Vi nấm nhuộm soi là gì

Bài viết được viết bởi ThS.BS Trần Thị Vượng - Bác sĩ Vi sinh - Khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Hải Phòng.

Nhuộm soi dịch sinh dục là một kỹ thuật được ứng dụng phổ biến trong việc chẩn đoán các bệnh lý đường sinh dục. Quy trình xét nghiệm đơn giản, cho kết quả nhanh chóng giúp chẩn đoán nguyên nhân, từ đó đưa ra được phương pháp điều trị hiệu quả. Vậy cách đọc kết quả xét nghiệm vi khuẩn nhuộm soi dịch sinh dục như thế nào?

Áp dụng với cả nam giới và nữ giới khi có triệu chứng bất thường tại đường sinh dục như:

• Viêm nhiễm đường sinh dục như thay đổi màu sắc khí hư ( màu xanh vàng, trắng đục, nâu đen,..) ra nhiều khí hư hơn bình thường, lợn cợn như sữa chua kèm theo ngứa ngáy khó chịu, vùng kín có mùi hôi tanh bất thường ở nữ giới
• Rối loạn tiểu tiện: tiểu buốt, rát, tiểu đau buốt, có mủ màu xanh đối với cả nam và nữ.
• Nam giới nghi ngờ lậu như tăng tiết dịch niệu đạo, có mủ, đôi khi lẫn máu, xuất hiện nhiều vào sáng sớm.
• Nữ: Chu kỳ kinh nguyệt không đều, dau rát khi quan hệ tình dục, có thể chảy máu kèm theo.

Những dấu hiệu trên cảnh báo có thể bạn đang bị viêm âm đạo, viêm niệu đạo, lậu, nấm âm đạo, hoặc những vấn đề khác do vi khuẩn, trùng roi đường sinh dục,... Thực hiện xét nghiệm nhuộm soi góp phần giúp chẩn đoán nguyên nhân và điều trị có hiệu quả.

Bình thường trong âm đạo thiếu nữ khi tiết dịch ra hơi kiểm thì có tụ cầu vàng, trực khuẩn gram dương. Đến tuổi có kinh nguyệt, dịch tiết ra là acid thì vi sinh vật thường gặp là trực khuẩn Lactobacillus. Phụ nữ có thể có tụ cầu, trực khuẩn giả bạch hầu, cầu khuẩn đường ruột, trực khuẩn với số lượng thấp, rải rác hoặc không có tế bào bạch cầu.

Nam giới thường có trực khuẩn gram dương, có thể có tụ cầu, trực khuẩn gram âm số lượng ít, thường không có bạch cầu.

Xét nghiệm nhuộm soi nhằm đánh giá 1 số loại vi khuẩn nhằm tìm định hướng nguyên nhân gây bệnh. Kết quả xét nghiệm nhuộm soi dịch sinh dục cho kết quả bình thường như sau:

• Nấm (âm tính): Không bị nhiễm nấm
• Trichomonas (âm tính): Không bị nhiễm trùng roi âm đạo Trichomonas vaginalis.
• Cầu khuẩn Gram (âm tính): Không bị nhiễm các cầu khuẩn Gram dương
• Bạch cầu (±): Bình thường có thể có bạch cầu với số lượng thấp hoặc bạch cầu âm tính.
• Song cầu gram âm(-) không có lậu cầu
• Clue cell (-): Tế bào clue cell âm tính.
• Test sniff (-): Âm tính. Hiện nay test này ít được các cơ sở y tế làm.

Nhuộm soi vi khuẩn dịch sinh dục là kỹ thuật nhuộm các bệnh phẩm là dịch âm đạo, dịch niệu đạo, sau đó quan sát dưới kính hiển vi phóng đại để quan sát hình thái, màu sắc, tế bào,.. mục đích đánh giá tỷ lệ vi khuẩn dịch sinh dục, tìm vi khuẩn, nấm, trichomonas, lậu cầu hay đơn bào gây bệnh thường gặp.

