Mẹo Hướng dẫn Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì Chi Tiết
You đang tìm kiếm từ khóa Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì được Update vào lúc : 2022-12-14 09:33:08 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi đọc Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Hòa ước Nhâm Tuất [2] là hiệp ước bất bình đẳng giữa Việt Nam và Đế quốc Pháp, Từ đó Việt Nam nhượng lại vùng lãnh thổ Nam Kỳ gồm Biên Hòa, Gia Định, và Định Tường lại cho Pháp.
Nội dung chính
- Mục lục
- Nguyên nhânSửa đổi
- Diễn biếnSửa đổi
- Các lao lý quan trọngSửa đổi
- Sau khi ký kếtSửa đổi
- Trong những sử liệuSửa đổi
- Trong sử nhà NguyễnSửa đổi
- Trong sách PhápSửa đổi
- Trong sách ViệtSửa đổi
- Chú thíchSửa đổi
- Sách tham khảoSửa đổi
- 1 Nguyên nhân
- 2 Diễn biến
- 3 Các lao lý quan trọng
- 4 Sau khi ký kết
- 5 Trong những sử liệu
- 5.1 Trong sử nhà Nguyễn
- 5.2 Trong sách Pháp
- 5.3 Trong sách Việt
- 6 Chú thích
- 7 Sách tìm hiểu thêm
- Khoản 1: Từ nay về sau, hòa bình sẽ mãi mãi được thiết lập giữa một bên là Hoàng đế Pháp và Nữ hoàng Tây Ban Nha và một bên là Hoàng đế Đại Nam. Tình hữu nghị toàn vẹn và tổng thể và lâu bền cũng tiếp tục được thiết lập giữa thần dân ba nước dù họ ở bất kể nơi đâu.
- Khoản 2: Thần dân hai nước Pháp và Tây Ban Nha được hành đạo Gia Tô ở nước Đại Nam, và bất luận người nước Đại Nam ai muốn theo đạo Gia Tô, đều sẽ tiến hành tự do theo, nhưng những người dân không thích theo đạo Gia Tô thì không được ép họ theo.
- Khoản 3: Chủ quyền trọn ba tỉnh là Biên Hòa, tỉnh Gia Định và tỉnh Định Tường, cũng như hòn đảo Côn Lôn, do hiệp ước này, được hoàn toàn nhượng cho nhà vua nước Pháp. Ngoài ra, những thương gia Pháp được tự do marketing thương mại và đi lại bằng bất kể tàu bè nào trên sông lớn của xứ Cam Bốt và trên toàn bộ những chi lưu của dòng sông này[8]; những tàu binh Pháp được phép đi xem xét trên dòng sông này hay trên những chi lưu của nó cũng khá được tự do như vậy.
- Khoản 4: Sau khi đã nghị hòa, nếu có quốc tế nào muốn, bằng phương pháp gây sự hoặc bằng một hiệp ước giành lấy một phần lãnh thổ của nước Đại Nam, thì nhà vua nước Đại Nam sẽ báo cho nhà vua nước Pháp biết bằng một sứ thần,.. để nhà vua nước Pháp được hoàn toàn tự do đến tiếp cứu nước Đại Nam hay là không. Nhưng, nếu trong hiệp ước với quốc tế nói trên, có yếu tố nhượng địa, thì sự nhượng địa này hoàn toàn có thể được thừa nhận nếu có sự ưng thuận của nhà vua nước Pháp.
- Khoản 5: Người những nước Pháp và Tây Ban Nha được tự do marketing thương mại tại ba hải cảng là Tourane (Thành Phố Thành Phố Đà Nẵng), Ba La (Ba Lạt)[9] và Quảng Yên[10]. Người nước Đại Nam cũng khá được tự do marketing thương mại tại những hải cảng của nước Pháp và Tây Ban Nha như vậy, nhưng phải theo thể thức luật định…
- Khoản 8: Hoàng đế nước Đại Nam sẽ phải bồi thường một số trong những tiền là bốn triệu piastre, trả trong 10 năm. Vì nước Đại Nam không còn tiền piastre sẽ tiến hành tính bằng 72% lạng bạc.
