TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VỀ QUÊ HƯƠNG LÀM
VIỆC CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP KHOA
KINH TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
ThS. Lê Trần Thiên Ý
Đinh Thảo Nguyên
MSSV: 4085108
Lớp: QTKD_Thương Mại
Khóa: 34 (2008 2012)
Cần Thơ 2012
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VỀ QUÊ HƯƠNG LÀM
VIỆC CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP KHOA
KINH TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
ThS. Lê Trần Thiên Ý
Đinh Thảo Nguyên
MSSV: 4085108
Lớp: QTKD_Thương Mại
Khóa: 34 (2008 2012)
Cần Thơ 2012
Cần Thơ 2012
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
LỜI CẢM TẠ
Sau thời gian học tập và nghiên cứu tại Khoa Kinh tế và Quản trị kinh
doanh trường Đại học Cần Thơ, với những kiến thức đã học được ở trường và
những kinh nghiệm thực tế em đã hoàn thành Luận văn Tốt nghiệp của mình. Em
xin gửi lời chân thành cảm ơn đến
Quý Thầy Cô trường Đại học Cần Thơ, các Thầy Cô Khoa Kinh tế và Quản
trị kinh doanh đã tận tình truyền đạt kiến thức cho em trong thời gian học tập tại
trường. Đặc biệt, em xin gửi lời cám ơn đến cô Lê Trần Thiên Ý, người đã nhiệt
tình hướng dẫn và đóng góp ý kiến giúp em hoàn thành luận văn này.
Em chân thành cảm ơn gia đình và các bạn bè đã động viên, an ủi em trong
suốt quá trình làm luận văn này.
Tuy nhiên, do hạn chế về thời gian học tập và kiến thức nên luận văn không
tránh khỏi những sai sót. Vì vậy, em kính mong được sự đóng góp ý kiến của
Quý Thầy Cô để luận văn này hoàn thiện và có ý nghĩa thực tế hơn.
Cuối lời, em kính chúc Quý Thầy Cô Khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh
cùng gia đình, bạn bè được dồi dào sức khỏe, công tác tốt, luôn vui vẻ trong cuộc
sống và thành đạt trong công việc.
Trân trọng kính chào!
Cần Thơ, ngày 17 tháng 05 năm 2012
Sinh viên thực hiện
Đinh Thảo Nguyên
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
i
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và
kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài
nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày 17 tháng 05 năm 2012
Sinh viên thực hiện
Đinh Thảo Nguyên
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
ii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Họ và tên người hướng dẫn: LÊ TRẦN THIÊN Ý
Cơ quan công tác: Bộ môn Kinh tế, Khoa Kinh tế, Trường ĐHCT
Tên học viên: Đinh Thảo Nguyên
Mã số sinh viên: 4085108
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh_Thương mại
Tên đề tài: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê
hương làm việc sau khi tốt nghiệp của SV khoa kinh tế trường Đại học Cần
Thơ, trường hợp hộ khẩu Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau.
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
Đề tài tương đối phù hợp với chuyên ngành học của sinh viên.
2. Về hình thức:
Trình bày hợp lý, kết cấu chặt chẽ.
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài:
Đề tài nghiên cứu mang tính thực tiễn, đánh giá được thực trạng chọn nơi
làm việc của sinh viên đã tốt nghiệp, tìm ra được các nhân tố tác động đến quyết
định của sinh viên.
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn:
Số liệu sơ cấp sử dụng trong luận văn được tác giả trực tiếp thu thập thông
qua phỏng vấn cựu sinh viên.
Số liệu thứ cấp được tác giả thu thập từ niên giám thống kê và các trang
Web của các tỉnh ĐBSCL để mô tả thực trạng kinh tế xã hội của vùng nghiên
cứu.
5. Nội dung và các kết quả đạt được:
Phân tích được thực trạng chọn nơi làm việc của sinh viên sau tốt nghiệp.
Biết ứng dụng các công cụ phân tích: hệ số tin cậy Cronbach Alpha,
phương pháp phân tích nhân tố EFA, mô hình hồi quy nhị phân để xác định các
nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hay không về quê làm việc của sinh
viên..
Qua phân tích số liệu thứ cấp và sơ cấp, tác giả đã rút ra được những nhân
tố quan trọng tác động đến quyết định của sinh viên. Tác giả đề xuất các giải
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
iii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
pháp thích hợp nhằm giúp các địa phương thu hút sinh viên tốt nghiệp về quê
hương làm việc.
6. Các nhận xét khác:
Trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp, tác giả luôn nỗ lực để hoàn
thành luận văn một cách tốt nhất.
7. Kết luận:
Đồng ý cho báo cáo tốt nghiệp trước hội đồng bảo vệ luận văn của Khoa.
Cần Thơ, ngày 16 tháng 05 năm 2012.
Người nhận xét
LÊ TRẦN THIÊN Ý
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
iv
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
Ngày tháng. năm 2012
Giáo viên phản biện
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
v
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU ...................................................................................... 1
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu................................................................................. 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung....................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể....................................................................................... 2
1.3 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2
1.3.1 Phạm vi không gian................................................................................ 2
1.3.2 Phạm vi thời gian ................................................................................... 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu............................................................................. 2
1.4 Lược khảo tài liệu........................................................................................ 2
1.4.1 Lược khảo các nghiên cứu nước ngoài ................................................... 2
1.4.1 Lược khảo các nghiên cứu trong nước.................................................... 3
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .... 5
2.1 Một số khái niệm có liên quan .................................................................... 5
2.1.1 Khái niệm lao động ................................................................................ 5
2.1.2 Khái niệm việc làm ................................................................................ 6
2.2 Cơ sở lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn nơi làm
việc của người lao động.................................................................................... 7
2.3 Mô hình các nhân tố ảnh hưởng quyết định làm việc ở quê hương ........ 13
2.4 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 14
2.4.1 Nghiên cứu định tính........................................................................ 14
2.4.2 Nghiên cứu định lượng ..................................................................... 22
CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CÁC ĐỊA PHƯƠNG................... 27
3.1 Tình hình phát triển kinh tế...................................................................... 27
3.1.1 Tốc độ tăng trưởng kinh tế ................................................................... 27
3.1.2 Chỉ số năng lực cạnh tranh ................................................................... 28
3.2 Thực trạng dân số, lao động và việc làm của các tỉnh thuộc địa bàn
nghiên cứu ....................................................................................................... 29
3.2.1 Dân số .................................................................................................. 29
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
vi
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
3.2.2 Lao động và việc làm ........................................................................... 30
3.4 Chính sách thu hút nguồn nhân lực của các địa phương ........................ 30
3.4.1 Bạc Liêu............................................................................................... 30
3.4.2 Cà Mau ................................................................................................ 33
3.4.3 Sóc Trăng............................................................................................. 33
CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................. 35
4.1 Mô tả mẫu nghiên cứu............................................................................... 35
4.1.1 Về hộ khẩu và giới tính của đáp viên .................................................... 35
4.1.2 Về khóa học và ngành học của đáp viên................................................ 35
4.1.3 Về kết quả học tập của đáp viên ............................................................ 36
4.2 Mô tả thực trạng việc làm của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế
trường ĐHCT ................................................................................................. 37
4.2.1 Mức lương ............................................................................................ 37
4.2.2 Vị trí công việc và số năm làm việc....................................................... 38
