể hiện rõ rệt. Hình ảnh những con chuột trong đám cưới đến
cầu thân một con mèo, đã cho toàn bộ chúng ta biết đó là một điều hão huyền, ngoạn mục vì bản
chất của mèo là ăn thịt chuột.
14
Bức tranh”Đánh ghen” rất quen thuộc với toàn bộ những ai này đã từng nghe biết
tranh dân gian Đông Hồ.”Đánh ghen” khắc hoạ một cảnh đánh ghen sinh động,
quyết liệt được thể hiện bằng hai câu lục bát:
“Thôi thôi vuốt giận làm lành
Chi đến sinh sự nhục mình nhục ta.”
Rõ là lời can ngăn yếu ớt của ông xã trước cơn ghen của bà cả. Bà cả
cầm chiếc kéo lăn xả sẵn sàng”Thử chơi một trận xem chồng về ai”. Còn bà hai
có sự che chở của ông xã vênh mặt lên thách đố và ở tư thế trần trụi chêu tức.
Ông chồng buông lời can ngăn yếu ớt. Câu chuyện xẩy ra sau bức bình phong,
dưới cây tùng, chứng tỏ là một mái ấm gia đình khá giả.
Các nghệ nhân Đông Hồ miêu tả thật hóm hỉnh thâm thúy về đời sống vợ
chồng [Hình 8].
4.5. Tranh lịch sử và tranh truyền thuyết
Đề tài tranh này cũng phổ cập trong dân gian, nhưng về việc nắm vững sử ta
và sử Trung Quốc cùng truyền thuyết dân téc, thì tác giả Ýt nhiều cũng luôn có thể có một
trình độ tri thức nào đó. Điều này sẽ không còn phải dễ với những nghệ nhân nghiệp dư
làng Đông Hồ trong buổi đầu. Trong tranh lịch sử và truyền thuyết thường có
những câu thơ chứ Hán và chữ Nôm lý giải nội dung của tranh. Chứng tỏ tác
giả của tranh lịch sử không phải là người nông dân thông thường, họ là những
nhà Nho học dở dang thuộc giai cấp dân dã, hoàn toàn có thể về hội hoạ và viết chữ
đẹp. Đó là loại tranh dân gian như tranh Hàng Trống của Thanh An Hiệu (Hà
Nội)…
Chủ đề tranh dân gian dù rót ra đề tài lịch sử hay lịch sử Trung quốc đều
nêu cao những tầm gương chung, vì nước, vì dân được quần chúng nhân dân tôn
sùng như: Trưng Chắc, Trưng Nhị, Ngô Quyền, Quan Công, Trương Phi… Hầu
hết tranh dân gian lấy đề tài trong chuyện thơ đều phải có tinh thần chống cường
quyền, chống sự bất công và tệ nạn xã hội cũ: Thạch Sanh, Thuý Kiều…
Những tranh thể lội lịch sử, truyền thuyết, phong cảnh thường là bức tranh
tứ bình bốn bức một bộ, nhị bình gồm hai bức một bộ. Bộ tranh tứ bình diễn ý
một số trong những truyện nổi tiếng được nhân dân yêu thích. Màu sắc và bót pháp trong
tranh thống nhất.
15
Bé tranh tứ bình”Truyện Kiều” của Đông Hồ thật hoành tráng. những diễn
biến chính diễn dàn từ trên xuống dưới từ trái sang phải, đan lồng vào nhau.
Người và cảnh, diễn biến ở Trung Quốc nhưng Thuý Vân, Thuý Kiều, Kim
Trọng… ở đây lại rất Việt Nam.
Dù thuộc thành phần nào, nhân vật trong tranh dân gian cũng đứng về
phía chính nghĩa, chống áp bức. Tranh”Bà Chóa Ba” là mét điển hình nổi trội.
Nhân vật Bà Chóa Ba là một thiếu nữ sinh trưởng trong chốn quyền quý và cao sang. Bà
không thích vui hưởng những như mong ước của vị thế mình, lại sở hữu tư tưởng chán ghét
xã hội mà bà đang sống nên quyết định hành động đi tu. Trong thời phong kiến, việc chán
ghét xã hội bỏ đi tu, ngoài sự mê tín dị đoan thường là một sự phản ánh tiêc cực chính sách
xã hội lúc bấy giê. Nhờ nội dung tiến bộ mà tranh còng nh truyện”Bà Chóa Ba”
được nhân dân mến mộ.
4.6. Tranh trang trí và phong cảnh
Tranh trang trí, phong cảnh dân gian Đông Hồ và Hàng Trống thuộc loại
thế hệ sau. Loại tranh này chịu ràng buộc của công thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Trung Quốc.