- Khoản 9: Nếu có cướp bóc, giặc biển hoặc kẻ gây rối người nước Nam nào, phạm tội cướp bóc hoặc gây rối trên những đất thuộc Pháp, hoặc nếu có người Âu Châu phạm tội nào đó, lẩn trốn trên đất thuộc nước Nam thì ngay lúc nhà nước Pháp thông tri cho nhà chức trách Đại Nam, giới chức này phải nỗ lực bắt giữ thủ phạm để giao nộp cho nhà chức trách Pháp. Vấn đề cướp bóc, giặc biển hay quân phiến động nước Nam sau khi phạm tội, lẩn trốn trên đất thuộc Pháp, cũng tiếp tục được xử như vậy.
- Khoản 10: Dân chúng ba tỉnh là Vĩnh Long, An Giang và Hà Tiên sẽ tiến hành tự do marketing thương mại trong ba tỉnh thuộc Pháp miễn tuân theo luật lệ hiện hành, nhưng những đoàn tàu chở binh lính, vũ khí, đạn dược hay lương thực giữa ba tỉnh nói trên và Nam Kỳ chỉ được thực thi bằng đường thủy. Tuy nhiên, nhà vua nước Pháp thuận cho những đoàn tàu chở những thứ trên vào Cam Bốt được có cửa khẩu là lạch Mỹ Tho (Định Tường), gọi là Cửa Tiền, tuy nhiên với Đk là những giới chức Đại Nam phải báo trước cho đại diện thay mặt thay mặt của nhà vua nước Pháp, vị đại diện thay mặt thay mặt này sẽ trao cho họ một giấy thông hành. Nếu thể thức này sẽ không còn được tuân theo, và một đoàn vận tải lối đi bộ như vậy nhập nội mà không còn giấy phép thì đoàn đó và những gì hợp thành đoàn này sẽ bị bắt giữ và những dụng cụ sẽ bị phá hủy.
- Khoản 11: Thành Vĩnh Long sẽ tiến hành binh lính (Pháp) canh gác cho tới lúc có lệnh mới mà không ngăn cản bằng bất kể cách nào hoạt động và sinh hoạt giải trí của những quan Đại Nam. Thành này sẽ tiến hành trao trả cho nhà vua nước Đại Nam ngay lúc Ngài đình chỉ trận chiến loạn do lệnh Ngài tại những tỉnh Gia Định và Định Tường, và khi những người dân đứng đầu cuộc phiến loạn này ra đi và xứ sở được yên tĩnh và quy phục như trong một xứ bình yên[11].
- Giáo sư Nguyễn Phan Quang:
- Sử gia Phạm Văn Sơn:
- ^ Căn cứ theo ảnh in trong sách Pháp, được Nguyễn Phan Quang sao lại, tr. 441.
- ^ Hay Hiệp ước Nhâm Tuất, hay Treaty of Saigon
- ^ Theo nhận định của Phạm Văn Sơn, tr. 169.
- ^ Theo Trần Trọng Kim (tr. 261) và Hoàng Văn Lân-Ngô Thị Chính (tr. 59).
- ^ Xem phân tích trong Lịch sử Việt Nam (1858-thời gian cuối thế kỷ 19), tr. 60-61.
- ^ Sử Nguyễn ghi Pháp cầu hòa trước là không đúng. Phải cử người đến Gia Định, phài nộp tiền để đảm bảo thiện chí cầu hòa, chỉ hai việc ấy thôi thì cũng đủ hiểu. “Có lẽ sử thần ta vì tự ái dân tộc bản địa mà xuyên tạc chăng?” (lý giải của Phạm Văn Sơn, tr. 166).
- ^ G. Taboulet, Le geste français en Indochine (tập 2), Paris, 1956, tr. 472.
- ^ Ý chỉ sông Mê Kông.
- ^ Ba Lạc: cửa chính của sông Hồng đổ ra biển Đông.
- ^ Quảng An tức Quảng Yên, nay thuộc Quảng Ninh.
- ^ Dịch theo bản tiếng Pháp của G. Taboulet, Le geste français en Indochine (tập 2), Paris, 1956. Dẫn theo Nguyễn Duy Oanh, Quân dân Nam Kỳ kháng Pháp trên mặt trận quân sự chiến lược và văn chương (1859-1885). Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, 1995, tr. 281-285. Xem toàn văn trong sách này hoặc trong sách Hỏi đáp lịch sử Việt Nam (tập 4).