4.2.3 Sự ảnh hưởng của người thân đến quyết định chọn nơi làm việc của sinh
viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế ................................................................ 39
4.2.4 Mối quan hệ giữa hộ khẩu với quyết định chọn nơi làm việc của sinh viên
tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế ........................................................................ 40
4.2.5 Thống kê tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế đã từng làm
việc ở nơi khác và mô tả dự định chuyển nơi làm việc trong tương lai............... 41
4.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc
của sinh viên chuyên ngành kinh tế trường ĐHCT sau khi tốt nghiệp......... 42
4.3.1 Đánh giá độ tin cậy thang đo thông qua hệ số Cronbachs Alpha........... 42
4.3.2 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm
việc của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế trường ĐHCT .................... 43
4.3.3 Điều chỉnh mô hình nghiên cứu lần 2.................................................... 45
4.3.4 Phân tích hồi quy logistic ...................................................................... 47
4.3.5 Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm
việc của sinh viên trường ĐHCT thông qua các đại lượng thống kê mô tả......... 50
4.3.6 Đánh giá mức độ quan trọng của các nhân tố khi chọn nơi làm việc...... 52
4.3.7 Đánh giá mức độ hài lòng của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế
đối với nơi làm việc hiện tại .............................................................................. 53
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
vii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP .................................................... 54
5.1 Kết luận .................................................................................................. 54
5.2 Một số giải pháp..................................................................................... 54
5.2.1 Cơ sở đề xuất giải pháp ......................................................................... 54
5.2.2 Một số giải pháp ................................................................................... 55
TÀI LIỆU THAM KHẢO
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
viii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Bảng thống kê biến.............................................................................. 12
Bảng 3.1 Dân số tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng giai đoạn 2008 - 2010........ 29
Bảng 4.1 Mức lương sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế nhận được khi
làm việc.............................................................................................................. 37
Bảng 4.2 Vị trí công việc hiện tại của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế
........................................................................................................................... 38
Bảng 4.3 Sự ảnh hưởng của người thân đến quyết định chọn nơi làm việc của
sinh viên............................................................................................................. 39
Bảng 4.4 Hệ số Cronbachs Alpha của thang ..................................................... 42
Bảng 4.5 Phương sai giải thích ........................................................................... 44
Bảng 4.6 Kết quả xoay nhân tố........................................................................... 44
Bảng 4.7 Tóm tắt kết quả nhóm nhân tố ............................................................. 45
Bảng 4.8 Kết quả phân tích hồi quy bằng mô hình Binary Logistic .................... 47
Bảng 4.9 Điểm trung bình của các yếu tố về điều kiện tại quê hương ................. 50
Bảng 4.10 Mức độ quan trọng của các nhân tố khi chọn nơi làm việc................. 52
Bảng 4.11 Mức độ hài lòng của sinh viên đối với nơi làm việc........................... 53
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
ix
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 2.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất................................................................. 13
Hình 2.2 Quy trình nghiên cứu ........................................................................... 15
Hình 2.3 Mô hình nghiên cứu điều chỉnh lần 1 ................................................... 19
Hình 3.1 Tốc độ phát triển kinh tế của Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng và của cả
nước giai đoạn 2008 - 2011 ................................................................................ 27
Hình 3.2 Chỉ số PCI của Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng giai đoạn 2008 - 2011... 28
Hình 3.3 Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc so với tổng số dân của
các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng ............................................................... 30
Hình 4.1 Cơ cấu hộ khẩu và giới tính của đáp viên............................................. 35
Hình 4.2 Cơ cấu khóa học, ngành học của đáp viên............................................ 36
Hình 4.3 Cơ cấu kết quả học tập của đáp viên .................................................... 37
Hình 4.4 Mối quan hệ giữa hộ khẩu và quyết định chọn nơi làm việc................. 40
Hình 4.5 Thống kê tỷ lệ sinh viên đã từng làm việc nơi khác và dự định chuyển
nơi làm việc của sinh viên .................................................................................. 41
Hình 4.6 Mô hình nghiên cứu chính thức ........................................................... 46
Hình 5.1 Ý kiến của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế về các yếu tố cải
tiến ..................................................................................................................... 55
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
x
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ĐBSCL: Đồng bằng sông Cửu Long
ĐHCT: Đại học Cần Thơ
ĐP: Địa phương
HĐND: Hội đồng nhân dân
NLĐ: Người lao động
PCI: Chỉ số năng lực cạnh tranh
ILO: Tổ chức lao động quốc tế
UBND: Ủy ban nhân dân
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
xi
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
CHƯƠNG 1
MỞ ĐẦU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Việc làm luôn là mối quan tâm hàng đầu của tất cả mọi người. Nhất là đối
với sinh viên, ngay khi học phổ thông thì chúng ta phải biết định hướng cho mình
một ngành nghề thích hợp với bản thân để tìm được một công việc phù hợp, có
ích cho bản thân, gia đình và xã hội. Và việc chọn ngành, nghề đó có ý nghĩa rất
quan trọng vì quyết định đến việc tiếp tục theo đuổi ngành nghề để tìm việc hay
sẽ dừng lại nếu không phù hợp. Tuy nhiên, ngành, nghề không phải là yếu tố duy
nhất đế giúp chúng ta có được một công việc tốt trong tương lai, mà đòi hỏi trong
quá trình học tập, chúng ta phải cố gắng trao dồi nhiều kiến thức và kỹ năng cần
thiết khác.
Nhưng trên thực tế, không có gì là hoàn hảo, vì tìm việc là cả một quá trình
khó khăn và thử thách. Tất nhiên, không phải là kết quả học tập tốt, có nhiều kỹ
năng, nhiều kinh nghiệm là tìm được việc. Có rất nhiều yếu tố bao quanh vấn đề
tìm việc của nhiều sinh viên mà đôi khi khiến họ chán nản và quyết định trở về
nhà phụ giúp gia đình bỏ mặc bốn năm dùi mài học tập. Nhiều trường hợp khác,
những sinh viên phải ngậm ngùi mặc cho công việc đưa đẩy. Xót xa hơn, có
những sinh viên yêu quê hương mong muốn rằng sau ngày tốt nghiệp mình có
thể đóng góp một phần công sức nhỏ bé để phục vụ cho quê hương. Thế nhưng,
khi cầm trên tay tấm bằng đại học về quê nhà xin việc thì không ít sinh viên đã
phải thất vọng và từ bỏ ước mơ. Bởi lẽ, muốn phục vụ cho quê hương mình là
một điều không dễ. Mặc dù khó khăn là vậy và thực tế tìm việc ở quê hương
cũng rất khó khăn nhưng thật đáng khen cho những sinh viên vẫn quyết tâm trở
về quê hương để làm việc. Theo luận văn tốt nghiệp của Bùi Thị Phương Thảo
(2010) phỏng vấn 100 sinh viên khối ngành khoa học xã hội về quyết định chọn
nơi làm việc có 37% sinh viên quyết định trở về quê hương. Đây là một con số
khá lớn và đáng mừng cho những quê hương nào có được những sinh viên như
thế. Và từ thực trạng trên, em quyết định chọn đề tài: Phân tích các nhân tố
ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm việc của sinh viên tốt nghiệp
chuyên ngành kinh tế trường Đại học Cần Thơ để tìm hiểu các yếu tố ảnh
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
1
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên từ đó đề xuất giải
pháp nhằm thu hút sinh viên về quê hương làm việc sau khi tốt nghiệp.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm việc
của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế trường đại học Cần Thơ, từ đó đề
xuất giải pháp nhằm thu hút sinh viên chuyên ngành kinh tế trường Đại học Cần
Thơ về quê hương làm việc sau khi tốt nghiệp.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
(1) Thực trạng chọn nơi làm việc của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành
kinh tế trường Đại học Cần Thơ.