Xét nghiệm nhuộm soi dựa trên hình thái, cấu trúc và tính chất bắt màu của vách vi khuẩn khi nhuộm Gram để phân biệt được vi khuẩn Gram dương và Gram âm.

Sau khi nhận mẫu bệnh phẩm, nhân viên y tế sẽ tiến hành nhuộm Gram để quan sát dưới kính hiển vi phóng đại. Kết quả của một lam nhuộm soi dịch đường sinh dục thông thường có thể phát hiện:

• Nấm: thường gặp nhất là nấm Candida albicans, biểu hiện của tế bào nấm men là hình bầu dục, có hoặc không có sợi nấm, bắt màu gram dương. Tùy số lượng nhiễm nấm mà kết quả trả lời là dương tính 1+, 2+, 3+
• Trùng roi đường sinh dục Trichomonas: Trước khi tiến hành nhuộm soi nên tiến soi tươi trực tiếp, nếu nhiễm trùng roi sẽ thấy hình ảnh trùng roi giống hình quả lê, chuyển động xoay tròn tiến tới là kiểu chuyển động rất đặc biệt, nó là dấu hiệu đặc trưng để nhận ra Trichomonas Vaginalis.
• Bạch cầu: Bình thường trong dịch âm đạo có xuất hiện bạch cầu nhưng số lượng ít ( rải rác hoặc dương tính 1+) Trường hợp phát hiện hơn 100 bạch cầu/ vi trường khi quan sát dưới vật kính 10 được coi là bất thường. Đánh giá số lượng bạch cầu dương tính nhiều là 2+, 3+.
• Tế bào Clue cells: Tế bào Clue cells là những tế bào biểu mô bị các vi khuẩn xâm nhập và phá vỡ cấu trúc màng tế bào. Sự xuất hiện tế bào Clue cell được coi là tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán viêm âm đạo do vi khuẩn.
• Lậu cầu: Bệnh lậu khi có hình ảnh song cầu khuẩn Gram âm hình hạt cà phê, đứng thành đôi, nằm trong tế bào bạch cầu, đôi lúc nằm ngoài bạch cầu dạng gonocoque.
• Tạp khuẩn: quan sát và đánh giá các vi khuẩn gây viêm nhiễm đường sinh dục như trực khuẩn gram âm, cầu khuẩn gram âm, cầu khuẩn gram dương,...
• Tế bào biểu mô: trong dịch âm đạo, dịch niệu đạo thường sẽ xuất hiện các tế bào biểu mô.
• Test sniff: tiến hành nhỏ vài giọt dung dịch KOH vào dịch âm đạo. Test sniff dương tính khi thấy có mùi tanh cá ươn. Ngược lại test sniff âm tính nếu không thấy có mùi này và đây là một dấu hiệu gợi ý đến vi khuẩn Gradnerella vaginallis.

Trường hợp thấy xuất hiện nấm, các vi khuẩn gây bệnh, trùng roi, tế bào Clue cells và sự tăng sinh nhiều bạch cầu sẽ là dấu hiệu cảnh báo viêm nhiễm đường sinh dục.

Ngoài ra sự mất cân bằng về vi hệ đường sinh dục cũng có thể dẫn đến viêm nhiễm đường sinh dục. ví dụ sự tăng bất thường về số lượng trực khuẩn gram âm cầu khuẩn gram dương mà bình thường không có, hoặc có với số lượng ít.

Bệnh lý về viêm nhiễm đường sinh dục ảnh hưởng đến đời sống gây cảm giác khó chịu, đau rát, ngứa ngáy. Ngoài ra bệnh nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến chức năng sinh sản của nam nữ giới. Do vậy phụ nữ và nam giới cần phải đi khám nếu có những dấu hiệu bất thường kể trên.

Nếu nhận thấy các vấn đề bất thường khách hàng nên đến thăm khám và tư vấn với các bác sĩ chuyên khoa.