- ^ Theo H. Abel, thì việc chiếm giữ Nam Kỳ, ngoài quyền lợi về mặt chính trị, còn tồn tại những quyền lợi to lớn về những mặt khác, nhất là kinh tế tài chính. Theo bản thống kê in trong sách này, thì tổng những thu nhập nhập tại 3 tỉnh miền Đông Nam Kỳ trong năm 1863 là: 3.900.000 Franc Pháp, thế nên việc xin chuộc đất thật là nan giải.
- ^ Việt Nam sử lược, tr. 262.
- ^ Việt sử tân biên (quyển 5, tập thượng), tr. 170.
- ^ Nhận định của Nguyễn Phan Quang, tr. 287.
- ^ Đại Nam chính biên liệt truyện (tr. 570). Quốc triều chính biên toát yếu (tr. 399) kể tương tự.
- ^ Năm 1889, H. Abel (1833-1918) thăng quan tiến chức phó đô đốc (1889). Sau về nước, ông làm nghị viên vùng Rochefort (1898).
- ^ H. Abel, tr. 12, 14 và 17.
- ^ Đáng kể là những cuộc khởi nghĩa của: Trương Định, Đỗ Trình Thoại, Võ Duy Dương, Nguyễn Hữu Huân, Nguyễn Trung Trực,…
- ^ Souvenir de lexpédition de Cochinchine, Paris, 1865, tr. 161.
- ^ Les premières années de la Cochinchine (tập 1), Paris, 1874, tr. 150 và 156.
- ^ Kho Lưu trữ Bộ Ngoại giao Pháp, Kỷ yếu tập 28. Dẫn lại theo Nguyễn Phan Quang, tr. 286.
- ^ Nguyễn Phan Quang vị trí căn cứ tài liệu của G. Taboulet để ghi rằng thời hạn hai bên thương thuyết chỉ “hơn một ngày” (tr. 284). Nhưng theo Nhóm Nhân Văn Trẻ thì cuộc hội đàm này kéo dãn từ thời điểm ngày 28 tháng 5 đến ngày 3 tháng 6 năm 1862 (tr. 60). Trong phái bộ nhà Nguyễn có một linh mục tên là Đặng Đức Tuấn (đi theo làm thông ngôn?). Sau, vị tu sĩ có làm bài thơ “Lâm nạn phụng quốc hành” kể lại việc này. Nhưng phần thương thuyết của hai phái bộ, ông cũng chỉ diễn tả có mấy câu: Quan bèn nói với Tây Dương/ Xin hãy nghĩ lại khoản thường khoản giao/ Sao cho đừng thấp đừng cao/ Sao cho vừa phải lẽ nào mới an…Làm lời ba nước giao hòa/ Trong mười hai khoản ngặt ba bốn điều/ Quan ta thấy bớt đã nhiều/ Chịu đi cho rảnh về triều cho xong…(Tham khảo thêm sách “Đặng Đức Tuấn, tinh hoa Công giáo Việt Nam”. Xuất bản tại Sài Gòn, 1970).
- ^ GS Phan Khoang, Việt Pháp bang giao sử lược, Huế, 1950, tr. 148.
- ^ Dẫn theo Nguyễn Phan Quang, tr. 285.
- ^ Phạm Văn Sơn, tr. 162, 164 và 173.
- ^ Dẫn lại theo Nguyễn Phan Quang, tr. 286.
- Quốc sử quán triều Nguyễn. Quốc triều chính biên toát yếu. Nhà xuất bản Văn Học, 2022
- Quốc sử quán triều Nguyễn, Đại Nam chính biên liệt truyện. Nhà xuất bản Văn Học, 2004.
- Trần Trọng Kim, Việt Nam sử lược (quyển 2). Trung tâm Học Liệu Sài Gòn xuất bản, 1971.
- Phạm Văn Sơn, Việt sử tân biên (quyển 5, tập thượng), 1962.
- Đinh Xuân Lâm-Nguyễn Văn Khánh-Nguyễn Đình Lễ, Đại cương lịch sử Việt Nam (tập 2). Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo và giảng dạy, 2006.
- Nguyễn Duy Oanh, Quân dân Nam Kỳ kháng Pháp trên mặt trận quân sự chiến lược và văn chương (1859-1885). Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh, 1995.