(2) Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc
sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế trường đại học Cần Thơ.
(3) Đề xuất một số giải pháp nhằm thu hút sinh viên chuyên ngành kinh tế
trường Đại học Cần Thơ về quê hương để làm việc sau khi tốt nghiệp.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi thời gian
Thời gian thực hiện đề tài từ ngày 13/02/2012 15/05/2012
Số liệu sơ cấp dự kiến sẽ được thu thập vào tháng 04/2012
Số liệu thứ cấp của đề tài sẽ được sử dụng từ năm 2008 -2011
1.3.2 Nội dung nghiên cứu
Đối tượng được chọn để thu thập thông tin là các sinh viên chuyên ngành
kinh tế trường Đại học Cần Thơ tốt nghiệp giai đoạn từ năm 2003 2011 có việc
làm và có hộ khẩu thuộc tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng.
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
1.4.1 Lược khảo các nghiên cứu nước ngoài
Nitchapa Morathop (2010), Ý định làm việc tại quê nhà của một người:
Sinh viên năm 4 Đại học Naresuan, Tỉnh Phitsanulok, Tạp chí khối lượng nhân
khẩu học. Đề tài nghiên cứu phỏng vấn 400 sinh viên năm cuối của Đại học
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
2
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
Naresuan. Các mẫu được chọn theo phương pháp ngẫu nhiên phân tầng, sử dụng
khoa như là một tiêu chí để phân chia sinh viên thành các nhóm. Theo đó, ba
nhóm của các biến độc lập đã được nghiên cứu: các yếu tố dân số (a) cụ thể là
giới tính, chương trình giáo dục, lớp, và ý thức quê hương; (b) Các yếu tố gia
đình, cụ thể là tuổi tác của cha mẹ, các thành viên gia đình, sự nghiệp trong đơn
vị, gia đình và thu nhập gia đình, và (c) các yếu tố môi trường, cụ thể là nơi cư
trú trong khu vực, thời gian giáo dục, quan hệ gia đình, kỳ vọng của sự nghiệp tại
quê hương, kỳ vọng thu nhập đó, thái độ đối với sẽ trở lại quê hương, và các chỉ
tiêu chủ quan của các nhóm tham khảo. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có bốn
nhóm yếu tố ảnh hưởng đến ý định trở về quê hương của một người đó là: ý thức
trở về quê hương, quan hệ gia đình, thu nhập kỳ vọng ở quê hương và nhóm
tham khảo.
1.4.2 Lược khảo các nghiên cứu trong nước
Trần Văn Mẫn và Trần Kim Dung (2010), Các yếu tố ảnh hưởng đến
quyết định chọn nơi làm việc của sinh viên tốt nghiệp, Báo cáo nghiên cứu. Đề
tài nghiên cứu 360 sinh viên ngành quản trị kinh doanh chuẩn bị tốt nghiệp tại
TP.Hồ Chí Minh về các yếu tố chọn nơi làm việc. Qua đó, nhóm tác giả đã sử
dụng thang đo Likert để đánh giá mức độ quan trọng của tám thành phần ảnh
hưởng đến quyết định chọn nơi làm việc của sinh viên, đó là: việc làm, thông tin
và thủ tục thông thoáng, tình cảm với quê hương, chính sách ưu đãi, vị trí và môi
trường, con người, điều kiện giải trí, chi phí sinh hoạt. Kết quả cho thấy rằng đáp
viên quan tâm nhiều hơn đến yếu tố công việc hơn yếu tố cuộc sống.
La Nguyễn Thùy Dung và Huỳnh Trường Huy (2010), Phân tích hành vi
của sinh viên sau khi tốt nghiệp: tìm việc ở thành phố hay địa phương, Đề tài
trường, Đại học Cần Thơ. Mục tiêu nghiên cứu nhằm tìm hiểu các yếu tố tác
động đến hành vi tìm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Đề tài được thực hiện
thông qua phỏng vấn 200 sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp thuộc 5 khoa của trường
Đại học Cần Thơ (Sư phạm, Kinh tế - Quản trị kinh doanh, Công nghệ, Nông
nghiệp và sinh học ứng dụng, Công nghệ thông tin và truyền thông). Những dữ
liệu cơ bản được phân tích với phương pháp thống kê mô tả, phân tích số liệu
tương đối, số liệu tuyệt đối, phân tích tần số, bảng chéo.Kết quả nghiên cứu đã
chỉ ra ba thành phần quan trọng ảnh hưởng đến quyết định chọn nơi làm việc đó
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
3
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
là: (1) kỹ năng cá nhân, (2) ảnh hưởng của gia đình, (3) môi trường làm việc.
Trong đó yếu tố cá nhân đóng vai trò quan trọng nhất trong việc quyết định chọn
nơi làm việc.
Bùi Thị Phương Thảo (2010), Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết
định làm việc ở thành phố Cần Thơ, Luận văn tốt nghiệp, Đại học Cần Thơ.
Mục tiêu nghiên cứu: phân tích các yếu tố tác động đến việc lựa chọn nghề
nghiệp của sinh viên ở lại thành phố hay về địa phương sau khi tốt nghiệp. Đề tài
được thực hiện thông qua phỏng vấn 100 sinh viên thuộc hai khoa (Kinh tế, Sư
phạm) và 30 đơn vị kinh doanh bên ngoài. Những dữ liệu cơ bản được phân tích
bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích số liệu tương đối, số liệu tuyệt đối,
phân tích tần số, phương pháp nhị phân .Kết quả nghiên cứu: qua phân tích,
tác giả đã đưa ra ba nhóm yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn nơi làm việc.
Đó là: yếu tố gia đình, yếu tố cá nhân và yếu tố xã hội. Chạy hàm hồi quy logistic
cho thấy trong nhân tố gia đình thì bạn bè là người ảnh hưởng rất lớn đến quyết
định chọn nơi làm việc của sinh viên khối khoa học xã hội.
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
4
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 MỘT SỐ KHÁI NIỆM CÓ LIÊN QUAN
2.1.1 Khái niệm lao động
Khái niệm
Theo Bộ luật lao động nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Lao
động hoạt động quan trọng nhất của con người, tạo ra của cải vật chất và các giá
trị tinh thần của xã hội. Đó là một khái niệm rất rộng, bao gồm tất cả các hoạt
động tạo ra giá trị của con người nhưng không bị pháp luật cấm. Và lao động,
trong kinh tế học, được hiểu là một yếu tố sản xuất do con người tạo ra và là một
dịch vụ hay hàng hóa. Người có nhu cầu về hàng hóa này là người sản xuất. Còn
người cung cấp hàng hóa này là người lao động.