Phần lớn tác giả là những nhà Nho học dở dang, cho nên vì thế hầu hết những tác phẩm
đều phải có những bài thơ chữ Hán với nét bót tinh xảo. tinh thần và bót pháp có khác
tranh cổ.
Còng trong loại tranh này còn có tranh đẹp tuyệt vời nhất của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp dân gian nh
tranh”Tố nữ” (hình 9)của Hàng Trống. Bộ tranh tứ bình”Tố nữ” diễn tả vé đẹp
kín kẽ, đôn hậu của bốn cô gáI mặc áo dài, quần lĩnh hoa chanh, vấn khăn, tóc
bỏ đuôi gà, cổ cao ba ngấn, mặt tròn với những nhạc cụ trong tay tạo thành một dàn
nhạc dân téc. Tuy nhiên, tính chất giai cấp của tranh này là văn hoá giai cấp cầm
quyền. Tiêu chuẩn nét trẻ trung là tiêu chuẩn quý téc. Bởi thế ta thấy truyện thơ dân
gian cũng lấy cty phong kiến là tiềm năng ở đầu cuối cho việc làm của những anh
hùng hào kiệt như Lục Vân tiên, Thạch Sanh … trong thời phong kiến, giai cấp
dân dã bị hạn chế gắt gao trong việc trang điểm để so sánh được với quý téc.
Thế mà tác giả miêu tả mỹ nhân dân dã không kém vẻ phong lưu, thanh nhã
thông qua đó thể hiện được người dân tự hào và tự tin ở giai cấp mình .
16
C- KẾT LUẬN
Chơi tranh là một thó vui, nhu yếu, phong tục truyền thống cuội nguồn đẹp của nhân dân.
Tranh dân gian Đông Hồ và Hàng Trống làm phong tục và đậm sắc nét thêm bản sắc
truyền thống cuội nguồn văn hoá dân téc tranh dân gian thể hiện giá trị thẩm mỹ và làm đẹp, triết lý xã
hội và ý nghĩa nhân văn.
Tranh Đông Hồ và Hàng Trống đều thể hiện ước muốn hạnh phóc của
người dân.
Nếu tranh Đông Hồ thường phản ánh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường lao động và sinh hoạt
hằng ngày của miền quê. Thì tranh Hàng Trống thường đI vào những đề tài tín
ngưỡng, chúc tụng ngày xuân. mỗi bản in thể hiện một truyền thuyết hoặc một
câu truyện ngụ ngôn mang tính chất chất triết lý, 1 bức thông điệp đầy sắc tố. toàn bộ chúng ta
hoàn toàn có thể thấy những phản hồi xã hội phong biến qua những hình tượng tranh. Cảm
hứng sáng tạo tranh Đông Hồ và Hàng Trống đều khởi xướng từ hiện thực.
Mặc dù tranh Đông Hồ và Hàng Trống có đặc tính riêng về phong thái
tạo hình, kĩ thuật diễn đạt và đối tượng người dùng phục vụ, trong quy trình tăng trưởng chúng
ảnh hưởng qua lại lẫn nhau, nhằm mục đích tương hỗ update và phục vụ tốt hơn nhu yếu thẩm mĩ
của người tiêu dùng.
Khi tiếp xúc với tranh Hàng Trống, tranh Đông Hồ có thêm đề tài mới,
nhất là tranh bót pháp điêu luyện hơn. trái lại tranh hàng trống cũng bổ xung
đề tài mới từ tranh Đông Hồ tạo ra sự phong phú cho dòng tranh này. giữ gìn và
phát huy Phục hồi dòng tranh Đông Hồ và Hàng Trống cũng như những dòng tranh
Khác là việc làm thiết yếu
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
17
Hình 2: Đám cưới chuột- tranh đông hồ
Hình 3: Đấu vật – tranh đông hồ
18
Hình 4: Bịt mắt bắt dê – tranh hàng trống
Hình 5: Gà đàn- tranh đông hồ
19
Hình 6: Ngũ hổ-tranh hàng trống
Hình 7: Hổ – Tranh Hàng Trống
20
Hình 8: Đánh ghen- tranh đông hồ
21
Hình 9: Tố Nữ- Tranh hàng trống
22
MỤC LỤC
Trang
23
24
Answers ( )
Reply
4
0
Chia sẻ
Chia Sẻ Link Cập nhật So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống miễn phí
Bạn vừa tìm hiểu thêm tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống tiên tiến và phát triển nhất và Chia SẻLink Tải So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống Free.
Hỏi đáp vướng mắc về So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết So sánh tranh Đông Hồ và tranh Hàng Trống vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#sánh #tranh #Đông #Hồ #và #tranh #Hàng #Trống