- Hoàng Văn Lân-Ngô Thị Chính, Lịch sử Việt Nam (1858-thời gian cuối thế kỷ 19), quyển 3, tập 1, phần 1. Nhà xuất bản Giáo dục đào tạo và giảng dạy, 1979.
- Nhóm Nhân Văn Trẻ, Hỏi đáp lịch sử Việt Nam (tập 4). Nhà xuất bản Trẻ, 2007.
- H. Abel (Adrien Barthélemy Louis Henri Rieunier), La question Cochinchine au point de vus des intérêts français, Paris, 1864.
Tại vị trí trước cửa Ngọ Môn, ngày 16 tháng bốn năm 1863, triều đình Huế mở cuộc tiếp đón phái đoàn Pháp của Đô đốc Bonard thượng kinh chính thức trao đổi Hòa ước Nhâm Tuất[1].
Hiệp ước được ký ngày 5 tháng 6 năm 1862 tại Sài Gòn giữa đại diện thay mặt thay mặt triều Nguyễn (thời vua Tự Đức) là chánh sứ Phan Thanh Giản và phó sứ Lâm Duy Hiệp (hay Thiếp) với đại diện thay mặt thay mặt của Pháp là thiếu tướng Bonard và đại diện thay mặt thay mặt của Tây Ban Nha là đại tá Don Carlos
Đây đó đó là hòa ước bất bình đẳng “thứ nhất” của Việt Nam ký với Pháp, mở đầu cho “cuốn vong quốc sử Việt Nam” từ nửa thời điểm đầu thế kỷ 19 đến nửa thời điểm đầu thế kỷ 20 trong lịch sử Việt Nam[3].
Mục lục
Nguyên nhânSửa đổi
Bản đồ Nam Kỳ Lục Tỉnh quy trình (1841-1862).
Theo sử liệu thì nguyên nhân triều đình Tự Đức phải ký kết hiệp ước là vì lúc đó ở Bắc Kỳ có những cuộc nổi dậy đang đánh phá kinh hoàng (đáng kể nhất là của: Tạ Văn Phụng và Cai Tổng Vàng, Nông Hùng Thạc)…mà trong Nam Kỳ thì thực dân Pháp đã lấn chiếm hữu được bốn tỉnh là: Gia Định, Định Tường, Biên Hòa và Vĩnh Long[4].
Sau khi so sánh hai mối nguy, triều đình Tự Đức bèn sai Phan Thanh Giản và Lâm Duy Hiệp vào Sài Gòn giảng hòa với thực dân, để hoàn toàn có thể đưa đại quân ra tiêu diệt những cuộc nổi dậy ở đất Bắc đang uy hiếp ngai vàng của dòng họ Nguyễn[5].
Diễn biếnSửa đổi
Theo sử gia Phạm Văn Sơn, thì:
Giữa lúc quân Pháp không ngờ nhất, thì thiếu tá Simon đang công tác thao tác ở xa bờ Trung Kỳ trở về Sài Gòn phục vụ thông tin là vua Tự Đức vừa đề xuất kiến nghị mở cuộc giảng hòa[6]. Tháng 4 năm Nhâm Tuất, đô đốc Bonard liền phái Simon mang chiến hạm Forbin có sắp xếp đại bác, ba chiếc thuyền gỗ cùng 200 lính đến cửa Thuận An (Huế), để lấy ra ba yêu sách là: Gửi sứ thần có thẩm quyền quyết định hành động vào Gia Định, bồi thường chiến phí và phải nộp trước 100.000 Franc để đảm bảo thiện chí cầu hòa.
Theo G. Taboulet[7] thì tàu Forbin đưa sứ bộ rời Huế vào trong ngày 28 tháng 5 năm 1862, đến Sài Gòn vào trong ngày 3 tháng 6 năm 1862, qua ngày 5 tháng 6 năm 1862 (9 tháng 5 âm lịch năm Nhâm Tuất) thì hai bên ký bản hòa ước trên tàu chiến Duperré của Pháp đậu ở bến Sài Gòn.
Ký hòa ước xong, triều đình phái Phan Thanh Giản làm tổng đốc Vĩnh Long, Lâm Duy Hiệp làm tuần phủ Khánh Thuận, để tiếp xúc với những quan nước Pháp ở Gia Định.