Thị trường lao động
Sức lao động được xem là một loại hàng hoá đặc biệt. Để loại hàng hoá
này lưu thông, trao đổi cần có thị trường, đó chính là thị trường lao động. Thị
trường lao động không chỉ là nơi giải quyết nhu cầu của người mua và người
bán mà còn là một trong những yếu tố quan trọng để phát triển nguồn nhân lực.
Có nhiều khái niệm về thị trường lao động, mỗi thị trường lao động lại có
những đặc điểm riêng của mình. Nói đến thị trường lao động, trong các ấn
phẩm khoa học và các phương tiện thông tin đại chúng ta có thể thấy có những
cách diễn đạt khác nhau như: thị trường lao động, thị trường sức lao động,
thị trường dân số tích cực kinh tế, thị trường nguồn nhân lực
Theo Tổ chức lao động quốc tế (ILO) thì: Thị trường lao động là thị
trường trong đó có các dịch vụ lao động được mua và bán thông qua quá trình để
xác định mức độ có việc làm của lao động, cũng như mức độ tiền công. Khái
niệm này nhấn mạnh đến các dịch vụ lao động được xác định thông qua việc làm
được trả công. Theo kinh tế học, thị trường lao động là nơi cung và cầu về lao
động gặp nhau.
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
5
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
Điều kiện lao động
Theo định nghĩa của Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế, điều kiện lao động là tập
hợp các yếu tố vật lý, hoá học, sinh học, xã hội và văn hoá xung quanh con người
nơi làm việc. Các yếu tố này được hình thành không chỉ bởi điều kiện địa lý tự
nhiên như nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, thời gian ban ngày hay ban đêm..., mà phụ
thuộc rất nhiều vào việc tổ chức quá trình lao động cũng như đặc điểm của bản
thân quá trình lao động. Nói cách khác, điều kiện lao động được hiểu là tập hợp
của rất nhiều yếu tố trong lao động như: yếu tố môi trường (tiếng ồn, rung, bụi,
điện trường, từ trường, hơi khí độc), yếu tố tâm - sinh lý (gánh nặng thể lực,
căng thẳng thần kinh - tâm lý, thần kinh - giác quan), yếu tố tổ chức (bố trí vị trí
lao động, phương pháp hoạt động - thao tác, chế độ lao động- nghỉ ngơi, chế độ
ca kíp, thời gian lao động), yếu tố xã hội (quan hệ đồng nghiệp - đồng nghiệp,
quan hệ của cấp dưới với cấp trên, chế độ thưởng - phạt, sự hài lòng với công
việc...), tính chất của quá trình lao động (lao động thể lực hay trí óc, lao động thủ
công, cơ giới, tự động;...). Như vậy các quá trình lao động khác nhau sẽ tạo nên
môi trường lao động rất khác nhau, và do đó mức độ tác động của chúng đến
người lao động cũng sẽ khác nhau.
Nguồn lao động
Nguồn lao động là một bộ phận của dân cư, bao gồm những người đang
trong độ tuổi lao động (nữ: 16 55, nam: 16 60), không kể mất khả năng lao
động, và bao gồm những người ngoài độ tuổi lao động.
2.1.2 Khái niệm việc làm
Khái niệm
Theo điều 13 chương 3 Bộ luật lao động nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam (1994) đã ban hành: "Mọi hoạt động lao động tạo ra thu nhập,
không bị pháp luật cấm đều được thừa nhận là việc làm"
Phân loại việc làm
Việc làm đầy đủ: Được căn cứ dựa trên hai khía cạnh chủ yếu đó là: Mức
độ sử dụng thời gian lao động, năng suất lao động và thu nhập. Việc làm đầy đủ
đòi hỏi người lao động phải sử dụng đầy đủ thời gian lao động theo luật định
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
6
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
(Việt Nam hiện nay qui định 8 giờ một ngày). Mặt khác, việc làm đó phải mang
lại thu nhập không thấp hơn mức tiền lương tối thiểu cho người lao động (Nước
ta hiện nay qui định mức lương tối thiểu cho một người lao động trong một tháng
là: 1.050.000đ, thực hiện từ 1/5/2012).
Thiếu việc làm: Với khái niệm việc làm đầy đủ như trên thì thiếu việc làm
là những việc làm không tạo điều kiện cho người lao động tiến hành nó sử dụng
hết quỹ thời gian lao động, mang lại thu nhập cho họ thấp dưới mức lương tối
thiểu và người tiến hành việc làm không đầy đủ là người thiếu việc làm .
Việc làm chính: Là công việc mà người lao động thực hiện dành nhiều
thời gian nhất và yêu cầu của công việc là cần trình độ chuyên môn kỹ thuật.
Việc làm phụ: Là công việc mà người lao động thực hiện dành nhiều thời
gian nhất sau công việc chính.
Môi trường làm việc
Trong hoạt động của nền công vụ Nhà nước ta hiện nay, môi trường làm
việc là một trong những yếu tố không kém phần quan trọng, ảnh hưởng đến chất
lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Thế nhưng hiện nay vẫn
chưa có khái niệm chính xác về môi trường làm việc mà chúng ta chỉ biết rằng:
Môi trường làm việc bao gồm các yếu tố thuộc về: cơ sở vật chất, tinh thần, chế
độ chính sách, mối quan hệ giữa lãnh đạo đối với nhân viên và giữa nhân viên
với nhân viênVà những yếu tố đó ảnh hưởng rất lớn đến người lao động.
2.2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT
ĐỊNH CHỌN NƠI LÀM VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG
Như chúng ta đã biết, nơi làm việc có ảnh hưởng rất lớn đối với mỗi cá
nhân. Do đó, quyết định làm việc ở nơi nào cũng thật khó khăn và phức tạp.
Người quyết định thường phải đắn đo, suy tính cẩn thận rồi mới đưa ra quyết
định cuối cùng. Bởi lẽ nếu không suy tính cẩn thận thì chúng ta có thể sẽ gặp
nhiều khó khăn trong quá trình làm việc hoặc sẽ cảm thấy tiếc nuối khi không
chọn được nơi làm việc như mong muốn. Và điều đó thật tai hại, nó sẽ gián tiếp
làm giảm khả năng lao động cũng như sự cố gắng của chúng ta. Do đó, từ lúc còn
là sinh viên, chúng ta nên tìm hiểu và học hỏi kinh nghiệm của các anh chị đi
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
7
SVTH Đinh Thảo Nguyên
KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VỀ QUÊ HƯƠNG LÀM
VIỆC CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP KHOA
KINH TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
ThS. Lê Trần Thiên Ý
Đinh Thảo Nguyên
MSSV: 4085108
Lớp: QTKD_Thương Mại
Khóa: 34 (2008 2012)
Cần Thơ 2012
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ-QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG
ĐẾN QUYẾT ĐỊNH VỀ QUÊ HƯƠNG LÀM
VIỆC CỦA SINH VIÊN TỐT NGHIỆP KHOA
KINH TẾ TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn
Sinh viên thực hiện
ThS. Lê Trần Thiên Ý
Đinh Thảo Nguyên
MSSV: 4085108
Lớp: QTKD_Thương Mại
Khóa: 34 (2008 2012)
Cần Thơ 2012
Cần Thơ 2012
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
LỜI CẢM TẠ
Sau thời gian học tập và nghiên cứu tại Khoa Kinh tế và Quản trị kinh
doanh trường Đại học Cần Thơ, với những kiến thức đã học được ở trường và
những kinh nghiệm thực tế em đã hoàn thành Luận văn Tốt nghiệp của mình. Em
xin gửi lời chân thành cảm ơn đến
Quý Thầy Cô trường Đại học Cần Thơ, các Thầy Cô Khoa Kinh tế và Quản
trị kinh doanh đã tận tình truyền đạt kiến thức cho em trong thời gian học tập tại
trường. Đặc biệt, em xin gửi lời cám ơn đến cô Lê Trần Thiên Ý, người đã nhiệt
tình hướng dẫn và đóng góp ý kiến giúp em hoàn thành luận văn này.
