Cũng giống như việc thay nhớt xe máy, học cách vệ sinh và bôi trơn nhông sên dĩa đúng cách là một trong những kỹ năng căn bản đầu tiên mà người mê xe nào cũng phải học. Việc vệ sinh và bôi trơn chỉ tốn 15 phút, nhưng đem lại hiệu quả lâu dài trong việc bảo dưỡng và kéo dài tuổi thọ cho nhông sên dĩa của xe.
Bước 1: Tìm hiểu loại dây sên (xích) mà xe bạn đang sử dụng
Tùy thuộc vào đặc điểm kỹ thuật của sợi sên mà ta sẽ có cách chùi rửa thích hợp. Với loại sên không sử dụng phốt cao su, ta có thể chùi rửa thoải mái mà không cần quá lo lắng về việc sẽ làm hư hỏng các mắt xích.
Ngược lại, với những sợi sên có sử dụng phốt O-ring hoặc X-ring (phốt dùng để giữ hoạt chất bôi trơn ở phía trong mắt sên, và ngăn bụi bẩn xâm nhập vào) thì cần phải cẩn thận một chút để không phá hỏng các phốt cao su này.
Bước 2: Chuẩn bị xe sẵn sàng để vệ sinh
Trong quá trình vệ sinh và bôi trơn, bánh sau của xe cần phải quay tự do để dễ thao tác hơn. Do đó, bạn nên dựng xe trên chân chống giữa, hoặc sử dụng nâng xe để bánh sau có thể quay tự do bằng tay.
Bước 3: Kiểm tra tình trạng nhông sên dĩa
Trước khi bắt đầu vệ sinh, tốt nhất nên đảo qua một vòng tình trạng nhông dĩa và sên. Kiểm tra độ chùng của sên, độ trượt của mắt sên trên dĩa, và độ mòn của bánh răng. Tham khảo thông số trên sách hướng dẫn để biết khi nào cần tăng sên hoặc thay thế hoàn toàn bộ nhông sên dĩa.
Bước 4: Xịt dung dịch tẩy rửa sên
Bạn có thể sử dụng những dung dịch tẩy rửa vệ sinh sên trên thị trường hiện nay, hoặc sử dụng dầu hỏa. Xịt hoặc bôi cho toàn bộ dây sên ướt sũng và thấm đều. Bạn có thể vừa quay bánh vừa xịt, hoặc tháo hoàn toàn sợi dây sên ra và nhúng vào thau chứa dầu hỏa.
Bước 5: Cọ sạch chất bẩn
Sử dụng bàn chải đánh răng, hoặc bất kỳ loại bàn chải nào mà bạn có, cọ thật sạch sợi sên. Cọ dây sên chuyên dụng với 3 mặt cọ sẽ giúp bạn thực hiện công việc nhanh hơn, tuy nhiên bạn không bắt buộc phải dùng loại cọ này. Đảm bảo rằng bạn cọ thật sạch sẽ.
Bước 6: Tẩy thêm một lần nữa
Nhúng hoặc xịt ướt sợi dây sên thêm một lần nữa bằng dung dịch tẩy rửa hoặc dầu hỏa mà bạn đã dùng ở Bước 4 để các mảng bụi bẩn được cọ văng ra.
Bước 7: Hong khô sợi dây sên
Đừng vội xịt bôi trơn vào lúc này. Chất bôi trơn thấm tốt nhất khi bề mặt sợi sên khô hoàn toàn. Bạn có thể cho bánh xe quay để nước văng đi, hoặc dùng khí nén để xịt nước khỏi bề mặt sợi sên. Bạn cũng có thể để cho sên khô tự nhiên, và tranh thủ lúc này dọn dẹp những dụng cụ cọ rửa, vì chúng ta sẽ không dùng đến nữa.
Bước 8: Bôi trơn cho dây sên
Xịt hoặc bôi chất bôi trơn chuyên dụng lên tất cả các bề mặt của sên. Bạn nên vừa quay bánh xe bằng tay vừa xịt. Lưu ý không nên nổ máy xe và gài số để bánh tự quay, rất nguy hiểm. Hãy để cho chất bôi trơn thấm ít nhất 15 phút trước khi chạy, hạn chế bị văng dung dịch khi bánh xe quay.
Đối với sên không sử dụng phốt, bạn cần giữ cho sợi sên luôn được bôi trơn để đảm bảo tuổi thọ của dây sên. Đối với sên sử dụng phốt O-ring và X-ring, tần suất vệ sinh và bôi trơn sên có thể ít hơn, do chất bôi trơn ít nhiều đã được phốt giữ lại ở bên trong mắt sên.
Nổ máy xe lên và đi thôi
Tất cả chỉ có vậy. Bạn đã hoàn thành công việc vệ sinh và bôi trơn cho dây sên. Cần thường xuyên thực hiện vệ sinh và bôi trơn nhông sên dĩa, ít nhất là theo tần suất được hãng xe ghi trong sổ tay hướng dẫn sử dụng xe. Nếu bạn thường xuyên sử dụng xe trong môi trường đất cát, sình lầy, trời mưa thì tốt nhất nên cố gắng thực hiện vệ sinh ngay sau chuyến đi, tránh để lâu sên sẽ bị rỉ sét.