Tháng 2 năm Quý Hợi (1863), thiếu tướng Bonard và đại tá Palanca ra Huế gặp vua Tự Đức để công nhận sự giảng hòa của ba nước. Xong rồi thiếu tướng Bonard về Pháp nghỉ, Chuẩn đô đốc La Grandière sang thay.
Bấy giờ nước Tây Ban Nha cũng nhường quyền lấy đất làm thuộc địa cho nước Pháp, chỉ nhận tiền binh phí và quyền được cho giáo sĩ đi giảng đạo mà thôi.
Hiệp ước Nhâm Tuất tồn tại cho tới ngày 15 tháng 03 năm 1874, thì bị thay thế bằng Hoà ước Giáp Tuất 1874, theo khunh hướng có lợi cho Pháp hơn thế nữa.
Các lao lý quan trọngSửa đổi
Hòa ước Nhâm Tuất có 12 khoản, trừ những lao lý có tính cách ngoại giao, thì 9 khoản sau này sẽ là quan trọng hơn hết:
Sau khi ký kếtSửa đổi
Sau khi nhận ra sự thua thiệt của tớ, và nghe thấy sự bất bình của sĩ dân miền Nam; nên tuy nhiên tuy nhiên với việc điều quân đi trấn áp những cuộc nổi dậy ở đất Bắc, triều đình Tự Đức cũng lên kế hoạch khẩn trương để đi chuộc đất, nhưng không thành công xuất sắc[12]
Sách Việt Nam sử lược chép:
Vua Dực Tông tuy thế bất đắc dĩ phải nhường đất ba tỉnh Nam Kỳ cho nước Pháp, nhưng trong bụng vẫn muốn cố rất là để chuộc lại, vì là đất Gia Định là đất khai nghiệp của nhà Nguyễn và lại là đất quê ngoại của ngài, nên chi hoà ước đã ký kết rồi, mà ngài vẫn sai quan thương nghị với quan nước Pháp về việc ấy. Mà chủ ý người nước Pháp lúc bấy giờ thì không những là chỉ giữ lấy ba tỉnh mà thôi, lại còn định mở rộng thêm ra nữa. Vậy lẽ nào lại đem trả lại cho mình?. Vua Dực Tông thấy việc này bàn không xong, bèn sai sứ đem phẩm vật sang sứ nước Pháp và nước I-pha-nho (Tây Ban Nha)…[13]
Sách Việt sử tân biên (quyển 5) chép:
Ngày 14 tháng ấy, ông Phan và Lâm về kinh tâu bày yếu tố. Vua Tự Đức vừa than vừa thống trách hai vị sứ thần. Cả triều đình đều sự không tương đương ý kiến về nội dung của hòa ước, nhưng đòi sửa đổi ngay thì biết rằng không được, nên đề nghi cho Phan, Lâm trở lại để tiếp xúc với súy phủ Sài Gòn…Hai ông Phan, Lâm bấy giờ chỉ ôm nỗi khổ tâm của tớ rồi lên đường vào Nam[14]. Bản đồ những tỉnh Gia Định, Định Tường và Biên Hòa trong map hành chính Cochin Chine khu vực thuộc Pháp trấn áp năm 1863 (Basse Cochinchine Francaise) và trước đó là Nam Kỳ Lục tỉnh năm 1859 (Basse Cochinchine). (Henri Rieunier (1833-1918) vẽ năm 1863.)
Đối với sĩ dân Nam Kỳ, Tính từ lúc sau hòa ước này, ngọn cờ chống thực dân Pháp xâm lược đã chuyển hẳn sang tay nhân dân, lần lượt từ ba tỉnh miền Đông sang ba tỉnh miền Tây (mở đầu là cuộc khởi nghĩa của Trương Định), rồi từ Nam ra Bắc, tạo thành nội dung hầu hết của lịch sử Việt Nam hồi nửa sau thế kỷ 19 [15].