Em chân thành cảm ơn gia đình và các bạn bè đã động viên, an ủi em trong
suốt quá trình làm luận văn này.
Tuy nhiên, do hạn chế về thời gian học tập và kiến thức nên luận văn không
tránh khỏi những sai sót. Vì vậy, em kính mong được sự đóng góp ý kiến của
Quý Thầy Cô để luận văn này hoàn thiện và có ý nghĩa thực tế hơn.
Cuối lời, em kính chúc Quý Thầy Cô Khoa Kinh tế và Quản trị kinh doanh
cùng gia đình, bạn bè được dồi dào sức khỏe, công tác tốt, luôn vui vẻ trong cuộc
sống và thành đạt trong công việc.
Trân trọng kính chào!
Cần Thơ, ngày 17 tháng 05 năm 2012
Sinh viên thực hiện
Đinh Thảo Nguyên
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
i
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan rằng đề tài này do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và
kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài
nghiên cứu khoa học nào.
Cần Thơ, ngày 17 tháng 05 năm 2012
Sinh viên thực hiện
Đinh Thảo Nguyên
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
ii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
NHẬN XÉT LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Họ và tên người hướng dẫn: LÊ TRẦN THIÊN Ý
Cơ quan công tác: Bộ môn Kinh tế, Khoa Kinh tế, Trường ĐHCT
Tên học viên: Đinh Thảo Nguyên
Mã số sinh viên: 4085108
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh_Thương mại
Tên đề tài: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê
hương làm việc sau khi tốt nghiệp của SV khoa kinh tế trường Đại học Cần
Thơ, trường hợp hộ khẩu Sóc Trăng, Bạc Liêu và Cà Mau.
NỘI DUNG NHẬN XÉT
1. Tính phù hợp của đề tài với chuyên ngành đào tạo:
Đề tài tương đối phù hợp với chuyên ngành học của sinh viên.
2. Về hình thức:
Trình bày hợp lý, kết cấu chặt chẽ.
3. Ý nghĩa khoa học, thực tiễn và tính cấp thiết của đề tài:
Đề tài nghiên cứu mang tính thực tiễn, đánh giá được thực trạng chọn nơi
làm việc của sinh viên đã tốt nghiệp, tìm ra được các nhân tố tác động đến quyết
định của sinh viên.
4. Độ tin cậy của số liệu và tính hiện đại của luận văn:
Số liệu sơ cấp sử dụng trong luận văn được tác giả trực tiếp thu thập thông
qua phỏng vấn cựu sinh viên.
Số liệu thứ cấp được tác giả thu thập từ niên giám thống kê và các trang
Web của các tỉnh ĐBSCL để mô tả thực trạng kinh tế xã hội của vùng nghiên
cứu.
5. Nội dung và các kết quả đạt được:
Phân tích được thực trạng chọn nơi làm việc của sinh viên sau tốt nghiệp.
Biết ứng dụng các công cụ phân tích: hệ số tin cậy Cronbach Alpha,
phương pháp phân tích nhân tố EFA, mô hình hồi quy nhị phân để xác định các
nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hay không về quê làm việc của sinh
viên..
Qua phân tích số liệu thứ cấp và sơ cấp, tác giả đã rút ra được những nhân
tố quan trọng tác động đến quyết định của sinh viên. Tác giả đề xuất các giải
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
iii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
pháp thích hợp nhằm giúp các địa phương thu hút sinh viên tốt nghiệp về quê
hương làm việc.
6. Các nhận xét khác:
Trong quá trình thực hiện luận văn tốt nghiệp, tác giả luôn nỗ lực để hoàn
thành luận văn một cách tốt nhất.
7. Kết luận:
Đồng ý cho báo cáo tốt nghiệp trước hội đồng bảo vệ luận văn của Khoa.
Cần Thơ, ngày 16 tháng 05 năm 2012.
Người nhận xét
LÊ TRẦN THIÊN Ý
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
iv
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
Ngày tháng. năm 2012
Giáo viên phản biện
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
v
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
MỤC LỤC
Trang
CHƯƠNG 1 MỞ ĐẦU ...................................................................................... 1
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu................................................................................. 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu .................................................................................... 2
1.2.1 Mục tiêu chung....................................................................................... 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể....................................................................................... 2
1.3 Phạm vi nghiên cứu ..................................................................................... 2
1.3.1 Phạm vi không gian................................................................................ 2
1.3.2 Phạm vi thời gian ................................................................................... 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu............................................................................. 2
1.4 Lược khảo tài liệu........................................................................................ 2
1.4.1 Lược khảo các nghiên cứu nước ngoài ................................................... 2
1.4.1 Lược khảo các nghiên cứu trong nước.................................................... 3
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .... 5
2.1 Một số khái niệm có liên quan .................................................................... 5
2.1.1 Khái niệm lao động ................................................................................ 5
2.1.2 Khái niệm việc làm ................................................................................ 6
2.2 Cơ sở lý thuyết về các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định chọn nơi làm
việc của người lao động.................................................................................... 7
2.3 Mô hình các nhân tố ảnh hưởng quyết định làm việc ở quê hương ........ 13
2.4 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 14
2.4.1 Nghiên cứu định tính........................................................................ 14
2.4.2 Nghiên cứu định lượng ..................................................................... 22
CHƯƠNG 3 GIỚI THIỆU KHÁI QUÁT CÁC ĐỊA PHƯƠNG................... 27
3.1 Tình hình phát triển kinh tế...................................................................... 27
3.1.1 Tốc độ tăng trưởng kinh tế ................................................................... 27
3.1.2 Chỉ số năng lực cạnh tranh ................................................................... 28
3.2 Thực trạng dân số, lao động và việc làm của các tỉnh thuộc địa bàn
nghiên cứu ....................................................................................................... 29
3.2.1 Dân số .................................................................................................. 29
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
vi
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
3.2.2 Lao động và việc làm ........................................................................... 30
3.4 Chính sách thu hút nguồn nhân lực của các địa phương ........................ 30
3.4.1 Bạc Liêu............................................................................................... 30
3.4.2 Cà Mau ................................................................................................ 33
3.4.3 Sóc Trăng............................................................................................. 33
CHƯƠNG 4 PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................. 35
4.1 Mô tả mẫu nghiên cứu............................................................................... 35
4.1.1 Về hộ khẩu và giới tính của đáp viên .................................................... 35
4.1.2 Về khóa học và ngành học của đáp viên................................................ 35
4.1.3 Về kết quả học tập của đáp viên ............................................................ 36
4.2 Mô tả thực trạng việc làm của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế
trường ĐHCT ................................................................................................. 37
4.2.1 Mức lương ............................................................................................ 37
4.2.2 Vị trí công việc và số năm làm việc....................................................... 38
4.2.3 Sự ảnh hưởng của người thân đến quyết định chọn nơi làm việc của sinh
viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế ................................................................ 39
4.2.4 Mối quan hệ giữa hộ khẩu với quyết định chọn nơi làm việc của sinh viên
tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế ........................................................................ 40
4.2.5 Thống kê tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế đã từng làm
việc ở nơi khác và mô tả dự định chuyển nơi làm việc trong tương lai............... 41
4.3 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc
của sinh viên chuyên ngành kinh tế trường ĐHCT sau khi tốt nghiệp......... 42
4.3.1 Đánh giá độ tin cậy thang đo thông qua hệ số Cronbachs Alpha........... 42
4.3.2 Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm
việc của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế trường ĐHCT .................... 43
4.3.3 Điều chỉnh mô hình nghiên cứu lần 2.................................................... 45
4.3.4 Phân tích hồi quy logistic ...................................................................... 47
4.3.5 Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm
việc của sinh viên trường ĐHCT thông qua các đại lượng thống kê mô tả......... 50
4.3.6 Đánh giá mức độ quan trọng của các nhân tố khi chọn nơi làm việc...... 52
4.3.7 Đánh giá mức độ hài lòng của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế
đối với nơi làm việc hiện tại .............................................................................. 53
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
vii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
CHƯƠNG 5 KẾT LUẬN VÀ GIẢI PHÁP .................................................... 54
5.1 Kết luận .................................................................................................. 54
5.2 Một số giải pháp..................................................................................... 54
5.2.1 Cơ sở đề xuất giải pháp ......................................................................... 54
5.2.2 Một số giải pháp ................................................................................... 55
TÀI LIỆU THAM KHẢO
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
viii
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Bảng thống kê biến.............................................................................. 12
Bảng 3.1 Dân số tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng giai đoạn 2008 - 2010........ 29
Bảng 4.1 Mức lương sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế nhận được khi
làm việc.............................................................................................................. 37
Bảng 4.2 Vị trí công việc hiện tại của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế
........................................................................................................................... 38
Bảng 4.3 Sự ảnh hưởng của người thân đến quyết định chọn nơi làm việc của
sinh viên............................................................................................................. 39
Bảng 4.4 Hệ số Cronbachs Alpha của thang ..................................................... 42
Bảng 4.5 Phương sai giải thích ........................................................................... 44
Bảng 4.6 Kết quả xoay nhân tố........................................................................... 44
Bảng 4.7 Tóm tắt kết quả nhóm nhân tố ............................................................. 45
Bảng 4.8 Kết quả phân tích hồi quy bằng mô hình Binary Logistic .................... 47
Bảng 4.9 Điểm trung bình của các yếu tố về điều kiện tại quê hương ................. 50
Bảng 4.10 Mức độ quan trọng của các nhân tố khi chọn nơi làm việc................. 52
Bảng 4.11 Mức độ hài lòng của sinh viên đối với nơi làm việc........................... 53
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
ix
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 2.1 Mô hình nghiên cứu đề xuất................................................................. 13
Hình 2.2 Quy trình nghiên cứu ........................................................................... 15
Hình 2.3 Mô hình nghiên cứu điều chỉnh lần 1 ................................................... 19
Hình 3.1 Tốc độ phát triển kinh tế của Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng và của cả
nước giai đoạn 2008 - 2011 ................................................................................ 27
Hình 3.2 Chỉ số PCI của Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng giai đoạn 2008 - 2011... 28
Hình 3.3 Tỷ lệ lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc so với tổng số dân của
các tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng ............................................................... 30
Hình 4.1 Cơ cấu hộ khẩu và giới tính của đáp viên............................................. 35
Hình 4.2 Cơ cấu khóa học, ngành học của đáp viên............................................ 36
Hình 4.3 Cơ cấu kết quả học tập của đáp viên .................................................... 37
Hình 4.4 Mối quan hệ giữa hộ khẩu và quyết định chọn nơi làm việc................. 40
Hình 4.5 Thống kê tỷ lệ sinh viên đã từng làm việc nơi khác và dự định chuyển
nơi làm việc của sinh viên .................................................................................. 41
Hình 4.6 Mô hình nghiên cứu chính thức ........................................................... 46
Hình 5.1 Ý kiến của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế về các yếu tố cải
tiến ..................................................................................................................... 55
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
x
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
ĐBSCL: Đồng bằng sông Cửu Long
ĐHCT: Đại học Cần Thơ
ĐP: Địa phương
HĐND: Hội đồng nhân dân
NLĐ: Người lao động
PCI: Chỉ số năng lực cạnh tranh
ILO: Tổ chức lao động quốc tế
UBND: Ủy ban nhân dân
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
xi
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
CHƯƠNG 1
MỞ ĐẦU
1.1 ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Việc làm luôn là mối quan tâm hàng đầu của tất cả mọi người. Nhất là đối
với sinh viên, ngay khi học phổ thông thì chúng ta phải biết định hướng cho mình
một ngành nghề thích hợp với bản thân để tìm được một công việc phù hợp, có
ích cho bản thân, gia đình và xã hội. Và việc chọn ngành, nghề đó có ý nghĩa rất
quan trọng vì quyết định đến việc tiếp tục theo đuổi ngành nghề để tìm việc hay
sẽ dừng lại nếu không phù hợp. Tuy nhiên, ngành, nghề không phải là yếu tố duy
nhất đế giúp chúng ta có được một công việc tốt trong tương lai, mà đòi hỏi trong
quá trình học tập, chúng ta phải cố gắng trao dồi nhiều kiến thức và kỹ năng cần
thiết khác.
Nhưng trên thực tế, không có gì là hoàn hảo, vì tìm việc là cả một quá trình
khó khăn và thử thách. Tất nhiên, không phải là kết quả học tập tốt, có nhiều kỹ
năng, nhiều kinh nghiệm là tìm được việc. Có rất nhiều yếu tố bao quanh vấn đề
tìm việc của nhiều sinh viên mà đôi khi khiến họ chán nản và quyết định trở về
nhà phụ giúp gia đình bỏ mặc bốn năm dùi mài học tập. Nhiều trường hợp khác,
những sinh viên phải ngậm ngùi mặc cho công việc đưa đẩy. Xót xa hơn, có
những sinh viên yêu quê hương mong muốn rằng sau ngày tốt nghiệp mình có
thể đóng góp một phần công sức nhỏ bé để phục vụ cho quê hương. Thế nhưng,
khi cầm trên tay tấm bằng đại học về quê nhà xin việc thì không ít sinh viên đã
phải thất vọng và từ bỏ ước mơ. Bởi lẽ, muốn phục vụ cho quê hương mình là
một điều không dễ. Mặc dù khó khăn là vậy và thực tế tìm việc ở quê hương
cũng rất khó khăn nhưng thật đáng khen cho những sinh viên vẫn quyết tâm trở
về quê hương để làm việc. Theo luận văn tốt nghiệp của Bùi Thị Phương Thảo
(2010) phỏng vấn 100 sinh viên khối ngành khoa học xã hội về quyết định chọn
nơi làm việc có 37% sinh viên quyết định trở về quê hương. Đây là một con số
khá lớn và đáng mừng cho những quê hương nào có được những sinh viên như
thế. Và từ thực trạng trên, em quyết định chọn đề tài: Phân tích các nhân tố
ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm việc của sinh viên tốt nghiệp
chuyên ngành kinh tế trường Đại học Cần Thơ để tìm hiểu các yếu tố ảnh
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
1
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên từ đó đề xuất giải
pháp nhằm thu hút sinh viên về quê hương làm việc sau khi tốt nghiệp.
1.2 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1 Mục tiêu chung
Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương để làm việc
của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế trường đại học Cần Thơ, từ đó đề
xuất giải pháp nhằm thu hút sinh viên chuyên ngành kinh tế trường Đại học Cần
Thơ về quê hương làm việc sau khi tốt nghiệp.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
(1) Thực trạng chọn nơi làm việc của sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành
kinh tế trường Đại học Cần Thơ.
(2) Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc
sinh viên tốt nghiệp chuyên ngành kinh tế trường đại học Cần Thơ.
(3) Đề xuất một số giải pháp nhằm thu hút sinh viên chuyên ngành kinh tế
trường Đại học Cần Thơ về quê hương để làm việc sau khi tốt nghiệp.
1.3 PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1 Phạm vi thời gian
Thời gian thực hiện đề tài từ ngày 13/02/2012 15/05/2012
Số liệu sơ cấp dự kiến sẽ được thu thập vào tháng 04/2012
Số liệu thứ cấp của đề tài sẽ được sử dụng từ năm 2008 -2011
1.3.2 Nội dung nghiên cứu
Đối tượng được chọn để thu thập thông tin là các sinh viên chuyên ngành
kinh tế trường Đại học Cần Thơ tốt nghiệp giai đoạn từ năm 2003 2011 có việc
làm và có hộ khẩu thuộc tỉnh Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng.
1.4 LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU
1.4.1 Lược khảo các nghiên cứu nước ngoài
Nitchapa Morathop (2010), Ý định làm việc tại quê nhà của một người:
Sinh viên năm 4 Đại học Naresuan, Tỉnh Phitsanulok, Tạp chí khối lượng nhân
khẩu học. Đề tài nghiên cứu phỏng vấn 400 sinh viên năm cuối của Đại học
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
2
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
Naresuan. Các mẫu được chọn theo phương pháp ngẫu nhiên phân tầng, sử dụng
khoa như là một tiêu chí để phân chia sinh viên thành các nhóm. Theo đó, ba
nhóm của các biến độc lập đã được nghiên cứu: các yếu tố dân số (a) cụ thể là
giới tính, chương trình giáo dục, lớp, và ý thức quê hương; (b) Các yếu tố gia
đình, cụ thể là tuổi tác của cha mẹ, các thành viên gia đình, sự nghiệp trong đơn
vị, gia đình và thu nhập gia đình, và (c) các yếu tố môi trường, cụ thể là nơi cư
trú trong khu vực, thời gian giáo dục, quan hệ gia đình, kỳ vọng của sự nghiệp tại
quê hương, kỳ vọng thu nhập đó, thái độ đối với sẽ trở lại quê hương, và các chỉ
tiêu chủ quan của các nhóm tham khảo. Kết quả nghiên cứu cho thấy, có bốn
nhóm yếu tố ảnh hưởng đến ý định trở về quê hương của một người đó là: ý thức
trở về quê hương, quan hệ gia đình, thu nhập kỳ vọng ở quê hương và nhóm
tham khảo.
1.4.2 Lược khảo các nghiên cứu trong nước
Trần Văn Mẫn và Trần Kim Dung (2010), Các yếu tố ảnh hưởng đến
quyết định chọn nơi làm việc của sinh viên tốt nghiệp, Báo cáo nghiên cứu. Đề
tài nghiên cứu 360 sinh viên ngành quản trị kinh doanh chuẩn bị tốt nghiệp tại
TP.Hồ Chí Minh về các yếu tố chọn nơi làm việc. Qua đó, nhóm tác giả đã sử
dụng thang đo Likert để đánh giá mức độ quan trọng của tám thành phần ảnh
hưởng đến quyết định chọn nơi làm việc của sinh viên, đó là: việc làm, thông tin
và thủ tục thông thoáng, tình cảm với quê hương, chính sách ưu đãi, vị trí và môi
trường, con người, điều kiện giải trí, chi phí sinh hoạt. Kết quả cho thấy rằng đáp
viên quan tâm nhiều hơn đến yếu tố công việc hơn yếu tố cuộc sống.
La Nguyễn Thùy Dung và Huỳnh Trường Huy (2010), Phân tích hành vi
của sinh viên sau khi tốt nghiệp: tìm việc ở thành phố hay địa phương, Đề tài
trường, Đại học Cần Thơ. Mục tiêu nghiên cứu nhằm tìm hiểu các yếu tố tác
động đến hành vi tìm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Đề tài được thực hiện
thông qua phỏng vấn 200 sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp thuộc 5 khoa của trường
Đại học Cần Thơ (Sư phạm, Kinh tế - Quản trị kinh doanh, Công nghệ, Nông
nghiệp và sinh học ứng dụng, Công nghệ thông tin và truyền thông). Những dữ
liệu cơ bản được phân tích với phương pháp thống kê mô tả, phân tích số liệu
tương đối, số liệu tuyệt đối, phân tích tần số, bảng chéo.Kết quả nghiên cứu đã
chỉ ra ba thành phần quan trọng ảnh hưởng đến quyết định chọn nơi làm việc đó
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
3
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
là: (1) kỹ năng cá nhân, (2) ảnh hưởng của gia đình, (3) môi trường làm việc.
Trong đó yếu tố cá nhân đóng vai trò quan trọng nhất trong việc quyết định chọn
nơi làm việc.
Bùi Thị Phương Thảo (2010), Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết
định làm việc ở thành phố Cần Thơ, Luận văn tốt nghiệp, Đại học Cần Thơ.
Mục tiêu nghiên cứu: phân tích các yếu tố tác động đến việc lựa chọn nghề
nghiệp của sinh viên ở lại thành phố hay về địa phương sau khi tốt nghiệp. Đề tài
được thực hiện thông qua phỏng vấn 100 sinh viên thuộc hai khoa (Kinh tế, Sư
phạm) và 30 đơn vị kinh doanh bên ngoài. Những dữ liệu cơ bản được phân tích
bằng phương pháp thống kê mô tả, phân tích số liệu tương đối, số liệu tuyệt đối,
phân tích tần số, phương pháp nhị phân .Kết quả nghiên cứu: qua phân tích,
tác giả đã đưa ra ba nhóm yếu tố ảnh hưởng đến quyết định chọn nơi làm việc.
Đó là: yếu tố gia đình, yếu tố cá nhân và yếu tố xã hội. Chạy hàm hồi quy logistic
cho thấy trong nhân tố gia đình thì bạn bè là người ảnh hưởng rất lớn đến quyết
định chọn nơi làm việc của sinh viên khối khoa học xã hội.