Trong những sử liệuSửa đổi
Trong sử nhà NguyễnSửa đổi
Trong sách Đại Nam chính biên liệt truyện (phần chép về Phan Thanh Giản) có đoạn kể vắn tắt lại yếu tố trên như sau:
Năm thứ 15 (1862), tướng Pháp ở Gia Định mang thư đến nghị hòa. Đình thần xin cho sứ đi lại là phải. Phan Thanh Giản và Lâm Duy Thiếp xin đi. Vua đúng cho hai viên ấy sung làm chánh, phó sứ toàn quyền đại thần. Vua rót rượu ngự ban cho, và bảo nên biện bác sao cho khéo. Khi những ông đến Gia Định, tướng Pháp bức bách ta phải nhường giao đất đai và phải chịu tiền bồi thường. Việc đến tai vua, vua xuống dụ khiển trách nghiêm nghị, đổi làm lĩnh Tổng đốc Vĩnh Long, cùng tướng Pháp bàn làm, để chuộc tội…[16]
Trong sách PhápSửa đổi
Trích trong sách La question de Cochinchine au point de vus des intérêts français của tác giả H. Abel (là sĩ quan thủy quân trong bộ tham mưu của đô đốc Charner một người dân có vai trò quan trọng ở Nam Kỳ từ thời điểm năm 1860 đến năm 1865[17])
…Triều đình Huế phải đối phó rất gay go cùng một lúc với trận chiến tranh ở Bắc và ở Nam thì rất nguy hiểmThế nhưng sau khi ký hòa ước 5 tháng 6 năm 1862, triều đình Tự Đức nhận ngay ra sai lầm không mong muốn nghiêm trọng của tớ. Và sách lược của Huế là phải chuộc lại lỗi lầm trên, nhưng về giải pháp thì lại vừa biểu lộ “quyết tâm của kẻ yếu thế”, vừa bộ lộ sự “lúng túng, không quyết đoán” của tớ.
…Bấy lâu nay, triều đình Huế vẫn tỏ ra câm lặng trước mọi phương án, bỗng quay ra chấp thuận đồng ý những lao lý của hiệp ướcPhải chăng đấy là kế sách của một triều đình đã tới bước đường cùng khi nhận ra sức mạnh mẽ và tự tin của đối phương, và đành phải khuất phục để tránh những tai ương to nhiều hơn? Hay đấy là yếu tố thắng thế của phe phái này riêng với phe kia trong triều đình? Hay phải chăng đấy là vì ảnh hưởng của một nhân vật không ngoan? (ám chỉ Trương Đăng Quế). Hẳn là đã có toàn bộ những nguyên do trên [18].
Trong sách ViệtSửa đổi
Các nguồn tư liệu rất khác nhau đã cho toàn bộ chúng ta biết những tháng thời điểm đầu xuân mới 1862 là thời hạn khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ nặng nề nhất của quân viễn chinh Pháp ở mặt trận Việt Nam. Một mặt, trào lưu kháng chiến của nhân dân đang tăng trưởng mạnh[19], đặt địch quân trước những trở ngại vất vả nan giải; mặt khác là những tác động do thất bại của Pháp ở Syrie, sa lầy ở Mexique và làn sóng phản đối của nhân dân Pháp.Giữa lúc đó, triều đình Huế dữ thế chủ động “nghị hòa và ký kết mau chóng” đã làm cho thực dân Pháp ngạc nhiên:
May mắn thay, đang lúc phải đón đợi một tình thế xấu thì Huế lại yêu cầu ký hòa ước[20].
Giám đốc Sở Nội vụ Paulin Vial đã và đang viết:
Trung tá Simon từ Bắc trở về báo cho quan đô đốc (Bonard) rằng người An Nam muốn điều đình…là một tin mừng giữa lúc có nhiều lo âu quan trọng…Người ta ngạc nhiên về sự việc thuận tiện và đơn thuần và giản dị của người An Nam, trước kia đã từng bác bỏ những ý định giảng hòa của toàn bộ chúng ta với bao nhiêu bực tức, đùng một cái lại đến yêu cầu một hiệp ước mà Đk hình như đắt giá với họ [21].
Trích trong báo cáo của đô đốc Bonard gửi về Pháp ngày 8 tháng 9 năm 1862:
Phải nói rằng tôi chỉ từ biết hài lòng về chính phủ nước nhà Tự Đức và những người dân thay mặt họ đã hỗ trợ tôi tại Nam Kỳ khiến cho hiệp ước được thi hành sớm chừng nào hay chừng ấy[22]Rõ ràng, nhà Nguyễn hiểu đối phương rất kém. Và mãi cho tới nay người ta vẫn do dự không rõ vì sao chỉ trong một khoảng chừng thời hạn ngắn[23] thương thuyết, phái bộ nhà Nguyễn đã vội đồng ý những lao lý nặng nề như vậy.
Cho nên, vua Tự Đức đã lên án trưởng phó phái bộ Phan, Lâm là: tội nhân của bản triều mà còn là một tội nhân của muôn đời[24]. Sau, trong bài văn khắc trên bia Khiêm Lăng, nhà vua còn nhắc lại chuyện cũ: Bất đắc dĩ cầu hòa với giặc, sai sứ đi định ước, không biết vì cớ gì mà lập thành hòa ước thuận tiện và đơn thuần và giản dị, đem toàn bộ thổ địa nhân dân của những triều trước mở mang khó nhọc bỗng chốc bỏ cho giặc hết [25].
Các vụ loạn ở Bắc Kỳ có một điều vô cùng tai hại là vì nó mà triều đình Tự Đức phải vội vã ký Hòa ước Nhâm Tuất (1862) với Pháp ở Nam Kỳ để rảnh tay đối phó với Bắc Kỳ. Tự Đức nghĩ rằng có ký với Pháp chăng nữa thì rồi đây lại tìn cơ Phục hồi những tỉnh đã nhượng. Bắc Kỳ bấy giờ có lẽ rằng ở trong một tình trạng khẩn trương hơn Nam Kỳ bội phần? Việc Tự Đức điều động tướng Nguyễn Tri Phương và nhiều đại tướng khác ra Bắc bấy giờ cũng đủ hiểu…Sử gia P. Cultru nói rằng tuy hình thức bề ngoài Pháp làm chủ được nhiều thị xã ở miền Nam, nhưng vẫn bị quấy hòn đảo khắp nơi…Nhưng một như mong ước đặc biệt quan trọng đã tới với họ, giữa lúc họ không ngờ nhất thì Tự Đức đề xuất kiến nghị mở cuộc giảng hòa. Sau khi thiếu tá Simon trao cho triều đình Huế bản nghị hòa (sơ thảo) thì việc này được đem ra bàn tại triều đình. Phan Thanh Giản, Trần Tiễn Thành, Trương Đăng Quế đều tán thành việc gửi sứ thần vào nghị hòa với Súy phủ Nam Kỳ…Theo ông Quế, những Đk Pháp đưa ra cũng là phải chăng, nếu không tận dụng dịp tốt này mà hòa giải cho xong, sau này cuộc phiêu lưu chưa chắc như đinh tới đâu…
Ký xong hòa ước, Bonard tự xem là đã thành công xuất sắc một cách oanh liệt. Về phía Việt Nam, nhất là sĩ dân miền Nam rất bất bình vì tại Nam Kỳ bị tổn thất quá nhiều…Nhưng dù phẫn nộ thế nào với Pháp, triều đình Tự Đức vẫn không thể chiều ý sĩ dân miền Nam mà tái chiến với Pháp. Họ khuyên Trương Định hạ khí giới. Trương Định không chịu. Tự Đức phải không bổ nhiệm Trương Định cho khỏi phiền phức với Pháp[26].
Ngoài ra, theo nhà giáo Ca Văn Thỉnh thì đấy là một “hàng ước”, còn theo giáo sư Trần Văn Giàu thì “đấy là một sự phản bội riêng với những người dân kháng chiến”, vì sau hiệp ước này trào lưu chống thực dân Pháp của nhân dân Việt trở ngại vất vả hơn trước kia: nghĩa quân sẽ phải đơn độc đối phó với đối phương. Quan trọng hơn thế nữa là triều đình không riêng gì có ra lệnh bãi binh, và lại còn tiếp tay truy lùng những thủ lĩnh cho họ![27]
Chú thíchSửa đổi
Sách tham khảoSửa đổi
….
Reply
1
0
Chia sẻ
Share Link Cập nhật Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì miễn phí
Bạn vừa tìm hiểu thêm tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì tiên tiến và phát triển nhất và Share Link Down Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì Free.
Hỏi đáp vướng mắc về Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Nội dung của hiệp ước Nhâm Tuất phản Anh điều gì vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Nội #dung #của #hiệp #ước #Nhâm #Tuất #phản #Anh #điều #gì