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
4
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
CHƯƠNG 2
CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1 MỘT SỐ KHÁI NIỆM CÓ LIÊN QUAN
2.1.1 Khái niệm lao động
Khái niệm
Theo Bộ luật lao động nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam: Lao
động hoạt động quan trọng nhất của con người, tạo ra của cải vật chất và các giá
trị tinh thần của xã hội. Đó là một khái niệm rất rộng, bao gồm tất cả các hoạt
động tạo ra giá trị của con người nhưng không bị pháp luật cấm. Và lao động,
trong kinh tế học, được hiểu là một yếu tố sản xuất do con người tạo ra và là một
dịch vụ hay hàng hóa. Người có nhu cầu về hàng hóa này là người sản xuất. Còn
người cung cấp hàng hóa này là người lao động.
Thị trường lao động
Sức lao động được xem là một loại hàng hoá đặc biệt. Để loại hàng hoá
này lưu thông, trao đổi cần có thị trường, đó chính là thị trường lao động. Thị
trường lao động không chỉ là nơi giải quyết nhu cầu của người mua và người
bán mà còn là một trong những yếu tố quan trọng để phát triển nguồn nhân lực.
Có nhiều khái niệm về thị trường lao động, mỗi thị trường lao động lại có
những đặc điểm riêng của mình. Nói đến thị trường lao động, trong các ấn
phẩm khoa học và các phương tiện thông tin đại chúng ta có thể thấy có những
cách diễn đạt khác nhau như: thị trường lao động, thị trường sức lao động,
thị trường dân số tích cực kinh tế, thị trường nguồn nhân lực
Theo Tổ chức lao động quốc tế (ILO) thì: Thị trường lao động là thị
trường trong đó có các dịch vụ lao động được mua và bán thông qua quá trình để
xác định mức độ có việc làm của lao động, cũng như mức độ tiền công. Khái
niệm này nhấn mạnh đến các dịch vụ lao động được xác định thông qua việc làm
được trả công. Theo kinh tế học, thị trường lao động là nơi cung và cầu về lao
động gặp nhau.
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
5
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
Điều kiện lao động
Theo định nghĩa của Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế, điều kiện lao động là tập
hợp các yếu tố vật lý, hoá học, sinh học, xã hội và văn hoá xung quanh con người
nơi làm việc. Các yếu tố này được hình thành không chỉ bởi điều kiện địa lý tự
nhiên như nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ gió, thời gian ban ngày hay ban đêm..., mà phụ
thuộc rất nhiều vào việc tổ chức quá trình lao động cũng như đặc điểm của bản
thân quá trình lao động. Nói cách khác, điều kiện lao động được hiểu là tập hợp
của rất nhiều yếu tố trong lao động như: yếu tố môi trường (tiếng ồn, rung, bụi,
điện trường, từ trường, hơi khí độc), yếu tố tâm - sinh lý (gánh nặng thể lực,
căng thẳng thần kinh - tâm lý, thần kinh - giác quan), yếu tố tổ chức (bố trí vị trí
lao động, phương pháp hoạt động - thao tác, chế độ lao động- nghỉ ngơi, chế độ
ca kíp, thời gian lao động), yếu tố xã hội (quan hệ đồng nghiệp - đồng nghiệp,
quan hệ của cấp dưới với cấp trên, chế độ thưởng - phạt, sự hài lòng với công
việc...), tính chất của quá trình lao động (lao động thể lực hay trí óc, lao động thủ
công, cơ giới, tự động;...). Như vậy các quá trình lao động khác nhau sẽ tạo nên
môi trường lao động rất khác nhau, và do đó mức độ tác động của chúng đến
người lao động cũng sẽ khác nhau.
Nguồn lao động
Nguồn lao động là một bộ phận của dân cư, bao gồm những người đang
trong độ tuổi lao động (nữ: 16 55, nam: 16 60), không kể mất khả năng lao
động, và bao gồm những người ngoài độ tuổi lao động.
2.1.2 Khái niệm việc làm
Khái niệm
Theo điều 13 chương 3 Bộ luật lao động nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam (1994) đã ban hành: "Mọi hoạt động lao động tạo ra thu nhập,
không bị pháp luật cấm đều được thừa nhận là việc làm"
Phân loại việc làm
Việc làm đầy đủ: Được căn cứ dựa trên hai khía cạnh chủ yếu đó là: Mức
độ sử dụng thời gian lao động, năng suất lao động và thu nhập. Việc làm đầy đủ
đòi hỏi người lao động phải sử dụng đầy đủ thời gian lao động theo luật định
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
6
SVTH Đinh Thảo Nguyên
Các nhân tố ảnh hưởng đến quyết định về quê hương làm việc của sinh viên sau khi tốt nghiệp...
(Việt Nam hiện nay qui định 8 giờ một ngày). Mặt khác, việc làm đó phải mang
lại thu nhập không thấp hơn mức tiền lương tối thiểu cho người lao động (Nước
ta hiện nay qui định mức lương tối thiểu cho một người lao động trong một tháng
là: 1.050.000đ, thực hiện từ 1/5/2012).
Thiếu việc làm: Với khái niệm việc làm đầy đủ như trên thì thiếu việc làm
là những việc làm không tạo điều kiện cho người lao động tiến hành nó sử dụng
hết quỹ thời gian lao động, mang lại thu nhập cho họ thấp dưới mức lương tối
thiểu và người tiến hành việc làm không đầy đủ là người thiếu việc làm .
Việc làm chính: Là công việc mà người lao động thực hiện dành nhiều
thời gian nhất và yêu cầu của công việc là cần trình độ chuyên môn kỹ thuật.
Việc làm phụ: Là công việc mà người lao động thực hiện dành nhiều thời
gian nhất sau công việc chính.
Môi trường làm việc
Trong hoạt động của nền công vụ Nhà nước ta hiện nay, môi trường làm
việc là một trong những yếu tố không kém phần quan trọng, ảnh hưởng đến chất
lượng, hiệu quả hoạt động của cơ quan, tổ chức, đơn vị. Thế nhưng hiện nay vẫn
chưa có khái niệm chính xác về môi trường làm việc mà chúng ta chỉ biết rằng:
Môi trường làm việc bao gồm các yếu tố thuộc về: cơ sở vật chất, tinh thần, chế
độ chính sách, mối quan hệ giữa lãnh đạo đối với nhân viên và giữa nhân viên
với nhân viênVà những yếu tố đó ảnh hưởng rất lớn đến người lao động.
2.2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN QUYẾT
ĐỊNH CHỌN NƠI LÀM VIỆC CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG
Như chúng ta đã biết, nơi làm việc có ảnh hưởng rất lớn đối với mỗi cá
nhân. Do đó, quyết định làm việc ở nơi nào cũng thật khó khăn và phức tạp.
Người quyết định thường phải đắn đo, suy tính cẩn thận rồi mới đưa ra quyết
định cuối cùng. Bởi lẽ nếu không suy tính cẩn thận thì chúng ta có thể sẽ gặp
nhiều khó khăn trong quá trình làm việc hoặc sẽ cảm thấy tiếc nuối khi không
chọn được nơi làm việc như mong muốn. Và điều đó thật tai hại, nó sẽ gián tiếp
làm giảm khả năng lao động cũng như sự cố gắng của chúng ta. Do đó, từ lúc còn
là sinh viên, chúng ta nên tìm hiểu và học hỏi kinh nghiệm của các anh chị đi
GVHD ThS. Lê Trần Thiên Ý
7
SVTH Đinh Thảo Nguyên